Γράφει ο Ηρακλής Μαρδύρης
πριν συνεχίσουμε με τη σειρά άρθρων για τον εκσυγχρονισμό των όλμων, με αφορμή σχόλια αναγνωστών, θα κάνουμε μια παρένθεση για κάποιες διευκρινίσεις.
ΔΕΝ είμαστε πλασιέ όπλων, ΔΕΝ έχουμε κάποια ιδιαίτερη σχέση με οποιαδήποτε εταιρία. Αν κάποιος κατασκευαστής θελήσει να διαφημιστεί ή να μας επιδείξει τα προϊόντα του, τότε φυσικά και δεν θα αρνηθούμε.
ΔΕΝ θα γράψουμε ποτέ ότι το Α ή Β οπλικό σύστημα είναι Η λύση για πάσα νόσο. Το αντίθετο ίσως, ότι κανένα δεν προσφέρει τη λύση (εκτός από αυτά με το κόκκινο κουμπί), η λύση μπορεί να έρθει μόνο από τους ανθρώπους που θα επιλέξουνε τον κατάλληλο συνδυασμό οπλικών συστημάτων και που θα είναι σε θέση να τα εκμεταλλευτούν στο έπακρο και ακόμα παραπάνω.
Φυσικά και έχουμε έντονο ενδιαφέρον για τα προϊόντα τους όχι μόνο λόγω της στήλης, αλλά και γιατί κάποια στιγμή μπορεί να κληθούμε να τα χρησιμοποιήσουμε, ή να τα χρησιμοποιήσουν κάποιοι άλλοι για να προστατέψουν τόσο τις ζωές τις δικές μας και των αγαπημένων μας, κάτι που έχει ανεκτίμητη αξία, αλλά και την περιουσία μας και τον τρόπο ζωής μας. Το σίγουρο είναι επίσης ότι θα κληθούμε να βάλουμε το χέρι στην τσέπη για να πληρωθούν αυτά.
Πρέπει να είναι επίσης κατανοητό ότι δεν αναφερόμαστε σε κινητά τηλέφωνα ή αυτοκίνητα που μπορούμε να τα δανειστούμε για test drive. Ακόμα και αν είχαμε ένα πεδίο βολής στη διάθεση μας και πρόσβαση στα συστήματα και γνωρίζαμε την λειτουργία τους, πάλι θα μπορούσαμε να αξιολογίσουμε μόνο ένα μικρό ποσοστό από τις απαραίτητες παραμέτρους που χρειάζονται για να εκφέρουμε ολοκληρωμένη άποψη. Μερικά συστήματα είναι τόσο περίπλοκα που δεν μπορούν να αξιολογηθούν κατάλληλα ούτε από μια μεγάλη διακλαδική άσκηση, πόσο μάλλον από μια στήλη βασισμένη σε δημόσιες πηγές, συνεπώς και οι προσδοκίες των αναγνωστών πρέπει να είναι αντίστοιχες.
Η αξιολόγηση τους είναι αποστολή για την οποία (πρέπει να) υπάρχουν άνθρωποι με γνώσεις και δεξιότητες πάνω στο αντικείμενο ώστε να γίνει σε βάθος, ολοκληρωμένα για την κάθε πρόταση, όχι μόνο στο τι προσφέρει αυτή καθέ αυτή αλλά ίσως και κυριότερα το πως κουμπώνει με το υπόλοιπο οικοσύστημα των ΕΔ. Τα αποτελέσματα αυτά δεν είναι κάτι που δημοσιεύονται, εύκολα.
Μπορεί σε μία σύγκριση ανάμεσα στο προιόν Α και Β το Α να είναι ανώτερο, αλλά όταν μπουν στην ομάδα του στρατού, τότε η ομάδα που έχει το Β να είναι ισχυρότερη από την ομάδα που έχει το Α γιατί το Β συνεργάζεται καλύτερα με τα υπόλοιπα συστήματα. Σε αυτή την περίπτωση το Β είναι η σωστή επιλογή. Δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει ποιο είναι το πιο ισχυρό πούλι στην σκακιέρα, αλλά το πιο είναι το ιδανικό μείγμα από πούλια που θα μας επιτρέψει να κερδίσουμε την παρτίδα και ταιριάζει με το στυλ παιχνιδιού μας. Επίσης, ότι ταιριάζει σε έναν άλλο παίκτη δεν σημαίνει ότι απαραίτητα ταιριάζει και σε εμάς.
Πρέπει να είναι κατανοητό ότι αυτού του είδους η σύγκριση είναι πέρα από τις δυνατότητες μεμονωμένων ατόμων, και ειδικά ατόμων που δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και πρόσβαση στις πληροφορίες.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να κρίνουμε την ιδέα. Για παράδειγμα, αν ταξιδεύσουμε πίσω στο χρόνο, ένα υποβρύχιο που θα είναι ικανό να βυθίζει πλοία με τορπίλη είναι μια εξαιρετική ιδέα και θα την υποστηρίζαμε. Αν εκβιάζαμε την κυβέρνηση να αποκτήσει ένα τέτοιο πλοίο, γράφοντας για μαγικές λύσεις και υπερόπλα που θα αλλάξουν τις ισορροπίες, θα ήταν λάθος.
Η πρώτη απόπειρα να αποκτήσουμε υποβρύχιο ήταν καταστροφική. Το πλοίο ήταν μια αποτυχία και ποτέ δεν λειτούργησε. Το ναυτικό κάνει τις δοκιμές και βγάζει την απόφαση και όχι οι εφημερίδες. Το συγκεκριμένο πλοίο ήταν αποτυχία, η ιδέα όχι. Αν επιπλέον τα χρήματα που δαπανήθηκαν για αυτό είχαν επενδυθεί για ένα άλλο ταχύπλοο σκάφος που θα μπορούσε να ακολουθήσει το Αβέρωφ με αποστολή να αποτελειώσει τα τουρκικά πλοία, ίσως οι νίκες του στόλου να ήταν μεγαλύτερες, ίσως να μη χρειαζόταν δεύτερη ναυμαχία και ο στόλος να απελευθέρωνε και άλλες περιοχές.
Παρόμοια, η ιδέα ελαφρών οχημάτων εξοπλισμένων με όλμους είναι κάτι που βρίσκουμε εξαιρετικά ελκυστικό. Το κατά πόσο τέτοια οχήματα αποτελούν σταθερές πλατφόρμες και κατά πόσο είναι εύστοχοι, είναι κάτι που δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, αλλά μπορούμε να κάνουμε την υπόθεση ότι αυτοί που επένδυσαν σε αυτά τα συστήματα και τα χρησιμοποιούν, τα δοκίμασαν και έμειναν ικανοποιημένοι. Μπορούμε όμως να πούμε με σιγουριά ότι η ευελιξία και η κινητικότητα τους είναι πρωτόγνωρες για το όπλο, κάτι που αυξάνει κατακόρυφα την φονικότητα και την επιβιωσημότητα τους.
Απλές λύσεις εκσυγχρονισμού με μεγάλη απόδοση: Ψηφιοποίηση όλμων – A΄ Mέρος
Βλέπουμε επίσης στο βίντεο ότι ο όλμος της Elbit/CARDON οπισθοδρομεί κατά τη διάρκεια της βολής απορροφώντας τον κραδασμό, ο οποίος φτάνει στο σασί του οχήματος όταν το βλήμα έχει ήδη φύγει. Συνεπώς οι πιθανότητες είναι ότι το όπλο έχει τη συνηθισμένη ακρίβεια. Επίσης δεν φαίνεται οι αναρτήσεις να συμπιέζονται ιδιαίτερα. Τι σημαίνει η καταπόνηση αυτή; Μια δοκιμή θα μας πει και είμαστε σίγουροι ότι τόσο ο κατασκευαστής του όλμου, όσο και του οχήματος, αλλά και ο στρατός του Ισραήλ θα έχουν στοιχεία διαθέσιμα να μοιραστούν με τους αγοραστές, αλλά όχι απαραίτητα με τον τύπο… Επίσης είναι αναμενόμενο ότι ο αγοραστής θα κάνει δοκιμές πριν από οποιαδίποτε προμήθεια.
Η ιδέα είναι σημαντική και όχι ο κατασκευαστής. Η λύση της Alakran για παράδειγμα είναι διαφορετική. Πακτώνει τον όλμο, ο οποίος δεν οπισθοδρομεί. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κατασκευαστές και προσεγγίσεις και αν δεν μας κάνει κάποια από αυτές, γιατί να μην πειραματιστούμε και εμείς με μια δική μας ιδέα;
Παρόμοια στο θέμα του πύργου, δεν υπάρχει μόνο η λύση του Patria Nemo αλλά και του AMOS με τον διπλό όλμο, η οποία είναι πιο ακριβή και σκοπός του άρθρου είναι η παρουσίαση της ιδέας και όχι η συγκριτική δοκιμή που δεν μπορούμε έτσι και αλλιώς να κάνουμε.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι η άσκηση καλόπιστης κριτικής. Καλόπιστη κριτική δεν είναι η εύκολη απόρριψη μιας ιδέας ή προϊόντος για το οποίο εταιρείες και κράτη έχουν επενδύσει πολύ χρήμα, και επιστήμονες και μηχανικoί πολύ χρόνο και κόπο. Δεν θα τους βγάλουμε απατεώνες, αφελείς, άχρηστους και αδαείς ελαφρά τη καρδία απλά διαβάζοντας μερικές μπροσούρες και βλέποντας μερικές φωτογραφίες, ούτε θα βιαστούμε να βγάλουμε γρήγορα και εύπεπτα συμπεράσματα.
Δεν θα παρασυρθούμε από το γενικό κλίμα και τα κείμενα τρίτων, που τελοσπάντων είναι άγνωστο κατά πόσον έχουν πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες, έχουν περισσότερες γνώσεις ή καλύτερη αναλυτική σκέψη από εμάς ή ακόμα και κατά πόσο εξυπηρετούν κάποια συμφέροντα ή αφήνουν προσωπικές συμπάθειες και προκαταλήψεις να επηρεάζουν τη σκέψη τους.
Και για να είμαστε ειλικρινείς, και εμείς έχουμε συμπάθειες και προτιμήσεις και προκαταλήψεις, είναι ανθρώπινο, αλλά δεν είμαστε οπαδοί, προσπαθούμε να τις φιλτράρουμε και για αυτό δεν παρουσιάζουμε μαγικές λύσεις με μοναδικό επιχείρημα την όποια αυθεντία μας στο αντικείμενο, ούτε κολλάμε ταμπέλες σε όσους έχουν διαφορετική άποψη. Δεν γίνεται να συμφωνούμε σε όλα, θα έπρεπε να μας ανησυχεί τέτοιο ενδεχόμενο.
Εξάλλου είναι αμέτρητες οι περιπτώσεις συστημάτων που ξεκίνησαν την καριέρα τους πολύ άσχημα για να βελτιωθούν στη πορεία, ακόμα και σε διαφορετικό ρόλο από αυτό για τον οποίο αρχικά σχεδιάστηκαν και μερικά μάλιστα έγιναν θρυλικά (πχ Hawker Typhoon).
Είναι φυσικά πολύ πιθανό το προϊόν να είναι αποτυχία ή να κοστίζει πολύ περισσότερο σε σχέση με αυτά που προσφέρει ή να μην αποδίδει αυτά που υπόσχεται, αλλά πως μπορεί κάποιος να εκδώσει καταδικαστική απόφαση αν δεν έχει πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία; Και ειδικά σε οπλικά συστήματα, που η επιτυχία τους είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων πέρα από το προϊόν κάθε αυτό, και έχει σχέση και με τον τρόπο χρήση τους, με το αν ταιριάζουν στην αποστολή που θα τους τεθεί, από το αν το προσωπικό ξέρει να τα χειρίζεται, από το αν υποστηρίζονται σωστά κτλ
Στην καλόπιστη κριτική δεν είμαστε όμως αφελείς. Ξέρουμε ότι όλα τα προϊόντα στις διαφημίσεις φαίνονται καλύτερα από ότι στην πραγματικότητα. Στα αμυντικά προϊόντα μάλιστα ακόμα παραπάνω, καθώς λίγοι είναι οι χρήστες και ακόμα πιο λίγοι θα παραπονεθούν δημοσίως. Και υπάρχει και η μυστικοπάθεια και το εθνικό συμφέρον που κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί.
Όταν μας στέλνει το δελτίο τύπου μια εταιρία κατασκευής όλμων και αναγράφεται μέγιστο βεληνεκές τα 15 χιλιόμετρα, πρέπει να είναι κατανοητό ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να το επιβεβαιώσουμε. Βασιζόμαστε στα λόγια τους και ξέρουμε ότι αυτό επιτυγχάνεται υπό ιδανικές συνθήκες και ειδικό βλήμα και δεν είναι το τυπικό βεληνεκές. Αν τώρα ο ανταγωνισμός αναφέρει για παρόμοια συστήματα μέγιστο βεληνεκές τα 10 χιλιόμετρα, τότε θα πρέπει να βάλουμε ένα αστεράκι και να ψάξουμε τι έχει κάνει διαφορετικά η συγκεκριμένη εταιρία. Έχει κάποια πατέντα, κάποια νέα τεχνολογία ή μας παραμυθιάζει;
Κάποιες εταιρείες είναι αποδεδειγμένα επιρρεπείς στην υπερβολή. Άλλες κάνουν το αντίθετο, είναι πολύ συντηρητικές με τα συστήματα τους να έχουν απόδοση καλύτερη από την ονομαστική τους. Προφανώς οι δυνατότητες επιβεβαίωσης από πλευράς μας είναι περιορισμένες.
Παρομοίως, μια εταιρία παρουσιάζει ένα ραντάρ για φρεγάτες με εμβέλεια τα 600 μίλια που μπορεί να παρακολουθεί ταυτόχρονα 2.000 στόχους και να στοχεύει 1.000. Είναι κατανοητό ότι ποτέ δεν πέταξαν 2.000 αεροπλάνα για να το δοκιμάσουν, αλλά είναι ένα συμπέρασμα που βγάλανε οι μηχανικοί τους με βάση κάποιους υπολογισμού και κάποιες αρχικές υποθέσεις τις οποίες όμως δεν μοιράζονται μαζί μας.
Όσο για τα 600 μίλια εμβέλεια, ακόμα και αν είναι στη μέση του Ειρηνικού ωκεανού χωρίς εμπόδια από νησιά ή άλλα πλοία, είναι τέτοια η καμπυλότητα της γης που δεν του επιτρέπει να κάνει τέτοια έρευνα. Μπορεί να είναι σοκαριστικό για κάποιους, αλλά η γη δεν είναι επίπεδη, συνεπώς στα 600 μίλια, αν τα καταφέρει, το μόνο που θα μπορεί να εντοπίσει είναι στόχους σε πολύ μεγάλο υψόμετρο.
https://en.wikipedia.org/wiki/Radar_horizon
Από την μεριά μας φυσικά και θα δώσουμε τα συγχαρητήρια μας στους δημιουργούς αυτού του τεχνολογικού επιτεύγματος (έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μας την υποψία ότι οι ισχυρισμοί αυτοί ενδέχεται να είναι υπερβολικοί), αλλά στο πλαίσιο της καλόπιστης κριτικής θα αναρρωτηθούμε φωναχτά κατά πόσο η σχέση κόστους απόδοσης είναι συμφέρουσα σχετικά με μια ενδεχόμενη προμήθεια για πλοίο του στόλου, δεδομένης της οικονομικής στενότητας.
Φυσικά και αποζητούμε ότι καλύτερο, που θα δώσει το παραμικρό πλεονέκτημα στο στόλο, αλλά η αποδοτική κατανομή των πόρων μας θα μας δώσει ένα ακόμα μεγαλύτερο πλεονέκτημα στο σύνολο των ΕΔ. Για παράδειγμα, θα αγοράζατε ένα αυτοκίνητο για τη γυναίκα σας (ή τον άντρα σας) που θα έχει τελική ταχύτητα 350 km/h, τα οποία δεν θα τα χρειαστεί ποτέ ή δύο αυτοκίνητα, ένα για τον καθένα σας; Τι θα ήταν πιο ωφέλιμο για την οικογένεια ως σύνολο;
Μήπως θα ήταν καλύτερη λύση να επενδύσουμε τα χρήματα μας σε ένα ραντάρ που θα βρίσκεται ψηλά, πχ σε αεροπλάνο ή δορυφόρο ή κορυφογραμμή ώστε η καμπυλότητα της γης να μην είναι περιοριστικό εμπόδιο, να εντοπίζει στόχους σε αποστάσεις που οποιοδήποτε ραντάρ πλοίου δεν θα μπορεί ποτέ να επιτύχει και να μεταβιβάζει αυτές τις πληροφορίες στο πλοίο; Αυτό δεν θα δώσει την ευκαιρία στο πλοίο όχι μόνο να έχει καλύτερη τακτική επίγνωση, αλλά και ταυτόχρονα να κρατάει το δικό του ραντάρ κλειστό και συνεπώς μη εντοπίσημο από τα εχθρικά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου; Μήπως ανοίγονται έτσι νέες ευκαιρίες; μήπως τελικά στο πλοίο επάνω είναι πιο ωφέλιμο να τοποθετηθεί ένα ραντάρ τόσο όσο είναι απαραίτητο για την αυτοπροστασία του;
Αυτή είναι μια ιδέα, όπως όλες, με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Σαν ιδέα και θεωρία μας είναι ελκυστική, αλλά δεν έχουμε τα μέσα να την αξιολογήσουμε στην πράξη. Ξέρουμε όμως ότι αυτό κάνουν άλλες χώρες, άρα είναι εφικτό. Η αξιολόγηση όμως και η εκτίμηση της σχέσης κόστους απόδοσης είναι δουλειά κάποιων άλλων να την κάνουν και να εξάγουν συμπεράσματα. Αν δεν δοκιμαστεί κάτι στην πράξη, ποτέ δεν θα μάθουμε. Εμείς από τη μεριά μας μπορούμε μόνο να ρωτάμε και για αυτό δεν απορρίπτουμε εύκολα κάτι.
Υπάρχουν πάντα πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις για να λυθεί ένα περίπλοκο πρόβλημα. Δεν θα απορρίψουμε, ούτε και θα αποδεχτούμε δογματικά οποιαδήποτε λογική λύση. Μπορεί η επιλογή μας να είναι πολύ καλή, μπορεί να υπάρχει όμως και κάποια καλύτερη και αν δεν υπάρχει σε λίγο καιρό θα υπάρξει. Δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε το ψάξιμο και την προσπάθεια για βελτίωση.
Γνωρίζουμε ακόμα ότι και οι δοκιμές μπορούν να είναι παραπλανητικές. Μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί οι καλύτερες και πιο επιστημονικές μεθοδολογίες, από το πιο ικανό προσωπικό στον τομέα του, αλλά είναι δοκιμές, δεν είναι το αληθινό τεστ στο πεδίο, εκεί που οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές και ο αντίπαλος να έχει μερικές εκπλήξεις στο μανίκι του, οπότε ακόμα και μετά από εξαντλητικές δοκιμές, πάλι θα έχουμε τις επιφυλάξεις μας, αλλά προφανώς οι πιθανότητες μιας (δυσάρεστης) έκπληξης θα είναι σημαντικά λιγότερες.
