ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 23 Σεπτεμβρίου 1803: Μάχη του Assaye, η λάμψη του άστρου του Ουέλινγκτον

[2ος Αγγλο-Μαρατινός Πόλεμος] – Η μάχη αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη μάχη στην Ινδία που έλαμψε το άστρο ενός ικανού αλλά μάλλον 3ης κατηγορίας αξιωματικού, του Άρθουρ Γουέσλεϋ, μετέπειτα δούκα του Γουέλινγκτον.
Πρωταγωνιστές ήταν η μεγάλη Συνομοσπονδία των Μαρατά, μιας παλιάς αυτοκρατορίας της Κεντρικής Ινδίας που όμως είχε περιέλθει σε εσωτερική περιδίνηση και παρακμή μετά την αποτυχία της έναντι των Αφγανικών φυλών. Επιχειρώντας να επεκταθεί προς Νότο, ήρθε σε σύγκρουση με ινδικά βασίλεια που τελούσαν υπό την προστασία της Εταιρίας Ανατολικών Ινδιών, ενός μη-κυβερνητικού οργανισμού που προωθούσε τα συμφέροντα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας διατηρώντας υπηρεσίες, στρατό, ναυτικό κι έχοντας τη δύναμη να συνάπτει συμφωνίες με κράτη και να εκδίδει νόμισμα. Σε αυτόν τον στρατό «δεύτερης κατηγορίας» που στελεχωνόταν από Βρετανούς αξιωματικούς χωρίς διασυνδέσεις και ιθαγενείς στρατιώτες, υπηρετούσε ο Ιρλανδικής καταγωγής συνταγματάρχης Άρθουρ Γουέσλεϋ που εκτελούσε καθήκοντα αντιστρατήγου στην εκστρατεία εκείνη.

Για μήνες ο στρατός των Μαράτα, περίπου 30,000 ιππείς παρέμενε άφαντος κινούμενος με μεγάλη ταχύτητα και ελισσόμενος έναντι των 9,500 Βρετανών, Σκώτων, Ινδών συμμάχων. Ο Γουέσλεϋ ανέπτυξε έξυπνα ένα ευρύτατο σύστημα πληροφοριών μαθαίνοντας καλά την γεωγραφία της περιοχής, τα ποτάμια που είχαν πλημμυρίσει και τα έλη που θα περιόριζαν τις κινήσεις του εχθρικού ιππικού. Στις αρχές Σεπτεμβρίου κινήθηκε δυναμικά εναντίον τους στο υψίπεδο του Πεκκάν, όπου στις 21 Σεπτεμβρίου έμαθε πως ο εχθρός είχε στρατοπεδεύσει 6 μίλια μακρυά.
 

Σχεδιάζοντας μια ταυτόχρονη κίνηση λαβίδας, ο Γουέσλεϋ χώρισε τον στρατό του και με 6,000 άνδρες κινήθηκε εναντίον τους αλλά στο Άσσαϋ συνάντησε αιφνιδιαστικά το στρατόπεδο του εχθρού, που είχε ενισχυθεί στο μεταξύ με 20,000 πεζούς, τους μισούς εκπαιδευμένους από Γάλλους και Γερμανούς αξιωματικούς σε τακτικές γραμμής και ισχυρό πυροβολικό. Χωρίς να το σκεφτεί, επιτέθηκε με όλη τη δύναμη του υπολογίζοντας στον αιφνιδιασμό και την καλύτερη πειθαρχία.

Οι Μάρατα άνοιξαν πυκνό πυρ με το πυροβολικό και τα μουσκέτα τους που προκάλεσαν μεγάλες απώλειες μεταξύ των Βρετανών αλλά οι τελευταίοι συνέχισαν να προελαύνουν. Ευρεία κυκλωτική ενέργεια του ισχυρού ιππικού των Ινδών αποδείχθηκε αναποτελεσματική, με το 74ο Σύνταγμα Χαϊλάντερς να συγκρατεί την επέλαση και το μοναδικό σύνταγμα δραγώνων του Γουέσλεϋ να καταδιώκει τους Μάρατα. Οι τελευταίοι συγκεντρώθηκαν σε ένα ύψωμα για μια τελική αντίσταση αλλά παρά το πυρ, οι Βρετανοί τους σάρωσαν.

Η νίκη ήταν των Βρετανών και το άστρο του Άρθουρ Γουέσλεϋ έλαμψε στα σαλόνια και στις βρετανικές εφημερίδες εξασφαλίζοντάς του μια μεγάλη καριέρα στα χρόνια που θα έρχονταν. Οι απώλειες των Μάρατα ξεπέρασαν τους 6,000 νεκρούς αλλά ο μικρότερος στρατός της Εταιρίας υπέστη φθορά άνω των 1,500 νεκρών, πάνω από το ένα τρίτο της δύναμής του και δεν τους καταδίωξε. Θα χρειαστούν ακόμα μερικές μάχες και δύο ακόμη χρόνια πολέμου για να καταβληθεί η πρώην αυτοκρατορία και να θεμελιώσει η Εταιρία τις θέσεις της στην Κεντρική Ινδία.