[Γεγονότα της Κοφίνου -Κυπριακό] – Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 το κυπριακό ήταν ένα ανοιχτό ζήτημα, με την ελληνική κοινότητα διχασμένη μπροστά στη θέληση για ένωση με την Ελλάδα αφενός και στην αρνητική στάση της Διεθμούς Κοινότητας (ιδίως της Βρετανίας) αφετέρου που ωθούσαν άλλους να θεωρούν την ανεξαρτησία ως μια πιο πρακτική λύση.
Κοντά σε αυτά, η στάση των Τουρκοκυπρίων διαρκώς έβαινε προς τον εξτρεμισμό. Οργανωμένοι από αξιωματικούς του τουρκικού στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, ιδία της οργάνωσης ΤΜΤ (Türk Mukavemet Teşkilatı – Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση), εξοπλισμένοι και εκπαιδευμένοι με όπλα, οι κάτοικοι των τουρκικών χωριών εξελίχθηκαν σε θύλακες ανομίας και ένοπλης δράσης. Ένας από αυτούς ήταν το χωριό Κοφίνου, στην περιοχή της Λάρνακας, κατοικημένο αποκλειστικά από Τουρκοκυπρίους, που έκλειναν συχνά την κυκλοφορία του εθνικού δρόμου και πυροβολούσαν στα αυτοκίνητα.
Με τον ΟΗΕ να αργεί χαρακτηριστικά, παρά τις εκκλήσεις του Μακαρίου, η κατάσταση πέρασε στα χέρια του Γρίβα Διγενή που έλαβε εντολή από τον Πρόεδρο-Αρχιεπίσκοπο να ελέγξει την κατάσταση. Ο Γρίβας κινητοποίησε σημαντικές δυνάμεις εθνοφρουρών, που αφού περιέσφιξαν την περιοχή, κατέλαβαν το μικρό χωρίο Άγιος Θεόδωρος αιφνιδιαστικά και χωρίς θύματα. Στη συνέχεια επιτέθηκαν στην Κοφίνου. Στη μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκαν 24 Τουρκοκύπριοι και ένας Ελληνοκύπριος ενώ τραυματίστηκαν εννέα και δύο αντίστοιχα.
Ο αντίκτυπος της επιχείρησης ήταν μεγάλος σε διεθνές επίπεδο με την Τουρκία να κάνει υπερβατική εκμετάλλευση της «στυγερής πρόκλησης» και «γενοκτονίας» κινητοποιώντας σημαντικές μονάδες στρατού στον Έβρο και απειλώντας με πόλεμο. Η κυβέρνηση Κόλια στην Αθήνα δεν διαχειρίστηκε την κατάσταση με ψυχραιμία και γρήγορα ενέδωσε στις απαιτήσεις της Άγκυρας. Μεταξύ των υποχωρήσεων ήταν και η απόσυρση της ελληνικής Μεραρχίας από το νησί, που είχε μεταφερθεί με μυστικότητα το 1964. Αμερικανοί, Βρετανοί και Καναδοί πίεζαν εξίσου προς αυτήν την κατεύθυνση. Η απόσυρση της Μεραρχίας-Μ ήταν διακαής πόθος της Άγκυρας και καταλυτικός παράγοντας για την μετέπειτα εισβολή.
