23.3 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΝΕΑΙΣΤΟΡΙΑΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - 22 Ιουλίου 1974: Επιχείρηση «Νίκη»

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 22 Ιουλίου 1974: Επιχείρηση «Νίκη»

- Advertisement -

[τουρκική εισβολή στην Κύπρο] – Τα νέα της τουρκικής εισβολής και η δυσμενής για την Εθνοφρουρά εξέλιξη των επιχειρήσεων στην Κύπρο έθεσαν καθυστερημένα σε κίνηση τα σχέδια ενίσχυσης των μαχομένων τμημάτων με μονάδες από την Ελλάδα.
Οι διαφορετικές απόψεις και η έλλειψη συντονισμού στα επιτελεία στην Αθήνα οδήγησε σε αυτό που περιγράφεται συχνά σε απολογισμούς της περιόδου ως «σύγχυση» για την κατάσταση. Ο αιφνιδιασμός, η έλλειψη ασφαλών πληροφοριών και η αναποφασιστικότητα για την ιεράρχηση των δράσεων σε ανώτατο επίπεδο ήταν υπεύθυνοι για τον αποσυντονισμό μετά την έγκαιρη ενημέρωση για την εισβολή της 19ης/20ή Ιουλίου.
Οι κρίσεις του 1963-’64 στο νησί είχαν κάνει τότε την στρατιωτική ηγεσία στην Ελλάδα να επεξεργαστεί και να ετοιμάσει σχέδια ενίσχυσης της Κύπρου. Όμως τα σχέδια αυτά δεν εφαρμόστηκαν την κρίσιμη ώρα του 1974. Έτσι, με το χρόνο να τρέχει, τα επιτελεία άρχισαν να επεξεργάζονται σχέδια εκ των ενόντων.

Υπάρχον σχέδιο αποστολής βομβαρδιστικών F-84 για να πλήξουν το προγεφύρωμα απορρίφθηκαν λόγω της γενικής αεροπορικής κυριαρχίας της τουρκικής αεροπορίας. Σχέδιο μεταφοράς μονάδας πεζικού από τη Βόρειο Ελλάδα με αεροσκάφη της Ολυμπιακής που θα επιτάσσονταν απορρίφθηκε για τον ίδιο λόγο. Σχέδιο αποστολής ισχυρότερης δύναμης και εφοδίων με νηοπομπή δεν συζητήθηκε καν λόγω της ιδιαιτερότητας της κατάστασης. Η Κύπρος δεν ήταν επίσημα ελληνικό έδαφος αλλά ανεξάρτητη δημοκρατία και η Ελλάδα, αν και εγγυήτρια δύναμη με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, θα φαινόταν πως εμπλεκόταν σε ξένη κρίση εναντίον σύμμαχης χώρας του ΝΑΤΟ.
Άλλωστε, και αυτός ήταν μάλλον ο ουσιαστικός λόγος, η παρουσία του αμερικανικού στόλου μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, παρακολουθώντας τις εξελίξεις έδρασε αποτρεπτικά σε κάθε κίνηση. Τελικώς, αποφασίστηκε μια παραλλαγή του σχεδίου αποστολής ενισχύσεων από αέρος: Μία μοίρα καταδρομών με τον βασικό εξοπλισμό της θα μεταφερόταν από αέρος από την Κρήτη κατά τη διάρκεια της νύχτας για να ενισχύσει τις μαχόμενες δυνάμεις με αξιόμαχα τμήματα.
Οι αναφορές που έρχονταν στο επιτελείο μιλούσαν ήδη για κακό συντονισμό των τμημάτων (εν μέρει απόλυτα λογικό, αν σκεφτούμε το χάος που επικρατούσε από τις 16 του μηνός με το κίνημα Ιωαννίδη και τον διχασμό μεταξύ Εθνοφρουρών και «Επιστράτων» και την καχυποψία προς τους «Ελλαδίτες» αξιωματικούς) και μονάδες που βάδιζαν κατά του εχθρού με αποσκελετωμένα τμήματα και κακό οπλισμό.
Η επιχείρηση έλαβε την κωδική ονομασία «Νίκη» και περιέλαβε βιαστικά την Α΄Μοίρα Καταδρομών και όλον τον διαθέσιμο στόλο μεταγωγικών της ΠΑ, περί τα 20 Nord N.2501D Noratlas και 10 C-47 Dakota. Τα αεροσκάφη πέταξαν από την Ελευσίνα στη Σούδα, που θα ήταν η βάση οργάνωσης της αποστολής και ενώ οι κυβερνήτες ενημερώνονταν πρώτη φορά για την αποστολή, τα πληρώματα φόρτωναν τους 500 περίπου άνδρες των καταδρομών και τα υλικά τους.
Το πρώτο αεροσκάφος απογειώθηκε στις 22:35 με άλλα 14 να ακολουθούν. Τα σχέδια καλούσαν για πτήση νοτίως της Κρήτης υπό σιγή ασυρμάτου και χωρίς φωτισμό για αποφυγή εντοπισμού τους (αφού πετούσαν παράνομα και χωρίς προστασία μαχητικών), κάλυψη της απόστασης ως το διεθνές αεροδρόμιο Λευκωσίας, προσγείωση και εκκένωση του φορτίου του και επιστροφή πριν το ξημέρωμα.
Για να γίνει δυνατόν να καλυφθεί η απόσταση των 750 χλμ (~3 ώρες) ως την Κύπρο μετ’επιστροφής υπολογίστηκε πως το τελευταίο αεροσκάφος έπρεπε να απογειωθεί μέχρι τις 00:00 αλλά διαρκείς καθυστερήσεις και αντεγκλήσεις ακύρωσαν την απογείωση των 8 Noratlas και όλων των Dakotas. Μόλις δύο Noratlas απογειώθηκαν μετά τις 00:00 με δική τους πρωτοβουλία.
Τα αεροσκάφη πέταξαν σε απόλυτο σκοτάδι με τετραμελές πλήρωμα και 30 περίπου καταδρομείς. Δύο παρουσίασαν προβλήματα και προσγειώθηκαν στην Ρόδο και την Κρήτη, ένα παραλίγο να συγκρουστεί με αμερικανικό αεροπλανοφόρο και τα υπόλοιπα έφτασαν χωρίς άλλα περιστατικά στην Κύπρο. Εκεί, έγινε η τραγωδία.
Οι μονάδες αντιαεροπορικής άμυνας του αεροδρομίου, μεταξύ τους και μονάδες επιστράτων, δεν είχαν ενημερωθεί για την άφιξη των αεροσκαφών ούτε η εντολή που δόθηκε για δέσμευση των Α/Α πυροβόλων είχε παραλήπτη όλες τις μονάδες που περιστοίχιζαν το αεροδρόμιο (το διοικητικό χάος και η καχυποψία σε όλο της το μεγαλείο!). Ως αποτέλεσμα, μετά την προσγείωση του πρώτου αεροσκάφους, του «Νίκη 1» όλα τα ευθυγραμμισμένα με το διάδρομο Noratlas που ακολουθούσαν βρέθηκαν σε πεδίο διασταυρουμένων πυρών.

Το «Νίκη 4» χτυπήθηκε καίρια στο πιλοτήριο και στην άτρακτο και κατέπεσε 3 χιλιόμετρα πριν τον διάδρομο σκοτώνοντας όλους τους επιβαίνοντες πλην του καταδρομέα Αθ. Ζαφειρίου που πήδηξε στο κενό φλεγόμενος τσακίζοντας τα πόδια του. Το «Νίκη 3» δέχτηκε πλήγματα που το έκαναν να μην μπορεί να απογειωθεί ξανά. Το «Νίκη 6» έχασε και τους δύο κινητήρες του και με ζημιές στην άτρακτο προσγειώθηκε σχεδόν ανεμοπορώντας με δύο νεκρούς και 10 τραυματίες μεταξύ των επιβαινόντων. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη προσγειώθηκαν με μικρότερες ζημιές εντός από το τελευταίο, το «Νίκη 12» που έχοντας εξαντλήσει το περιθώριο καυσίμων πετώντας γύρω από την περιοχή, αποφάσισε να γυρίσει στην Κρήτη.
Τραγικά ανεπαρκής σε αριθμό, βιαστικά σχεδιασμένη, άτολμα απεσταλμένη και με το στίγμα της απώλειας, η Α΄Μοίρα Καταδρομών -όση έφτασε στο νησί- θα μετονομαστεί «35η Μοίρα Κυπρίων Καταδρομών» για να παραμείνει η ελληνική συμμετοχή στην αφάνεια και θα πολεμήσει σκληρά τις επόμενες μέρες με έπαθλο το διεθνές αεροδρόμιο που υπεράσπισε εναντίον 10πλασίων δυνάμεων υποστηριζόμενων από άρματα μάχης και την αεροπορία. Μαζί με το αεροδρόμιο σώθηκε και η ίδια η Λευκωσία και μαζί τους και η υπόλοιπη Κύπρος.
Τα τρία αεροσκάφη που παρέμειναν στην Κύπρο διαλύθηκαν και θάφτηκαν όπως όπως για να παραμείνει κρυφή η αποστολή της. Η δράση της, μαζί με τη μάχη της ΕΛΔΥΚ στο στρατόπεδο και την απόβαση των απολυμένων ΕΛΔΥΚ από το Α/Γ «Λέσβος» με πρωτοβουλία του πλοιάρχου Χαντρινού ήταν οι μόνες δράσεις της Ελλάδας στην τουρκική εισβολή.
*Στην κορυφή του άρθρου: αεροσκάφος Noratlas της ΠΑ προσεγγίζει τον διάδρομο προσγείωσης του συσκοτισμένου αεροδρομίου της Λευκωσίας υπό τα διασταυρούμενα πυρά των αντιαεροπορικών. Ένας σπάνιος πίνακας από τον καλλιτέχνη Κώστα Καββαθία από μια επιχείρηση που ακόμα δεν έχει αποκαλύψει τα φαντάσματά της.
Περισσότερα εδώ http://www.kostaskavvathias.com/

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στο flight.com.gr εκφράζουν τους συντάκτες τους
κι όχι απαραίτητα τον ιστότοπο. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς γραπτή
έγκριση. Σε αντίθετη περίπτωση θα λαμβάνονται νομικά μέτρα. Ο ιστότοπος
διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων, τα οποία εκφράζουν μόνο το συγγραφέα
τους.

- Advertisement -
- Advertisement -
Subscribe
Notify of
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments

Ακούστε μας

- Advertisement -

Το Σχόλιο της Ημέρας

Γιατί δεν αγοράζουμε ιαπωνικά όπλα σαν τις φρεγάτες Μogami; Μπορούμε ή όχι;

Στην ατέρμονη ελληνική συζήτηση για εξοπλισμούς δεν είναι καθόλου σπάνιο να εμφανιστεί κάποιος και να αναφωνήσει «φρεγάτες Mogami να πάρουμε!», ή «πυροσβεστικά αεροσκάφη ShinMaywa...

Το τεύχος μας που κυκλοφορεί

- Advertisement -

Κύριο Άρθρο

Πολεμική Αεροπορία: Αντέχουμε να πουλήσουμε τα Mirage 2000-5 και τα F-16...

Των Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη & Ηλια Παπανικολάου. Επιπλέον στοιχεία Brian Schofield, Aerospace Analyst. Δημοσιεύθηκε στην "ΠΤΗΣΗ", τεύχος 46, Μάρτιος 2024.Το παρακάτω κείμενο γράφηκε πριν...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 038 Τεύχος Ιουλίου 2023

Αγορά 3.99€
- Advertisement -

Σαν σήμερα

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 28 Μαρτίου 1942: Επιδρομή στο Σαιν Ναζέρ, στόχος...

0
Τη νύχτα της 27ης προς 28η Μαρτίου 1942, μια ισχυρή δύναμη Βρετανών του Νο 2 Commando, με στοιχεία της Ταξιαρχίας Ειδικών Αποστολών και συνοδεία...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ Τεύχη 32, 33, 34, Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2023

Αγορά 7.99€
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 037 Τεύχος Ιουνίου 2023

Αγορά 3.99€

Πολιτική διαχείρισης σχολίων

Πολιτική διαχείρισης σχολίων για τις ιστοσελίδες flight.com.gr, navaldefence.gr, military-history.gr

73
Όπως είναι γνωστό, τα σχόλια στα site μας υπόκεινται σε έλεγχο και επεξεργασία ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες που έχουμε...

Related News

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 28 Μαρτίου 1942: Επιδρομή στο Σαιν Ναζέρ, στόχος η δεξαμενή των γερμανικών θωρηκτών

Τη νύχτα της 27ης προς 28η Μαρτίου 1942, μια ισχυρή δύναμη Βρετανών του Νο 2 Commando, με στοιχεία της Ταξιαρχίας Ειδικών Αποστολών και συνοδεία...

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Μαρτίου 1999: Nighthawk down, οι Σέρβοι καταρρίπτουν το “ακατάρριπτο”

Αεροσκάφος κρούσης stealth F-117A Nighthawk της Αμερικανικής Αεροπορίας καταρρίπτεται από σερβική συστοιχία αντιαεροπορικών πυραύλων κατά τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου. Είναι η μόνη καταγεγραμμένη απώλεια...

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Μαρτίου 1941: Ναυμαχία του Ταινάρου, οι Βρετανοί ταπεινώνουν τον ιταλικό στόλο

Βασισμένος σε αποκρυπτογραφημένες πληροφορίες, ισχυρός στόλος του Βρετανικού Ναυτικού συναντά και καταναυμαχεί τμήμα του ιταλικού στόλου. Η σύγκρουση είναι γνωστή και ως ναυμαχία του...