Του Βασίλη Πια. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΠΤΗΣΗ νο 126, τεύχος Ιουλίου 1995
Καλοκαίρι του 1945. O πόλεμος στην Ευρώπη έχει φτάσει στο τέλος του. Στον Ειρηνικό, μετά την κατάληψη της Ιβοζίμα από τους Αμερικανούς, η αντίστροφη μέτρηση για την Αυτοκρατορία του Ανατέλλοντος Ηλίου έχει πλέον αρχίσει. Οι μεγαλύτερες ιαπωνικές πόλεις βρίσκονται ήδη στο έλεος των αμερικάνικων βομβαρδιστικών. Όμως οι αξιωματικοί των μεικτών επιτελείων εξακολουθούν να είναι σκυθρωποί. Ξέρουν πολύ καλά πως για τον ιάπωνα πολεμιστή η λέξη συνθηκολόγηση είναι τελείως άγνωστη, όπως και ο φόβος του θανάτου. Και ενώ τα «ιπτάμενα υπερφρούρια» εξακολουθούν να ισοπεδώνουν με αμείωτη ένταση μεγάλες ιαπωνικές πόλεις, στις 25 Ιουλίου 1945, ο Ανώτατος Διοικητής της Στρατηγικής Αεροπορίας του Ειρηνικού, στρατηγός Καρλ Σπατς, λαμβάνει ένα άκρως απόρρητο έγγραφο. Δεκατρείς ημέρες αργότερα η ανθρωπότητα θα κρατούσε την αναπνοή της…
Εκείνο το πρωινό της 25ης Ιουλίου 1945, η ζέστη ήταν ανυπόφορη στην Τινιάν, στο αρχιπέλαγος των Μαριάννων, όπου στάθμευε το 509ο μεικτό σμήνος, της 20ης Αεροπορίας των ΗΠΑ. Στο μικρό αυτό νησί, χαμένο στα μισά της απόστασης
μεταξύ της Νέας Γουινέας και της Ιαπωνίας, είχε στήσει το στρατηγείο του ο Ανώτατος Διοικητής της Αεροπορίας των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, στρατηγός Καρλ Σπατς. O πενηντατετράχρονος στρατηγός, για άλλη μια μέρα ξυπνούσε πολύ νωρίς, κάτι που το συνήθιζε από το 1940, όταν είχε σταλεί από την Αμερικάνικη Αεροπορία, παρατηρητής στη Μάχη της Αγγλίας. Σήμερα όμως είχε και άλλον ένα λόγο, πέρα από την αφόρητη ζέστη, να βρίσκεται από τις επτά το πρωί στο γραφείο του. Τον είχαν ειδοποιήσει πως ένα άκρως απόρρητο έγγραφο είχε φτάσει από την Ουάσινγκτον, από τον αρχηγό του γενικού επιτελείου.
O γκριζομάλλης στρατηγός πήρε με ανυπομονησία το χαρτί και άρχισε να το διαβάζει. Μεμιάς ένιωσε τα χέρια του να τρέμουν. Αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο έγγραφο, αλλά η διαταγή ρίψης της πρώτης ατομικής βόμβας. «Το 509ο Μεικτό Σμήνος, της 20ης Αεροπορίας», έλεγε η διαταγή, «θα ρίψει την πρώτη της ειδική βόμβα, μόλις οι ατμοσφαιρικές συνθήκες επιτρέψουν τον προβλεπόμενο βομβαρδισμό, μετά την 3η Αυγούστου 1945, σ’ έναν από τους ακόλουθους στόχους: Χιροσίμα, Κοκούρα, Νιγκάτα, Ναγκασάκι. Το αεροπλάνο που θα μεταφέρει τη βόμβα θα συνοδεύεται από άλλα αεροσκάφη, προορισμένα για τη μεταφορά του ειδικευμένου στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού του υπουργείου Στρατιωτικών, που θα παρατηρήσει και θα καταγράψει τ’ αποτελέσματα της έκρηξης.
Τα αναγνωριστικά αεροπλάνα θα πρέπει να πετούν σε απόσταση πολλών μιλίων από το σημείο της έκρηξης.» Την επόμενη ημέρα, 26 του μηνός, έφτανε στην Τινιάν το καταδρομικό «Ινδιανάπολις». Μετέφερε μέσα σ’ ένα μολυβένιο κύλινδρο μήκους 63,5 εκατ. και διαμέτρου 45,7 εκατ. ουράνιο 235, που θα αποτελούσε την «εκρηκτική» ύλη της νέας βόμβας. Στο δεκαήμερο ταξίδι από το Σαν Φρανσίσκο, ο κυβερνήτης του σκάφους δεν είχε αντιληφθεί πως ένα γιαπωνέζικο υποβρύχιο παρακολουθούσε τις κινήσεις του καταδρομικού, έχοντας φυσικά άγνοια για το φορτίο του.
Το περίβλημα και άλλα εξαρτήματα της βόμβας, η οποία σημειωτέον είχε ονομαστεί χαϊδευτικά «Little Βoy», έφτασαν στη βάση του 509ου Σμήνους στις 28 και 29 Ιουλίου αεροπορικώς. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταφοράς δεν έλειψαν και τα παρατράγουδα. Στη Χονολουλού οι συνοδοί του σκελετού της ατομικής βόμβας αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες με τις στρατιωτικές αρχές της αεροπορικής βάσης, που χωρίς να έχουν ιδέα για την ακριβή φύση του φορτίου, δεν δέχονται να διασχίσει τον Ειρηνικό ένα «C-54» μεταφέροντας μόνο λίγα κιλά φορτίου. Θέλουν το αεροσκάφος να φορτωθεί πλήρως. Ένα σήμα από την Ουάσινγκτον τους κάνει ν’ αλλάξουν γνώμη.
Στις 31 Ιουλίου, μερικοί ειδικοί με επικεφαλής τον καθηγητή Νόρμαν Ράμσεϊ, συναρμολόγησαν τη βόμβα, εκτός από ένα ευαίσθητο εμπυρευματικό μηχανισμό. H βόμβα είχε μήκος 3 μέτρα και 28 εκατοστά, διάμετρο 80 εκατοστά, βάρος 4.400 κιλά και είχε ακόμα πτερύγια όπως μια οποιαδήποτε συμβατική βόμβα. H γόμωσή της, που πολύ εκλαϊκευμένα θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «εκρηκτική», αποτελείτο από τέσσερα μπλοκ ουρανίου 235, που συνολικά ζύγιζαν 62.280 κιλά. Είχαν τοποθετηθεί με προσοχή χωριστά στο εσωτερικό. Την τελευταία στιγμή, όταν η βόμβα θα έπεφτε πάνω από το στόχο, τέσσερις πυροδοτικοί μηχανισμοί θα εκσφενδόνιζαν τα μπλοκ το ένα πάνω στο άλλο με ταχύτητα 1.500 μέτρων το δευτερόλεπτο. Τότε θα σχηματιζόταν η λεγόμενη «κρίσιμη μάζα» και θα γινόταν η ατομική έκρηξη. Αυτή είχε υπολογιστεί ότι έπρεπε να γίνει σε ύψος 565 μέτρων πάνω από το έδαφος, για να επιτευχθεί η μεγαλύτερη καταστροφή.
Την ίδια ημέρα που ο σκελετός του «Little Βoy» φτάνει στην Τινιάν, οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αγγλίας και της Κίνας του Τσανγκ-Και-σεκ, παρουσιάζουν από κοινού τους όρους παράδοσης στην ιαπωνική κυβέρνηση. H Ιαπωνία παίρνει τη διαβεβαίωση πως αν συνθηκολογήσει, οι νικητές δεν θα αξιώσουν την κατάλυση του αυτοκρατορικού θρόνου και ότι θα μπορεί να εκλέξει ελεύθερα τη μορφή διακυβέρνησης που προτιμά. Διευκρινίζεται ότι η ιαπωνική κυριαρχία θα περιοριστεί στις τέσσερις μητροπολιτικές νήσους, Χοκαΐντο, Χονσού, Σικόκου και Κιουσού. Οι υπόλοιπες κατακτήσεις της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό δεν θα επιστραφούν. Επιπλέον οι Σύμμαχοι υπόσχονται τον επαναπατρισμό και την απελευθέρωση των ιαπωνικών στρατευμάτων, καθώς και τη διατήρηση των βιομηχανιών, που είναι απαραίτητες για την επιβίωση του ιαπωνικού λαού. Σε διαφορετική περίπτωση κατέληγε το ανακοινωθέν, εκτός από τη λύση αυτή δεν απέμενε παρά η ολοκληρωτική καταστροφή της Ιαπωνίας.
Φυσικά δεν γινόταν καμιά αναφορά για την ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής. H ιαπωνική κυβέρνηση έχει προθεσμία ν’ απαντήσει έως στις 2 Αυγούστου. Όμως δεν περιμένει ούτε λεπτό. OXI. H Ιαπωνία δεν θα συνθηκολογήσει ακόμα και τώρα. O τρόπος σκέψης της, ακατανόητος για τον δυτικό άνθρωπο, είναι ο ακόλουθος: θα πρέπει να μας σκοτώσουν όλους, για να μας νικήσουν. Είμαστε όμως 100 εκατομμύρια και είναι αδύνατο στην πράξη, ακόμα και για τους Γιάνκηδες, να σκοτώσουν 100 εκατομμύρια ανθρώπινα όντα. Είμαστε αήττητοι, επομένως θα νικήσουμε!
Στις 3 Αυγούστου 1945, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, ο οποίος σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι και ανώτατος διοικητής των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, στέλνει στην Τινιάν ένα κρυπτογραφημένο σήμα, που δεν αφήνει κανένα απολύτως περιθώριο αμφιβολίας: «Ενεργήσατε όπως έχει προκαθοριστεί για την 6η Αυγούστου». Έτσι με αυτές τις λέξεις, ένας μόνο άνθρωπος, που από συγκυρία της τύχης βρισκόταν στη θέση του τριακοστού τρίτου προέδρου των ΗΠΑ, έπαιρνε την ευθύνη για τη χρησιμοποίηση της πρώτης ατομικής βόμβας.
«Θα εκτελέσετε μια αποστολή μοναδική στον κόσμο»
Επικεφαλής του 509ου σμήνους, ήταν ένας σμήναρχος 29 ετών, που θεωρείτο από τους καλύτερους πιλότους της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ. Σαν πιλότος βομβαρδιστικού, είχε παρασημοφορηθεί αρκετές φορές και ήταν ένας από τους πρώτους Αμερικανούς, που είχε πετάξει με «Β-17» πάνω από την κατεχόμενη Ευρώπη, την εποχή που η Λουφτβάφε κυριαρχούσε στον αέρα. O στρατηγός Αϊζενχάουερ είχε εμπιστευτεί πολλές φορές τη ζωή του σ’ αυτόν. Λεγόταν Πολ Τίμπετς. Τον Σεπτέμβριο του 1944 είχε ανακληθεί πίσω στην Αμερική, για εξοικείωση στα καινούρια τότε «Β-29». Πολύ σύντομα του ανατέθηκε η εκπαίδευση των ανδρών 15 υπερφρουρίων σε πτήσεις κάτω από αντίξοες ατμοσφαιρικές συνθήκες. Κάποιοι από αυτούς θα πετούσαν μερικούς μήνες αργότερα μαζί του στην πρώτη πυρηνική επιδρομή.
Νωρίς το απόγευμα της 4ης Αυγούστου 1945, ο Τίμπετς ανακοίνωνε το μεγάλο νέο σε έξι πληρώματα «ιπτάμενων υπερφρούριων» του 509ου σμήνους: «Παιδιά, είναι τώρα ένας χρόνος, που δουλεύουμε μαζί από τότε που συναντηθήκαμε για πρώτη φορά στο στρατόπεδο του Ουεντόβερ της Γιούτα. Περάσαμε όλοι μια δύσκολη ζωή, κάθε λόγος μας και κάθε πράξη μας αναλύθηκαν με το μικροσκόπιο και ίσως οι πράκτορες του Εφ-Μπι-Αϊ να έχουν αποκρυπτογραφήσει ακόμα και τις σκέψεις μας. Γιατί; Θα διερωτηθείτε. Γιατί σ’ εμάς, ακριβώς σ’ εμάς έλαχε ο κλήρος να δώσουμε ένα τέλος σ’ αυτόν το βρωμερό πόλεμο, αφού μόνο εμείς έχουμε στην κατοχή μας ένα αποφασιστικό όπλο. H βόμβα που θα ρίξουμε ύστερα από δύο μέρες πάνω στην Ιαπωνία είναι πολύ πιο τρομακτική απ’ όσο φανταζόσαστε. Πρέπει οπωσδήποτε να φορέσετε ειδικά γυαλιά για να προστατεύσετε τα μάτια σας από την εκτυφλωτική λάμψη της, αν δεν θέλετε να τυφλωθείτε…».
Οι άνδρες του 509ου σμήνους είναι τώρα σιωπηλοί. Διαισθάνονται πόσο δύσκολη είναι η αποστολή τους. Δεν μπορούν όμως να φανταστούν το μέγεθος της καταστροφής, που μπορεί να προκληθεί από τη ρίψη μιας ατομικής βόμβας. Τη σιωπή διαταράσσει η αποφασιστική φωνή του Τίμπετς: «Τρία υπερφρούρια θα απογειωθούν γύρω στη 1:30 της 6ης Αυγούστου, κατευθυνόμενα με αντίστοιχους στόχους τη Χιροσίμα, το Ναγκασάκι και την Κοκούρα. Αποστολή τους θα είναι να διαπιστώσουν κάθε τι που αφορά τις μετεωρολογικές συνθήκες στις τοποθεσίες αυτές: ορατότητα, ταχύτητα του ανέμου, ατμοσφαιρική πίεση και πυκνότητα. Θα επιτεθούμε εκεί όπου θα υπάρχει καλοκαιρία γιατί η διαταγή είναι να βομβαρδίσουμε βλέποντας το στόχο και όχι με τη βοήθεια του ραντάρ.
Μια ώρα μετά την αναχώρηση των μετεωρολογικών αεροπλάνων, θα απογειωθούν άλλα τρία. Το δικό μου, που θα μεταφέρει τη βόμβα. Ένα δεύτερο B-29, που θα ρίξει στη ζώνη της έκρηξης ειδικά όργανα μέτρησης με αλεξίπτωτα. Και ένα τελευταίο αεροπλάνο, επιφορτισμένο με τη φωτογραφική αναγνώριση. Αυτά είναι όλα για σήμερα».
Το πρωί της επόμενης ημέρας, 5 Αυγούστου 1945, ορίζονται τα συγκεκριμένα υπερφρούρια, που θα πάρουν μέρος στην επιχείρηση. Αυτά είναι το «Straight Flush» του ταγματάρχη Κλοντ Έδερλι, με αποστολή τον έλεγχο των ατμοσφαιρικών συνθηκών πάνω από τη Χιροσίμα, το «Full Ηouse» του ταγματάρχη Τέιλορ με τα ίδια καθήκοντα για το Ναγκασάκι και το «Labbit ΙΙΙ» του ταγματάρχη Ουίλσον για την Κοκούρα. Το «Β-29» του Τίμπετς θα συνόδευαν το «Great Αrtiste» του ταγματάρχη Τσαρλς Σουίνι για επιστημονικές μετρήσεις και το N. 91 του λοχαγού Μάρκαρντ για φωτογραφικές λήψεις. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ο συνταγματάρχης Πολ Τίμπετς βάφτισε το αεροπλάνο του «Εnola Gay», που ήταν το όνομα της μητέρας του. Αργά το απόγευμα της 5ης Αυγούστου 1945, πριν ο ήλιος χαθεί μέσα στις φυτείες από τα ζαχαροκάλαμα, που αφθονούσαν στη νήσο Τινιάν, ένας γερανός ανύψωσε το «Little Βoy» και το τοποθέτησε με χειρουργική ακρίβεια στο «Εnola Gay». Στις 10 το βράδυ όλα ήταν έτοιμα.
O Τίμπετς αφού μίλησε για άλλη μια φορά στα πληρώματα, πήρε παράμερα τους πιλότους των μετεωρολογικών αεροπλάνων και τους είπε: «Θα γνωστοποιήσετε τις παρατηρήσεις σας στην Τινιάν και όχι απευθείας σε μένα, γιατί το Εnola Gay’ θα τηρήσει σιγή ασυρμάτου. Εμείς θα μπούμε στο δικό σας μήκος κύματος, για να πάρουμε τις πληροφορίες σας». Έπειτα στα άλλα πληρώματα δόθηκε η διαβεβαίωση πως από την Τινιάν μέχρι τις ακτές της Ιαπωνίας, θα πετούσαν σε ύψος που δεν θα μπορούσαν να εντοπιστούν από τα ιαπωνικά καταδιωκτικά. Πλησίαζαν πλέον μεσάνυχτα. H «Επιχείρηση Ντιμπλς», όπως είχε ονομαστεί η πυρηνική επιδρομή στην Ιαπωνία, θ’ άρχιζε σε λιγότερο από μιάμισι ώρα. Για τα πληρώματα των αεροσκαφών εκείνες οι στιγμές έμοιαζαν με αιώνες.
Έξι αεροπλάνα κατευθύνονται στη Χιροσίμα
Μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα στη βάση της Τινιάν, τα πληρώματα των τρίων μετεωρολογικών αεροπλάνων είναι έτοιμα να εκτελέσουν το πρώτο σκέλος της αποστολής. O αεροδιάδρομος έχει φωτιστεί ενώ οι καπνοί από τις εξατμίσεις των κινητήρων, που παίρνουν μπροστά ο ένας μετά τον άλλο, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα μυστηρίου. Στις 01:37 τοπική ώρα Ειρηνικού, τα τρία μετεωρολογικά αεροπλάνα του Έδερλι, του Τέιλορ και του Ουίλσον απογειώνονται από την Τινιάν. Στις 02:45 το «Εnola Gay» τροχοδρομεί και απογειώνεται βαριά, αφού ζυγίζει επτά τόνους παραπάνω από το κανονικό, φορτωμένο με τη βόμβα ουρανίου. Το πλήρωμά του αποτελείται από δώδεκα άνδρες:
ΠΟΛ ΤΙΜΠΕΤΣ: Σμήναρχος της USAAF. Επικεφαλής της επιχείρησης και πρώτος
πιλότος, 29 χρονών.
ΡΟΜΠΕΡΤ ΛΙΟΥΙΣ: Σμηναγός. Είναι ο δεύτερος πιλότος, 27 χρονών.
ΤΟΜΑΣ ΦΙΡΜΠΙ: Επισμηναγός, σκοπευτής, 26 χρονών.
ΘΙΟΝΤΟΡ BAN KEPK: Σμηναγός, αξιωματικός πορείας.
ΤΖΟΖΕΦ ΣΤΙΜΠΟΡΙΚ: Σμηνίας, χειριστής ραντάρ.
ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΝΕΛΣΟΝ: Σμηνίτης, ασυρματιστής, μόλις 19 χρονών.
TZOPTZ ΡΟΜΠΕΡΤ KAPON: Σμηνίας, πολυβολητής.
ΟΥΑΪΤ ΝΤΟΥΖΕΝΜΠΕΡΙ: Σμηνίας, μηχανικός.
ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΟΥΜΑΡΝΤ: Σμηνίας, μηχανικός.
ΟΥΙΛΙΑΜ ΠΑΡΣΟΝΣ: Σμηναγός, συναρμολογητής της βόμβας.
ΜΟΡΙΣ ΤΖΕΠΣΟΝ: Υποσμηναγός, βοηθός του Πάρσονς.
ΤΖΕΪΚΟΜΠ ΜΠΕΖΕΡ: Σμηνίας, ηλεκτρονικός. Αποστολή του η παρενόχληση των
ιαπωνικών ραντάρ με παράσιτα.
Στις 02:47 απογειώνονται τα δύο τελευταία αεροσκάφη, το «Great Αrtiste» και
το N. 91. Δυο ώρες αργότερα στις 04:52, ο Πολ Τίμπετς αντικρίζει την Ιβοζίμα. Το φως του ήλιου είναι εκτυφλωτικό και τον θαμπώνει, καθώς μερικές ακτίνες του γλιστρούν στο κόκπιτ. Διαγράφοντας κύκλους γύρω από το νησί, περιμένουν το «Great Αrtiste» και το N. 91. Συναντιούνται στις 04:55. Λόγω της σιγής ασυρμάτου κουνούν για λίγο τα φτερά τους, ένδειξη ότι έχει αντιληφθεί ο ένας τον άλλο. Το «Εnola Gay» είναι στο κέντρο του σχηματισμού, έχοντας τα δύο άλλα αεροσκάφη στα πλευρά του σε απόσταση εκατό μέτρων. H ώρα είναι έξι το πρωί. O ωκεανός είναι κρυμμένος από τα χαμηλά σύννεφα. Το «Εnola Gay» πετά σε ύψος 2500 μέτρων με ταχύτητα 440 χ.α.ώ. Πίσω του σαν φαντάσματα το ακολουθούν το «Great Αrtiste» και το N. 91.
Μισή ώρα αργότερα ο συναρμολογητής της βόμβας λοχαγός Πάρσονς, με βοηθό τον υπολοχαγό Τζέπσον, βρίσκονται στα έγκατα της ατράκτου του «Εnola Gay» για να ελέγξουν το μηχανισμό εμπυρεύματος της βόμβας. O Τίμπετς περίμενε να επιστρέψουν στις θέσεις τους, για ν’ αναγγείλλει από την ενδοσυνεννόηση ότι το αεροσκάφος θα ανέβαινε σε ύψος 9.000 μέτρων και όλοι τους, παρά τη συμπιεζόμενη καμπίνα, έπρεπε να φορέσουν μάσκες οξυγόνου. Τώρα ο κάθε άνδρας βρίσκεται στη θέση του. O Κάρον, ο ουραίος πολυβολητής ρίχνει μερικές ριπές στο κενό για να δοκιμάσει τα πυροβόλα του, ενώ ο Μπέζερ ελέγχει τα ηλεκτρονικά του όργανα. O Βαν Κερκ, ο ναυτίλος καθισμένος στη μικρή καμπίνα πίσω από το κόκπιτ, ελέγχει την πορεία προς το Σικόκου, το πρώτο μεγάλο νησί της Ιαπωνίας, που πρόκειται να προσπεράσουν.
H ώρα είναι 7:03 λεπτά. Στη Χιροσίμα η αντιαεροπορική άμυνα επισημαίνει ένα εχθρικό αεροσκάφος να κατευθύνεται προς την πόλη πετώντας στα 11.000 μέτρα. Κανείς τους δεν ανησυχεί. Το αεροπλάνο θα είναι αναγνωριστικό. Πράγματι δεν πέφτουν έξω. Πρόκειται για το «Straight Flush» του ταγματάρχη Κλοντ Έδερλι, που φτάνει στη Χιροσίμα.
Στις 7:09 το «Straight Flush» βρίσκεται πάνω ακριβώς από την πόλη. O κυβερνήτης του, δεν μπορεί να την δει όμως καθαρά. Κάνει ένα μεγάλο κύκλο με την ελπίδα κάποια σύννεφα να μετακινηθούν. Και να η πόλη φαίνεται από κάτω του, όπου τα σύννεφα έχουν αφήσει ένα κενό διαμέτρου είκοσι χιλιομέτρων. Εκείνη την ώρα οι άνεμοι ήταν ασθενείς, πράγμα που σήμαινε ότι δεν θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πορεία μιας βόμβας βάρους τεσσάρων τόνων. Σε λίγα λεπτά ο στρατηγός Σπατς λαμβάνει στην Τινιάν το μήνυμα από το σκάφος του Έδερλι: «Ορατότης δέκα μιλίων. Στρώμα νεφών δύο δεκάτων σε 13.000 πόδια. Συνιστώ βομβαρδιστεί κύριος στόχος».
Στο μεταξύ, τ’ άλλα δύο μετερεωλογικά αεροσκάφη πετώντας πάνω από το Ναγκασάκι και την Κοκούρα διεπίστωσαν ότι οι ατμοσφαιρικές συνθήκες δεν ήταν οι ιδανικότερες, που θα μπορούσαν να υπάρξουν για μια πυρηνική επίθεση.
Στις 7:20 το πρωί το «Εnola Gay» κατευθυνόμενο προς το νησί Σικόκου, πιάνει το σήμα του «Straight Flush». O Ντικ Νέλσον ο ασυρματιστής, δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό του. Ειδοποιεί αμέσως τον Τίμπετς. Εκείνος αφήνει τα χειριστήρια στον δεύτερο πιλότο τον Λιούις και σκύβει πάνω από τον νεαρό ασυρματιστή. Θέλει να δει με τα ίδια του τα μάτια το σήμα με το οποίο μια ολόκληρη πόλη έχει καταδικαστεί. Νιώθει ένα σφίξιμο στο στομάχι. Επιστρέφει στη θέση του. «Πάμε στη Χιροσίμα», λέει στον Λιούις.
Στη Χιροσίμα ήδη το «Straight Flush» έχει τελειώσει την αποστολή του και έχει πάρει το δρόμο για την Τινιάν. H ώρα είναι 7:25. Εκείνη τη στιγμή το «Εnola Gay» απείχε 350 χλμ. από την πόλη. Μόλις πέρασε πάνω από το νησί Σικόκου, μαζί με τ’ άλλα δύο «Β-29», πήρε πορεία προς τ’ ανατολικά για να ξεγελάσει τους Ιάπωνες. Τα πρώτα βλήματα του ιαπωνικού αντιαεροπορικού σκάνε στον αέρα. Είναι όμως πολύ χαμηλά για να προξενήσουν και τη μικρότερη ανησυχία στον συνταγματάρχη Τίμπετς.
H ώρα είναι 7 και 52. O Τίμπετς μιλά από την ενδοσυνεννόηση σε καθένα ξεχωριστά από το πλήρωμα. Όλοι τους βρίσκονται στη θέση τους έτοιμοι να εκτελέσουν τη συγκεκριμένη αποστολή τους. Και τότε ακούγεται πάλι η φωνή του Τίμπετς: «Προσοχή, προσοχή. Από αυτήν τη στιγμή ο λοχίας Μπέζερ θα θέσει σε λειτουργία ένα μαγνητόφωνο και όλα όσα θα πείτε θα περάσουν στην ιστορία. Γι’ αυτό, ελέγχετε ό,τι πρόκειται να εκστομίσετε. Ας προχωρήσουμε στην επίθεση».
H ώρα είναι 8 το πρωί. Στη Χιροσίμα οι δρόμοι είναι γεμάτοι από κόσμο. Αλλοι στριμωγμένοι στα τραμ και τα λεωφορεία, άλλοι με ποδήλατα ή τα πόδια κατευθύνονται στις δουλειές τους. H μέρα είναι ηλιόλουστη. Πολλοί κρατούν στα χέρια ένα μεγάλο «φουροσίκι» – ένα μπογαλάκι τυλιγμένο σ’ ένα χρωματιστό τετράγωνο πανί με δεμένες τις τέσσερις άκρες του. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι Ιάπωνες συνηθίζουν να μεταφέρουν δέματα. Οι νοικοκυρές στα πατροπαράδοτα σπιτάκια φτιαγμένα από ξύλο και ριζόχαρτο και στα λίγα από τούβλα ή μπετόν, έχουν αρχίσει τις πρώτες ασχολίες της ημέρας. Οι νεότερες έχουν στείλει τα παιδιά τους στο σχολείο. H πόλη τους δεν έχει βομβαρδιστεί ποτέ και πιστεύουν ότι δεν πρέπει ν’ ανησυχούν.
H ώρα είναι 8:06. Το «Εnola Gay», μαζί με τ’ άλλα δύο μετεωρολογικά αεροπλάνα, το «Great Αrtiste» και το N. 91, κατευθύνεται βόρεια. Πετούν σε ύψος 9.400 μέτρων. H Χιροσίμα βρίσκεται εβδομήντα χιλιόμετρα μακριά. Δεν αργούν να επισημανθούν από την αντιαεροπορική άμυνα. Οι υπεύθυνοι βλέποντας μόνο τρία αεροσκάφη σε τόσο μεγάλο ύψος, δεν δίνουν κανένα σήμα αεροπορικού συναγερμού. Αλλωστε δεν θα ωφελούσε σε τίποτα. O χρόνος δεν γυρίζει πίσω.
Στο «Εnola Gay» έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Όλοι τους φορούν τις προστατευτικές τους φόρμες, φτιαγμένες ειδικά για την περίσταση. O υπολοχαγός Τζέπσον μετακινείται με προσοχή στην κοιλιά του βομβαρδιστικού, για να δώσει μια τελευταία ματιά στο «αγοράκι» του, την ατομική βόμβα. Ένα πράσινο φως που αναβοσβήνει είναι ενδεικτικό ότι η βόμβα έχει ενεργοποιηθεί.
H ώρα είναι 8:09. Το «Εnola Gay» μέσα από ένα άνοιγμα νεφών, βλέπει στο βάθος αμυδρά την πόλη. H φωνή του Τίμπετς ακούγεται στα αυτιά του πληρώματος απόκοσμη, υπερφυσική: «Παιδιά ήρθε η ώρα. Φορέστε τα προστατευτικά γυαλιά στο μέτωπο και ετοιμαστείτε να τα κατεβάσετε στα μάτια μόλις σας δώσω το σήμα. Ύστερα, ώσπου να περάσει μισό λεπτό μετά την έκρηξη, κρατηθείτε γερά σ’ ένα σημείο στήριξης και μην το αφήσετε για κανένα λόγο. Το κύμα κρούσης θα είναι ισχυρότατο. Στο στόμα του λύκου
παιδιά!».
H ώρα είναι 8:11. O Τίμπετς παίρνει στροφή 90 μοιρών, σύμφωνα με το σχέδιο πορείας του Βαν Κερκ, του ναυτίλου. Το «Εnola Gay» μπαίνει στο «διάδρομο» μέσα από τον οποίο θα ρίξει τη βόμβα. Πετά σε ύψος 9.632 μέτρων με ταχύτητα 528 χ.α.ώ. O στόχος βρίσκεται μπροστά του. Εκείνη τη στιγμή το «Great Αrtiste» και το N. 91 που ακολουθούν, μειώνουν την ταχύτητά τους και απομακρύνονται από το προπορευόμενο «Εnola Gay». H αποστολή τους θα ολοκληρωθεί, αφού το πρώτο ρίξει πομπούς ασυρμάτου και ταλαντοσκόπια καθοδικών ακτίνων, ενώ το δεύτερο κινηματογραφήσει την έκρηξη. Τα δευτερόλεπτα κυλούν. Τη σιωπή σπάζει η φωνή του Βαν Κερκ: «Είμαστε πάνω από τη γραμμή ρίψης».
H ώρα είναι 8:12. O Τίμπετς βάζει σε λειτουργία τον αυτόματο πιλότο. O σκοπευτής, ο ταγματάρχης Φίρμπι σκύβει στο στόχαστρο.
H ώρα είναι 8:13. O Φίρμπι κάνει την τελευταία διόρθωση των συντεταγμένων ρίψης. H ώρα είναι 8:14. O Τίμπετς κραυγάζει: «Τα γυαλιά σας» και όλοι νιώθουν το αίμα να παγώνει στις φλέβες τους. Τώρα φορώντας τα προστατευτικά γυαλιά τους, οι ακτίνες του ήλιου που μπαίνουν στο εσωτερικό του σκάφους έχουν χρώμα βιολετί. Ήδη όμως η μεγάλη γέφυρα του ποταμού Ότα, που έχει επιλεγεί σαν σημείο σκόπευσης, εμφανίζεται στο σκοπευτικό του Φίρμπι. Όταν συμπέσει με τη διατομή των καθέτων, το «Little Βoy» θα ριχθεί στο κενό.
Όταν το «αγοράκι» έπεφτε πάνω από τη Χιροσίμα
H ώρα είναι 8:14 και 17”. Οι θυρίδες ρίψης βομβών του αεροσκάφους ανοίγουν. Ανάμεσα στα μεταλλικά τοιχώματα του «Εnola Gay», διακρίνεται η ατομική βόμβα και οι τέσσερις δαγκάνες που την συγκρατούν. Την ίδια στιγμή ο Φίρμπι πιέζει το ηλεκτρικό κουμπί, που θα την απελευθερώσει. Εκείνα τα δραματικά δευτερόλεπτα, ο Νέλσον ο ασυρματιστής στέλνει σήμα στο «Great Αrtiste» και στο N. 91 ότι μετά από ένα τέταρτο του λεπτού η βόμβα θα πέσει πάνω από τη Χιροσίμα.
H ώρα είναι 8:15 και 17”. Το «Little Βoy» βρίσκεται στο κενό. Για 51” θα πέφτει με την κοιλιά, λόγω της αδράνειας. Πολύ γρήγορα το ρύγχος της βρίσκεται προς τα κάτω, με την ουρά και τα πτερύγια ανυψωμένα. Ακαριαία το «Εnola Gay» κάνει ένα πήδημα προς τον ουρανό, ελαφρύτερο από ένα βάρος τεσσεράμισι τόνων. O Τίμπετς με τα χέρια του σφιγμένα στο χειριστήριο και τις φλέβες του λαιμού του έτοιμες να σπάσουν από την υπερένταση, ρίχνει το ρύγχος του βομβαρδιστικού και δίνοντας όλα τα στοιχεία στους κινητήρες παίρνει στροφή 180 μοιρών. H πίεση είναι τρομακτική. Οι άνδρες του Πολ Τίμπετς κρατούν το στομάχι τους. «Μα γιατί δεν σκάει» ουρλιάζει ένας από τους συναρμολογητές, ο Τζέπσον.
H ώρα είναι 8:16 και 8”. Οι πυροκροτητές εκσφενδονίζουν τα τέσσερα μπλοκ ουρανίου 235 το ένα πάνω στο άλλο. Σχηματίζεται η κρίσιμη μάζα και το «Little Βoy» διαλύεται. Το φονικό μανιτάρι ανοίγει πάνω από τη Χιροσίμα. Τότε μια φοβερή λάμψη σαν γλώσσα φωτιάς έγλυψε την πόλη και ένα τρομακτικό μούγκρισμα ακολούθησε. O ήλιος σκεπάστηκε από ένα μαύρο σύννεφο και ένα παράξενο θολό μισοσκόταδο απλώθηκε παντού. Κάτι σαν σεισμός συγκλόνισε την πόλη. Τα σπίτια ξηλώθηκαν σαν να ήταν τραπουλόχαρτα και ολόκληροι μπετονένιοι όγκοι γκρεμίζονταν μέσα σ’ έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Τριάντα χιλιάδες από τα εξήντα χιλιάδες σπίτια γκρεμίστηκαν. Οι δρόμοι γέμισαν από σπαραχτικές κραυγές αγωνίας. 
Αυτοί που μέχρι πριν λίγο δούλευαν αμέριμνοι, έτρεχαν τώρα γεμάτοι φριχτές πληγές, καταματωμένοι και μαυρισμένοι μέσα στις φλόγες. Πού πήγαιναν; Ούτε και οι ίδιοι ήξεραν. Μια νεαρή μητέρα έσφιγγε στο στήθος της το μικρό παιδί της, που το βρήκε με το κορμάκι του λιωμένο κάτω από τον τοίχο του σπιτιού της. Πόσοι σκοτώθηκαν στον πρώτο αυτό ατομικό βομβαρδισμό; Συνολικά 140.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα ή πέθαναν από την ακτινοβολία μέχρι το τέλος του χρόνου. Όμως στο χιλιοστό του δευτερολέπτου, που χρειάστηκε για να συντελεστεί η πυρηνική διάσπαση σκοτώθηκαν μέχρι και 30.000 άνθρωποι.
Το «σκοτώθηκαν» δεν θα μπορούσε ν’ αποδώσει σωστά τον τρόπο του θανάτου τους. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν ούτε σαν υλικές υποστάσεις. Τα κύτταρά τους, οι μοριακές δομές τους είχαν τελείως εξαφανιστεί. Οτιδήποτε οργανικό βρέθηκε σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το επίκεντρο του αστραπόβροντου, του «Ρikadon» της ατομικής βόμβας εξατμίστηκε.
Μετά το πρώτο κλάσμα του δευτερολέπτου, την ερειπωμένη πόλη σαρώνει μια ανεμοθύελλα με ταχύτητα 800 χ.α.ώ. Τότε ολόκληρη η Χιροσίμα καλύφθηκε με άμμο και δεν διέφερε καθόλου από σεληνιακό τοπίο. Και σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, ένα δεύτερο ρεύμα αέρος ρίχνεται με λύσσα πάνω στα ερείπια. H ταχύτητά του φτάνει τα 250 χ.α.ώ. O αέρας όμως αυτός είναι πυρακτωμένος σαν λιωμένο ατσάλι. Οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη είχε σωθεί ένα λεπτό πριν, θα αποτεφρωθεί τώρα.
Στο «Εnola Gay», δεν μπορούν να δουν το παραμικρό από τη βιβλική αυτή καταστροφή. Αντικρίζουν όμως τη λάμψη τη στιγμή της διάσπασης. O πρώτος, που είδε το ατομικό μανιτάρι, ήταν ο ουραίος πολυβολητής, ο Κάρον. «Η λάμψη ήταν τόσο δυνατή, που όσο κι αν φορούσα τα ειδικά προστατευτικά γυαλιά, φοβήθηκα ότι θα τυφλωνόμουν. H ατομική έκρηξη δεν είναι θέαμα για τα ανθρώπινα μάτια. Τους φουκαράδες τους σκοτώσαμε όλους σκέφτηκα.» Δεκαπέντε δευτερόλεπτα αργότερα οι δώδεκα άνδρες του μοιραίου αεροπλάνου, θα ένιωθαν τη μεγαλύτερη ανατριχίλα της ζωής τους, καθώς θα έβλεπαν ένα φωτεινό κύκλο να έρχεται καταπάνω τους. Ήταν το κύμα κρούσης, που φοβόντουσαν. Το σκάφος τραντάχτηκε τόσο βίαια, που το χειριστήριο έφυγε από τα χέρια του Τίμπετς.
Στα λεπτά που ακολούθησαν ο δεύτερος πιλότος ο Ρόμπερτ Λιούις ανέλαβε τη
διακυβέρνηση του σκάφους. Χωρίς χάσιμο χρόνου έκανε δύο στροφές γύρω από το φονικό μανιτάρι σε απόσταση ενός μιλίου, τραβώντας φωτογραφίες με τις κάμερες του ρύγχους και της ουράς. Στο μεταξύ ο Νέλσον ο ασυρματιστής, διεβίβαζε το παρακάτω σήμα στην Τινιάν: «Επιχείρηση επιτυχής από όλες τις απόψεις».
Το «Εnola Gay» αφού έκανε τους δύο πλήρεις κύκλους γύρω από τη Χιροσίμα, πήρε το δρόμο της επιστροφής. Τώρα όμως πάνω από τη Σικόκου τους υποδέχτηκε μια ομοβροντία αντιαεροπορικών. Αστραπιαία ο Λιούις τράβηξε το χειριστήριο και ανέβηκε 500 μέτρα. Το ατομικό μανιτάρι θα εξακολουθούσε να είναι ορατό για άλλη μιάμισι ώρα. H πτήση της επιστροφής κράτησε περίπου έξι ώρες. Όλο αυτό το διάστημα το πλήρωμα κοιμήθηκε με βάρδιες.
Στην Τινιάν όλοι περίμεναν την επιστροφή του «Εnola Gay», με ιδιαίτερη ανυπομονησία. O στρατηγός Σπατς με την υπερκινητικότητα που τον διέκρινε, άλλοτε βρισκόταν στον πύργο ελέγχου και άλλοτε στο διάδρομο προσγείωσης, συζητώντας με μερικούς φυσικούς. Στις 14:48 το «Εnola Gay» φάνηκε στον ορίζοντα. O βόμβος των κινητήρων ηχούσε μελωδικά στα αυτιά όλων αυτών, που το περίμεναν στο διάδρομο. O Τίμπετς αφού κατέβασε τους τροχούς του αεροπλάνου, έριξε μια ματιά στις τρεις πράσινες λυχνίες για να βεβαιωθεί ότι το σύστημα προσγείωσης είχε «κουμπώσει». Τότε τραβώντας ελαφρά τις μανέτες, προχώρησε στη διαδικασία προσγείωσης. Σε δευτερόλεπτα τροχοδρομούσε. Σε λιγότερο από δύο λεπτά είχε ακινητοποιήσει το γιγάντιο βομβαρδιστικό στην άκρη του διαδρόμου. Μόλις κα οι δώδεκα άνδρες πάτησαν στο έδαφος περικυκλώθηκαν από συναδέλφους τους, που ήθελαν να μάθουν τα πάντα.
Κανείς σχεδόν δεν μίλησε και αυτοί που είπαν δύο κουβέντες, μιλούσαν αόριστα. Όλοι τους ήθελαν να ξεχάσουν προς το παρόν αυτό που είχε συμβεί. Κατευθύνθηκαν στα καταλύματά τους. Τώρα ανενόχλητοι θα μπορούσαν να πιούν όσο ουίσκι ήθελαν μέχρι τη δύση του ηλίου. Εκείνη τη στιγμή ο αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν βρισκόταν στη θάλασσα
πάνω στο καταδρομικό «Αουγκούστα». Περιμένει και αυτός τα σπουδαία νέα. Είχε περάσει το πρωινό του κάνοντας βόλτες στο κατάστρωμα του καταδρομικού, ακούγοντας κλασική μουσική από την ορχήστρα του πλοίου. Παρά το γεγονός ότι η διάσκεψη του Πότσδαμ είχε τελειώσει με μια ιστορική διαφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης, είναι ευδιάθετος. Το απομεσήμερο κατευθύνεται στην τραπεζαρία του πληρώματος. Θέλει να φάει μαζί με τους ναύτες. Εκεί ακριβώς ένας υπασπιστής του, φέρνει το τηλεγράφημα που αναγγέλλει την έκρηξη της βόμβας στη Χιροσίμα. «Παιδιά τους ρίξαμε μια βόμβα, που ισοδυναμεί με 20.000 τόνους νιτρογλυκερίνης», λέει στους ναύτες, που με την μπουκιά στο στόμα ξεσπούν σε ζητωκραυγές. 
Οι άνδρες αυτοί δεν διαφέρουν από τον μέσο Αμερικανό. Στην εμφάνιση του νέου όπλου βλέπουν το γρήγορο τέλος του πολέμου, τη σωτηρία χιλιάδων αμερικανών στρατιωτών και τη γρήγορη επιστροφή στην πατρίδα. Τα μεσάνυχτα ο Τρούμαν δίνει την έγκρισή του στον Τύπο να μεταδώσει την είδηση για τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Για την ειρωνεία της τύχης, μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού του Σαν Φρανσίσκο, θα μάθαιναν και οι Ιάπωνες για το είδος της βόμβας που τους είχε χτυπήσει. Στο μεταξύ στην Τινιάν εμφανίστηκαν και οι ταινίες που είχαν παρθεί από το N. 91. H γνώμη των ειδικών ήταν ομόφωνη: καταστροφή ανώτερη από κάθε προσδοκία. Στην Ουάσινγκτον τυπώνονται εκατομμύρια προκηρύξεις και ρίχνονται σε 47 ιαπωνικές πόλεις προειδοποιώντας τον ιαπωνικό πληθυσμό:
«Προς τον ιαπωνικό λαό. Κατέχουμε το πιο ισχυρό εκρηκτικό που επινόησε ποτέ ο άνθρωπος και αρχίσαμε να το χρησιμοποιούμε κατά της πατρίδας σας. Όποιος έχει αμφιβολίες γι’ αυτό ας πληροφορηθεί τι έγινε στη Χιροσίμα, όπου ρίχτηκε μια μόνο από τις βόμβες μας. Πριν εξαναγκασθούμε να ρίξουμε και άλλες, πείσετε Ιάπωνες τον Αυτοκράτορά σας να θέσει τέρμα στον πόλεμο». Στην Ιαπωνία του Αυτοκράτορα Χιροχίτο επικρατεί σύγχυση. Οι διπλωμάτες και οι πολιτικοί πιέζουν για μια συνθηκολόγηση. Οι γιαπωνέζοι μιλιταριστές δεν πρόκειται να καμφθούν με κανέναν τρόπο. Ακόμα και τώρα γι’ αυτούς συνθηκολόγηση σημαίνει προδοσία. H αδιαλλαξία τους θα κοστίσει στη χώρα ένα δεύτερο ολοκαύτωμα: το Ναγκασάκι.
