Τα ελληνικά AH-64A+ είναι μια από τις μεγαλύτερες “επενδύσεις” που έχει κάνει ιστορικά ο Ελληνικός Στρατός. Αγορασμένα μετά τον 1ο Πόλεμο του Κόλπου, τα ελικόπτερα αυτά έφεραν τα πάνω κάτω στις δυνατότητες ελιγμού του ΕΣ, και άλλαξαν τελείως την προοπτική των επιχειρήσεων από πλευράς ΓΕΣ. Με μοναδικές για την εποχή τους ικανότητες πτήσης πολύ χαμηλά και βράδυ, και κορυφαία επιβιωσιμότητα (την εποχή τους), με δυνατότητα βολής πυραύλων AGM-114 Hellfire, τα AH-64A+ θα μπορούσαν να είναι οι κινητές εφεδρείες, που θα κάλυπταν τα κενά της άμυνας, και θα σταματούσαν τις τουρκικές “σφήνες”, εξαϋλώνοντας τους τουρκικούς σχηματισμούς τεθωρακισμένων.
Αμερικανοί με AH-64D στο Στεφανοβίκειο! Εντυπωσιακές εικόνες κι έρωτας για την Ελλάδα!
Το κόστος της αγοράς και ενσωμάτωσης σε υπηρεσία των ελληνικών Apache ήταν όμως πραγματικά εξοντωτικό για τα δεδομένα της δεκαετίας του ’90. Τότε ο ΕΣ αναγκάστηκε να κάνει όχι βήμα, αλλά άλμα, πηγαίνοντας από τα “ταπεινά” AB205/UH-1H και τα CH-47C Chinook στα “διαστημικά” ΑΗ-64Α+. Για να καταφέρει να “καλύψει” το κενό, αναγκάστηκε να διαθέσει όλες τις διαθέσιμες πιστώσεις του για να τα βάλει σε υπηρεσία. Έτσι, ο ΕΣ αναγκάστηκε να κάνει σημαντικές “εκπτώσεις” στα υπόλοιπα προγράμματά του, αφήνοντας έτσι τα Μ113 σαν κύριο ΤΟΜΠ, UH-1H σαν κύριο μεταφορικό, αλλά και το Πυροβολικό με υλικά του 1950.
Η μεγαλύτερη όμως θυσία που έκανε, ήταν η απόρριψη της προσφοράς των ΑΗ-1 που τότε απέσυραν σωρηδόν οι ΗΠΑ, και άφηνε στην “άκρη” ο US Army. Τα ΑΗ-1 ήταν ίσως πολύ πιο εύκολο και φθηνό στη χρήση και συντήρηση ελικόπτερο, αλλά προφανώς η τότε Αεροπορία Στρατού είχε εξαντλήσει όλες τις δυνατότητές της στην εισαγωγή σε υπηρεσία των ΑΗ-64Α+. Δεν γνωρίζουμε πως θα ήταν σήμερα η κατάσταση, αν αντί των ΑΗ-64Α+, είχαν εξασφαλιστεί αριθμοί ΑΗ-1Q/S και η δαπάνη των ΑΗ-64Α+ είχε κατευθυνθεί σε UH-60. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον What If, που μάλλον θα εξετάσουμε άμεσα σε σχετικό μας άρθρο.
Το θέμα είναι πως τα ΑΗ-64Α+ αγοράστηκαν, ενσωματώθηκαν στον Ελληνικό Στρατό, και για 25 χρόνια τώρα είναι ένα σημαντικός πυλώνας ισχύος για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Δυστυχώς, αντί να επιλέξουμε τον εκσυγχρονισμό των AH-64A+ σε AH-64D, επιλέξαμε την αγορά 12 ολοκαίνουργιων Delta, δημιουργώντας έτσι ένα πρόβλημα πολυτυπίας στην ΑΣ, αλλά και μεγάλης διαφοράς στις επιχειρησιακές δυνατότητες. Δεν κρίνουμε την επιλογή του Ελληνικού Στρατού, άλλωστε δεν διαφέρει αισθητά από την επιλογή της ΠΑ να αγοράσει καινούργια Mirage 2000-5, να εκσυγχρονίσει κάποια Mirage 2000EGM σε Dash-5, και να εγκαταλείψει αριθμό Mirage 2000EGM/BGM στην τύχη τους.
Οι Ισραηλινοί αντίθετα ήθελαν την αναβάθμιση των ΑΗ-64Α+ σε AH-64D. Το θέμα είναι πως επί Ομπάμα, οι σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ πέρασαν από πολλά “δύσκολα” στάδια, και μεταξύ άλλων ενεργειών, οι ΗΠΑ πάγωσαν την παράδοση 6 AH-64D στο Ισραήλ. Τότε οι Ισραηλινοί έκαναν κάτι πολύ έξυπνο, που τελικά μάλλον έχει μεγαλύτερη αξία για αυτούς. Αν το δούμε μακροσκοπικά, οι Αμερικανοί την “πάτησαν”, όπως την “πάτησαν” οι Γάλλοι με το Mirage III, όταν οι Ισραηλινοί αναγκάστηκαν και έφτιαξαν το Kfir. Ας δούμε τι έκαναν οι Ισραηλινοί στην περίπτωση των Apache.
Με Ισραηλινούς πυραύλους μακράς εμβέλειας θα εξοπλίσει ο Αμερικανικός Στρατός τα Apache
Καταρχάς, αγόρασαν όλα τα κρίσιμα αποθέματα ανταλλακτικών AH-64A υπήρχαν στις ΗΠΑ, όταν ο Αμερικανικός Στρατός και η Boeing αποφάσισαν να σταματήσουν την υποστήριξη των ΑΗ-64Α. “Σταματώ την υποστήριξη” σημαίνει πως το προϊόν, ΑΗ-64Α, δεν υποστηρίζεται πλέον από τον κατασκευαστή. Αυτό σημαίνει πως ο χρήστης έχει την ευθύνη να βρει ανταλλακτικά, και ο κατασκευαστής δεν υποχρεούται να διαθέτει ανταλλακτικά, ανεξαρτήτως κόστους. Άρα, όσοι κρατήσαν σε υπηρεσία τα ΑΗ-64Α μετά το 2013 το κάνουν με δική τους ευθύνη.
Οι ΗΠΑ ψάχνουν εργολάβο να… διαλύσει όσα AH-64D τους έμειναν!
Σε μια φυσιολογική κατάσταση, οι Επιτελείς του ΓΕΣ δεν θα άφηναν την ευκαιρία να φύγει έτσι. Ή θα αναβάθμιζαν τα ελικόπτερα σε ΑΗ-64D, ή θα αγόραζαν όσο το δυνατόν περισσότερα ανταλλακτικά γίνεται, εξασφαλίζοντας αρκετά χρόνια επιχειρησιακής αξιοποίησης. Το πρόβλημα είναι πως η χώρα ήταν σε Μνημόνια, και όλες οι κυβερνήσεις έδιναν από μικρή, ως καθόλου σημασία στις Ένοπλες Δυνάμεις. Συνεπώς η αναβάθμιση σε -D ήταν εκτός συζήτησης, ενώ από κάποιο σημείο και μετά είναι διαθέσιμη μόνο η αναβάθμιση σε ΑΗ-64Ε. Δεν θέλετε να σας χαλάσουμε το βράδυ λέγοντας πόσο κοστίζει ένα ΑΗ-64Ε. Όταν κάποιοι έγραφαν, να μην παραλάβουμε τα OH-58D Kiowa Warrior, και να πάμε σε ΑΗ-64Ε, μάλλον εννοούσαν να πάρουμε αντί για 70 ελικόπτερα, τις ζάντες ενός…
ΑΝΑΛΥΣΗ: To ψευδές δίλημμα “Εκσυγχρονισμός των AH-64A+” και “Μεταχειρισμένα OH-58D Kiowa Warrior”
Οι επιλογές για την ΑΣ δεν ήταν πολλές. Είχαν ένα εξαιρετικό ελικόπτερο, και το έχουν ακόμη, αλλά χωρίς υποστήριξη. Παρέλαβαν 70 ελικόπτερα, με άφθονα ανταλλακτικά, στα όρια του κορεσμού! Για λίγο υπήρξε η ιδέα τα OH-58D να αντικαταστήσουν τα ούτως ή άλλως καθηλωμένα εν μέρει ΑΗ-64Α+. Το θέμα όμως πως άλλη η “δουλειά” των ΑΗ-64Α+ άλλη των OH-58D. Συμπληρώνει το ένα το άλλο, δεν το αντικαθιστά. Κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά στο ΓΕΣ και την ΑΣ.
Τι έκαναν οι Ισραηλινοί λοιπόν, αφού εξασφάλισαν ανταλλακτικά; φρόντισαν να βελτιώσουν τα avionics της έκδοσης Α, κοντά στο επίπεδο αυτών της έκδοσης -D. Προφανώς, άλλαξαν όλα τα υπολογιστικά συστήματα, με νεότερα, ικανότερα και με μεγαλύτερη αξιοπιστία. Πιστεύεται πως έχει τοποθετηθεί νέος υπολογιστής αποστολής ισραηλινής κατασκευής, ενώ έχει αλλαχτεί και το το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου. Το ότι έχουν σύστημα ECM τα ΑΗ-64Α+, δεν σημαίνει πως είναι και σύγχρονο πλέον. Μπορεί να ήταν εξαιρετικό πριν 30 χρόνια στον Πόλεμο του Κόλπου, αλλά πλέον τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Το καλό με το ΑΗ-64Α+ είναι πως το ελικόπτερο μπορεί να δεχτεί αλλαγές στον ηλεκτρονικό του εξοπλισμό χωρίς να έχει πρόβλημα με την ασφάλεια πτήσεων. Για να εξηγήσουμε, ένα MiG-21, F-4E, Mirage F1, A-7 Corsair, χωρίς Fly-By-Wire, μπορούν να εκσυγχρονιστούν από όποιον έχει την όρεξη και τα μέσα να αποσυναρμολογήσει το αεροσκάφος, και να πιστοποιήσει τα ηλεκτρονικά του. Έτσι κατάφεραν πχ οι Γερμανοί να εκσυγχρονίσουν τα F-4F (και τα ελληνικά F-4E), οι Ισραηλινοί τα MiG-21 και πάει λέγοντας. Αλλά κανείς, πλην του κατασκευαστή, δεν μπορεί να “βάλει” χέρι στα μαχητικά 3ης γενιάς, με FBW. Έτσι, μόνο η Lockheed εκσυγχρονίζει τα F-16, τα Mirage 2000 η Dassault, τα F-15 η Boeing και πάει λέγοντας.
Βίντεο: Δείτε ισραηλινό Apache να χτυπάει χαρτί Α4 με Spike LR
Τα ΑΗ-64Α+ αν και με ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου πτήσης, δεν είναι σαν τα μαχητικά 3ης γενιάς, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι σαν τα 2ης. Απλά, μπορούν να γίνουν αλλαγές στα avionics υπό προϋποθέσεις, παρά την ύπαρξη FBW. Αυτό είναι το συμπέρασμά μας, από μελέτη αρκετών paper του US Army, αλλά και από τη “αυθάδεια” των Ισραηλινών να “πειράξουν” το ΑΗ-64Α. Εκ του αποτελέσματος, τελικά μπορούν να γίνουν αλλαγές, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως λύνεται το πρόβλημα. Αναφέρεται πως το ισραηλινό εκσυγχρονισμένο AH-64A είναι κοντά στο AH-64D, όσο κι αν αυτό είναι δύσκολο, καθώς το Delta έχει ασύγκριτα ανώτερο ηλεκτρο-οπτικό, και φυσικά, μπορεί να φέρει το Longbow, και να κάνει χρήση των προηγμένων μοντέλων του AGM-114 (L model).
Ισραηλινός πύραυλος SPIKE NLOS, Game Changer για το Αιγαίο και τον Έβρο
Το πρόβλημα υποστήριξης και επιστροφής σε υψηλή διαθεσιμότητας, θα το λύσει ο Ελληνικός Στρατός με τα ανταλλακτικά που θα αποκτήσουμε από τα ΗΑΕ. Τα ΗΑΕ, παρά το γεγονός ότι επένδυσαν στα Apache τους, μετατρέποντάς τα αρχικά σε Delta, και πρόσφατα σε Echo, διατηρούν ακόμη αποθέματα από ανταλλακτικά των -Α. Έτσι, χάρη στις εξαιρετικές σχέσεις Ελλάδος και ΗΑΕ, τα αποθέματα αυτά θα λύσουν πολλά από τα προβλήματα των ελληνικών -Α, όπως περίπου έλυσαν τα αμερικανικά τα προβλήματα διαθεσιμότητας των ισραηλινών Apache. Αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα της υποβάθμισης της μαχητικής ικανότητας των -Α, λόγω παλιάς τεχνολογίας.
Οι ΗΠΑ θα δοκιμάσουν τον Spike NLOS από επιθετικό ελικόπτερο AH-64E
Το βασικό πρόβλημα των -Α σε σχέση με τα -D αλλά και τα -Ε, είναι το χαμηλής απόδοσης σκοπευτικό (Ε/Ο). Δυστυχώς, ειδικά το βράδυ, δεν μπορεί να αξιοποιήσει το βεληνεκές του Hellfire, ενώ φυσικά έχει θέματα με την αξιοπιστία του. Επίσης, ο AGM-114 Hellfire, ήταν κάποτε εξαιρετικός, αλλά σήμερα αναγκάζει τα ελικόπτερα να εκτεθούν στο αντιαεροπορικό πυρ. Οι Ισραηλινοί φαίνεται πως έχουν λύσει όλα τα παραπάνω προβλήματα, ενώ έχουν κάνει το ελικόπτερο φορέα του εξαιρετικού πυραύλου SPIKE NLOS. Με δυνατότητα πλήγματος στόχων σε ακτίνα που ξεπερνά τα 30 χιλιόμετρα, το ελικόπτερο έχει γίνει ένας φονιάς γιγάντων, καθώς οι SPIKE NLOS μπορούν να χτυπήσουν στόχους πολύ μακρυά από την πρώτη γραμμή, καταστρέφοντας αυτοκινούμενα Α/Α συστήματα, ρουκετοβόλα, άρματα μάχης, και βγάζοντας εκτός μάχης από συστήματα S-400, κέντρα διοίκησης, ραντάρ αεράμυνας, μέχρι φρεγάτες με πλήγματα σε καίρια συστήματα (ραντάρ, εκτοξευτές).
ThinkOutOfTheBox: Απόσυρση των ΑΗ-64Α+ και UH-1H Huey, αντικατάσταση με οπλισμένα UH-60M ή Η-145Μ
Ταυτόχρονα, συμπλήρωσαν τον οπλισμό του ελικοπτέρου με ρουκέτες GATR της Elbit, μια εξαιρετική λύση για χαμηλού κόστους κρούση ακριβείας (είναι ανάλογες των APKWS). Φυσικά το ελικόπτερο διατηρεί τις δυνατότητες για βολή των AGM-114A, αλλά και των “κλασικών” ρουκετών των 70 χιλιοστών. Σήμερα, τα ισραηλινά ΑΗ-64Α είναι μια νέα έκδοση του φοβερού και τρομερού ελικοπτέρου, με δυνατότητες που φτάνουν την έκδοση Delta. Ο SPIKE NLOS έχει δοκιμαστεί από τα ΑΗ-64Ε, και όπως όλα δείχνουν, το ελικόπτερο είναι ίσως ο καλύτερος φορέας του όπλου.
Έτσι, τα ελληνικά ΑΗ-64Α+, αρχικά θα επανέλθουν σε υψηλή επιχειρησιακή κατάσταση χάρη στα εμιρατιανά ανταλλακτικά, ενώ μετά, με το “μαγικό” άγγιγμα των ισραηλινών, φαίνεται πως θα αποκτήσουν μια νέα “νιότη” στην υπηρεσία της Αεροπορίας Στρατού. Μπορεί το μοντέλο να χρησιμοποιείται μόνο από Ισραήλ και Ελλάδα, αλλά, who cares όταν υπάρχει εξασφαλισμένη υποστήριξη, και κορυφαίες επιχειρησιακές δυνατότητες.
