Όταν ξεφύγαμε από τα «δεσμά» της Γης!

Apollo 8-50 Χρόνια
Το 2019 θα γιορτάσαμε μισό αιώνα από την κατάκτηση της Σελήνης το 1969. Αν και κάποιοι θυμούνται και πολλοί άλλοι έχουν διαβάσει για τη συγκλονιστική εκείνη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία, λίγοι ανακαλούν και ακόμη λιγότεροι έχουν ενδιαφέρον για το τι συνέβη πριν από αυτή. Η αποστολή Apollo είναι ένα από τα σημεία καμπής του προγράμματος που είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια νωρίτερα, όταν ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος Τζον Κένεντι, λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ανακοίνωσε το όραμα μιας μεγάλης πρόκλησης με τον μνημειώδη πλέον λόγο του ενώπιον της ολομέλειας των αμερικανικών νομοθετικών σωμάτων στις 25 Μαΐου 1961: «Πιστεύω ότι αυτό το έθνος θα πρέπει να δεσμευτεί και να στείλει πριν από το τέλος της δεκαετίας τον άνθρωπο στη Σελήνη και στη συνέχεια να τον επιστρέψει με ασφάλεια στη Γη».

Η υπόσχεση θα πρέπει να ιδωθεί μέσα στο πλαίσιο της σκληρής ψυχροπολεμικής αντιπαλότητας των δύο υπερδυνάμεων, στη διαστημική πτυχή της οποίας η Σοβιετική Ένωση είχε σημειώσει μια σειρά επιτυχιών, ανάμεσά τους την τοποθέτηση του πρώτου δορυφόρου σε τροχιά (Sputnik 1), του πρώτου ανθρώπου στο διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν) και του πρώτου διαστημικού «περιπάτου» (Αλεξέι Λεόνοφ), την ίδια στιγμή που το αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα υπέφερε από τη μια αποτυχία μετά την άλλη. Οι ΗΠΑ χρειάζονταν κάτι μεγάλο και συγκλονιστικό που θα ξεπερνούσε οποιαδήποτε σοβιετική προσπάθεια και αυτό δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε λιγότερο από την προσεδάφιση του ανθρώπου στη Σελήνη. Στην πραγματικότητα ο αμερικανικός φόβος ήταν ότι οι Σοβιετικοί βρίσκονταν ήδη μπροστά και σε αυτήν την επιδίωξη, κάτι που επηρέασε το μέγεθος της προσπάθειας των ΗΠΑ, ειδικά στα τεράστια κονδύλια που επενδύθηκαν για να εξασφαλιστεί πάση θυσία η πρωτοπορία.

Το σκηνικό για την υπέρτατη «κούρσα του διαστήματος» είχε στηθεί τότε, στις αρχές της δεκαετίας του 60, σε αυτό που θα εξελισσόταν ως το ιστορικό «Apollo program», ενώ την ίδια στιγμή το πρόγραμμα «Mercury» από το 1958 έως το 1963 συνέχιζε να ισχυροποιεί την τεχνολογία και κυρίως να χτίζει την αμερικανική αυτοπεποίθηση σε επανδρωμένες περίγειες αποστολές. Θα ακολουθούσε το Project Gemini, το δεύτερο επανδρωμένο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα την περίοδο 1965-1966, αυτό που εξέλιξε τις τεχνολογίες αλλά κυρίως τις διαδικασίες (περιλαμβανομένων των τροχιακών ελιγμών) που θα έβαζαν τις ΗΠΑ μπροστά και θα τους επέτρεπαν να κερδίσουν την «κούρσα» της προσσελήνωσης.

Η αποστολή Apollo 8 ήταν η δεύτερη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Apollo για την κατάκτηση της Σελήνης. Εκτοξεύθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1968, έγινε το πρώτο διαστημόπλοιο που άφησε τις χαμηλές περίγειες τροχιές στις οποίες περιοριζόταν μέχρι τότε η διαστημική εξερεύνηση και έφερε το τριμελές πλήρωμά του, τους αστροναύτες Frank Borman, James Lovell και William Anders, στην άλλη πλευρά του φυσικού μας δορυφόρου. Τους έδωσε την ευκαιρία να γίνουν οι πρώτοι άνθρωποι που βίωσαν την «ανατολή» του πλανήτη μας και να εκτελέσουν 10 περιστροφές γύρω του, πριν ξεφύγουν στη συνέχεια από τα «δεσμά» της σεληνιακής βαρύτητας και επιστρέψουν στην αγκαλιά της Γης. Θυμόμαστε τον «διαστημικό άθλο των Χριστουγέννων» 50 χρόνια μετά!

Αφιέρωμα στο τεύχος Π&Δ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2019