Τρίτη συνέχεια στην σειρά δημοσίευσης των πρακτικών του 2ου webinar που οργάνωσε το περιοδικό ΠΤΗΣΗ, το www.ptisidiastima.com και το www.navaldefence.gr σε συνεργασία με την Crowd Policy, με θέμα τις Ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Το webinar που έγινε στις 10 Νοεμβρίου και κράτησε πάνω από 3 ώρες, συγκέντρωσε μια σειρά κορυφαίων στελεχών του Πολεμικού μας Ναυτικού που συζήτησαν ζωντανά για την ανθυποβρυχιακή απειλή στην περιοχή μας, περιγράφοντας τόσο την τρέχουσα κατάσταση όσο και το μέλλον.
Στο 1ο session που συντόνισε ο εκδότης της ΠΤΗΣΗΣ Φαίδων Καραϊωσηφίδης συμμετείχαν οι Γεώργιος Λεβέντης, Αντιναύαρχος ε.α, ΠΝ, Δημήτριος Παληάτσος, Υποναύαρχος ε.α., ΠΝ, Δημήτριος Καβουλάκος, Υποναύαρχος ε.α., ΠΝ και Γιώργος Μαραγκουδάκης, Πλοίαρχος ε.α. ΠΝ.
Σε αυτό το μέρος του session οι ομιλητές συζητούν για το πως εντοπίζεται ένα υποβρύχιο από ένα πλοίο επιφανείας, πως αξιοποιούνται οι διάφορες διατάξεις σόναρ, εξετάζουν την χρησιμότητα των ελικοπτέρων και των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας κ.ο.κ.
Το webinar μπορείτε να το δείτε ολόκληρο και στο Youtube:
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Στη διάρκεια της διαδικασίας της επιλογής της νέας φρεγάτας είχε γίνει μέγα ζήτημα το θέμα των sonar και αν θα έπρεπε ένα πλοίο το οποίο θα υιοθετηθεί να έχει sonar γάστρας και sonar μεταβλητού βάθους. Με την άποψη οτι το αμερικανικό ναυτικό εγκαταλείπει τα πρώτα και επικεντρώνεται στα δεύτερα σε συνεργασία με ελικόπτερα. Θα ήθελα τη δική σας άποψη πάνω σε αυτό και το θέμα του εξοπλισμού. Βέβαια ξέρουμε για τη φρεγάτα η οποία έχει αποφασιστεί, αλλά είναι ενδιαφέρον να ακούσουμε και το σχόλιο πάνω στο γενικότερο αυτό θέμα.
Παληάτσος Δημήτριος: Κοιτάτε να δείτε. Το VDS (variable depth sonar) -τουλάχιστον το Ελληνικό Ναυτικό- έχει τραυματική εμπειρία μέχρι στιγμής. Προσθέτουν βέβαια πολλά- με χαμηλές συχνότητες, νέα signal processing, νέες συσκευές, έχουν όμως σημαντικές αδυναμίες, και τεχνικές και τακτικές. Π.χ. τα ηλεκτρουδραυλικά του συστήματα όταν αφήνεται πίσω και το μαζεύετε, αυτά συνήθως παθαίνουν πολλές και σοβαρές βλάβες. Δεύτερον ένας που αφήνει πίσω του ένα variable depth sonar έχει περιορισμούς κινήσεων και είναι sitting duck. Άρα θα πρέπει το sonar να αναπληρώνει με τις δυνατότητές του αυτές τις αδυναμίες. Αν είναι εύκολο να κάνετε χειρισμούς του πλοίου και να μπορέσετε να αμυνθείτε και έχει δυνατότητες χαμηλών συχνοτήτων και μπορεί να πάει κάτω από το στρώμα που εκεί που φωλιάζει ένα υ/β, έχει βέβαια κάποια μεγαλύτερη απόσταση. Θυμηθείτε όμως, ότι είναι sonar. Ενεργητικό. Ή παθητικό. Αν είναι ενεργητικό είναι σαν μια κουδουνίστρα στη θάλασσα. Ο άλλος το ακούει από μακριά. Αν είναι παθητικό και έχει δυνατότητες να συνεργαστεί και με άλλα μέσα, βεβαίως. Είναι μια δυνατότητα που δεν θα πω εγώ οτι δε χρειάζεται. Θα πω οτι χρειάζεται συμπληρωματικά, όχι όμως να έχει μόνο αυτό. Θυμηθείτε τα αμερικάνικα. Και για να έρθω στο περιβάλλον, που είναι το πιο σημαντικό και όχι ιδίως τι sonar θα έχουμε.
Ας πάρουμε το Αιγαίο. Το Αιγαίο δεν είναι ομοιόμορφο. Δεν είναι ένα. Έχει περιοχές. Δηλαδή το Αιγαίο πάνω από τη Σκύρο δεν είναι το ίδιο με το Αιγαίο κάτω από τη Σκύρο. Επίσης αν πάτε στην Ανατολική Μεσόγειο και δείτε το θέμα σαν περιβάλλον, άλλο περιβάλλον είναι Ρόδος-Καστελόριζο, άλλο περιβάλλον είναι Καστελόριζο και ανατολικότερα. Πχ το Αιγαίο που σωστά ειπώθηκε από τους προλαλήσαντες και έμπειρους ομιλητές, έχει γεωλογική κατάσταση, που σημαίνει ότι εκεί υπάρχουν κρυψώνες, εκεί είναι εύκολο για ένα υ/β. Επίσης εάν συγκρίνετε παλαιότερα υ/β τούρκικα με τα νέα που έρχονται, τα νέα μπορούν να κάνουν αναπνευστήρες κοντά στα νησιά, μπορούν να κρυφτούν, να κάνουν αδιακρισίες πιο εύκολα απ΄ότι στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως και τα δικά μας.
Άρα τους είναι πιο εύκολο να αναπτυχθούν στο Αιγαίο, κυρίως στο Νότιο. Όταν θα πάμε στην Ανατολική Μεσόγειο, αν δείτε τη μορφολογία, η Ανατολική Μεσόγειος από Ρόδο μέχρι Καστελόριζο, έχει ένα μεγάλο φαράγγι. Μια μεγάλη κατωφέρεια στα 20-25 χλμ. Που μπορούν να κρυφτούν άνετα υποβρύχια. Και ο πρώτος που θα πάει –πολύ σωστα ειπώθηκε προηγουμένως από τον κο Καβουλάκο- ο πρώτος που θα πάει έχει το πλεονέκτημα. Και τα δικά μας υ/β μπορούν να πάνε εκεί αν κάνουν αναπνευστήρα μια φορά στις πέντε μέρες. Διότι εκεί πέρα, εντάξει εκεί δεν θα τον βρεις. Είναι λιγότερες οι αδιακρισίες. Τα ξένα, τα παλαιότερα υ/β όμως σε ανοιχτό περιβάλλον όπως έχει αποδειχθεί έχουν πρόβλημα και εκεί που επιχειρούν τα αεροπλάνα πολύ ωραία και τα ελικόπτερα.
Ανθυποβρυχιακό webinar της ΠΤΗΣΗΣ: Ορίζοντας τον ανθυποβρυχιακό αγώνα και ο ρόλος του περιβάλλοντος
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Ήρθε ακριβώς η στιγμή, και έρχομαι στον κο Μαραγκουδάκη και στο ελικόπτερο. Βέβαια η ερώτηση, ή μάλλον τουλάχιστον μια από τις ερωτήσεις αλλά και από τις δικές μου απορίες είναι η εξής. Το ελικόπτερο έχει ένα τεράστιο ρόλο. Είναι το μακρύ χέρι των φρεγατών, αιφνιδιάζει -όπως μας είπατε προηγουμένως- το υ/β όταν αποκαλυφθεί, αλλά το αποκαλύπτει και για τη φρεγάτα. Θα ήθελα πρώτον να σας ρωτήσω πως στην Ελλάδα φαίνεται να μη χρησιμοποίησαμε ποτέ, αυτό που χρησιμοποιείται σε άλλα εναέρια μέσα του υποβρυχιακού αγώνα, δηλαδή τις συσκευές εντοπισμού διατάραξης μαγνητικού πεδίου, τα ΜΑD. Όπως επίσης, η προτίμηση της Ελλάδας προς τα ελικόπτερα έναντι των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας στον αντιυποβρυχιακό αγώνα. Βλέπουμε ότι και τα PAPA 3 (P-3) τα οποία ανακατασκευάζει το πολεμικό ναυτικό για να τα χρησιμοποιήσει τείνουν να είναι περισσότερο μέσα εντοπισμού και μακράς παρατήρησης παρά ανθυποβρυχιακό μέσο. Και θα ήθελα την άποψή σας μια που εσείς για πολλά χρόνια πετούσατε ελικόπτερα και είχατε ακριβώς αυτό το ρόλο. Το μακρύ χέρι των φρεγατών.
Μαραγκουδάκης Γιώργος: Να σας πω για το τελευταίο για τα Papa 3 Orion. Ένα πρόγραμμα που έχουν εκταμιευτεί τα χρήματα, σχεδόν μισό δις. Μιλάμε για μισή φρεγάτα Belharra ή κάτι τέτοιο. Ο ίδιος ο υπουργός (Αμύνης) διάβαζα πριν λίγες μέρες, είχε πει οτι καρκινοβατεί το πρόγραμμα και έπρεπε να εργάζονται τώρα τους περί 200 τεχνικούς στην ΕΑΒ για να συντηρούν τα τρία Papa 3 και απ΄ότι ξέρω είναι 20 που ασχολούνται αυτή τη στιγμή. Σχεδόν έχει εγκαταλειφθεί το πρόγραμμα και το ένα Papa 3 που είδαμε στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου να πετάει δεν είναι επιχειρησιακό, είναι για να εκπαιδεύονται οι χειριστές του. Άρα το Papa 3 δεν το βλέπω να προχωρά μέχρι στιγμής. Η συσκευή η MAD που είπατε η Magnetic Anomaly Detector, έχει βέβαια μια και το Papa 3, στο πολεμικό ναυτικό αυτές τις είχαν τα τέσσερα Αlouette που είχαμε. Τα τέσσερα Alouette για πάρα πολλά χρόνια μείνανε 2 και δεν επιχειρούσανε από τα πλοία, ήταν για λόγους εκπαίδευσης τα χρησιμοποιούσε το ναυτικό, αλλά ξέρω ότι μέχρι και την τελευταία μέρα που πετάγανε είχανε συσκευή MAD εκμεταλλεύσιμη και λειτουργική. Πρέπει να είχε χρησιμοποιηθεί η συσκευή MAD πριν εγώ αρχίσω να πετάω με τα ελικόπτερα τη δεκαετία του ’80. Κάπου εκεί.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Δεν αξιοποιήθηκε όμως αργότερα σε άλλα ελικόπτερα, δηλαδή δεν υιοθετήσαμε ούτε στα 212 ούτε στη συνέχεια.
Μαραγκουδάκης Γιώργος: Στα 212 δεν υπήρχε καν η προδιαγραφή για τέτοιο πράγμα και απ΄ότι ξέρω δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό να εντοπίσει ένα υ/β με τη συσκευή MAD. Τη συσκευή MAD δεν τη χρησιμοποίησαμε. Αυτό είναι αλήθεια.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Παραμένω σε εσάς γιατί έχω εδώ πέρα αρκετές ερωτήσεις για το θέμα των θερμοκλινών. Είναι ένας μανδύας, ο οποίος κρύβει το υ/β αλλά η ερώτηση είναι: η δουλειά των ελικοπτέρων και βέβαια των φρεγατών, κυρίως των ελικοπτέρων είναι να ποντίζουν το sonar σε ένα σημείο να φτάσει κάτω από τις θερμοκλίνες και να μπορέσουν να αποκαλύψουν το υ/β. Συμβαίνει όμως και το αντίθετο; Δηλαδή το υ/β είναι τυφλό έναντι των πλοίων που περνάνε από επάνω όταν υπάρχει το θερμοκλινές ακριβώς επειδή δεν υπάρχει η ίδια μεταγωγή του θορύβου…
Μαραγκουδάκης Γιώργος: Όχι το πλοίο ποτέ δεν είναι αθέατο για το υ/β. Ποτέ δεν είναι αθόρυβο. Το υ/β πάντα το ακούει το πλοίο.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Άρα ουσιαστικά είναι θέμα του ελικοπτέρου να εντοπίσει το υ/β που κρύβεται κάτω από τα θερμοκλινή.
Μαραγκουδάκης Γιώργος: Είναι θέμα του ελικοπτέρου και κατεβάζει το sonar κάτω από αυτό το βάθος και πολλές φορές –θα πω και το άλλο- που υ/β είχε ανέβει πάνω από στρώμα, όταν ξέρει ότι είναι μακριά από πλοία, αλλά μπορεί και εκεί πέρα να το εντοπίσει το ελικόπτερο. Κάτι που το δυσκολεύει αλλά εντοπίζει και υποβρύχιο μέσα στο στρώμα.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Ευχαριστώ. Να έρθουμε τώρα στον κο Λεβέντη. Ακούσατε πολλά μέχρι τώρα. Καταρχάς δεν ξέρω αν έχετε κάτι να συμπληρώσετε. Αλλά αυτή τη στιγμή ήθελα να έρθω και σε εσάς να μου πείτε την άποψη για το συγκεκριμένο θέμα, για το θέμα των sonar και του εξοπλισμού των φρεγατών.
Γιώργος Λεβέντης: Να συμπληρώσω λοιπόν ότι όσον αφορά το MAD, η αποτελεσματικότητά του τα τελευταία χρόνια δεν είναι ικανοποητική και δεν είναι πολλοί οι εντοπισμοί που έχουν γίνει τόσο στις εθνικές όσο και στις διασυμμαχικές ασκήσεις, με προηγμένα αεροσκάφη της ναυτικής συνεργασίας Αμερικάνικα, Ολλανδικά, Γερμανικά. Οι εντοπισμοί μέσω του MAD είναι λίγοι και για αυτό πάρα πολλοί δεν το χρησιμοποιούν. Υπάρχουν και μέθοδοι κίνησης του υ/β για την αποφυγή εντοπισμού από μια MAD. Από εκεί και πέρα θα ήθελα στη τελευταία ερώτηση που είπατε σχετικά με το θερμοκλινές, όταν ένα υ/β βρίσκεται κάτω από το στρώμα σίγουρα οι αποστάσεις εντοπισμού των παθητικών εκπομπών των πλοίων μειώνονται σχετικά, σε σχέση όταν βρίσκεται πάνω από το στρώμα.
Στις ενεργητικές εκπομπές βέβαια η διαφοροποίηση τους είναι ελάχιστη. Δηλαδή όταν υπάρχει κάποιος ο οποίος εκπέμπει, ελικόπτερο ή κάποια μονάδα επιφανείας, οι αποστάσεις που ακούει το υ/β είναι πάρα πολύ μεγάλες και δεν έχει σχέση τόσο πολύ αν είναι πάνω ή κάτω από το στρώμα. Τα υδροφωνικά ενός πλοίου όμως το οποίο κινείται, ενώ δεν εκπέμπει, διαφοροποιούνται ανάλογα με το που βρίσκεται το υ/β. Γι αυτό κάθε υ/β όταν πηγαίνει σε μία περιοχή την οποία έχει αναλάβει να περιπολεί και να επιτηρεί το πρώτο πράγμα που κάνει να μελετά τις θερμογραφικές συνθήκες και γνωρίζει αναλυτικά αλλάζοντας βάθος και με στόχους ευκαιρίας που είναι το βάθος το οποίο ακούει καλύτερα και πόσο ακούει κάτω από το στρώμα και πόσο δεν ακούει.
Άρα λοιπόν, επειδή το υ/β συνήθως το στέλνουμε σε μία περιοχή και δεν αλλάζει εύκολα την περιοχή αυτή, για λόγους αποφυγής αμοιβαίων παρεμβολών –τις οποίες θα πρέπει να τις συζητήσουμε κάποια στιγμή- μελετά πάρα πολύ καλά την περιοχή και ξέρει που είναι τα σημεία που μπορεί να ακούσει καλύτερα και μπορεί να κρυφτεί καλύτερα. Όσον αφορά τα VDS συμφωνώ με την τοποθέτηση του κου Παληάτσου. Η εμπειρία λίγο ήταν τραυματική. Τα σύγχρονα VDS βέβαια, τα οποία έχουν και δυνατότητες παθητικές χαμηλών συχνοτήτων, έχουν υψηλό βαθμό επικινδυνότητας για τα υ/β, αλλά μένει να αποδειχθεί στην πράξη γιατί ακόμα δεν έχουμε την εμπειρία. Με τις καινούργιες φρεγάτες που θα έχουν αυτές τις δυνατότητες πιστεύω θα υπάρχει ευκαιρία και εκπαίδευσης και να δούμε την αποτελεσματικότητα. Πάντως οπωσδήποτε χρειάζονται τα mounted sonar, άνευ αντιλογίας και από εκεί και πέρα ένα VDS, παρόλο που εμποδίζει λίγο την κίνηση καλό είναι να υπάρχει και να αξιοποιείται από τις ομάδες επιφανείας να τους προφέρει αρκετά οφέλη.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Ευχαριστώ. Ο κος Καβουλάκος θα ήθελα να πει κάτι.
Καβουλάκος Δημήτρης: Ήθελα να πω το εξής: Η MAD ήταν κυρίως για να επιβεβαιώσει επαφές. Δηλαδή πριν φύγει ένα όπλο, τα ιπτάμενα μέσα περνάγανε με την MAD και λέγανε όχι μόνο είναι επαφή, αλλά αν έχει και μεταλλική σύσταση. Στο θέμα των P3 ή των ελικοπτέρων: τα P3 και τα P8 νομίζω στη συνέχειά τους, τα εφοδιάζουν με ηχοσημαντήρες. Δηλαδή αφήνουν πακέτα με ηχοσημαντήρες σε διάφορες περιοχές, παρακολουθούν εντοπισμούς ή όχι από αυτές και αν τέλος πάντων εκπνεύσει ο σημαντήρας ρίχνουν και άλλους. Εμείς δεν είχαμε προχωρήσει σε αυτό γιατί είναι και μια επένδυση προσωπικού και τεχνολογίας. Τη μια περιοχή την καλύπτεις πιθανώς εικονικά –ας πούμε- με ένα P3 ή τρία ελικόπτερα, ή τέσσερα πλοία αλλά με διαφορετικό ρόλο το καθένα. Δεν προλάβαμε ποτέ να χαρούμε το P3 να αφήνει σημαντήρες του, να παρακολουθεί, μετά να λέει στα πλοία επιφανείας να πλησιάσουν, αυτά να στείλουν τα ελικόπτερά τους, κ.ο.κ. Αυτό δεν το είχαμε ζήσει ποτέ ολόκληρο. Από το ‘70 και μετά αρχίσαμε να έχουμε πιο σύγχρονα υ/β, μετά ακολούθησαν από το 70 που ήρθαν τα υ/β, τα πλοία κλάσης Fram και τα Fletcher με καλές συσκευές για την εποχή τους, αλλά δεν είχαμε αυτές τις εμπειρίες. Και οι εμπειρίες ήρθαν σταδιακά. Μετά ήρθαν και τα ελικόπτερα τα ανθυποβρυχιακά, όπως τα Alouette που είχαν MAD.
Άρα αν θέλει κανείς να παρακολουθεί μια περιοχή και να ξέρει ποιος είναι που, καταρχάς πάει εκεί, είναι συνέχεια εκεί, και εξοικειώνεται πως είναι το καλοκαίρι, το χειμώνα, την άνοιξη, το φθινόπωρο και εκεί βάζει μέσα. Είναι πιο φθηνό να έχεις ένα P3 περιπολεί το πολύ για 12ώρες με τους ηχοσημαντήρες του, από το έχεις τέσσερα ελικόπτερα. Γιατί δεν είναι μία στιγμή, είναι έξη μήνες ενδεχομένως. Ναι τα VDS είναι προβληματικά, ήθελα να πω, αλλά εγώ έχω και πολύ καλές εμπειρίες από τα VDS. Δηλαδή αυτό που μας αναλογούσε από τη χρήση του VDS με τα υ/β τα κάναμε. Και τα εντοπίσαμε και στείλαμε και ελικόπτερο να κάνει τις προσβολές του Συχνά; Όχι. Σας ξαναλάεω, η η ριξιά οφελεί το υ/β. Αλλά στο 1 προς 1. Όταν έχουμε μια ναυτική δύναμη εναντίον ενός υ/β τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και δεν είναι πόλεμος από την πρώτη μέρα. Εαν λοιπόν ξέρεις ποιος είναι που, ξέρεις και να κρατηθείς μακριά, ξέρεις και να το αποφύγεις. και δίνεις αντίστοιχα και μέσα.
Το αμερικανικό ναυτικό δεν είναι εκτός των HM (hull mounted) sonar. Άρα μια δύναμη πρέπει να έχει όλες τις δυνατότητες. Και σκάφη, και hull mounted και VDS και towed array, και ελικόπτερα και ηχοσημαντήρες και UAV. Γιατί ακόμη πιο φθηνό είναι το UAV, καθώς αφού έχουν αφεθεί οι σημαντήρες το UAV μπορεί να κάνει το relay. Επομένως είναι όλες οι δυνατότητες που πρέπει να είναι μαζί. Όχι μία συγκεκριμένη.
Ανθυποβρυχιακό webinar της ΠΤΗΣΗΣ: Η ελληνική πρόταση για ανίχνευση υποβρυχίων
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Ευχαριστώ. Στον κο Παληάτσο θα έρθω τώρα και θα ρωτήσω το εξής. Έγινε σχεδόν 18 μήνες μια προσπάθεια να επιλέξουμε μια καινούργια φρεγάτα πολλαπλών ρόλων. Πόσο είναι δυνατόν ένα πλοίο πολλαπλών ρόλων να έχει ικανοποιητικές επιδόσεις απέναντι σε ένα υ/β που -συμφωνούμε όλοι- ότι είναι υπέρτατη απειλή, και πως αυτό συγκρίνεται με ναυτικά τα οποία αναπτύσουν πλοία ειδικά για ανθυποβρυχιακό αγώνα. Εμείς είχαμε στο παρελθόν το ενδιαφέρον για τις φρεγάτες Fremm που ουσιαστικά είναι η γαλλική προσπάθεια ή μάλλον η ιταλογαλλική προσπάθεια για πλοία ανθυποβρυχιακού αγώνα και καταλήγουμε σήμερα σε πλοία που είναι πολλαπλών χρήσεων.
Παληάτσος Δημήτριος: Να σας πω την αλήθεια δεν βλέπω τη διαφορά παρά μόνο στην ονομασία. Ένα πλοίο παλλαπλών χρήσεων είναι σίγουρο ότι για επιβιώσει πρέπει να έχει ένα hull mounted, ένα VDS, ένα ελικόπτερο πάνω και αυτό δεν το αποκλείει να έχει και άλλους ρόλους.
Καραϊωσηφίδης Φαίδων: Μια από τις διαφορές, επειδή βλέπω εδώ πέρα και μια ερώτηση η οποία ήρθε μόλις τώρα ακριβώς γι΄αυτό το λόγο. Οι Fremm για παράδειγμα έχουν διαφορετικό σύστημα πρόωσης. Έχουν τους ηλεκτρικούς κινητήρες, όπως οι βρετανικές φρεγάτες του είδους…
Παληάτσος Δημήτριος: Ας το πάρουμε λοιπόν λίγο πιο γενικά. Ένα πλοίο για βγει στη θάλασσα δεν θα επιβιώσει αν δεν έχει χαμηλό εκπεμπόμενο θόρυβο. Ένα. Δεύτερον, δεν θα επιβιώσει αν δεν έχει ένα hull sonar, ένα sonar VDS, αν δεν το φορτώσεις με τορπίλες. Αν δεν το φορτώσεις με όλα τα μέσα για να επιβιώσει του ανθυποβρυχιακού πολέμου. Αυτό δεν αποκλείει να του φορτώσεις τα κατάλληλα βλήματα για επιφάνεια και για αέρα, δεν αποκλείει να του φορτώσεις τα καλύτερα ραντάρ που μπορείς να πάρεις. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αλλά εάν φτιάξεις ένα πλοίο αλλιώς είναι έγκλημα. Γιατί είναι σίγουρο (εγώ τουλαχιστόν αν ήμουν Τούρκος σε υποβρύχιο αυτό θα έκανα), είναι σίγουρο οτι δεν περάσει το Σούνιο. Ή δεν θα περάσει τον Καφηρέα. Είναι σίγουρο. Με αυτό θέλω να πω, ότι ένα πλοίο όταν το θέλεις πολλαπλών ρόλων ή ΑΑ ή επιφάνειας, έιναι εγκληματικό να μην το βάλεις να έχει ένα sonar να ψάχνει ένα υ/β -και προσέχτε μια λεπτομέρεια- και να μπορεί να ανακαλύπτει τορπίλη που βάλεται. Μια τορπίλη που βάλεται πρέπει να την εντοπίζεις σε ικανό χρόνο ώστε να μπορείς να την χειριστείς. Τώρα οι τορπίλες με τα μέσα που έχουν τα πλοία που υποστηρίζουμε, τη βλέπει να περνάει από κάτω από το κατάστρωμα. Δηλαδή έχουμε θέμα.
Πριν κλείσω, η συσκευή MAD –για να πω και αυτό- θυμηθείτε ότι απευθύνεται πια σε υ/β που φτιάχνονται πια με low magnetic steel. Γι’ αυτό έχει γίνει σχεδόν ανίσχυρη. Τα καινούργια υποβρύχια φτιάχνονται με χάλυβα χαμηλής μαγνητότητας.
Επίσης στο στρώμα που ειπώθηκε, η διαδρομή του ήχου είνα ίδια. Είτε είσαι υ/β προς τα επάνω, είτε είσαι πλοίο επιφανείας προς τα κάτω. Διαθλούνται τα μονοπάτια, ο δρόμος είναι ο ίδιος. Απλώς το υ/β περιμένει να του έρθει. Ενώ το πλοίο επιφανείας στέλνει και περιμένει να γυρίσει. Άρα θα έχει διάθλαση και απόσβεση δύο φορές. Ενώ το πλοίο έχει μία. Ορθώς είπε ο κος Λεβέντης για τις προπέλες γιατί τότε δεν είναι κουδουνίστρα, όπως σας είπα, το πλοίο. Όταν αρχίσει και εκπέμπει τότε έχουμε θέμα. Φανταστείτε ο κυβερνήτης του υ/β έλεγε «Α, έρχονται… Ξύπνα με μετά από μια ώρα να τους κάνουμε επίθεση».
