Του Βασίλη Νέδου, από την Καθημερινή (αρχικό άρθρο εδώ)
Με βάση ένα συνεκτικό σχέδιο το οποίο από τη μια πλευρά περιλαμβάνει τη διπλωματική κινητικότητα και από την άλλη την επιτάχυνση σειράς εξοπλιστικών προγραμμάτων κινείται η Αθήνα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις τουρκικές προκλήσεις στην περιοχή. Ο σχεδιασμός αυτός λαμβάνει χαρακτήρα επείγουσας διαδικασίας, καθώς, όπως όλα δείχνουν, οι ΗΠΑ θα παραμείνουν σε κατάσταση εσωστρέφειας τουλάχιστον μέχρι την ορκωμοσία του νέου προέδρου στις 20 Ιανουαρίου, ενώ οι πλέον σημαντικές χώρες της Ε.Ε. είτε επιστρέφουν σε κατάσταση εσωστρέφειας λόγω πανδημίας είτε αντιμετωπίζουν περίοδο εσωτερικής πολιτικής αβεβαιότητας, όπως η Γερμανία.
Το προφητικό αφιέρωμα της Πτήσης για την «διπλωματία των σεισμών» – να μην επαναληφθεί η ιστορία!
Ηδη η Αγκυρα έχει δείξει ότι δεν παρεκκλίνει του σχεδιασμού της. Η ανανέωση της NAVTEX για τις δραστηριότητες του «Ορούτς Ρέις» στα νότια του Καστελλόριζου και ανατολικά της Ρόδου, προτού συμπληρωθεί ένα 24ωρο από την τηλεφωνική επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με αφορμή τον καταστροφικό σεισμό της 30ής Οκτωβρίου, είναι ενδεικτική των προθέσεων της Αγκυρας να συντηρήσει το κλίμα έντασης στην περιοχή. Από την πλευρά της Αθήνας, αποκρυσταλλώνεται μια σειρά από εκτιμήσεις. Επικρατέστερη από αυτές είναι η διακοπή των δραστηριοτήτων του «Ορούτς Ρέις» στις 14 Νοεμβρίου, προκειμένου να προχωρήσει σε αναγκαίες εργασίες συντήρησης στην Αττάλεια και επιστροφή έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα.
H διπλωματία σε μία εικόνα: Ο ναυτικός SCALP πετυχαίνει τον στόχο του με ακρίβεια ίντσας
Τα δύο βασικά σενάρια κλιμάκωσης είναι η αποστολή πλωτού γεωτρύπανου στο «τριεθνές» Ελλάδας, Τουρκίας, Κύπρου ή, εφόσον ο κ. Ερντογάν αποφασίσει να οδηγήσει την κρίση στα άκρα, η «ενεργοποίηση» των περιοχών ερευνών δυτικά του 28ου μεσημβρινού. Η Αθήνα, μετά τις πολύ σημαντικές επαφές του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στη Γερμανία, αλλά και τις διαρκείς συνομιλίες με παράγοντες του αραβικού κόσμου, ιδίως με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), είναι έτοιμη να διευρύνει τη διπλωματική και στρατιωτική συνεργασία με χώρες της περιοχής του Κόλπου. Οπως αποκάλυψε προ ολίγων ημερών η «Κ», κυοφορείται τριμερής με τη συμμετοχή ΗΑΕ και Ινδίας, ωστόσο ο ρυθμός θα κριθεί με βάση και τον ρυθμό της πανδημίας.
Τις διπλωματικές προσπάθειες της Αθήνας βοηθάει και η εκστρατεία προώθησης ενός ρόλου διεθνούς προστάτη του Ισλάμ που επιχειρεί να φιλοτεχνήσει η Αγκυρα, προκαλώντας ανησυχία και εκνευρισμό σε αρκετές ευρωπαϊκές και όχι μόνο πρωτεύουσες. Μια ένδειξη της προσήλωσης της Αγκυρας στη συντήρηση της προώθησης του αφηγήματος αυτού ήταν και η στάση που τήρησε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου την περασμένη Τετάρτη, κατά την πανηγυρική τελετή ολοκλήρωσης της προεδρίας της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Λίγο πριν φθάσει στην εκδήλωση ο κ. Μητσοτάκης, ο κ. Τσαβούσογλου (διά τηλεδιάσκεψης) εκμεταλλεύθηκε την παρουσία των θεσμών του Συμβουλίου (γ.γ. Μαρία Μπούριτς, πρόεδρος κοινοβουλευτικής συνέλευσης Ρικ Ντεμς, επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ντούνια Μιγιάτοβιτς και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Ρόμπερτ Σπάνο) και επικαλέστηκε τις ευρωπαϊκές αρχές προκειμένου να επιτεθεί στη Γαλλία για προσβολή του Ισλάμ. Ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ανάγκη του σεβασμού των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με την εδαφική ακεραιότητα. Αμέσως μετά, τελικά, πήρε τον λόγο ο υπουργός αναπληρωτής Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο οποίος και έσπευσε να συμφωνήσει στα περί εδαφικής ακεραιότητας, θυμίζοντας, όμως, στον κ. Τσαβούσογλου ότι αυτά ισχύουν και για την Κύπρο.
Συμφωνία με τις ΗΠΑ
Από πλευράς εξοπλιστικών, το ΓΕΝ εισηγείται διακρατική συμφωνία με τις ΗΠΑ για προμήθεια τεσσάρων φρεγατών MMSC, αναβάθμιση των ΜΕΚΟ και συμπαραγωγή στο μελλοντικό πρόγραμμα των FFGX. Στην πραγματικότητα, η εισήγηση του ΓΕΝ δεν είναι τυχαία, αλλά απολύτως εναρμονισμένη με μια συνολική προσπάθεια της Αθήνας να έλθει ακόμα πιο κοντά με την Ουάσιγκτον σε ζητήματα αμυντικής συνεργασίας και να λύσει το χρονίζον πρόβλημα των ναυπηγείων. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ευρύτερη συζήτηση, έξω και πέρα από τα αμιγώς αμυντικά, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει τεθεί ακόμα και θέμα δημιουργίας στον Σκαραμαγκά ενός σταθμού για τη μεταφορά, την αποθήκευση και την επαναεριοποίηση φυσικού αερίου. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα συνολικό βιομηχανικό πρότζεκτ.
Πέρα από τα Ραφάλ, τα οποία προχωρούν επίσης ταχέως, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας συζητεί και την αγορά συστημάτων αντιμετώπισης απειλών που μπορεί να προέρχονται από drones (anti-drones). Προβάδισμα φαίνεται ότι έχουν οι Ισραηλινοί, οι οποίοι, μέσω της ELBIT, θα κληθούν σύντομα να προχωρήσουν σε οριστικοποίηση των συζητήσεων για τη δημιουργία διεθνούς αεροπορικού εκπαιδευτικού κέντρου στην Καλαμάτα. Σε γενικές γραμμές οι συζητήσεις με τους Ισραηλινούς για συστήματα UAV και αντίμετρα αυτών φαίνεται ότι θα περιλάβουν πολύ περισσότερα από τα δύο HERON που έχουν παραληφθεί από την Πολεμική Αεροπορία.
