Η παρουσίαση ενός μη επανδρωμένου, με το όνομα Reach-S, από τον αμυντικό όμιλο EDGE των Αραβικών Εμιράτων, η οποία έγινε πρόπερσι, «χτύπησε» πολλά καμπανάκια καθώς το αεροσκάφος είναι σχεδόν 100% πανομοιότυπο με το γνωστό τουρκικό Bayraktar TB2 της εταιρίας Baykar.
Η ομοιότητα δεν περιορίζεται μόνο στην εμφάνιση αλλά και στις επιδόσεις που είναι πάρα πολύ κοντά ή και ίδιες, π.χ. μέγιστο βάρος απογείωσης 600 κιλά το Reach-S, 700 το TB2, μέγιστο υψόμετρο τα 19.000 πόδια, 18.000 το ΤΒ2, κινητήρας 105 ίππων, 110 το TB2 κ.ο.κ.
Το Reach-S παράγεται από την εταιρία Halcon (που ανήκει στον όμιλο EDGE) η οποία όμως έχει ισχυρές σχέσεις με την Τουρκία, καθώς φέτος υπέγραψε και σύμφωνο συνεργασίας με το τουρκικό κρατικό ερευνητικό ινστιτούτο TUBITAK SAGE για εκπαίδευση και παρασκευή προωθητικών υλών. Έτσι αν και η πρώτη αίσθηση είναι πως οι Εμιρατιανοί έχουν αντιγράψει τους Τούρκους, δεν είναι καθόλου απίθανο να υπάρχει ένα πλέγμα συνεργασιών στο χώρο της άμυνας, που να εμπεριέχει και την μεταφορά «αυτούσιου» του Bayraktar TB2, είτε ως τοπική κατασκευή είτε ως μεταπώληση μέσω ενός άλλου εταιρικού σχήματος. Άλλωστε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ήδη αγοράσει Bayraktar TB2 (τουλάχιστον 20), ενώ σε διεθνή ΜΜΕ έχει καταγραφεί η πιθανότητα για δημιουργία εκεί εργοστασίου κατασκευής τους, που θα εξυπηρετήσει ακόμη μεγαλύτερες παραγγελίες.
Δυο δεκάδες Bayraktar TB2 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα… από το ράφι
Με βάση τα παραπάνω λοιπόν το Reach-S μάλλον είναι μια «φιλική κόπια» του Bayraktar TB2, ίσως και μια προσπάθεια για να διεισδύσει σε ακόμη περισσότερες αγορές, μέσω Εμιρατιανής διπλωματίας και παραγωγής.
Εδώ να καταγράψουμε το εξής: ο όμιλος EDGE των Εμιράτων έχει εμφανιστεί πρόσφατα, μόλις το 2019, και αποτελεί στην ουσία μια κρατική εταιρία που δρα ως «ομπρέλα» τοπικών αμυντικών εταιριών, προσφέροντας ήδη στη διεθνή αγορά μια μεγάλη γκάμα από προϊόντα (drones, πυραύλους, μη επανδρωμένα, κατευθυνόμενες βόμβες, πυρομαχικά, θωρακισμένα οχήματα, αμφίβια, ηλεκτρονικά κ.λπ.). Η ορθή αυτή επιχειρηματικά και πολιτικά δράση, ώστε να προωθηθεί οργανωμένα η τοπική αμυντική βιομηχανία, ίσως συμπεριλαμβάνει και μια άγνωστη μας, ευρύτερη συνεργασία με αντίστοιχες τουρκικές δομές, δηλαδή την SSB, την τουρκική Διεύθυνση Αμυντικών Βιομηχανιών για καλύτερες συνέργιες.
Επιστρέφοντας στο Bayraktar, το ότι «αντιγράφεται» το έχουμε ξαναγράψει, γιατί -από την μακρινή Κίνα αυτή τη φορά- είδαμε ακόμη ένα σχεδόν πανομοιότυπο σχέδιο, από την τοπική εταιρία CETC, με κωδικό ΧΥ-1. Και εδώ οι συμπτώσεις στη σχεδίαση παραείναι πολλές για να υποθέσουμε το τυχαίο. Σε αυτή την περίπτωση όμως δεν ανιχνεύεται κάποια επικοινωνία με την Τουρκική αμυντική βιομηχανία, οπότε μένουμε στην υπόθεση πως οι πάντα ευρηματικοί Κινέζοι σχεδιαστές απλώς κόπιαραν μια επιτυχημένη εμπορικά ιδέα και θα είναι έτοιμοι να την προσφέρουν σε καλή τιμή.
Μήπως όμως και το ίδιο το Bayraktar TB2 είναι κόπια; Αυτή είναι μια άλλη θεωρία που κυκλοφορεί μιας και το σχέδιο του αεροσκάφους, θυμίζει εκείνο του μη επανδρωμένου μοντέλου Aerostar, της ισραηλινής εταιρίας Aeronautics! Το μοντέλο αυτό έχει παρουσιαστεί εδώ και μια εικοσαετία σχεδόν, ήδη έχει πάνω από 250.000 ώρες πτήσης κυρίως στο Ισραήλ, αλλά και με μικρές εξαγωγές σε Ρωσία, Πολωνία, Ολλανδία, ΗΠΑ και… Κύπρο, όπου υπηρετεί στην Εθνική Φρουρά! Το σκάφος είναι στην όψη πολύ σχετικό με το Bayraktar TB2, αλλά σαφώς μικρότερο, με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 240 κιλά, έχει μήκος 4,5 μέτρα (6,5 το TB2) και άνοιγμα πτερύγων 8,7 μέτρα (12 το TB2). Να πούμε εδώ βέβαια πως ακόμη και να υπάρχει τουρκική αντιγραφή, το σημερινό Bayraktar ΤΒ2 έχει εξελιχθεί πολύ και σε όλους τους τομείς, κυρίως στο λογισμικό κατεύθυνσης και χρήσης του.
Αν εδώ έχουμε μια αντιγραφή από πλευράς Τουρκίας, και πάλι αυτό δεν θα μας προκαλέσει έκπληξη, καθώς η συνεργασία Άγκυρας-Τελ Αβίβ είχε περάσει μια «χρυσή» περίοδο στην πρώτη δεκαετία του 2000, με αμυντικές συνεργασίες και αγορές, π.χ. με την Τουρκία να αγοράζει περιφερόμενα πυρομαχικά Harpy/Harop από τον κορυφαίο ισραηλινό όμιλο ΙΑΙ. Ενώ πολλά χρόνια αργότερα μια τουρκική εταιρία, η Lentatek, παρουσίασε το Kargi, ένα περιφερόμενο πυρομαχικό που… κοίτα να δεις μοιάζει με το Harpy!
Kargi, νέο τουρκικό περιφερόμενο πυρομαχικό, μάλλον εξέλιξη του ισραηλινού Harop
Τι θέλουμε να τονίσουμε με τα παραπάνω: Πως στο χώρο της τεχνολογίας, προφανώς και της αμυντικής, η πραγματική καινοτομία σπανίζει, μιας και απαιτεί τεράστιες επενδύσεις και υποστήριξη. Σε μέσο επίπεδο τεχνολογίας, η αντιγραφή και η μίμηση είναι πολύ συνηθισμένες, και είναι κάτι που γίνεται είτε άτυπα, είτε με απευθείας επαφή μεταξύ εταιριών και πώληση κάποιων σχεδίων και επιλύσεων, με συμφωνία ίσως για κοινή εκμετάλλευση, πληρωμή δικαιωμάτων, κοινή υποστήριξη ή οτιδήποτε άλλο. Ακόμη, μιας και οι αμυντικές προμήθειες γίνονται σε καθεστώς μυστικότητας και απορρήτου, τέτοιες συμφωνίες και ανταλλαγές τεχνολογίας δεν ακούγονται, μέχρι να εμφανιστεί κάτι «που θυμίζει κάτι άλλο».
Στην παραπάνω λογική να κάνουμε και ένα σχόλιο για τρέχουσες ελληνικές ανάγκες εξοπλισμών, που είναι και πολλές και υψηλού κόστους. Δεν υπάρχει λόγος για αυτές να αναζητάμε πάντα μια «100% ελληνική σχεδίαση», σαν να προσπαθούμε να ανακαλύψουμε εκ νέου τον τροχό. Διεθνώς για πολλά μικρομεσαία οπλικά συστήματα υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις, οπότε ίσως είναι καλύτερο να αγοραστεί η σχετική τεχνογνωσία και να παραχθεί τοπικά, με τις απαραίτητες συμπληρώσεις και εξελίξεις. Και αυτό είναι ένας δρόμος ανάπτυξης και τοπικής παραγωγής, μπορεί ίσως να δώσει λύσεις πολύ γρηγορότερα και δεν αδικεί την εγχώρια επιστημονική κοινότητα. Mιας και θα της προσφέρει μια πλατφόρμα για να «χτίσουν» επάνω της, χωρίς να αισθάνονται ότι κυνηγούν κάτι που στο εξωτερικό ήδη έχει εφευρεθεί πολλές φορές.
