Πριν από 50 χρόνια, το Boeing 747 έκανε την πρώτη του πτήση πάνω από την πολιτεία της Ουάσινγκτον. Η πρώτη εκείνη πτήση – παρά το μικρό πρόβλημα με ένα από τα πτερύγια καμπυλότητας της πτέρυγας – θεωρήθηκε επιτυχής και η πορεία της ιστορίας των αεροπορικών ταξιδιών άλλαξε έκτοτε για πάντα.
Τη δεκαετία του ’70 το τεράστιο μέγεθος του 747 έκανε για πρώτη φορά τα αεροπορικά ταξίδια σε μακρινές αποστάσεις μια βιώσιμη επιλογή για τις μάζες, ειδικά λόγω της συγκυρίας της πετρελαϊκής κρίσης. Όσο περισσότεροι οι επιβάτες που μπορούσαν να ταξιδεύσουν με μία και μόνο πτήση, τόσο πιο υγιές το κέρδος για τον αερομεταφορέα και επομένως κι η απόσβεση του αεροσκάφους.
Από εκείνο το Φεβρουάριο το 1969, έχουν κατασκευαστεί περισσότερα από 1500 αεροσκάφη του τύπου, εξυπηρετώντας τις αεροπορικές εταιρείες του κόσμου ακούραστα αλλά και στρατιωτικούς χρήστες. Μάλιστα εκείνο το πρωτότυπο με αριθμό σειράς RA001, μπορεί να το δει ο καθένας σήμερα σήμερα στο Μουσείο Πτήσης του Σιάτλ.
Ωστόσο τώρα μισό αιώνα αργότερα, το 747 εξαφανίζεται σιγά-σιγά από τους ουρανούς καθώς οι μεγαλύτεροι χρήστες του όπως η Qantas, η British Airways, η Virgin Atlantic και η Lufthansa τα αποσύρουν σταδιακά υπέρ αεροσκαφών νεότερης κατασκευής. Ωστόσο η παραγωγή καινούριων 747 δεν έχει σταματήσει ούτε στιγμή αφού υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον για το αεροσκάφος αυτό τόσο ως επιβατικό όσο και ως μεταφορικό.
Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πορεία αυτή δεν θα κρατήσει για πάντα. Η φιγούρα του κάθετου σταθερού του υπήρξε το βασικό φόντο για το λογότυπο ατελείωτων ταξιδιωτικών γραφείων, χάρη στην αναγνωρισιμότητά του. Αναμφίβολα φέρνει κάτι από νοσταλγία και ρομαντισμό.
Πόσο χρόνο έχουν ακόμα μπροστά τους τα 747;
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα πάρα πολλά παλαιότερης κατασκευής 747 πετάνε ακόμα και θα πετάνε για χρόνια, όμως εκατοντάδες άλλα έχουν διαλυθεί για παλιοσίδερα. Η Qantas θα αποσύρει σταδιακά τα υπόλοιπα 747 της μέχρι το 2021, ενώ η British Airways δήλωσε ότι θα αποχαιρετήσει τα τελευταία 747 της μέχρι το 2024, καλωσορίζοντας ταυτόχρονα μια νέα εποχή αεροσκαφών, όπως το 787 Dreamliner και το A350. Η Virgin Atlantic πρόκειται να αντικαταστήσει κι αυτή τα 747 της με το Airbus A350-1000.
Η Singapore Airlines ήταν ένας από τις πρώτες εταιρείες που σταμάτησαν να πετούν με 747, με το τελευταίο από τα αεροσκάφη του τύπου να κάνει την τελευταία του πτήση με τα χρώματα της εταιρείας το 2012.
Η ζήτηση για το 747, που εξυπακούεται ότι έχει τροποποιηθεί και αναβαθμιστεί δραματικά πολλές φορές μέχρι σήμερα από την πρώτη πτήση του το 1969, έχει εξαντληθεί. Πέρυσι η εταιρεία έλαβε μόλις 18 νέες παραγγελίες για το αεροσκάφος και αναμένεται ότι θα αναγκαστεί σε εύλογο διάστημα να κλείσει την γραμμή παραγωγής.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το 2017 η αμερικανική κυβέρνηση ζήτησε από την Boeing να κατασκευάσει δύο νέα αεροσκάφη 747-8 για χρήση ως προεδρικά αεροσκάφη Air Force One αντί για το επίσης προτεινόμενο ευρωπαϊκό Airbus A380. Τα αεροσκάφη πρόκειται να παραδοθούν μέχρι τα τέλη του 2024.
Πού πηγαίνουν τα «ανεπιθύμητα» 747;
Οι αεροπορικές εταιρείες γενικά επιθυμούν να διατηρήσουν το στόλο τους όσο το δυνατόν πιο σύγχρονο επομένως και οικονομικά αποδοτικό ενώ κι οι στρατιωτικοί του χρήστες ανά τον κόσμου θέλουν να διαθέτουν ότι πιο σύγχρονο μπορεί να παράσχει η τεχνολογία κάθε φορά.
Το αποτέλεσμα ότι η διάρκεια ζωής ενός τέτοιου αεροσκάφους δεν είναι και τόσο μεγάλη όσο θα περίμενα κανείς. Το ερώτημα είναι πού πηγαίνουν αυτά τα αεροσκάφη όταν αποσύρονται και τι γίνονται; Το πιθανό είναι ότι θα καταλήξουν σε ένα από τα μεγάλα νεκροταφεία αεροσκαφών ανά τον κόσμο.
Υπάρχουν δεκάδες εγκαταστάσεις σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο όπου φυλάσσονται τα αεροσκάφη ή τα εξαρτήματά τους που έχουν αφαιρεθεί προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν ή πουληθούν.
Τα πρώτα τέτοια νεκροταφεία, ή «boneyards» στην αμερικανική αργκό, δημιουργήθηκαν μετά τον Β’ ΠΠ, όταν η αμερικανική Αεροπορία Στρατού (πρόγονος της αμερικανικής Αεροπορίας) βρέθηκε ξαφνικά με τεράστιο αριθμητικό πλεόνασμα αεροσκαφών.
Ωστόσο πολλά δεν είναι τόσο τυχερά και καταλήγουν να ανακυκλωθούν για παλιοσίδερα, που είναι και το πιο συνήθες άδοξο τέλος για αυτούς τους γίγαντες των αιθέρων.
Και τι γίνεται με το αντίπαλο δέος του; Το Airbus A380 σχεδιάστηκε ως ένα ανταγωνιστικό προϊόν στην μαζική μεταφορά μεγάλου αριθμού επιβατών και η παραγωγή του ξεκίνησε την περασμένη δεκαετία, δηλαδή τριάντα χρόνια μετά.
Κι όμως με τα τωρινά δεδομένα φαίνεται ότι η γραμμή παραγωγής θα κλείσει το 2021, δηλαδή νωρίτερα από το αεροσκάφη που σχεδιάστηκε να «χτυπήσει» στον συγκεκριμένο τομέα…