Το ρωσικό Ναυτικό παραλαμβάνει το Borei-A

Ο «Πρίγκηπας Βλαδίμηρος» είναι το πρώτο υποβρύχιο βαλλιστικών πυραύλων (SSBN) της βελτιωμένης κλάσης «Μπαρέι» που παραλαμβάνει το ρωσικό Ναυτικό, ενσωματώνοντας μικρότερο ακουστικό ίχνος, καλύτερο ηλεκτρονικό εξοπλισμό και βελτιωμένες συνθήκες ενδιαίτησης πληρώματος. Πυρηνοκίνητο όπως τα τρία προ ηγηθέντα σκάφη της αρχικής κλάσης (Πроект 995 Bорей) το νέο «Κνυές Βλαντίμιρ» φέρει 16 βαλλιστικούς πυραύλους D-30 «Μπούλαβα» ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν τέσσερα ακόμη υποβρύχια της αναβαθμισμένης κλάσης 995Α –τα «Κνυές Άλεγκ» (Πρίγκηπας Όλεγκ), «Γκενεραλίσιμους Σούβοραφ» (Αρχιστράτηγος Σούβοραφ), «Ιμπεράταρ Αλεξάντερ ΙΙΙ» (Αυτοκράτωρ Αλέξανδρος Γ΄) και «Κνυές Παζάρσκι» (Πρίγκηπας Παζάρσκι) τα οποία βρίσκονται ήδη σε διάφορα στάδια κατασκευής στα ναυπηγεία Σιεβμάς του Σιβεραμόσκ.

Μαζί με τα πρώτα υποβρύχια της κλάσης «Μπαρέι» που ήδη υπηρετούν, «Γιούρι Ντολγκαρούκι», «Αλεξάντερ Νιέφσκι» και «Βλαντίμιρ Μανόμαχ», το «Πρίγκηπας Βλαδίμηρος» αποτελεί ένα ακόμη βήμα του ρωσικού Ναυτικού προς την αντικατάσταση των παρωχημένων στρατηγικών υποβρυχίων της κλάσης Delta III που εξακολουθούν να βρίσκονται σε υπηρεσία από την δεκαετία του ’70. Αν και είναι πολύ δύσκολο –και δαπανηρό– να επιστρέψει ο Στόλος των στρατηγικών υποβρυχίων στις ημέρες αίγλης της σοβιετικής εποχής, η Μόσχα προσπαθεί αργά αλλά σταθερά να ανανεώσει την ρωσική «πυρηνική τριάδα» με προσεκτικά σχεδιασμένα προγράμματα εκσυγχρονισμού.

Την ώρα που η Αεροπορία ετοιμάζεται να παραλάβει το πρώτο αναβαθμισμένο στρατηγικό βομβαρδιστικό Tu-160M2, το Ναυτικό σχεδιάζει την συνέχιση της αναβάθμισης των υποβρυχίων της κλάσης 995 πέραν των οκτώ που έχουν κατασκευαστεί ή ναυπηγούνται. Σύμφωνα με τον Αρχηγό του ρωσικού Γενικού Επιτελείου, Στρατηγό Βαλέρι Γκεράσιμοφ, ετοιμάζεται η δεύτερη κατά σειρά αναβάθμιση των πυραυλοφόρων σκαφών «Μπαρέι» που θα λάβει τον χαρακτηρισμό Βorei-B (Σχέδιο 995Β).
Οι Ρώσοι θεωρούν τα υποβρύχια «Μπαρέι» ζωτικής σημασίας για την δύναμη πυρηνικής αποτροπής. Ένας αριθμός οκτώ σκαφών και 16 εναλλασσομένων πληρωμάτων θα επιτρέψουν μόνιμη ρωσική παρουσία στους ωκεανούς του κόσμου, περνώντας παράλληλα το σαφές μήνυμα ότι η Ρωσία είναι και πάλι στο γεωπολιτικό παιχνίδι. Και τα «Μπαρέι» θα κάνουν την ρωσική επιστροφή πιο εύκολη.

Σχεδιασμένα από το Γραφείο Σχεδίασης Ράμπιν, τα υποβρύχια της κλάσης έχουν μήκος σχεδόν 170 μέτρα, πλάτος 13,5 μ. και εκτόπισμα 24.000 τόννων, επανδρωμένα από 107μελές πλήρωμα. Ο οπλισμός τους αποτελείται από 16-20 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους στερεών προωθητικών R-30 «Μπούλαβα» με εμβέλεια 8.000 χλμ ενώ από τους οκτώ πρωραίους τορπιλλοσωλήνες δύνανται να εξαπολύσουν τορπίλλες των 533 mm, νάρκες, ακόμη και βλήματα cruise.
Μια δύναμη οκτώ υποβρυχίων σημαίνει 148 βαλλιστικούς πυραύλους ή 1.480 θερμοπυρηνικές κεφαλές, ισχύος 100-150 κιλοτόννων εκάστη. Ρωσικές πηγές αναφέρουν ότι τα εφόδια για το πλήρωμα επιτρέπουν περιπολίες διάρκειας 90 ημερών όμως η πυρηνική πρόωση των σκαφών ουσιαστικά τους επιτρέπει να επιχειρούν αυτόνομα για δεκαετίες. Το δε σόναρ των συγκεκριμένων υποβρυχίων κατά τους Ρώσους μπορεί να εντοπίζει στόχους σε αποστάσεις 50% μεγαλύτερες απ’ ότι τα αμερικανικά υποβρύχια της κλάσης Virginia.
Η ρωσική στρατιωτική ηγεσία αντιμετωπίζει τα «Μπαρέι» ως game changers, όμως ο στόχος των οκτώ υποβρυχίων της κλάσης σε υπηρεσία μέχρι το 2020 αντιμετωπίζεται από ορισμένους με σκεπτικισμό, λόγω του κόστους και των αποκλίσεων από τα αρχικά χρονοδιαγράμματα παράδοσης. Αυτό πάντως δεν εμποδίζει τους Ρώσους να σχεδιάζουν από τώρα τον αντικαταστάτη τους.

Το νέο Κρατικό Εξοπλιστικό Πρόγραμμα GPV 2018-2025 προβλέπει την ανάπτυξη μιας καινούργιας κλάσης υποβρυχίων (Husky) που θα περιλαμβάνει μια βασική πυρηνοκίνητη έκδοση επιθετικού υποβρυχίου, μια πυραυλοφόρο παραλλαγή (SSGN ή cruise) και ενδεχομένως μια τρίτη έκδοση οπλισμένη με διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους που θα συμπληρώνει ή και θα αντικαταστήσει τα παλαιότερα «Μπαρέι» και τα εναπομείναντα Delta. Η ιδέα είναι παρόμοια με την ανάπτυξη των σκαφών της κλάσης Virginia από το αμερικανικό Ναυτικό, τα οποία από επιθετικά εξελίχθηκαν σε φορείς πυραύλων cruise με την προσθήκη του Virginia Payload Module.
Αυτό που προκαλεί εντύπωση σε πολλούς στρατιωτικούς αναλυτές είναι το ενδεχόμενο η νέα κλάση «Husky» να εξοπλισθεί με πυραύλους SLBM υγρών προωθητικών καυσίμων αντί στερεών όπως ίσως αναμενόταν. Υπενθυμίζεται ότι τα ρωσικά Delta εξακολουθούν να φέρουν εκδόσεις των βαλλιστικών πυραύλων R-29 που χρησιμοποιούν υγρά προωθητικά. Αν δεν πρόκειται για λάθος στην ρωσική αναφορά, σίγουρα έχει ενδιαφέρον. Ωστόσο, για να αποκτηθούν κάποτε τα «Husky» θα πρέπει προηγουμένως να βρεθούν οι απαραίτητες πιστώσεις.
Αλέξανδρος Θεολόγου