Γιατί η Κίνα (δεν) μπορεί να εισβάλει στην Ταϊβάν;

Τα στενά της Ταϊβάν και γενικότερα η Νότια Σινική Θάλασσα, είναι ένα σημείο έντασης όχι μόνο μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν, αλλά και άλλων χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας (Βιετνάμ, Φιλιππίνες, Μαλαισίας, Μπρουνέι), αλλά και των ΗΠΑ. Μεγάλο μέρος του θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται από την περιοχή, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για μεγάλα κοιτάσματα φυσικών πόρων.

Η Κίνα επιχειρεί να σφετεριστεί την ευρύτερη περιοχή, κατασκευάζοντας τεχνητά νησιά, πολλά από τα οποία τα έχει στρατικοποιήσει. Επομένως, η Νότια Σινική Θάλασσα συνιστά ένα πεδίο γεωστρατηγικού ανταγωνισμού, τόσο μεταξύ των περιφερειακών κρατών όσο και των ισχυρότερων κρατών του πλανήτη.

Οι ΗΠΑ από τη μεριά τους, δεν θέλουν να επιτρέψουν στην Κίνα να αποκτήσει τον έλεγχο της περιοχής και “επεμβαίνουν” με δυο τρόπους. Αφενός, εξοπλίζουν τους περιφερειακούς τους συμμάχους, αφετέρου διενεργούν τακτικά επιχειρήσεις ελεύθερης ναυσιπλοΐας. Για παράδειγμα, αυτές τις μέρες, το αντιτορπιλικό USS Curtis Wilbur, διέσχισε το στενό της Ταϊβάν που τη χωρίζει από την ηπειρωτική Κίνα.

Η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν ως μια ακόμη επαρχία της, η οποία έχει αποσχιστεί και κάποια στιγμή θα πρέπει να ενσωματωθεί με την ηπειρωτική χώρα. Η Ταϊβάν φυσικά ούτε που θέλει να ακούει για αυτό το ενδεχόμενο. Το Πεκίνο δεν έχει κρύψει πως το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής κατάληψης είναι στο τραπέζι. Πόσο εύκολο όμως είναι για την Κίνα να διασχίσει μέσω θαλάσσης τα 180 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Κίνα από την Ταϊβάν, να εισβάλει και να την καταλάβει;

Το νησιωτικό έθνος της Ταϊβάν, επίσης γνωστό ως Δημοκρατία της Κίνας, δημιουργήθηκε το 1947 όταν οι κινεζικές εθνικιστικές δυνάμεις εκδιώχθηκαν την ηπειρωτική χώρα από τον νικηφόρο Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Η Ταϊβάν απολαμβάνει στρατιωτική προστασία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία πιστεύει ότι ο λαός της Ταϊβάν έχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, θεωρεί την Ταϊβάν ως αποσχισθείσα επαρχία που εξακολουθεί να είναι τεχνικά μέρος της Κίνας. Η κυβέρνηση του Xi Jinping και ο PLA πιστεύουν ότι η ενοποίηση με τη βία είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί ο έλεγχος της επιστροφής της Ταϊβάν στο Πεκίνο.

Η Κίνα αυξάνει και βελτιώνει τις επιλογές της για πιθανή μελλοντική εισβολή στην Ταϊβάν, με στρατιωτικούς μετασχηματισμούς και επενδύσεις σε πολλαπλούς τομείς, διαθέτοντας σειρά επιλογών για να “νικήσει” το αυτοδιοικούμενο νησί, σύμφωνα με έκθεση του Πενταγώνου που δημοσιεύτηκε το 2019. Οι επιλογές αυτές κυμαίνονται από τον αποκλεισμό της Ταϊβάν (από αέρος και θαλάσσης) μέχρι την πλήρη διείσδυση, αν και η τελευταία επιλογή θα απαιτούσε σημαντική αύξηση στον αριθμό των αμφίβιων πλοίων, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια Έκθεση Στρατιωτικής Ισχύος της Κίνας, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από το Υπουργείο Άμυνας. Παρόλα αυτά, η έκθεση προειδοποίησε ότι οι προσπάθειες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA) στοχεύουν “να δημιουργήσουν πιο ικανές, αρθρωτές ταξιαρχίες και τάγματα”, ενώ η “επέκταση της στρατιωτικής αεροπορίας και η δημιουργία δύο νέων αεροπορικών ταξιαρχιών παρέχουν επίσης περισσότερες επιλογές για εισβολή στην Ταϊβάν».

Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας καταβάλει προσπάθειες για να βελτιώσει την ικανότητά του στην “διείσδυση” αεροπορικών δυνάμεων, αναδιαρθρώνοντας το αερομεταφερόμενο σώμα και εγκαθιστώντας μονάδες εναέριας επίθεσης, οι οποίες θα επιφορτιστούν με την έφοδο και κατάληψη εδάφους. Επίσης, στα τέλη του 2016 δημιουργήθηκε μια κοινή δύναμη υποστήριξης εφοδιαστικής αλυσίδας, με κύριο στόχο την υποστήριξη μιας στρατηγικής εκστρατείας όπως η εισβολή στην Ταϊβάν. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διοίκησης και του ελέγχου της κοινής εφοδιαστικής αλυσίδας, της παροχής υλικών και της διαχείρισης διαφόρων μηχανισμών υποστήριξης πολιτικο-στρατιωτικής ολοκλήρωσης.

Ωστόσο, η έκθεση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την τρέχουσα ικανότητα της Κίνας να διενεργήσει μια εισβολή πλήρους κλίμακας. Παρά την πρόοδο στην ποιότητα και την ποσότητα των “επιφανειακών” σκαφών αλλά και υποβρυχίων, το Ναυτικό έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια αριθμό μικρών αμφίβιων αποβατικών σκαφών γεγονός που δείχνει ότι οι κινεζικές ναυτικές δυνάμεις επικεντρώνονται σχεδόν σε αποστολές μικρής κλίμακας και όχι μεγάλα αποβατικά σκάφη που θα ήταν απαραίτητα για μια μεγάλη άμεση επίθεση από θαλάσσης”.

Επίσης, η ετοιμότητα του πρόσφατα διευρυμένου σώματος Πεζοναυτών είναι επίσης αμφίβολη, με ασκήσεις που σπάνια ξεπερνούσαν την συνεργασία σε επίπεδο τάγματος και οι νεοσύστατες ταξιαρχίες δεν είναι ακόμη επιχειρησιακά ικανές. Κατά συνέπεια, η έκθεση ανέφερε ότι το εύρος της εκπαίδευσης για τις εν λόγω μονάδες ήταν “στοιχειώδες και οι νέες ταξιαρχίες παραμένουν μη ικανές να εκτελέσουν αμφίβιες επιθετικές επιχειρήσεις“, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι μια εισβολή στην Ταϊβάν – εκτός από την ύπαρξη σημαντικού πολιτικού κινδύνου – “πιθανώς θα αποδυνάμωνε τις ένοπλες δυνάμεις της Κίνας”.

Ένα θεωρητικό σενάριο

Το χρονοδιάγραμμα των επιχειρήσεων, προβλέπει ένα βομβαρδισμό προ της εισβολής που διαρκεί οπουδήποτε από μία έως δεκαπέντε ημέρες. Πριν από την εισβολή, η Ταϊβάν θα υποστεί μαζικό βομβαρδισμό από βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους κρουζ και βομβαρδιστικά αεροσκάφη. Μέχρι και 1.000 βαλλιστικά βλήματα βρίσκονται σε κατάλληλες θέσεις, στοχοποιώντας τη Ταϊβάν. Κινεζικά πλοία και βομβαρδιστικά θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν πυραύλους DH-10. Προβλέπονται επίσης κυβερνοεπιθέσεις κατά των υποδομών της Ταϊβάν, παραλύοντας την κυβέρνηση. Το Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού θα νικήσει το ναυτικό της Ταϊβάν στη θάλασσα και θα εφαρμόσει ναυτικό αποκλεισμό. Η επίγεια εισβολή θα διαρκέσει από τέσσερις έως επτά μέρες και θα περιλαμβάνει μέχρι 400.000 στρατιώτες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού. Η πρώτη φάση, με τη προετοιμασία και τη φόρτωση των δυνάμεων εισβολής, θα απαιτήσει μία ή δύο ημέρες. Η πραγματική θαλάσσια εισβολή, συμπεριλαμβανομένης της διάσχισης των 90 μιλίων που χωρίζουν την ηπειρωτική χώρα από την Ταϊβάν, καθώς και η εκκαθάριση των θαλάσσιων ναρκοπεδίων, θα απαιτούσε μια μέρα. Για την εδραίωση των προγεφυρωμάτων και τη προώθηση στην ενδοχώρα θα χρειαστούν μία έως τρεις ημέρες.

Ενώ ο στρατός και οι πεζοναύτες διατηρούν μεγάλες και άφθονες δυνάμεις, το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι Κινέζοι υπολείπονται σε θαλάσσια μέσα μεταφοράς. Η Κίνα χρειάζεται μεγάλες, ισχυρές αμφίβιες δυνάμεις ικανές να διασχίσουν το Στενό της Ταϊβάν μαζί με τα αποβατικά στρατεύματα, σε μια εχθρική χώρα με σημαντικές αμυντικές δυνατότητες. Ενώ το Πολεμικό Ναυτικό έχει περίπου 900 μικρότερα αποβατικά σκάφη, έχει μόνο τέσσερα αμφίβια πλοία τύπου 071, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν 500 έως 800 στρατιώτες. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί πιθανώς σε πέντε, αλλά μια τέτοια επιχείρηση, θα απαιτούσε το λιγότερο δώδεκα σκάφη.

Προφανώς η στρατηγική της Ταϊβάν σε περίπτωση απόβασης δεν είναι να νικήσει κατά κράτος την κινεζική πολεμική μηχανή αλλά να κάνει το όλο εγχείρημα μια κοστοβόρο, σε ζωές και μέσα, υπόθεση. Στα «ρεπορτάζ» (βλ. ψυχολογικές επιχειρήσεις) που συχνά-πυκνά παίζουν μεγάλα κινεζικά τηλεοπτικά δίκτυα σαν το CCTV, όπου άρματα Type 96A και ΤΟΜΑ Type 04 του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού παρουσιάζονται σε προσομοίωση μάχης εντός αστικού ιστού (εν δυνάμει πρόβα εισβολής;) να «συντρίβουν κάθε αντίσταση» και δη «μέσα σε τρεις ώρες», οι Ταϊβανέζοι έχουν απάντηση. Ακόμη και αν τα κινεζικά άρματα γλυτώσουν από τον καταιγισμό αντιαρματικών πυραύλων που τα περιμένει στους λιγοστούς κατάλληλους αιγιαλούς απόβασης, οι υπερυψωμένοι αυτοκινητόδρομοι που βρίσκονται παντού στην Ταϊβάν μπορούν να μετατραπούν σε εξαιρετικά εμπόδια.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη πολεμικής εμπειρίας. Η Κίνα έχει να βρεθεί σε πραγματικό πόλεμο από το 1979, όταν εισέβαλε στο γειτονικό Βιετνάμ. Η Κίνα, η οποία έκανε το λάθος να αναπαράγει τις επιθέσεις ανθρώπινων κυμάτων που είχαν περιορισμένη επιτυχία στον πόλεμο της Κορέας, έχανε έως και 2.300 στρατιώτες την ημέρα από τον στρατό του Βιετνάμ. Ο κινεζικός στρατός δεν μπόρεσε να διατηρήσει τις γραμμές ανεφοδιασμού περισσότερο από 5 χιλιόμετρα μέσα σε εχθρικό έδαφος.

Τέλος, αν και οι αμυντικές δυνάμεις της Ταϊβάν είναι σχετικά μικρές, έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η εισβολή της Κίνας πρέπει να πραγματοποιηθεί γρήγορα, πριν οι δυνάμεις των ΗΠΑ μπορέσουν να αναπτυχθούν στην περιοχή. Ωστόσο, οι ΗΠΑ διατηρούν σημαντικές δυνάμεις στην περιοχή, μεταξύ των οποίων δύο μοίρες μαχητικών, 4.000 πεζοναύτες, ένα αεροπλανοφόρο στην Ιαπωνία, καθώς και υποβρύχια και βαρέα βομβαρδιστικά στο Γκουάμ.

Η Κίνα απειλεί με εισβολή από το 1947 και η ύπαρξη ενός τέτοιου σχεδίου, δεν αποτελεί έκπληξη. Ενώ η Κίνα θα μπορούσε να έχει αρκετά ισχυρό στρατό για να εισβάλει, η νίκη δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένη.

Δείτε επίσης ένα ενδιαφέρον βίντεο για το θέμα από το κανάλι The Infographics Show.