Το θέμα της αγοράς των φρεγατών Belh@rra από το ΠΝ νομίζουμε το έχουμε αναπτύξει αρκετά. Πως άλλωστε να μην το κάνουμε, από τη στιγμή που μάλλον θα είναι η πρώτη σοβαρή ενίσχυση του ΠΝ εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Και δυστυχώς, θα περάσουν περισσότερα μέχρι να τα δούμε με την ελληνική σημαία να τα ομορφαίνει (ακόμη περισσότερο, γιατί μεταξύ μας, η γαλλική αισθητική είναι ήδη χμμμ… ας πούμε, εξαιρετικά προφανής).
Τώρα, ας πάμε στο θέμα που ενδιαφέρει τους περισσότερους αναγνώστες μας. Στο κατά πόσο ισχύουν διάφορα “προβλήματα” που πιθανότατα να έχουν τα πλοία, και ειδικά αυτό του “υποεξοπλισμού” τους. Το θέμα της τιμής, το έχουμε θίξει πολλές φορές, και το τι πιστεύουμε το έχουμε ήδη γράψει. Τα περί 1+ δις ευρώ αξίας κάθε πλοίου, με τα όπλα είναι ευτυχώς επιστημονική φαντασία. Καταρχάς, όπως έχουμε ήδη πει, τα πλοία θα κοστολογηθούν αφού συμφωνηθεί η τελική διαμόρφωση μεταξύ Naval Group και ΠΝ. Αλλά ακόμη και πυρηνικές κεφαλές να φέρουν στους SCALP EG, η τιμή δεν θα φτάσει ανά πλοίο τα επίπεδα που συζητούνται.
To θέμα του εξοπλισμού είναι κεφαλαιώδες. Το Γαλλικό ΠΝ αντιμετωπίζει τα πλοία σαν φρεγάτες πολλαπλών ρόλων, που απλά είναι κορυφαία σε αντιαεροπορικές δυνατότητες χάρη στο προηγμένο ραντάρ Sea Fire 500 αλλά και στο επίσης προηγμένο CMS, που μπορεί να κάνει fusion πληροφοριών από πλήθος συστημάτων (πχ να λαμβάνει πληροφορίες στοχοποίησης από EMB-145AEW ή να δίνει πληροφορίες στοχοποίησης σε άλλα πλοία όπως εκσυγχρονισμένες με Link 16 MEKO200HN).
Τώρα, οι πληροφορίες αναφέρουν πως τα ελληνικά πλοία θα έχουν 3 οκταπλούς εκτοξευτές Α50 Sylver που θα είναι οπλισμένοι με 24 ASTER 15/30 (δεν είναι γνωστό ακόμη ο τύπος που θα παραγγείλει το ΠΝ, συνεπώς ας μην έχουμε τυχόν αρνητικές αναφορές). Το σίγουρο είναι πως το ΠΝ θα παραγγείλει τον ASTER 30, που χρειάζεται απεγνωσμένα για την Ανατολική Μεσόγειο.
Το βασικό όμως πρόβλημα, όπως αυτή την στιγμή βλέπουμε από την διαμόρφωση που θα έχουν τα ελληνικά πλοία, είναι το CIWS. Αν και αρχικά είχαν κυκλοφορήσει καλλιτεχνικές απεικονίσεις με Millenium, τελικά φαίνεται πως τουλάχιστον τα γαλλικά πλοία δεν θα έχουν κάποιο CIWS. Είναι προφανές πως τα γαλλικά πλοία δεν φέρουν συστήματα CIWS, συνεπώς στερούνται αντιπυραυλικής προστασίας τελευταίου σταδίου… ή μήπως όχι;
Το θέμα έχει τύχει ιδιαίτερης συζήτησης στην Ελλάδα. Γενικά, το ελληνικό δόγμα άμυνας προβλέπει αντιπυραυλικά συστήματα, είτε πυροβόλα είτε πυραύλους. Το ευρέως διαδεδομένο όπλο στο ΠΝ είναι φυσικά το Phalanx Block1, και μάλιστα οι φρεγάτες κλάσης ΜΕΚΟ200ΗΝ καθώς και οι ΕΛΛΗ και ΛΗΜΝΟΣ φέρουν από δυο συστήματα, ενώ οι υπόλοιπες Kortenaer φέρουν από ένα. Οι δε πυραυλάκατοι κλάσης Super Vita φέρουν RIM-116 RAM σε 21πλό εκτοξευτή.
Τώρα, το ΠΝ εφαρμόζει ουσιαστικά την αμερικανική πρακτική, που προβλέπει ισχυρά ECM (προκειμένου να γίνουν οι παρεμβολές), εκτοξευτές αεροφύλλων και θερμοβολίδων, και φυσικά CIWS. Τα Phalanx συνεχίζουν να υπηρετούν στο USN, αλλά τα νεότερα πλοία λαμβάνουν RAM ή έστω, Sea RAM. Αντίστοιχες πρακτικές εφαρμόζουν και τα περισσότερα ναυτικά στον κόσμο.
Το ΠΝ, που σε συνθήκες μάχης θα είχε να αντιμετωπίσει κυρίως αμερικανικούς πυραύλους RGM-84 Harpoon, δεν θα μπορούσε να βασιστεί απλά σε ECM. Η λύση των Phalanx, όταν υιοθετήθηκε ήταν αναμφίβολα η καλύτερη δυνατή, όπως και η μετέπειτα επιλογή του RAM. Οι Τούρκοι, μετά από διάφορες “απίθανες” επιλογές, κατέληξαν κι αυτοί στο Phalanx, πριν τελικά αναπτύξουν δικό τους σύστημα CIWS.
Το Γαλλικό Ναυτικό προβληματίζεται για την αντιβληματική προστασία των πολεμικών πλοίων
Τώρα, οι Γάλλοι δεν θα μπορούσαμε να πούμε πως δίνουν ιδιαίτερη βάση στα CIWS. Πολλοί έχουν σπεύσει να τους κατηγορήσουν, κυρίως για τα ελλειπώς εξοπλισμένα πλοία τους. Αλλά, σε ελληνική υπηρεσία, γίνεται να μπει πλοίο χωρίς CIWS. Πριν συνεχίσουμε τον συλλογισμό μας, να πούμε πως η διαμόρφωση της ελληνικής Belh@rra δεν έχει ολοκληρωθεί, συνεπώς είναι πολύ νωρίς να πούμε αν τελικά θα έχει ή όχι CIWS.
Αν έχει, θα θυμίσουμε πως το αρχικό σχέδιο των Γάλλων προέβλεπε την τoποθέτηση κάποιου RAM. Επίσης, είχαν κυκλοφορήσει σχέδιο με κάποιο Millenium πάνω από το ελικοδρόμιο. Προφανώς, το ελικοδρόμιο έχει δυνατότητα υποστήριξης οποιουδήποτε αυτόνομου CIWS, ακόμη και κάποιου Phalanx. Το ΠΝ θα έχει πρόσβαση σε Phalanx από τις φρεγάτες S που θα αποσύρει κάποια στιγμή υποχρεωτικά. Το θέμα είναι πως το Phalanx θα “χαλάσει” την stealth σχεδίαση της Belh@rra και αυτό θα έχει άλλες συνέπειες όπως θα δούμε παρακάτω…
Το θέμα του CIWS το έχουμε θέσει ήδη σε γαλλικές πηγές. Η γαλλική προσέγγιση στο θέμα είναι απλή. Ένα CIWS δεν μπορεί να κάνει θαύματα, ειδικά σε επιθέσεις κορεσμού. Ένα Phalanx για παράδειγμα μπορεί να αντιμετωπίσει 4 ή το πολύ 5 πυραύλους πριν εξαντληθούν τα πυρομαχικά του. Ένα RAM, μπορεί να αντιμετωπίσει τους μισούς από όσους μεταφέρει (με την λογική των δυο πυραύλων ανά στόχο) ή όσους πυραύλους σε τόσους στόχους (αν κάποιος ελπίζει σε 100% επιτυχία).
Το “πράγμα” γίνεται πιο περίπλοκο αν ο στόχος είναι υπερηχητικός. Οι Ρώσοι και οι Κινέζοι έχουν υπερηχητικά βλήματα, σύντομα όλοι και περισσότεροι θα γίνονται χρήστες τους. Επίσης, πολλά βλήματα έχουν μικρό ίχνος στα ραντάρ, με αποτέλεσμα όπλα σαν το Phalanx να μην μπορούν να τα εγκλωβίσουν και τόσο εύκολα (πχ NSM) προκειμένου να κατευθύνουν επάνω τους πυρά. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε πως ακόμη και χωρίς την αγορά των Belh@rra, υπάρχει θέμα με την αντιπυραυλική άμυνα του ΠΝ συνολικά, ή προφανώς θα υπάρξει στο μέλλον.
ΑΠΟΨΗ: Μπορούν δυο “κούκοι” από τη Γαλλία (Belh@rra) να φέρουν την Άνοιξη στο ΠΝ;
Βέβαια, το τουρκικό ναυτικό στερείται υπερηχητικών βλημάτων ή χαμηλού ίχνους ραντάρ. Μπορεί όμως, πολύ εύκολα, να κορέσει την αεράμυνα του ΠΝ με βολές πυραύλων Harpoon και ATMACA. Τα σχέδια των Τούρκων προβλέπουν φρεγάτες με 16 ATMACA έκαστη, την στιγμή που το ΠΝ έχει θέμα επαρκούς αποθέματος αντιπλοϊκών πυραύλων (που έγινε χειρότερο με την απόσυρση των πεπαλαιωμένων ΜΜ38). Άρα, το σενάριο κορεσμού της άμυνας είναι υπαρκτό.
Εκεί κάπου οι Γάλλοι θεωρούν πως τα συστήματα CIWS είναι ανεπαρκή, και προτιμούν να βασιστούν σε συστήματα ECM και αντιμέτρων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους αντιπλοϊκούς πυραύλους. Η αλήθεια είναι πως δύσκολα δυτικό ναυτικό θα επέτρεπε την αντιμετώπιση πυραύλου από κάποιο σύστημα CIWS, και λογικά θα το είχε καταρρίψει νωρίτερα η αντιαεροπορική άμυνα του πλοίου. Το θέμα είναι πως η Belh@rra, θα έχει “μόλις” 24 ASTER 15/30, τη στιγμή που οι γαλλικές θα έχουν μόλις 16.
Επανάσταση στο Γαλλικό ΠΝ, με ναυτικό Meteor, θα τον “φορέσουν” οι FREMM και Belh@rra;
Οι Γάλλοι πιστεύουν πως τα αντιπλοϊκά βλήματα αντιμετωπίζονται από συστήματα ECM, σε συνδυασμό με την stealth σχεδίαση των πλοίων. Επίσης, τα πλοία έχουν πολύ χαμηλό ίχνος IR, συνεπώς όπλα με αντίστοιχη κατεύθυνση πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνα, ενώ όπλα με κατεύθυνση laser δεν θα είχαν τύχη, καθώς η καταύγαση θα γινόταν από φορέα που όμως θα είχε ήδη καταρρίψει η αεράμυνα. Εκτός αυτού, υπάρχουν και προηγμένα ενεργά αντίμετρα.
Μα είναι ποτέ δυνατόν να λέμε τέτοια πράγματα; που ακούστηκε πλοία αξίας 700 εκ. ευρώ να βασίζονται σε συστήματα EW για την επιβίωσή τους; Κι όμως, ισχύει. Είναι η λογική πίσω από την Belh@rra, και τις άλλες κλάσεις πλοίων των Γάλλων που προηγήθηκαν (FREMM, LaFayette). Και επίσης, στη χαμηλή παρατηρησιμότητά του για να γλυτώσει από πυραύλους εναντίον πλοίων…
Τι μας λέει πως οι Γάλλοι θα αποδεσμεύσουν το προφανώς κορυφαίο και απόρρητο σύστημα EW για τις ελληνικές Belh@rra. Ιστορικά, οι Γάλλοι δεν έχουν διστάσει να μας αποδεσμεύσουν ότι καλύτερο έχουν στο οπλοστάσιό τους. Από τους MM39, Super Matra 530D και τους ΑΜ39, μέχρι το ICMS 2000Mk1/Mk3, τους MICA και τους SCALP EG. Ποτέ δεν έχουν αρνηθεί να μας δώσουν οτιδήποτε, αρκεί φυσικά να το πληρώσουμε.
Τώρα, τα πλοία δεν θα είναι τελείως απροστάτευτα. Το πυροβόλο των 76mm έχει αρκετές αντιαεροπορικές και αντιβληματικές δυνατότητες, ειδικά με προηγμένα πυρομαχικά. To θέμα όμως είναι αν το ΠΝ είναι οκ με αυτή την προοπτική. Άλλωστε έχει ήδη κάνει “πίσω” στο θέμα της μέγιστης ταχύτητας, αγοράζοντας πλοία με 27 κόμβων, όπως επίσης και πυροβόλο των 76 χιλιοστών αντί των 127 (που επιθυμούσε επίσης το ΠΝ). Υπάρχει άλλο ναυτικό που κάνει το ίδιο, ή απλά μόνο οι Γάλλοι και το ΠΝ θα έχουν τόσο “προωθημένη” και επικίνδυνη προσέγγιση στο θέμα;
Ο κύβος ερρίφθη: ξεκίνησε η ναυπήγηση της πρώτης γαλλικής ψηφιακής φρεγάτας FDI
Κι όμως υπάρχει. Το Ισραηλινό Ναυτικό! Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, οι Ισραηλινοί έχουν αποσύρει τα Phalanx από τις Sa’ar 5 και στη θέση τους έχουν βάλει πυραύλους Barak. Το Phalanx μάλιστα αποσύρθηκε από όλα τα πλοία του Ισραήλ, και αντικαταστήθηκε όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Άλλωστε, το Ισραήλ είναι αυτό που έκανε εκτεταμμένη χρήση ECM σε ναυμαχίες, καταρρίπτοντας χωρίς πυρ πυραύλους Styx του Συριακού και Αιγυπτιακού Ναυτικού.
Βέβαια, τώρα πια, το ΠΝ δεν έχει να αντιμετωπίσει αρχαίους Styx, αλλά σύγχρονους Harpoon/ATMACA. Το ίδιο όμως ισχύει και για τους Γάλλους αλλά και τους Ισραηλινούς. Οι τελευταίοι δε, καθώς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν εχθρική αεροπορία, αλλά κυρίως αντιπλοϊκούς της Χεζμπολά, θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί. Όμως, ενόψει της διαμάχης στην Ανατολική Μεσόγειο, επιλέγουν περισσότερους Α/Α πυραύλους και καταργούν τα CIWS.
Bέβαια, η τελική απόφαση για τις ελληνικές Belh@rra δεν έχει παρθεί ακόμη. Το πλοίο μπορεί άνετα να φέρει ένα RAM ή Millenium στην οροφή του ελικοδρομίου. Είμαστε σίγουροι πως τα στελέχη του ΠΝ έχουν τις τεχνικές γνώσεις για να αξιολογήσουν την γαλλική προσέγγιση. Ας αφήσουμε το θέμα στα χέρια τους. Εμείς θεωρήσαμε πως έπρεπε να γίνει μια επεξήγηση σε ένα κρίσιμο θέμα, που θα καθορίσει το μέλλον του ΠΝ τις επόμενες δεκαετίες.
