Η αλήθεια είναι ότι το επίπεδο σχολιασμού στην «ΠΤΗΣΗ» πόρρω απέχει από τον συνήθη κανιβαλισμό των περισσοτέρων ιστοτόπων. Λίγο η ιστορία του περιοδικού, λίγο το αντικείμενο, περισσότερο η Διεύθυνση – ο λαός λέει «κατά το αφεντικό κι’ ο σουγιάς» και λίγο η διακριτική αισθητική έχουν παραγάγει ήθος, ήτοι ένα θετικό αποτέλεσμα που δημιουργεί αντίστοιχη συνήθεια.
Επίσης ήθος παράγεται από την εφηρμοσμένη Δημοκρατία: πρόσφατα απολαύσαμε τις διαφορετικές απόψεις των συντακτών στο σημαντικό και δημοφιλέστατο θέμα της επιλογής φρεγατών. Ο σεβασμός των διαφορετικών απόψεων μεταξύ των στελεχών της «ΠΤΗΣΗΣ» ασφαλώς και λειτουργεί ως ευγενές παράδειγμα στην ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των διαφόρων σχολιαστών.
Κατά καιρούς βέβαια εμφανίζονται νέοι σχολιαστές, ένα θετικότατο στοιχείο φυσικά, οι οποίοι όμως ενδέχεται να αγνοούν το χαρακτήρα του χώρου. Είναι σπάνιο αλλά κατά καιρούς συμβαίνει: επιθετικά, αστήρικτα σχόλια, προσωπικοί χαρακτηρισμοί ακόμη και απειλές – που βρίθουν στο διαδίκτυο – να προσπαθούν να βρουν χώρο και εδώ. Συνήθως δεν μακροημερεύουν: από τη μία η Διαχείριση, από την άλλη η υποδοχή του σώματος των καλών αναγνωστών/σχολιαστών ημερεύει και αλλάζει τον τρόπο των νέων αυτών φίλων. Ή τους οδηγεί στην έξοδο εάν επιμένουν, πάντα ευγενικά.
Υπάρχει και μία άλλη κατηγορία, εκείνων που έχουν ατζέντα, ήτοι ειδικό σκοπό. Στρατευμένα κομματικά μέλη, «φίλοι επιχειρηματικών συμφερόντων» αλλά και ενίοτε ύποπτα πρόσωπα που συμμετέχουν σε ψυχολογικές επιχειρήσεις και προσπαθούν να δημιουργήσουν τις ανάλογες εντυπώσεις. Σπανίως πρόκειται για αφελείς που χρησιμοποιούνται ακουσίως ή είναι απλώς πολίτες άλλης χώρας που υποστηρίζουν με ειλικρινή ζήλο τα συμφέροντά της – συνήθως πρόκειται για εργαζομένους με πρόγραμμα και αμοιβή.
Οι τελευταίοι δεν μας ενδιαφέρουν διότι δεν πρόκειται να επηρεασθούν από την επίκληση καμίας δεοντολογίας. Οι έτεροι, όμως, οι νέοι επισκέπτες μας ενδιαφέρουν και θέλουμε να εμπλουτίζουν παραμένοντες τον ιστορικό και σημαντικό αυτό χώρο.
Γι’ αυτούς κυρίως παρουσιάζω μία σειρά προτεινομένων αρχών – που προσωπικά ακολουθώ σε ακόμη αυστηρότερη μορφή. Οι αδιαπραγμάτευτες αυταξίες της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας προϋποθέτουν τους λιγότερους δυνατούς περιορισμούς του εκφράζεσθαι – επομένως η τήρηση των σχετικών κανόνων είναι απολύτως εθελοντική. Απλώς πιστεύω ότι μία Συμφωνία Κυρίων επ’ αυτών θα καθιστούσε ουσιαστικότερη και αποτελεσματικότερη την ανταλλαγή απόψεων επί εκάστου άρθρου και θα αύξανε την απόλαυση του κειμένου.
Κατά τη γνώμη μου λοιπόν η δεοντολογία του σχολιασμού θα πρέπει να διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:
- Δεν καταψηφίζω ποτέ αν δεν παραθέσω επεξηγηματικό σχόλιο. Προσωπική εκδοχή του ανωτέρω: δεν καταψηφίζω καν. Προτιμώ να παραθέτω επιχειρήματα χωρίς να καταψηφίζω
- Πριν σχολιάσω: εξετάζω αν πράγματι έχω να συνεισφέρω κάτι στη συζήτηση, περαιτέρω σχετική γνώση, εμπειρία ή εμπεριστατωμένη ανάλυση. Ειδάλλως σωπαίνω και ενδεχομένως υπερψηφίζω έτερους που τα διατυπώνουν καλύτερα
- Δίδω έμφαση στα επιχειρήματα και όχι στην αρέσκεια ή την απαρέσκεια
- Αποφεύγω τους αναπόδεικτους αφορισμούς πχ. Είναι γνωστό ότι η Γη είναι επίπεδη
- Παραθέτω ή έχω έτοιμα (για λόγους συντομίας) τα τεκμήρια των ισχυρισμών μου ενώ εξ αρχής διευκρινίζω, όταν δεν αποδεικνύεται εύκολα κάτι, ότι πρόκειται για προσωπική γνώμη ή εντύπωση
- Προσέχω τη σύνταξη και την ορθογραφία ως εκδήλωση σεβασμού προς τον αναγνώστη αλλά και αυτοσεβασμού
- Δεν κάνω ποτέ προσωπικά σχόλια και χαρακτηρισμούς
- Με ενδιαφέρουν τα ζητήματα αρχής περισσότερο από τα γεγονότα (που ενίοτε δεν γνωρίζουμε καν αν συνέβησαν και πως) και τα γεγονότα περισσότερο από τα πρόσωπα, εκτός αν τα τελευταία είναι ιστορικές μορφές
- Δεν συνεχίζω μία σύγκρουση απόψεων πέραν της τεκμηρίωσης των ισχυρισμών και οπωσδήποτε όχι μετά το δεύτερο απαντητικό σχόλιο
- Υπερασπίζομαι τους φίλους μου όταν υφίστανται άδικες επιθέσεις και λοιδορίες
- Έχω σαφείς πολιτικές θέσεις αλλά καθόλου κομματική ατζέντα. Αν η παράταξη μου κάνει λάθος το αναφέρω ευθαρσώς
- Κεντρικός άξων το ωφέλιμο για την Πατρίδα
Εν κατακλείδι: όντες ελεύθεροι μπορούμε να αυτοπειθαρχήσουμε στις παραπάνω ή σε άλλες, έτι βελτιωμένες αρχές συνύπαρξης και αλληλοσεβασμού μειώνοντας τις παρεμβάσεις της Διαχείρισης και αυξάνοντας την ποιότητα και την απόλαυση της επίσκεψης στον ιστορικό και σημαντικό κοινό μας χώρο.
