Αρχαία Ιστορία της Κύπρου
Η Κύπρος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού πριν από το 1500π.χ. Η μεγαλόνησος άρχισε να εποικίζεται ο εκτεταμένα από Ελληνικά φύλα αμέσως μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Οι Κύπριοι συμμετείχαν στις Ιωνικές επαναστάσεις εναντίων των Περσών, ενώ η Αθήνα έκανε πολλές εκστρατείες εναντίων των Περσών με στόχο να απελευθερώσει το νησί, με αποκορύφωμα την εκστρατεία του Κίμωνα το 450 Π.Χ. Δυστυχώς όμως λόγω εγγύτητας της νήσου στην Ανατολή, και παρά τις όποιες στρατιωτικές επιτυχίες η Κύπρος παρέμεινε υπό Περσική επιρροή. Ελληνική στο ύφος και τον χαρακτήρα της Ελληνική από την άλλη. Ο πιο γνωστός Κύπριος βασιλιάς ο Ευαγόρας (411-374 Π.Χ.) ενδυνάμωσε και στερεοποίησε τον Ελληνικό χαρακτήρα του νησιού.
Κατά τον μεσαίωνα η Κύπρος αποτελεί μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αποτελεί αντικείμενο επιδομών από τους Άραβες. Το 965 οι βυζαντινοί υπό τον Νικηφόρο Φωκά καταφέρνουν να αποκαταστήσουν πλήρως την Βυζαντινή κυριαρχία στο Νησί. Το 1191 ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος αποκλίνοντας από τους στόχους της Γ΄ Σταυροφορίας κατακτά το νησί που διαδοχικά περνά σε πολλά χέρια Λατίνων (Ναΐτες, Λουζινιάν, Γενοβέζοι, Ενετοί). Τελικά η Κύπρος πέφτει στα χέρια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1571.
Κύπρος και Σύγχρονος Ελληνισμος
Το 1821 με την Ελληνική επανάσταση Κύπριοι πολεμιστές προσέτρεξαν να βοηθήσουν την επανάσταση, στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Η τιμωρία και ο φόρος αίματος που πληρώνουν είναι βαρύς: Οι Οθωμανοί εκτελούν τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, τους ανώτερους κληρικούς, καθώς και τους περισσότερους προκρίτους. Τα Θύματα υπερέβησαν τα 400.
Το νησί περνά τελικά στα χέρια της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1870. Και τότε είναι που αρχίζει και γεννιέται η ελπίδα της Ένωσης με την Ελλάδα. Κύπριοι εθελοντές κατατάσσονται στον Ελληνικό στρατό κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, τους Βαλκανικούς Πολέμους και βεβαίως κατά τον Β΄ΠΠ. Με την λήξη του πολέμου και την απελευθέρωση της Ελλάδας η Ελπίδα για ένωση με την Ελλάδα αναπτερώνεται και ιδιαίτερα την στιγμή που τα Δωδεκάνησα ενώνονται με την Ελλάδα το 1947.
Το υπόβαθρο του προβλήματος
Για να γίνει καλύτερα κατανοητή η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και η τραγωδία της θα πρέπει να κατανοήσουμε τον στρατηγικό ρόλο της Κύπρου στην περιοχή. Η Κύπρος ελέγχει όλα τα λιμάνια της Νοτιοανατολικής Τουρκίας καθώς και της Εγγύς Ανατολής. Τόσο σημαντική είναι για την Τουρκία που ο Μουσταφά Κεμάλ είχε πει πώς ακόμη και ένας μουσουλμάνος να μην υπήρχε στην Κύπρο το νησί θα έπρεπε να είναι υπό Τουρκική κυριαρχία. Από την άλλη η Κύπρος έχει την ιδανική θέση για να υποστηρίξει και να ανεφοδιάσει το Ισραήλ που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τον Β΄ΠΠ.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία αμέσως μετά τον Β΄ΠΠ ήταν ιδιαιτέρως φιλικές. Η Τουρκία είχε παραμείνει ουδέτερη στο μεγαλύτερο μέρος του πολέμου,ενώ είχε αρνηθεί την πρόσκληση των δυνάμεων του άξονα να αστυνομεύσει την Ελλάδα. Υπήρξε βεβαίως και μία περίπτωση έμμεσης υποστήριξης του Ελληνικού αγώνα, αυτή της προσάραξης του Αδρία στην ακτή του Μύδρου. Και οι δύο χώρες εντάσσονται στο δόγμα Τρούμαν, λαμβάνουν μεγάλα ποσά από το σχέδιο Μάρσαλ. Η Ελλάδα όμως σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο. Τελικά το 1949 με την λήξη του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα και οι δύο χώρες γίνονται μέλη του συμβουλίου της Ευρώπης. Με την άνοδο του Σιδηρούν παραπετάσματος και οι δύο εντάσσονται στην Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Οι συνθήκες που δημιουργούνται για την Ελληνική μειονότητα στο εσωτερικό της Τουρκίας ήταν ευνοϊκές. Το δημοκρατικό κόμμα έρχεται στην εξουσία και δημιουργεί ένα φιλελεύθερο κλίμα που επιτρέπει στους Έλληνες της πόλης να αρχίσουν να αναπτύσσονται. Σύντομα όμως αυτό θα άλλαζε. Και αυτό γιατί η Κύπρος ζητούσε ένωση.
Το δημοψήφισμα για την Ένωση και οι αντιδράσεις
Ήδη από το 1949 οι Κύπριοι ζητούν να γίνει ένωση με την Ελλάδα. Οι Βρετανοί όμως αρνούνται. Η εκκλησία αποφασίζει να διενεργήσει δημοψήφισμα με υπογραφές ως μέτρο πίεσης προς τους Βρετανούς, το οποίο πραγματοποιείται τον Γενάρη του 1950. Από τους 225 χιλιάδες εγγεγραμμένους οι 215 ψήφισαν υπέρ της ένωσης. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι πολλοί Τούρκοι κάτοικοι της Κύπρου ψήφισαν υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα.
Η Βρετανοί όμως δεν είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν την Κύπρο στην Ελλάδα. Προσκολλημένοι στα συμφέροντα τους και βλέποντας ότι ο πληθυσμός στο νησί δεν δέχεται την κυριαρχία τους αποφασίζουν να αναγάγουν το Κυπριακό από Ελληνοβρετανικό ζήτημα σε τριμερές πρόβλημα αναμιγνύοντας και την Τουρκία. Η Βρετανία πείθει την Άγκυρα να αναμιχθεί στο κυπριακό και να το αναγάγει σε Εθνικό θέμα. Επιπλέον γνωρίζοντας πόσο ευαίσθητη είναι η Αθήνα σε θέματα που αφορούν τον Ελληνισμό της πόλης η Βρετανία ζητά από την Τουρκιά να ασκήσει πιέσεις. Αυτές οι πιέσεις θα έρθουν στο διπλωματικό, το πολιτικό αλλά και το επιχειρησιακό επίπεδο.
Έτσι ήδη από το 1950 αρχίζει και δημιουργούνται στην Κύπρο οι πρώτες ομάδες-πυρήνες Τούρκων παραστρατιωτικών που αργότερα θα γίνουν η περιβόητη ΤΜΤ. Σκοπός τους: Να αποσταθεροποιήσουν την Κύπρο παρεμποδίζοντας έτσι την ένωση με την Ελλάδα.Η Τουρκία έχοντας πια αναγάγει το κυπριακό σε μείζον εθνικό της ζήτημα αρχίζει και δρα εναντίον την Ελληνικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη. Ήδη τα δημοσιεύματα του Τουρκικού τύπου είναι εμπρηστικά εναντίον τον Ρωμιών. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια δικαιολογία.
Τα Σεπτεμβριανα
Αυτή η δικαιολογία έρχεται με την μορφή προβοκάτσιας. Την 3η Σεπτεμβρίου η γυναίκα του Τούρκου προξένου στην Θεσσαλονίκη φωτογραφίζεται μπροστά στο σπίτι που γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ που βρίσκεται δίπλα ακριβώς από το Τουρκικό προξενείο. Τα μεσάνυχτα της 6ης Σεπτεμβρίου εκρήγνυται βόμβα στον κήπο του του προξενείου που προκαλεί ελαφρές υλικές ζημίες στον ίδιο τον κήπο άλλα και στο σπίτι που γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ. Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα η βόμβα είχε μεταφερθεί στην Ελλάδα από την Τουρκία από Τούρκο πράκτορα και τοποθετήθηκε στο προξενείο από τον ίδιο τον κλητήρα του προξενείου.
Η εφημερίδα İstanbul Ekspres στην απογευματινή της έκδοση κυκλοφορεί τις φωτογραφίες που είχε βγάλει η γυναίκα του προξένου εξαιρετικά τροποποιημένες δείχνοντας την πατρογονική οικία του Μουσταφά Κεμάλ να έχει καταστραφεί. Προβοκάτσια. Η δικαιολογία που χρειαζόταν είχε κατασκευαστεί.
Αμέσως αρχίζουν στην πόλη ταραχές εναντίον της Ελληνικής κοινότητας. Ένα τεράστιο και καλοσχεδιασμένο πογκρόμ δημιουργήθηκε την νύχτα της 6ης και το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου. Από τα γεγονότα 16 Έλληνες και ένας Αρμένιος σκοτώθηκαν και 32 τραυματίστηκαν, 12 Ελληνίδες βιάστηκαν. Καταστράφηκαν 4348 καταστήματα, 110 ξενοδοχεία, 27 φαρμακεία, 23 σχολεία, 21 εργοστάσια, 73 εκκλησίες και 1000 περίπου σπίτια. Μόλις είχε αρχίσει ο αφελληνισμός της Πόλης και το μεγάλο μαρτύριο της Μεγαλονήσου.
Αρχή της Δράσης του ΕΟΚΑ (ΕΟΚΑ Α)
Η κατάσταση γρήγορα άλλαξε για τον Ελληνισμο αφου ο Γεωργιος Γρίβας καταφτάνει στο Νησί το 54, οργανώνει τον ΕΟΚΑ και απο την 1η Απριλίου του 1955 αρχίζει τον ένοπλο απελευθερωτικό του αγώνα εναντίον των Βρετανών. Αυτο όμως είναι κάτι που θα δουμε στο δευτερο μέρος των άρθρων για το ιστορικο Υπόβαθρο του Κυπριακού προβλήματος και της διχοτόμησης του νησίου.
