Εναλλακτική πραγματικότητα ή ακονίζοντας την τέχνη των fake news;
Ένα βίντεο στο οποίο ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, παρουσιάζει επίσημα την αποτυχία της αποστολής Apollo 11 και τον θάνατο των τριών αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης παρουσιάστηκε πρόσφατα.
Γνήσιο; Γιατί όχι; Δεν ήταν ασυνήθιστο στις δύσκολες στιγμές στα χρόνια της αναμέτρησης μεταξύ Ελεύθερου Κόσμου και Σοσιαλιστικού Ιδεώδους οι ηγέτες των δύο συνασπισμών να προετοιμάζουν λόγους, προσεκτικά δομημένους, για την αντιμετώπιση κάθε κατάστασης, επιτυχίας ή αποτυχίας. Άλλωστε, σε έναν πόλεμο που διεξαγόταν έντονα και στο επικοινωνιακό πεδίο, η παρουσία του ηγέτη ήταν ουσιώδης για την συστράτευση του έθνους. Ο λόγος του Νίξον, το 1969, θα έπρεπε να είναι μεστός και μεγαλειώδης όποια κι αν ήταν η έκβαση της αποστολής στον διαστημικό αγώνα δρόμου και οι δύο ομιλίες θα καταγράφονταν ταυτόχρονα με απόσταση λίγων λεπτών μεταξύ τους στο ίδιο στούντιο για να μείνουν στην αιωνιότητα.
Ωστόσο, ο λόγος που ακούστηκε στο ειδικά διασκευασμένο στούντιο, που θύμιζε δεκαετία του ’60, με δερμάτινα καθίσματα, οθόνες και μια παλιά συσκευή τηλεόρασης, ήταν αποκλειστικά προϊόν επεξεργασίας. Ομάδα του ερευνητικού ινστιτούτου του MIT που ασχολείται με τον σχεδιασμό και την τεχνολογία στα Μέσα Ενημέρωσης, το Media Lab, παρήγαγε ένα μικρό απόσπασμα μιας ομιλίας με τη μέθοδο του Deepfake. Η λέξη αποτελεί πρόσφατη προσθήκη στο λεξιλόγιό μας. Συνδυάζει την προβολή ενός πραγματικού περιστατικού -στην περίπτωση αυτή τον λόγο του προέδρου Νίξον- με την τεχνική αναπαραγωγή ενός ξένου, ψεύτικου μηνύματος, όπως την αποτυχία της αποστολής Apollo 11, μοντάροντάς την με τέτοιο τρόπο που να φαίνεται απόλυτα φυσικός και αληθινός.
Η τεχνολογία Deepfake συγχέει την αλήθεια και το ψέμα σε ένα νέο επίπεδο και μπορεί πιθανότατα να αποτελέσει 1ης τάξεως εργαλείο παραπλάνησης, προπαγάνδας και χειραγώγησης μεγάλων ομάδων πληθυσμού διασπείροντας ψεύτικα μηνύματα μεταξύ των πραγματικών και διαδίδοντας την σύγχιση, τον πανικό και την παραπληροφόρηση.
“Η παραπληροφόρηση με χρήση επεξεργασμένων μηνυμάτων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές είναι πλέον παγκόσμιος κίνδυνος”, σημειώνει ο Fox Harrell, καθηγητής ψηφιακών μέσων ενημέρωσης και τεχνητής νοημοσύνης στο MIT και διευθυντής του Κέντρου Προηγμένης Εικονικής Πραγματικότητας στο ίδιο ίδρυμα. Στο ίδιο μήνυμα αναφέρει: “Έχουμε ταχθεί να συμμετέχουμε στην ενημέρωση του κοινού και είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε χρήση της νέας τεχνολογία όχι για παραπληροφόρηση αλλά για την προβολή της αλήθειας”.
Την πλαστή ομιλία του Νίξον παρακολούθησαν οι επισκέπτες στον χώρο του πανεπιστημίου του ΜΙΤ. Για την παραγωγή του εργάστηκαν τεχνικοί του εργαστηρίου του ινστιτούτου και του Canny AI, μιας ισραηλινής νεοφυούς επιχείρησης τεχνολογίας ενώ χρησιμοποιήθηκε μια πραγματική ομιλία του Νίξον, ένας ηθοποιός που μιμείτο τη φωνή και τις εκφράσεις του πρώην προέδρου και τεχνολογία deep learning, μια σειρά ψηφιακών εφέ που με ειδικούς αλγορύθμους μιμείται τις κινήσεις της εικόνας παράγοντας νέα κίνηση ώστε να δημιουργηθούν οι ζητούμενες εκφράσεις και κινήσεις.
Περισσότερα για την τεχνική deepfake, που πρωτοεμφανίστηκε στο Άμστερνταμ τον περασμένο μήνα, θα δούμε σε μια προβολή των ικανοτήτων της νέας τεχνολογίας την Άνοιξη.
