Γράφει ο Ηρακλής Μαρδύρης
Για άλλη μια φορά η Τουρκία στήνει ένα σκηνικό κρίσης, και για άλλη μια φορά η προπαγάνδα της προσπαθεί να εκμεταλλευτεί φοβίες και ανασφάλειες ώστε να περάσει το μήνυμα στην Ελληνική κοινή γνώμη ότι αν τα πράγματα ζορίσουν, τότε η Ελλάδα θα μείνει μόνη και απροστάτευτη, οι Δυτικοί θα την προδώσουν για άλλη μια φορά, οπότε είναι καλύτερο να μην περιμένει τίποτα από τους συμμάχους και να έρθει να λύσει τα θέματα με την Τουρκία κατευθείαν, που σαν στοργικός πατέρας δεν θα τιμωρήσει τον άσωτο γιο, αλλά απλά θα αποκαταστήσει την τάξη με βάση το a la Τούρκα διεθνές δίκαιο. Το δήλωσε μάλιστα ο ίδιος ο Ακάρ πριν μερικές εβδομάδες.
Φυσικά δεν είναι έτσι και για αυτό η Τουρκία βρίσκεται σε ένα διπλωματικό αγώνα, τον οποίο όμως χάνει. Η Ελλάδα κατάφερε να βάλει την Κύπρο στην ΕΕ και να αναβαθμίσει το πρόβλημα από ένα θέμα μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ (με την Κύπρο εκτός ΝΑΤΟ), σε μία αμφισβήτηση ζωτικών συμφερόντων της ΕΕ από την Τουρκία. Οι μεγάλες δυνάμεις όχι μόνο δεν επιτρέπουν τέτοιες αμφισβητήσεις, αλλά βρίσκουν κάθε αφορμή για να επεμβαίνουν όλο και πιο μακριά, και η ΕΕ δεν είναι εξαίρεση. Ακόμα και αν δεν ήταν μια στρατηγική περιοχή, γιατί στην ουσία διακυβεύεται το ποιος θα κάνει κουμάντο στην Ανατολική Μεσόγειο, κανείς Ευρωπαίος δεν θα ήθελε να δει νικητή τον Ερντογάν.
Όπως γράψαμε και σε παλαιότερο άρθρο, η κοινή εξωτερική πολιτική είναι μάλλον προσδοκία παρά πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει πως στόχος της Τουρκίας είναι η αδρανοποίηση της, κάτι το οποίο είναι απολύτως εφικτό. Για να το πετύχει χρειάζεται απλά μία και μόνη χώρα πρόθυμη να ασκήσει βέτο, με πρώτες υποψήφιες, τώρα που έφυγε η Μ. Βρετανία, την Ουγγαρία και την Μάλτα. Με την Ουγγαρία τις χωρίζουν το προσφυγικό, το θρησκευτικό αίσθημα όπως και οι μνήμες των πολέμων των Ούγγρων απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία, παρά του ότι στον Α΄ΠΠ ήταν σύμμαχοι. Ο απολυταρχικός τρόπος κυβέρνησης όμως τους φέρνει πιο κοντά, όπως επίσης οι Τούρκοι προσπαθούν να τους υπενθυμίσουν τις κοινές νομαδικές ρίζες τους. Η Μάλτα είναι μια μικρή χώρα, με κάποια μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς, συνεπώς δεν είναι υπερβολή η υπόθεση ότι πρόσωπα κλειδιά θα είναι πιθανώς εύκολοι στόχοι χρηματισμού ή εκβιασμού, τα οποία η ΜΙΤ (τουρκική υπηρεσία πληροφοριών) θα μπορεί να εκμεταλλευτεί. Παράλληλα οι οικονομικοί δεσμοί μεταξύ τους αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια και υπάρχει μεγάλη συνεργασία στον ναυπηγο-επισκευαστικό τομέα (αυτόν που στην Ελλάδα αφέθηκε στο έλεος μικρο-συμφερόντων). Επιπλέον, η εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη είναι το μεγάλο της στοίχημα. Η Μάλτα είναι η κοντινότερα Ευρωπαϊκή χώρα στην περιοχή. Διευκολύνσεις εκεί μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμες. Η Μάλτα έχει οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με την Λιβύη, μια οριοθέτηση που δεν την ικανοποίησε. Το καρότο σε μια πιθανή συνεννόηση με την Τουρκία μπορεί να είναι παραχώρηση οικοπέδων σε εταιρείες της Μάλτας και συμμετοχή της στις επενδύσεις στην ίδια τη Λιβύη. Το μαστίγιο είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες/μετανάστες που μπορούν να φορτωθούν στα Λιβυκά παράλια και να σταλούν στη Μάλτα. Συνεπώς, οι “ευαισθησίες” της Ελλάδας και της Κύπρου σχετικά με τις ΑΟΖ τους είναι πολύ μακρινές για την Μάλτα.
Στο τέλος όμως αυτό που θα έχει το μεγαλύτερο βάρος είναι οι αποφάσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας. Η Γαλλία έχει επανειλημμένα ζητήσει κυρώσεις ενάντια στην Τουρκία, τόσο από το ΝΑΤΟ, όσο και από την ΕΕ. Η Γερμανία ακολουθεί, όπως πάντα, μια πολιτική εξαιρετικά χαμηλών τόνων, τόνους τους οποίους έχει όμως προ πολλού ξεπεράσει. Η Τουρκική προπαγάνδα, που παρουσιάζει τον Τραμπ προσωπικό φίλο του Ερντογάν (λες και είχαν κάνει μαζί στρατό ή ο Τραμπ είναι από τους ανθρώπους που έχει φίλους), άλλο τόσο αφήνει να εννοηθεί ότι η Μέρκελ τον φοβάται ή είναι υποχείριο του (!), ότι οι Γερμανοί είναι τουρκόφιλοι, ή ότι τα πέντε εκατομμύρια μουσουλμάνοι στη Γερμανία ελέγχονται από τον Ερντογάν και με τη σειρά τους ελέγχουν τη Γερμανία, και ότι η Γερμανία έχει περισσότερο ανάγκη την Τουρκία από το αντίστροφο. Είναι μηνύματα τόσο διαδεδομένα στη γείτονα χώρα που τα έχουν κιόλας πιστέψει, και έχουν περάσει και στη δική μας όχθη του Αιγαίου. Στην πραγματικότητα είναι επιπέδου των δικών μας “θα μας παρακαλάνε να μας δανείζουν” και “θα χτυπάμε τα νταούλια και οι αγορές θα χορεύουν”. Όταν ήρθε όμως αυτή η ώρα… προσγειωθήκαμε στην πραγματικότητα. Το ίδιο κινδυνεύουν να πάθουν και οι Τούρκοι, μόνο που εμείς τη “γλιτώσαμε μόνο” με capital controls, 100 δις κόστος διαπραγμάτευσης (70 φρεγάτες Belharra είναι αυτά, σωστά;), και τα ασημικά μας στους δανειστές για έναν αιώνα, αλλά τουλάχιστον φαίνεται να μπαίνουμε σε ένα δρόμο ανάκαμψης… Οι Τούρκοι κινδυνεύουν με ένα πολύ πιο ακριβό μάθημα, που απειλεί ακόμα και την υπόσταση τους ως κράτος στην ίδια μορφή.
Η Γερμανία ήταν σύμμαχος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στον Α΄ΠΠ, αλλά έχουν περάσει πάνω από εκατό χρόνια από τότε. Μάλιστα δεν το είχαν κάνει από αγάπη ή γιατί έχουν κοινούς ιστορικούς δεσμούς, αλλά γιατί δεν είχαν άλλη επιλογή στον ανταγωνισμό τους με τη Μ. Βρετανία, όπως οι Σοβιετικοί αναγκάστηκαν να συμμαχήσουν με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς στον Β΄ΠΠ. Αν πάμε τόσο πίσω, στον Κριμαϊκό πόλεμο και οι Γάλλοι σύμμαχοι των Τούρκων ήταν! Η Ελλάδα το 40 πολέμησε ενάντια στη Βουλγαρία και την Ιταλία και το 50 οι Κύπριοι τους Βρετανούς. Αυτά δεν μας εμποδίζουν να έχουμε πολύ καλές σχέσεις μεταξύ μας και αντίστοιχα κανείς Γερμανός δεν νιώθει δεσμευμένος ή έστω και ευγνώμον για μια τόσο παλιά και συγκυριακή συμμαχία.
Μετά το τέλος του πολέμου, η κατεστραμμένη Γερμανία χρειαζόταν εργατικό δυναμικό. Δεν επέστρεψαν από το μέτωπο 4,3 εκ στρατιώτες και αξιωματικοί, και από τους βομβαρδισμούς είχαν επιπλέον μισό εκατομμύριο απώλειες. Πέρα από την έλλειψη αυτή, η βιομηχανία και η οικονομία άρχισε να μεγαλώνει κάνοντας τις ανάγκες πιο πιεστικές και η λύση ήταν οι ξένοι εργάτες (Gastarbeiter) όπου ξένοι υπήκοοι προσκλήθηκαν στη χώρα, πολλοί από αυτούς Τούρκοι (αλλά και Έλληνες, Ιταλοί, Ισπανοί…). Πολλοί από αυτούς μόλις συνταξιοδοτήθηκαν επέστρεψαν στις πατρίδες τους, και άλλοι παρέμειναν με τα παιδιά τους. Σήμερα βρίσκονται 2,1 εκ Τούρκοι στη Γερμανία και είναι η μεγαλύτερη ξένη κοινότητα στη χώρα. Τα υπόλοιπα τρία εκατομμύρια που φαντάζεται ο Ερντογάν είναι μουσουλμάνοι μεν, αλλά όχι Τούρκοι (άραβες, πέρσες, αφρικανοί…). Και από τους Τούρκους, πολλοί είναι Κούρδοι, πολλοί είναι γκιουλενιστές και πολλοί έχουν βρει τη θέση τους στη Γερμανική κοινωνία και μόνο το όνομα τους δείχνει την καταγωγή τους. Το ότι η γερμανική κοινωνία δέχεται τις Τουρκικές κοινότητες δεν σημαίνει ότι είναι Τουρκόφιλοι. Και εμείς στην Ελλάδα έχουμε Πακιστανικές κοινότητες, αλλά αυτό δεν κάνει την Ελληνική πολιτική Πακιστανόφιλη. Ένα άλλο επιχείρημα είναι τα 3 εκ Γερμανών που πάνε για διακοπές στην Τουρκία. Πέρα από το ότι έρχονται και στην Ελλάδα, αυτοί είναι κατά βάση οι Γερμανοί που έχουν Τουρκική καταγωγή ή έχουν τα πιο χαμηλά εισοδήματα και εκμεταλλεύονται τις χαμηλές τιμές, όπως ακριβώς και οι 734 Έλληνες που πήγαν για ψώνια στην Τουρκία το περασμένο Σαββατοκύριακο, εν μέσω κρίσης και πανδημίας!
Η Γερμανία και η Τουρκία έχουν ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς, που δεν έχουν οι Γάλλοι για παράδειγμα. Οι Γερμανοί τουρίστες ήταν οι μεγάλοι χρηματοδότες της τουρκικής τουριστικής βιομηχανίας και πάνω από 4.000 γερμανικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Τουρκία. Αντίστροφα εταιρείες τουρκικών συμφερόντων στη Γερμανία δίνουν εργασία σε 200.000 άτομα, και η Γερμανία είναι ο κυριότερος εταίρος της Τουρκίας στο εμπόριο, στη χρηματοοικονομική και τεχνική συνεργασία αλλά και στην άμυνα. Ειδικά στον τομέα της άμυνας η Τουρκία είναι ο καλύτερος πελάτης των Γερμανικών οπλικών συστημάτων που σημαίνει όμως ότι μεγάλη είναι και η εξάρτηση της Τουρκικής πολεμικής μηχανής από τους Γερμανούς. Πέρα από το οικονομικό σκέλος, προφανώς η Γερμανία δεν θέλει να χαλάσει αυτή τη σχέση εξάρτησης, ώστε να έχει ένα ακόμα μοχλό πίεσης απέναντι στην Τουρκία, και ούτε η Ελλάδα θα το ήθελε. Οι Τούρκοι αν δεν αγόραζαν άρματα ή υποβρύχια από τη Γερμανία, θα τα αγόραζαν από κάπου αλλού. Οι πιθανότητες, κατόπιν Ελληνικής πίεσης, να τους τραβήξουν το λουρί οι Γερμανοί είναι πολύ περισσότερες από ότι άλλοι πιθανοί προμηθευτές όπως οι Ρώσοι ή οι Κινέζοι. Η υποβολή κυρώσεων στην Τουρκία δεν είναι κάτι που μπορεί να αποφασιστεί ελαφρά τη καρδία, θα είχε κόστος όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για τη Γερμανία, για όλη την ΕΕ και φυσικά και για την Ελλάδα. Και για αυτό δεν έχει επιδιωχθεί ενεργά από την Ελλάδα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία είναι η πιο σημαντική εξαγωγική αγορά της Ελλάδας μετά την Ιταλία και είναι λίγο πιο πάνω από την τρίτη Γερμανία. Οποιεσδήποτε κυρώσεις θα πρέπει να είναι τόσο στοχευμένες ώστε να μη κάνουν περισσότερο κακό από καλό, και τελικά βλέπουμε ότι επιλέχθηκε η μέθοδος της νομισματικής πίεσης μέσω των αγορών. Η Τουρκία έχασε τους δυο τελευταίους μήνες 65 δις για να στηρίζει το νόμισμα της, χωρίς να τα καταφέρει πολύ καλά και χωρίς να μπορεί να κάνει αντίποινα σε κανένα.
Τα τελευταία χρόνια το κυριότερο θέμα των Ευρω-τουρκικών σχέσεων έχει να κάνει με την αίτηση της Τουρκίας για είσοδο στην ΕΕ. Μια αίτηση που υποστηρίχτηκε, όχι άδικα, από την Ελλάδα, και που τελικά η Γερμανία είναι η χώρα που την πάγωσε. Ιστορικά η Γερμανία ήταν διχασμένη (όχι πλέον), με τον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ να έχει τις αντιρρήσεις του και αντίθετα τον Γκέρχαρντ Σρέντερ να είναι ένθερμος υποστηρικτής. Η Άνγκελα Μέρκελ αντιτάχθηκε και από το 2006 δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να έχει πολλά πολλά προβλήματα με τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στην ΕΕ “Turkey could be in deep, deep trouble when it comes to its aspirations to join the European Union” όταν η Τουρκία αρνήθηκε να ανοίξει τα λιμάνια της στα πλοία με Κυπριακή σημαία, και πρόσθεσε ότι δεν θα ηγηθεί της Ευρώπης σε μια τέτοια κατάσταση. Το 2009 πρότεινε μία αόριστη προνομιακή συνεργασία αντί για εισδοχή. Τότε, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν είχε δηλώσει ότι δεν θα δεχτεί τίποτα λιγότερο από πλήρη είσοδο. Η Μέρκελ δήλωσε ότι δεν μπορεί να φανταστεί πως είναι δυνατόν οι συνομιλίες να συνεχιστούν αν δεν ανοίξουν τα Τουρκικά λιμάνια για την Κύπρο και η Τουρκική κυβέρνηση αντιπρότεινε την άρση του εμπάργκο των Κατεχομένων από την ΕΕ, κάτι που η Μέρκελ αρνήθηκε. Κατά τη διάρκεια των ταραχών στη πλατεία Ταξίμ η Μέρκελ δήλωσε συγκλονισμένη και πάγωσε τις ενταξιακές συνομιλίες με αποτέλεσμα ο τότε υπουργός για τις Ευρωπαϊκές υποθέσεις Μπαγίς να δηλώσει ότι η ΕΕ χρειάζεται περισσότερο την Τουρκία από ότι η Τουρκία την ΕΕ.
Το 2011 ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Γερμανία και σε ομιλία του ζήτησε από τους Τούρκους να πολλαπλασιαστούν και να μην αφομοιωθούν στη Γερμανία, κάτι που προφανώς σήκωσε κύμα έντονων αντιδράσεων στη Γερμανική κοινωνία, όπου η ενσωμάτωση των μεταναστών ήταν το πιο σημαντικό κοινωνικό θέμα μέχρι την εμφάνιση της πανδημίας. Το 2018 ο Ερντογάν εγκαινίασε ένα μεγάλο τζαμί στην Κολωνία και παραβρέθηκε σε δεξίωση του Προέδρου Στάινμάγιερ, ο οποίος δέχτηκε έντονη κριτική από τα μέσα, ειδικά από τον δημοσιογράφο Ντενίζ Γιουσέλ ο οποίος είχε περάσει ένα χρόνο στις φυλακές της Τουρκίας με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν πολύ οι Γερμανοτουρκικές σχέσεις. Εκείνη την εποχή οι Τουρκικές αρχές είχαν συλλάβει τουλάχιστον εννιά άτομα γερμανικής υπηκοότητας για πολιτικούς λόγους, για αυτό από τότε εκδόθηκε ταξιδιωτική οδηγία προς τους Γερμανούς πολίτες που επισκέπτονται την Τουρκία να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί, και πως ακόμα και ένα like σε κάποιο ποστ μπορεί να τους οδηγήσει στη φυλακή. Σε αντιδιαστολή, την ίδια εποχή που οι Γερμανοί συγκρούονται με τους Τούρκους, η Ελληνική Κυβέρνηση μάλλον συνεργάζεται μαζί τους, ο Απόστολος Δοξιάδης κατηγορεί την Ελληνική κυβέρνηση για παράνομες μυστικές επαναπροωθήσεις Τούρκων πολιτών που έρχονται στη χώρα μας διωκόμενοι από το καθεστώς και ζητούν άσυλο.
Πέρα από αυτά, έχουν δημοσιοποιηθεί και άλλα περιστατικά, τα οποία η Γερμανική κοινωνία δεν τα βρήκε καθόλου ευχάριστα. Το 2015 συνελήφθησαν τρεις Τούρκοι για κατασκοπεία. Ερωτήσεις στο κοινοβούλιο είχαν σαν συνέπεια τη δημοσιοποίηση ότι στη Γερμανία βρίσκονται πάνω από 6.000 πληροφοριοδότες της ΜΙΤ σε γερμανικό έδαφος και ότι η δράση της είναι “απίστευτα μεγάλη”. Ο αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος από ότι είχε καν φανταστεί η Ανατολική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Το 2017 δημοσιεύτηκε ότι πάνω από 300 άτομα και 200 οργανισμοί και σχολεία παρακολουθούνται από τη ΜΙΤ, κυρίως Γκιουλενιστές, κάτι που χαρακτηρίστηκε ως απαράδεκτο από τους Γερμανούς, και πως οι διευθύνσεις Τούρκων που είχαν ζητήσει άσυλο στη Γερμανία και ήταν μυστικές ακόμα και από τους συγγενείς τους, διέρρευσαν από το υπουργείο Εσωτερικών. Το 2018 η οργάνωση “Osmanen Germania” κατηγορήθηκε ότι συνεργαζόταν με τις Τουρκικές υπηρεσίες και τέθηκε εκτός νόμου. Στην Ελλάδα δεν γνωρίζει ο υπογράφων αν έχουν γίνει ερωτήσεις στη Βουλή για τη δράση των Τουρκικών Υπηρεσιών σε Ελληνικό έδαφος και αν κάποια οργάνωση ή σύλλογος τέθηκε εκτός νόμου, εκτός και αν δεν υπάρχουν τέτοια περιστατικά…
Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια ακόμα πιο σκληρή γραμμή της Γερμανίας. Έκανε μεν τη χάρη στην Τουρκία να μην προσκαλέσει την Ελλάδα στη διάσκεψη για τη Λιβύη (διαφορετικά όμως δεν θα πήγαινε η Τουρκία), αλλά αφαίρεσε την υπηκοότητα σε 1.000.000 Τουρκογερμανούς, απαγόρευσε στους Γερμανούς τον τουρισμό στην Τουρκία και πρόσφατα έστειλε πλοίο στην αποστολή Irini, ώστε να αποτρέψει τη μεταφορά Τουρκικών ενισχύσεων προς τη Λιβύη. Οι Έλληνες ταξιδεύουν χωρίς ταξιδιωτική οδηγία στην Τουρκία, όχι όπως οι Γερμανοί. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολίτες με διπλή Ελληνική και Τουρκική υπηκοότητα; Μήπως τα δικά μας στάνταρτ είναι χαμηλότερα από αυτά των φιλότουρκων Γερμανών;
Συνεπώς από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι οι Γερμανική πολιτική απέναντι στην Τουρκία δεν είναι και τόσο φιλική. Είναι μάλλον ψυχρή για να μην χαρακτηριστεί σχεδόν εχθρική. Αν μη τι άλλο, είναι υποκριτικό να κατηγορούμε τη Γερμανία για φιλοτουρκισμό, όταν η Ελλάδα δεν έχει λάβει αποφάσεις σκληρότερες από ότι η Γερμανία. Αυτό δεν σημαίνει όμως και αυτομάτως ότι η Γερμανία έχει μια φιλελληνική πολιτική. Θα ήταν πολύ απλοϊκό να τοποθετούμε την Ελλάδα στο κέντρο του κόσμου και να χαρακτηρίζουμε όλους τους άλλους φιλέλληνες και ανθέλληνες. Τα προβλήματα της Ελλάδος είναι δικά της και επηρεάζουν τους άλλους όσο επηρεάζουν εμάς τα προβλήματα της Ινδίας με το Πακιστάν. Η ένταξη της Ελλάδας και της Κύπρου στην ΕΕ τα έκανε και προβλήματα της Γερμανίας, αλλά δεν είναι η πρώτη τους προτεραιότητα. Αλλά αν πλήγωνται τα συμφέροντα της Ένωσης, τότε κανείς δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια, και αυτό που κάνει ο Ερντογάν δεν είναι ούτε κυβερνοεπίθεση, ούτε εκστρατεία παραπληροφόρησης, ούτε κατασκοπεία, αλλά η πιο ξεκάθαρη απειλή και παραβίαση ζωτικού χώρου που μπορεί να υπάρξει.
Ο Ελληνισμός θα πρέπει να βασίζεται πρωτίστως στις δικές του δυνατότητες. Όπως και να έχει, τις πρώτες κρίσιμες ώρες θα πρέπει να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα μόνοι μας. Η Τουρκία δεν έχει καλές σχέσεις με καμία μεγάλη χώρα. Οι Αμερικανοί της έχουν επιβάλει κυρώσεις, η ΕΕ είναι στο ένα βήμα πριν την υποβολή κυρώσεων, με τη Ρωσία είναι σε αντιπαράθεση σε Αρμενία, Συρία, Λιβύη, και με τους Κινέζους έχουν ψυχραθεί λόγω της υποστήριξης τους στους Ουιγούρους. Βοήθεια έχουν να περιμένουν μόνο από το Κατάρ, η οποία μπορεί να είναι μόνο οικονομική, από το Πακιστάν που τους προμηθεύει εκπαίδευση και τα ανταλλακτικά για τα F-16 που δεν τους προσφέρουν οι Αμερικανοί και οι Παλαιστίνιοι, Λίβυοι και Τουρκομάνοι άτακτοι. Η Κίνα και η Ρωσία θα μπορούσαν θεωρητικά να δώσουν βοήθεια, αλλά θα ζητήσουν πολύ μεγάλα ανταλλάγματα και φυσικά αυτό θα προκαλέσει ποικίλες άλλες αντιδράσεις. Δεν θα επιτρέψει ποτέ η Δύση να πέσει η Ελλάδα και μάλιστα με ταυτόχρονη παρουσία Ρώσων ή Κινέζων. Αντίθετα η Ελλάδα έχει κινηθεί διπλωματικά εδώ και χρόνια και έχει βελτιώσει τις σχέσεις της στο υψηλότερο επίπεδο της ιστορίας της. Αλλά ακόμα και να μην είχαμε καλές σχέσεις, πάλι είναι πολλοί αυτοί που δεν θα ανεχθούν μια Τουρκική ηγεμονία στην Μεσόγειο. Την τελευταία φορά που Τουρκικός στόλος διεκδίκησε την πρωτοκαθεδρία, βρέθηκε στο βυθό του Ναυαρίνου. Αυτή τη φορά δεν θα χρειαστεί καν να πολεμήσουν αυτοί, αφού μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χωρίς ιδιαίτερο κόστος και χωρίς να εκτεθούν πολύ, θα έχουν την ευκαιρία να τελειώσουν τον Ερντογάν. Αρκεί να προσφέρουν στην Ελλάδα πληροφορίες από τα ραντάρ και τους δορυφόρους τους, και οπλικά συστήματα που θα γείρουν τη ζυγαριά, όπως ακριβώς βοήθησαν οι Αμερικανοί τους Βρετανούς, όταν με τον απόπλου του στόλου προς τα Φώκλαντς τους αποδέσμευσαν ποσότητες AIM-9L που έκανε τη διαφορά στον αεροπορικό πόλεμο και το Sea Harrier κυριάρχησε. Ο Ερντογάν, δεν ξέρει αν μπορεί να βασιστεί στους ίδιους τους δικούς του αξιωματικούς, πόσο σίγουρος μπορεί να είναι ότι οι Αμερικανοί δεν θα ανοίξουν τις αποθήκες στη Σούδα και θα μοιράσουν υλικό; οι Γάλλοι δεν θα στέλνουν Exocet και Scalp για όσο χρειαστεί; ότι οι Ιταλοί δεν θα φιλοξενήσουν Ελληνικά μαχητικά αν χρειαστεί, ότι οι Γερμανοί δεν θα στείλουν τορπίλες; οι Ισραηλινοί Spike κτλ; πόσο σίγουρος μπορεί να είναι ότι δεν έχουν ήδη έρθει στην Ελλάδα κάποια από αυτά; Και το ότι οι Ισραηλινοί και οι Γάλλοι, τουλάχιστον, θα μοιράζονται πληροφορίες μαζί μας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
Μήπως τελικά οι κρίσεις αυτές βοηθούν πλέον την Ελλάδα εκθέτοντας την Τουρκία όλο και περισσότερο; Η Ελλάδα δεν έχει πλέον λόγο να κάνει υποχωρήσεις. Τη δεκαετία του 70 και του 80 τα τουρκικά ερευνητικά έκαναν απόπειρες να βγουν στο Αιγαίο, τώρα πάνε όλο και πιο ανατολικά. Η Τουρκία ζορίζεται όλο και περισσότερο, ο κλοιός κλείνει γύρω της και το μήνυμα μετά από τις κρίσεις θα είναι: μην είσαστε απροσάρμοστοι, ελάτε να τα βρούμε, όπως τα βρήκαμε με τους Ιταλούς και Αιγύπτιους, με βάση την UNCLOS, και εμείς θα κάνουμε τις υποχωρήσεις που μας αναλογούν, εσείς όμως πρέπει να σταματήσετε τις απειλές, όπως τις παραβιάσεις του FIR αλλά και πιο βασικά το casus beli ενάντια στην επέκταση των χωρικών υδάτων. Φυσικά, επέκταση των χωρικών υδάτων κλειδώνει το Αιγαίο, και μια τέτοια συμφωνία θα είναι η ταφόπλακα της Γαλάζιας Πατρίδας και του ονείρου της ηγεμονίας στη Β. Αφρική, αλλά θα είναι ένας έντιμος και βιώσιμος συμβιβασμός σε αντίθεση με περιπέτειες που μπορεί να είναι το τέλος της Τουρκίας όπως την ξέρουμε.
ΥΓ. η φωτογραφία είναι από τα Προπύλαια, του Μονάχου.
