Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης προτίθεται να βοηθήσει τη Ρωσία να ανελκύσει δύο πυρηνοκίνητα υποβρύχια από τον βυθό της Αρκτικής.
Αρχίζοντας τη δεκαετία του 1960, το Σοβιετικό Ναυτικό χρησιμοποίησε τη θαλάσσια περιοχή ανατολικά του πεδίου πυρηνικών δοκιμών Novaya Zemlya σαν ένα είδος χωματερής ραδιενεργών αποβλήτων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που ανακοινώθηκαν το 2012, στην Αρκτική υπάρχουν 18.000 διαφορετικά αντικείμενα, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ραδιενεργά απόβλητα.
Δύο από αυτά είναι τα υποβρύχια K-159 και K-27. Το K-159 βυθίστηκε κατά τη ρυμούλκηση για διάλυση το 2003, σκοτώνοντας εννέα άτομα. Με βάση επιστήμονες η ανέλκυσή του αποτελεί προτεραιότητα, καθώς έχει ραδιενεργό υλικό, που θα μπορούσε να μολύνει τον βυθό και να οδηγήσει τη ρωσική και νορβηγική αλιευτική βιομηχανία σε οικονομική κρίση.
30 χρόνια μετά, βυθισμένο σοβιετικό υποβρύχιο προκαλεί διαρροή ραδιενέργειας στην Αρκτική
Αντίθετα με το K-159, το K-27 βυθίστηκε εκούσια. Το υποβρύχιο καθελκύστηκε το 1962 και παρουσίασε διαρροή ραδιενέργειας μετά από τρεις μόλις μέρες στη θάλασσα. Οι Σοβιετικοί επιχείρησαν να επισκευάσουν ή να αντικαταστήσουν τους αντιδραστήρες για χρόνια και, τελικά, αποφασίστηκε το 1979 το υποβρύχιο να παροπλιστεί. Αρκετά μέλη του πληρώματος εκτέθηκαν στη ραδιενέργεια και πέθαναν από ασθένειες. Σε τμήμα του εσωτερικού του K-27 χύθηκε τσιμέντο και άσφαλτος, για να εμποδιστεί η διαρροή ραδιενέργειας. Αλλά η συγκεκριμένη ζώνη προστασίας θα καταστεί αναποτελεσματική έως το 2032. Το υποβρύχιο είναι σε βάθος 30 μέτρων.
Όπως μεταδίδει το «The Maritime Executive», το κόστος του εγχειρήματος μπορεί να φτάσει τα €300 εκατ., ενώ η συμφωνία μεταξύ της τράπεζας και της Ρωσίας δεν είναι ακόμα οριστική. Για την ανέλκυση των υποβρυχίων θα μπορούσε να απαιτηθεί η κατασκευή ενός ειδικού πλοίου.
Από το 1946 μέχρι το 1993 περισσότεροι από 200.000t αποβλήτων, κάποια με υψηλό επίπεδο ραδιενέργειας, παρατήθηκαν στους ωκεανούς σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας. Η μερίδα του λέοντος προήλθε από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σοβιετική Ένωση και τις ΗΠΑ. Άλλες χώρες που εγκατέλειψαν απόβλητα στη θάλασσα είναι το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ελβετία και η Ολλανδία, που άφησαν τόνους ραδιενεργών υλικών στις δεκαετίες του 1960, 1970 και 1980.
