Του αναγνώστη μας Κakaouskia, τον οποίον και ευχαριστούμε
Αφορμή για το παρόν άρθρο αποτέλεσαν το εξαιρετικό άρθρο του Nikolaos σχετικά με τη γέννηση του F-14 Tomcat και τις μάχες που δόθηκαν στο αμερικανικό Κογκρέσο για την προώθηση του.
F-14 Tomcat: Πως γεννήθηκε μέσα από μια «εξέγερση των Ναυάρχων», μέρος Β’
Έτσι, από την πλευρά μου, θα παραθέσω την ιστορία του F-14 όπως την διηγήθηκε στα απομνημονεύματα του ο ναύαρχος Elmo Jr., Zumwalt, δημοσιευμένα το 1976 υπό τον τίτλο «On Watch». O Zumwalt ήταν διάδοχος του ναυάρχου Thomas H. Moore στη θέση του επικεφαλής Ναυτικών Επιχειρήσεων (CNO) και κατά τη θητεία του υλοποιήθηκε το πρόγραμμα του Tomcat.
Ένας νέος CNO
Ο Zumwalt υπήρξε σχετικά νωρίς αναμεμιγμένος στην περιπέτεια του F-14. Το 1966 του ανατέθηκε να στήσει τη Διεύθυνση Ανάλυσης Συστημάτων και με την άφιξη του στην Ουάσιγκτον ο τότε υπουργός Ναυτικών, Paul Nitze, του ανέθεσε να εκπονήσει μελέτη κόστους/απόδοσης για το F-111B σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Η ομάδα των αναλυτών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έγινε εξαιρετική δουλεία στο πακέτο AN/AWG-9 / ΑΙΜ-54 καθώς και στο ότι το F-111B μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τα αεροπλανοφόρα της εποχής. Τον επόμενο χρόνο όμως καθώς τα προβλήματα… παχυσαρκίας του F-111B αυξάνονταν, εκπονήθηκε νέα μελέτη που κατέληξε στην ακαταλληλότητα του για επιχειρήσεις από αεροπλανοφόρα καθώς και στην υιοθέτηση της ιδέας για κτίσιμο νέας πλατφόρμας γύρω από το πακέτο AN/AWG-9 / ΑΙΜ-54.
Εδώ να κάνω μια παρένθεση σχετική με τα αεροπλανοφόρα. Την εποχή του Zumwalt τα αεροπλανοφόρα των Η.Π.Α. χωρίζονταν σε 2 υποκατηγορίες: τα επιθέσεως (attack carriers, CVAs) και τα ανθυποβρυχιακά (anti-submarine carriers, CVSs). Η αναλογία ήταν περίπου 2 CVA για κάθε CVS. Ο Zumwalt αποδέχθηκε την πρόταση του υποναύαρχου Jim Holloway για εξάλειψη του διαχωρισμού και παρουσίασε μελέτη όπου με κόστος μόλις $975.000 εποχής για κάθε αεροπλανοφόρο, μπορούσε να εγκατασταθεί η υποδομή για παντός είδους επιχειρήσεις.
Κατά της πρότασης παρατέθηκαν δύο – σωστά ακόμη και κατά τον ίδιο τον Zumwalt- επιχειρήματα: η απουσία εξειδίκευσης θα έκανε το αεροπλανοφόρο λιγότερο αποτελεσματικό στις αποστολές του και ότι με βάση τις τελευταίες συγκρούσεις, τα αεροπλανοφόρα εκτελούσαν κυρίως αποστολές προβολής δύναμης παρά θαλασσίου ελέγχου. Ο Zumwalt αντέταξε ότι ο κυριότερος αντίπαλος του USN παρέμενε το Σοβιετικό ναυτικό και ότι το πεδίο της μάχης ήταν ολόκληρος ο πλανήτης. Συνεπώς θα έπρεπε τα αεροπλανοφόρα να μπορούν να φέρουν εις πέρας όλα τα είδη αποστολών καθώς σε υπηρεσία βρίσκονταν μόνο δώδεκα εκείνη την εποχή. Τελικά ο Zumwalt έπεισε και έτσι κατέληξαν οι αεροπορικές πτέρυγες μάχης να περιλαμβάνουν όλα τα καλά: A-6, A-7, S-3 και φυσικά F-14.
Οι μάχες του Tomcat στο Κογκρέσο και τη Γερουσία δεν σταμάτησαν μετά την περιπετειώδη συνεδρία στη Γερουσία όπου σφραγίστηκε το μέλλον του F-111B. Τουναντίον, μόλις άρχιζαν.
Επόμενος πολέμιος του Ναυτικού γενικότερα και του F-14 ειδικότερα, ήταν ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Edward William Proxmire (1915 – 2005). Γεννημένος στο Illinois, αντικατέστησε τον McCarthy στη Γερουσία, εκπροσωπώντας το Γουισκόνσιν, θέση στη οποία υπηρέτησε από το 1957 μέχρι το 1989. Φημιζόταν για το κυνήγι αυτών που θεωρούσε ότι κατασπαταλούσαν δημόσιο χρήμα για ιδιοτελείς σκοπούς. Μάλιστα θέσπισε ειδικό βραβείο, το Golden Fleece Award, ειρωνικά εμπνευσμένο από το ομώνυμο τάγμα ιπποσύνης που ίδρυσε Φίλιππος ο καλός, Δούκας της Βουργουνδίας το 1430. Ο Proxmire «τιμούσε» σε μηνιαίες συνεντεύξεις τύπου τα άτομα και οργανισμούς που θεωρούσε ότι το είχαν παρακάνει στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος.
Αφορμή για την εντατικοποίηση του «πολέμου» ενάντια στο Tomcat έδωσε ο ίδιος ο Νίξον όταν τον Φεβρουάριο του 1972 αύξησε τον προϋπολογισμό του Ναυτικού, ο οποίος έπρεπε να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου της ίδιας χρονιάς. Εικάζεται ότι ο Νίξον προχώρησε σε αυτή την πράξη για να δείξει ανθηρότερους οικονομικούς δείκτες μέσω στρατιωτικών επενδύσεων, μιας και το Νοέμβριο του 1972 θα διεξάγονταν εκλογές. Με στόχο βέβαια τα κονδύλια αυτά να ισορροπηθούν από πιο χαμηλές δαπάνες το 1973.
Ο Proxmire άδραξε την ευκαιρία καθώς θεώρησε ότι η άμεση αύξηση των κονδυλίων και μάλιστα με ορίζοντα… φαγώματος μόλις κάτι μήνες, ήτανε η επιτομή της διασπάθισης και άρχισε να αποστέλλει επιστολές ανακριτικού χαρακτήρα στον Zumwalt, όπου συνήθως οι ερωτήσεις ήταν της μορφής «Αληθεύει ότι…», «Αρνείστε ότι…» κ.τ.λ. Ο Zumwalt από την πλευρά του προσπαθούσε να απαντήσει με τεχνικά στοιχεία για την ανωτερότητα του F-14, που προσωπικά θεωρούσε «το πιο θεαματικά αποτελεσματικό μαχητικό που κατασκευάστηκε ποτέ», ο δε Proxmire το θεωρούσε «λεμόνι».
NASA Identifier: NIX-ECN-20325
Οι μάχες συνεχίστηκαν με ανταλλαγές επιστολών μέχρι που ο Proxmire κτύπησε κάτω από τη μέση. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Νίξον στη Μόσχα για την υπογραφή των πρώτων συμφωνιών για τη μείωση των στρατηγικών όπλων και ενώ είχαν διαταχθεί όλοι οι ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματούχοι των Η.Π.Α. να αποφεύγουν το παραμικρό σχόλιο σε σχέση με θέματα εξωτερικής πολιτικής, ειδικά περί ΕΣΣΔ, ο Proxmire κάλεσε τον Zumwalt να καταθέσει στην Γερουσία. Και απαίτησε να μιλήσει σχετικά με το συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ Η.Π.Α. και ΕΣΣΔ, μάλιστα με παράθεση τεχνικών και άλλων χαρακτηριστικών. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει υπό τις παρούσες συνθήκες και ο Zumwalt πρότεινε να ενημερώσει τον Proxmire κατ΄ ιδίαν. Ο Proxmire αρνήθηκε και επέμεινε στην απαίτηση για δημόσια γραπτή ενημέρωση. Σε μια τελευταία προσπάθεια να πλήξει το F-14, ο Proxmire ανέθεσε στον φόβο και τρόμο όλων όσων διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα στις Η.Π.Α., το γνωστό μας GAO (Government Accountability Office), να ερευνήσει το πρόγραμμα του F-14. Η αναφορά του GAO βρήκε το Tomcat «ανεπαρκές στις αερομαχίες εκ του σύνεγγυς».
Ο Zumwalt αποφάσισε να βγάλει τα γάντια και τo 1973 παρουσίασε αναφορά συγκρίνοντας μια δύναμη δεκατριών αεροπλανοφόρων με 301 F-14, με μια δύναμη δεκαέξι αεροπλανοφόρων με 903 F-4. Η αναφορά έλεγε ότι η δύναμη των δώδεκα αεροπλανοφόρων ήτανε πιο αποδοτική από στρατιωτική πλευράς, πιο οικονομική κατά $2,5 δισεκατομμύρια να αγοραστεί, με πεντακόσια εκατομμύρια λιγότερα λειτουργικά έξοδα το χρόνο (όλα σε δολάρια 1973) και τέλος θα χρειαζόταν 17.000 λιγότερα άτομα προσωπικό. Είχε μάλιστα κερδίσει και την αμέριστη συμπαράσταση και υποστήριξη του επίσης Δημοκρατικού γερουσιαστή Howard Walter Cannon από τη Νεβάδα, που θεωρείτο ο πλέον ειδικός του σώματος στα μαχητικά αεροσκάφη, όντας πρόεδρος της υποεπιτροπής Τακτικής Αεροπορίας (κομμάτι της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων).
Τελικά, οι όποιες αντιστάσεις του Proxmire παραμερίστηκαν, δόθηκε η πρώτη παραγγελία για 48 αεροσκάφη και το θέμα έληξε. Η δε απόπειρα το 1974 από τους γερουσιαστές William Stuart Symington III και Thomas Francis Eagleton, αμφότεροι Δημοκρατικοί από το Μιζούρι, να αντικατασταθεί το F-14 από το F-15 που κατά σύμπτωση κατασκευαζόταν στο St. Louis στην ίδια πολιτεία, απλώς απορρίφθηκε από «τα υπεύθυνα μέλη και των δύο νομοθετικών σωμάτων».
Η εξελικτική πορεία του Tomcat αφέθηκε ανενόχλητη, τα πρώτα αεροσκάφη έφθασαν αρχές του 1974 στο USS Enterprise και κερασάκι στην τούρτα ήρθε η παραγγελία από τον Σάχη του Ιράν. Ο οποίος όταν επισκέφθηκε τις Η.Π.Α με σκοπό να παραγγείλει τόσο F-14 όσο και F-15 εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την πτητική επίδειξη του F-14, που άλλαξε την παραγγελία σε αποκλειστικά Tomcat. Στο βίντεο παρακάτω φαίνεται ο Σάχης να παρακολουθεί την επίδειξη και μετά να κάθεται και στο κοκπιτ του αεροσκάφους.
Το μίνι αεροπλανοφόρο
Αντί επιλόγου μια ακόμη άγνωστη πτυχή της ιστορίας του Tomcat. Ο Zumwalt πέρα από το πρόγραμμα για τον πύραυλο Harpoon έμεινε στην ιστορία και για το Project 60. Ένα πρόγραμμα τεσσάρων σημείων που μεταξύ άλλων απέδωσε τη κλάση φρεγατών Oliver Hazard Perry, την πολυπληθέστερη κλάση του USN μέχρι την έλευση των Arleigh Burke.
Ως μέρος του προγράμματος Project 60 υπήρξε η ιδέα κατασκευής του «Surface-effect Ship», μιας κλάσης πλοίου με εντυπωσιακές προδιαγραφές: Εκτόπισμα 4.000 με 5.000 τόνοι, κίνηση ως hovercraft στην επιφάνεια της θάλασσας, άρα απρόσβλητο από τορπίλες, ταχύτητα 80 με 100 κόμβους και δυνατότητα μεταφοράς 4-5 F-14, που θα μπορούσαν να πραγματοποιούν αποπροσνηώσεις κατηγορίας VSTOL χωρίς ανάγκη για καταπέλτες και συρματόσχοινα εκμεταλλευόμενα την υψηλή ταχύτητα του φορέα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των υφισταμένων του Zumwalt, μια ομάδα 35 τέτοιων σκαφών θα μπορούσε να αναπτύξει 2 μεραρχίες στην Ευρώπη μέσα σε τρείς μέρες.
Το εντυπωσιακότερο όμως που αναφέρει ο Zumwalt, είναι ότι η βασική τεχνολογία ενός τέτοιου σκάφους υπήρχε ήδη, κατασκευάστηκαν δε δυο υποσχόμενα πρωτότυπα των 100 τόνων και κατά τα λεγόμενα του ιδίου «I have ridden on one. It’s quite a thrill». Τελικά όμως το σχέδιο αυτό, που θα έδινε στα F-14 ακόμη μια πλατφόρμα χρήσης, δεν περπάτησε.
