Αλήθειες και Ερωτήματα για το πρόγραμμα των F-16V σε μια κρίσιμη καμπή!

Στην προηγούμενη μας αναφορά (ΕΔΩ) επισημαίνουμε το πραγματικό κρίσιμο θέμα που υφίσταται πλέον για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού F-16V και με τον ορατό κίνδυνο να απολεστεί η απολύτως ζωτική -δωρεάν- αμερικανική χρηματοδότηση, την οποία η κυβέρνηση διερρήγνυε τα ιμάτιά της ότι προσπαθούσε να εξασφαλίσει.
Τώρα λοιπόν που οι Αμερικανοί παρέχουν δωρεάν στρατιωτική βοήθεια για την υλοποίηση του προγράμματος (υπό κάποιες βέβαια προϋποθέσεις και ένα αυστηρό πλαίσιο εκταμίευσης) η κυβερνητική αναποφασιστικότητα ανοίγει διάπλατα την πόρτα περαιτέρω καθυστερήσεων ή ακόμη και της απώλειάς της.
Η μέχρι σήμερα δικαιολογία της χρονοτριβής (που σε πραγματική διαπραγμάτευση ξεπερνά πλέον τους 15 μήνες) ήταν η εξασφάλιση καλύτερων όρων και ωφελημάτων.
Το μεγαλύτερη όφελος που επιδιώκονταν ήταν η «ελάφρυνση» του οικονομικού τιμήματος που σύμφωνα με την LOA, βάση της οποίας γίνεται η διαπραγμάτευση φτάνει τα $1,528 δις ή €1,242 δις (με ισοτιμία €1,00= $1,23).
Αντίθετα με τους «αστικούς μύθους» που κυκλοφορούν στην Ελλάδα των μνημονίων (που φυσικά σχεδόν κανένας δεν ισχύει) «ελαφρύνσεις» σε τέτοιου είδους συμφωνίες δεν μπορούν να γίνουν με εκπτώσεις, ειδικά σε ένα πρόγραμμα που έχει σήμερα πολύ μεγάλη εμπορική αξία στο διεθνές στερέωμα των εξοπλισμών: τέσσερις χώρες έχουν υιοθετήσει τον εκσυγχρονισμό των F-16V (με τιμές που δεν διαφέρουν από αυτές που προτείνονται στην Ελλάδα) και αρκετές άλλες βρίσκονται στον προθάλαμο μιας τέτοιες εξέλιξης. Άρα εκπτώσεις σε έναν πελάτη όταν άλλοι έχουν πληρώσει ήδη και άλλοι διαπραγματεύονται είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να γίνουν (δεν μπορούν φυσικά να γίνουν και για λόγους που αφορούν τον τρόπο που λειτουργεί αυτή η αγορά στη Δύση και ειδικά στις ΗΠΑ… που δεν είναι Ρωσία).
Η μοναδική ρεαλιστική περίπτωση μείωσης της επιβάρυνσης της Ελλάδας για την υλοποίηση του προγράμματος ήταν η χρηματοδότηση του προγράμματος με παροχή δωρεάν βοήθειας και αυτό εξασφαλίστηκε (…παραχωρήθηκε, όπως υποστηρίζουν άλλες πλευρές, αν και δεν έχει και μεγάλη σημασία) από τις ΗΠΑ και μάλιστα για ένα σημαντικό ποσό που μπορεί να φτάσει και τα $460 εκατομμύρια δολάρια.
Άρα ποια είναι πλέον η δικαιολογία της απραξίας και μάλιστα προ του κινδύνου που προαναφέραμε;
Αναφέρει μονότονα η κυβέρνηση και ειδικά ο ΥΕΘΑ από τον περασμένο Οκτώβριο ότι η δαπάνη για το πρόγραμμα πρέπει να «βρεθεί» εντός του πλαισίου προϋπολογισμού € 1,1 δις ( ή $1,353 δις)
Ας αναλύσουμε όμως την κατανομή του κόστους των $1,528 δις που προβλέπει η LOA  και περιλαμβάνει δυο ενότητες:
– $1,353 δις (€ 1,1 δις) αφορά το κύριο «πακέτο» της αναβάθμισης και της παρελκόμενης υποστήριξης (έναν πρακτικά άγνωστο παράγοντα που δεν έχει αναλυθεί επαρκώς μέχρι σήμερα και θα αναλύσουμε παρακάτω).
– $175 εκατ. (€ 142 εκατ.) αφορά το ποσό βιομηχανικών επιστροφών, δηλαδή το έργο της ΕΑΒ για την εγκατάσταση των συλλογών αναβάθμισης (kit), ως υπεργολάβου του κυρίως αναδόχου. Τυπικά αυτό το κόστος επιστρέφει στην ελληνική οικονομία.
Το ποσό των $1,353 δις (€ 1,1 δις) του «πυρήνα» του προγράμματος χωρίζεται επίσης σε δυο μέρη:
– $1,003 δις (€0,815 δις) που αφορά το «πακέτο» ανάπτυξης και πιστοποίησης του F-16V(GR), τη δημιουργία πρωτοτύπων αεροσκαφών, τις δοκιμές (επίγειες και πτητικές) και φυσικά (το κυριότερο) την αγορά όλων των απαραίτητων απαρτίων.
– $0,350 δις (€ 0,285 δις) που αφορά ένα «πακέτο» υποδομών υποστήριξης των εκσυγχρονισμένων πλέον αεροσκαφών όπως και ποσοτήτων ανταλλακτικών που και τα δυο είναι απολύτως απαραίτητα για την ομαλή ένταξη των F-16V σε υπηρεσία, την αξιοποίησή τους και την αρχική τους διαθεσιμότητα (εκτιμάται για δυο χρόνια). Στη συνέχεια θα πρέπει να υπογραφεί συμφωνία FOS και να προγραμματιστεί η αγορά περαιτέρω ποσοτήτων ανταλλακτικών.
Για όσους έχουν παρακολουθήσει τις αναρτήσεις μας επί του θέματος, είναι το μέρος του ποσού των 1,003 δις (€0,815 δις) η πληρωμή του οποίου μέσα στα τρία πρώτα χρόνια που αποτελούσε το «αγκάθι» της υλοποίησης του προγράμματος.
Από τα παραπάνω όμως είναι προφανές ότι το πρόγραμμα βρίσκεται ήδη εντός του προϋπολογισμού των € 1,1 δις που όρισε ο πρωθυπουργός και επαναλαμβάνεται έκτοτε από διάφορα κυβερνητικά στελέχη.
Ακόμη όμως και εάν δεν αφαιρέσουμε το ποσό της βιομηχανικής επιστροφής στην ΕΑΒ, η (δυνητική) αμερικανική δωρεάν στρατιωτική βοήθεια των $ 460 εκατ (€ 374 εκατ.) υπερκαλύπτει την ελληνική απαίτηση (εάν βέβαια γίνει δυνατόν να εκταμιευθεί στο σύνολό της, κάτι το οποίο εξαρτάται από την Ελλάδα και μόνο). Η αμερικανική χρηματοδότηση, που θα γίνει διαθέσιμη από το 2019 (εάν προλάβουμε την προθεσμία της 22ας Απριλίου) επιλύει και το πρόβλημα των εκταμιεύσεων τα πρώτα τρία χρόνια.
Άρα ποιο είναι πλέον το κώλυμα για την λήψη άμεσης απόφασης και υπογραφής της LOA, που είναι, όχι μόνο απαραίτητη προϋπόθεση για την λήψη της βοήθειας αλλά και την αποσόβηση άλλων κινδύνων;
Ο κυριότερος από αυτούς τους κινδύνους είναι η εκπνοή της LOA που έχει ήδη πάρει τέσσερις παρατάσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση και με δεδομένο ότι οι τιμές που ενσωματώνει αφορούν αυτές που ίσχυαν το πρώτο τρίμηνο του 2017 (όταν και οριστικοποιήθηκε), αντιμετωπίζουμε την πιθανότητα μιας κλιμάκωσης του κόστους σε ποσοστό 4-5%. Ποίος θα αναλάβει τν ευθύνη για αυτή την επιβάρυνση ($60-75 εκατ. ή € 49-60 εκατ) όταν κυριολεκτικά «ξύνουμε τον πάτο του βαρελιού» για μερικά εκατ. ευρώ;
Υπάρχει ο προϋπολογισμός του € 1,1 δις που ανέφερε η κυβέρνηση ή απλώς… γινόταν κουβέντα και έχουμε πλέον εκτεθεί πατόκορφα;
Είναι μήπως το θέμα κυρίως πολιτικό και όχι οικονομικό;
Έχει εμπλακεί το θέμα στην εξελισσόμενη εσωκυβερνητική διαμάχη/διάσταση των δυο κυβερνητικών εταίρων;
Ποίος έχει τελικά την ευθύνη της κυβερνητικής πολιτικής και ειδικότερα των αποφάσεων για την Άμυνα της χώρας αν όχι ο πρωθυπουργός;
Αυτός λοιπόν καλείται να πάρει άμεσα θέση (έστω και αν βρεθεί εύσχημος τρόπος για να σωθούν τα προσχήματα με τον κυβερνητικό εταίρο του).
Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης