Σενάριο έκπληξη: 6 Belh@rra, 4 FREDA, 60 Rafale f4, 10 Rafale EG, 40 UCAV για την Ελλάδα σε μακροχρόνιο σχεδιασμό!

Στο άρθρο του, «Η πρόκληση του εκσυγχρονισμού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων: Κάνοντας το αδύνατο δυνατό» ο Αίθων Ναρλής μελετά την εφαρμογή του δόγματος Άμυνα Θετικής Επικύρωσης στην εξοπλιστική πρόκληση του των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, πιο συγκεκριμένα στην αεροπορική του συνιστώσα. Παρόλο που τα αποτελέσματα είναι, φυσικά, πολύ ενδιαφέροντα από ακαδημαϊκή άποψη, δεν δύνανται να δώσουν απαντήσεις σε θέματα βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης ασφάλειας στην Αθήνα και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με την ταχεία και σημαντική ενίσχυση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Εκτός από το γεγονός ότι το SCAF (μαχητικό έκτης γενιάς) δεν έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί πριν από το 2040, δεν δίνει απαντήσεις στο άμεσο πρόβλημα χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις που εξακολουθούν να περιορίζονται από τα σχέδια ανάκαμψης που προβλέπει η ευρωπαϊκή δημοσιονομική χρηματοδότηση.
Για να υπάρξει λύση, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί όχι μόνο η Άμυνα Θετικής Επικύρωσης, αλλά το μοντέλο που το δημιούργησε εξαρχής, η ΑΜΥΝΑ ΒΑΣΗΣ.
1) Τι χρειάζονται οι Έλληνες ένοπλες δυνάμεις;
Οι ανάγκες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων υπαγορεύονται σε μεγάλο βαθμό από την στρατιωτική ενίσχυση που θα λάβει χώρα στην Τουρκία με την άφιξη των συστημάτων F-35, S-400 και Patriot PAC-3, υποβρύχια Type 214, και μεσοπρόθεσμα, την ένταξη σε υπηρεσία των μαχητικών του προγράμματος TFX, ένα εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς που αναπτύσσεται σε συνεργασία με τη Μεγάλη Βρετανία.
Για να αντιμετωπίσει αυτές τις απειλές, η Γαλλία είναι σε θέση να προτείνει ένα πακέτο εξοπλισμού:
– Την φρεγάτα FTI Belh@rra, που έχει ήδη επιλεγεί από το Πολεμικό Ναυτικό
– Την φρεγάτα FREMM στην έκδοση Extended Air Capacity
– Το στάνταρ αεροσκάφος παραγωγής Rafale F4 αλλά και την έκδοση ηλεκτρονικού πολέμου
– Και ένα αερόχημα μάχης UCAV βασισμένο στο nEUROn
Οι φρεγάτες FTI και FREMM μπορούν να λειτουργήσουν σε πολυστατική ανίχνευση για εντοπισμό και εμπλοκή αεροσκαφών χαμηλού ίχνους όπως το F-35 και μπορούν να εκτοξεύσουν πύραυλους πλεύσης τύπου MdCN (SCALP naval). Είναι επίσης αποτελεσματικά ανθυποβρυχιακά πλοία, πιθανώς τα καλύτερα σκάφη ASW στο ΝΑΤΟ, και έχουν σημαντικές δυνατότητες έρευνας και παρεμβολών.
Το Rafale στο πρότυπο F4 θα είναι κι αυτό σε θέση να συνεργαστεί με πολυστατική λειτουργία για να ανιχνεύσει αεροσκάφη χαμηλού ιχνους και επιπλέον είναι εξοπλισμένο με ένα ισχυρό σύστημα παθητικής ανίχνευσης IRST. Θα μπορούσαν να φέρουν διάφορα όπλα, από τον πύραυλο αέρος-αέρος Meteor μεγάλης εμβέλειας μέχρι τον MICA 2 IR παθητικής καθοδήγησης ή ενεργού ραντάρ, διάφορα όπλα αέρος – εδάφους και τον πύραυλο πλεύσης SCALP. Μια έκδοση ηλεκτρονικού πολέμου του Rafale θα ήταν σε θέση να κάνει παρεμβολές σε συστήματα αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων των S-400 και των Patriot, επιτρέποντας στα UCAV και τα F-16 να καταστρέψουν εγκαταστάσεις αεράμυνας.
Με μια δύναμη που αποτελείται από:
– 6 φρεγάτες FTI Belh@rra
– 4 φρεγάτες FREMM CARE (αεράμυνας περιοχής)
– 3 μοίρες Rafale F4 (60 αεροσκάφη)
– 1 μοίρα Rafale Ηλεκτρονικού Πολέμου (10 αεροσκάφη)
– 2 μοίρες UCAV (40 αεροσκάφη)
Οι ελληνικές δυνάμεις θα ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να αποτρέψουν τυχόν τουρκική επιθετικότητα, ακόμη και αν αυτή περιοριστεί σε κάποιο νησί στο Αιγαίο.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία δεν έχει τη συνήθεια να ασκεί βέτο σε πωλήσεις όπλων όταν δύο αντίπαλοι βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Αυτό συνέβη για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του σινο-ινδικού πολέμου, όταν η Γαλλία συνέχισε να παρέχει υποστήριξη στα συστήματά της που είχε πουλήσει στις ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις, και βεβαίως κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, όταν η Γαλλία υποστήριξε πιστά την Ελλάδα (σ.σ. μαχητικά Mirage F1, ΤΠΚ Combatant κ.ά.).
Ο συνολικός φάκελος μιας τέτοιας προμήθειας θα είναι:

Πρόκειται για ποσό 18 δισ. Ευρώ, το οποίο, ακόμη και με χρηματοδότηση σε βάθος άνω των 20 ή 25 ετών, θα παρέμενε εκτός δυνατοτήτων των ελληνικών οικονομικών. Έτσι λοιπόν είναι απαραίτητη μία άλλη λύση…
2- Η Άμυνα Βάσης
Το μοντέλο της Άμυνας Βάσης προτείνει να υπάρξει υποκατάστατο της παραδοσιακής χρηματοδότησης, με την δημιουργία μιας ημι-δημόσιας εταιρείας που θα έχει την ιδιοκτησία του εξοπλισμού και που θα ενοικιάζει τον εξοπλισμό αυτό στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ώστε να βελτιστοποιήσει τους μακροοικονομικούς μηχανισμούς της Άμυνας με Θετική Αποτίμηση.
Στην περίπτωση αυτή, η κατασκευή και η παράδοση του εξοπλισμού θα διανεμηθεί σε περίοδο 12 ετών, δηλαδή 2 έτη για προετοιμασία, στη συνέχεια παράδοση 11 αεροσκαφών και 1 πλοίου κάθε χρόνο, τα οποία θα κατασκευαστούν κατά 60% στην Ελλάδα και 40% στη Γαλλία.
Για να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες και να μην θεωρηθεί ως δανειοδότηση, η ενοικίαση του αμυντικού εξοπλισμού πρέπει να μην αφορά περισσότερο από το 70% της αξίας του εξοπλισμού, να μην έχει μηδενική υπολειμματική αξία ή να μην είναι μηδενικός.
Επομένως, θα εξετάσουμε το ακόλουθο μοντέλο αποπληρωμής:
– 1ο ενοίκιο, πληρωτέο κατά την παράδοση, 10% της αξίας του εξοπλισμού
– 20 ετήσιες πληρωμές ενοικίου που θα καλύπτουν το 70% της αξίας του εξοπλισμού με επιτόκιο 3%
– Υπολειμματική αξία 20%
Επιπλέον, για να μην στηριχθεί σε ασφάλιση που θα διατάρασσε την ισορροπία του μοντέλου, ο πελάτης (το Ελληνικό Δημόσιο) θα αναλάμβανε την υποχρέωση να πληρώσει όλα τα ενοίκια είτε ο εξοπλισμός είναι σε λειτουργία ή όχι, ακόμη και αν θα έχει καταστραφεί, από την στιγμή που θα έχει αποδεχτεί την παράδοση.
Εφαρμόζοντας αυτές τις παραμέτρους, λαμβάνουμε τα ακόλουθα στοιχεία

Όπως βλέπουμε, η καμπύλη του κρατικού εισοδήματος που προκύπτει από την κοινωνική και φορολογική συμβολή των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν από το 60% της αξίας που παράγεται στην Ελλάδα σταματά στο τέλος των 12 ετών, προκαλώντας σημαντική ανισορροπία μεταξύ κράτους και εσόδων. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των πρώτων 12 ετών, το δημοσιονομικό υπόλοιπο του κράτους (Έσοδα – Δαπάνες) είναι θετικό. Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση δεν θα ικανοποιήσει, μακροπρόθεσμα, τις βιομηχανικές φιλοδοξίες του κράτους, ούτε τις ανάγκες εκσυγχρονισμού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Στο δεύτερο γράφημα, η επενδυτική προσπάθεια διατηρείται και μετά τα πρώτα 12 χρόνια.

Φυσικά σε αυτό το μοντέλο, τα έσοδα του κράτους είναι γραμμικά και διαπιστώνεται ότι τα ετήσια ενοίκια φτάνουν σε ένα επίπεδο ισορροπίας που καθιστά δυνατή την προσαρμογή του δημοσιονομικού ισοζυγίου του κράτους σε ένα όριο ισορροπίας 500 εκατ. € / ανά έτος για επενδύσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ ετησίως, διατηρώντας παράλληλα θετικό ισοζύγιο για τα πρώτα 12 χρόνια.
Αλλά αυτή η προσέγγιση δεν λαμβάνει υπόψη δύο παράγοντες:
– Ένας πολύ μεγαλύτερος και πιο δυναμικός πληθυσμός υποστηρίζει την αντίστοιχη τουρκική επενδυτική ικανότητα από ό, τι στην Ελλάδα
– Εάν η Ελλάδα βρίσκεται τώρα σε φάση ανασυγκρότησης, η οικονομία της έχει τους πόρους για να επιταχύνει σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
Στην πραγματικότητα, και για το υπόλοιπο της μελέτης, θα εξετάσουμε ένα μοντέλο με κυκλική ανάπτυξη σε στάδια, ανταποκρινόμενο στις ελληνικές προσδοκίες και φιλοδοξίες.

Στο μοντέλο αυτό, οι δαπάνες αυξάνονται κάθε 10 χρόνια κατά 300 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας παράλληλα και αύξηση εσόδων. Όπως φαίνεται, ενώ οι δαπάνες αυξάνονται, το δημοσιονομικό υπόλοιπο παραμένει σταθερό γύρω στα 500 εκατ. ευρώ, επίπεδο στο οποίο φτάνει μετά από 25 χρόνια. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διασταύρωση των καμπυλών μεταξύ δημόσιων εσόδων και δαπανών πραγματοποιείται μετά από 15 χρόνια και όχι 12.
Φαίνεται ότι το τελευταίο μοντέλο προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα από την άποψη της αμυντικής βιομηχανίας, της απασχόλησης και της ικανότητας εξοπλισμού, για δημοσιονομικά υπόλοιπα συμβατά με τις ελληνικές ικανότητες.
Η ΑΜΥΝΑ ΒΑΣΗ΅ΕΛΛΑΔΑΣ:
– Ενοικίαση εξοπλισμού σε βάθος εικοσαετίας
– Δεν θεωρείται ως δημόσιο χρέος από τις Βρυξέλλες
– Θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα για 15 χρόνια
– Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα σταθεροποιείται γύρω στα 500 εκατ. € / έτος
– Ετήσιος προϋπολογισμός εξοπλισμού ύψους € 1,5 δισ., αυξάνεται € 300 εκατ. / έτος κάθε 10 χρόνια
3- Πώς να χρηματοδοτηθεί αυτό το μοντέλο;
Ακόμα κι όταν το μοντέλο θα έχει υιοθετηθεί, και πάλι δεν θα έχει ακόμη βρεθεί πηγή χρηματοδότησης. Για το λόγο αυτό, η ΑΜΥΝΑ ΒΑΣΗΣ προτείνει τη δημιουργία ενός σχεδίου αποταμίευσης με την ονομασία Σχέδιο Αποταμίευσης Άμυνας ή DSP.
Το DSP θα είναι διαθέσιμο στους Έλληνες κατοίκους και θα προτείνει απόδοση 3% ετησίως, ακόλουθο με τον πληθωρισμό στην Ελλάδα. Θα επέτρεπε στους Έλληνες να καταθέτουν ελεγχόμενες αποταμιεύσεις, διαθέσιμες αλλά περιορισμένες όσον αφορά τις καταθέσεις, έτσι ώστε να μην δημιουργηθεί φαινόμενο κατάρρευσης ή κατάσχεσης ούτε να καταγραφούν καταθέσεις που υπερβαίνουν τα απαιτούμενα ποσά, πράγμα που θα έπληττε την οικονομική ισορροπία του μοντέλου.
Το παρακάτω γράφημα δείχνει την εξέλιξη της δημιουργούμενης χρηματοοικονομικής φούσκας, σε σύγκριση με το άθροισμα των εξόδων και τα ποσά των τόκων.

Φαίνεται ότι η «φούσκα» χρηματοδότησης έφθασε στο μέγιστο των καταθέσεων μετά από 23 χρόνια στα 16,3 δισ. ευρώ και στη συνέχεια εισήλθε σε φάση αποπληθωρισμού, ελευθερώνοντας πόρους στην ελληνική οικονομία.
Εάν το ποσό αυτό υπερβαίνει την ετήσια ικανότητα αποταμίευσης της ελληνικής οικονομίας, είναι δυνατό να προσφερθούν βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες επενδύσεις στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτές δεν θα παραλείψουν να ενδιαφερθούν για μια επένδυση χωρίς ρίσκο με απόδοση 3%. Ωστόσο, το ιδανικό παραμένει αυτό να εξαρτάται όσο το δυνατόν περισσότερο από τις αποταμιεύσεις των ίδιων των Ελλήνων.
4 – Τι ακολουθεί μετά;
Το μοντέλο που παρουσιάζεται επιτρέπει – με την πάροδο του χρόνου – τη χρηματοδότηση και την παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού για την Πολεμική Αεροπορία και Πολεμικό Ναυτικό. Έτσι, το Πολεμικό Ναυτικό θα έχει χρηματοδοτική ικανότητα ύψους 6 δισ. ευρώ κάθε 10 χρόνια και η Πολεμική Αεροπορία 10 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο, ενώ η Ερευνα & Ανάπτυξη θα πιστώνεται με 2 δισ. ευρώ.
Το μοντέλο αυτό είναι δυνατόν να επεκταθεί και σε άλλες των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως χερσαίο εξοπλισμό, τεθωρακισμένα οχήματα, ελικόπτερα, συστήματα πληροφορικής κλπ. Επομένως, μόλις το κύριο μοντέλο τεθεί σε λειτουργία, θα μπορούσε να επεκταθεί και στις ανάγκες αυτές, ως εξής:

Η ετήσια χρηματοδότηση θα ποικίλλει τότε από 1,5 δισ. ευρώ ετησίως σε 2 δισ. ευρώ μετά από 5 χρόνια, στη συνέχεια σε 2,5 δισ. ευρώ ετησίως μετά από 10 χρόνια. Αυτή είναι η εκτιμώμενη άνοδος των βέλτιστων χρηματοδοτικών αναγκών των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων για τη χρηματοδότηση της κανονικής ανανέωσης όλου του εξοπλισμού. Πέρα από την πρώτη δεκαετία, η αύξηση του προϋπολογισμού θα επαναλάβει ρυθμό ανάπτυξης 250 εκατ. ευρώ κάθε 10 χρόνια.
Ο αριθμός των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα θα ανέλθει στη συνέχεια στις 60.000, εκ των οποίων 24.000 για την αμυντική βιομηχανία, ενώ το ισοζύγιο κρατικού προϋπολογισμού θα τείνει προς -1 δισ. ευρώ, αλλά σε μια ιδιαίτερα αργή καμπύλη. Έτσι, η καμπύλη δαπανών θα υπερβεί την καμπύλη εσόδων μόνο μετά από 18 χρόνια. Πρέπει να σημειωθεί ότι 60.000 θέσεις εργασίας θα αντιπροσωπεύουν μείωση του ποσοστού ανεργίας σε ποσοστό άνω του 1%.
5. Συμπέρασμα
Το μοντέλο «MODEL DEFENSE» είναι σύνθετο και δεν συνοψίζεται στα λίγα στοιχεία που περιγράφονται σε αυτό το άρθρο, το οποίο είναι μόνο μια γρήγορη και ολοκληρωμένη παρουσίαση των δυνατοτήτων του που εφαρμόζονται στην περίπτωση της Ελλάδας. Ωστόσο, φαίνεται ότι αντιπροσωπεύει μια προσέγγιση που είναι πολύ προσαρμοσμένη στο πλαίσιο και τις ανάγκες της Ελλάδας, η οποία αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα εκσυγχρονισμού βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, ενώ η δημοσιονομική της κατάσταση παραμένει πολύ τεταμένη.
Με την εφαρμογή της Άμυνας Βάσης, η χώρα όχι μόνο θα μπορούσε να αποτρέψει τυχόν τουρκικές στρατιωτικές πρωτοβουλίες, αλλά και να τοποθετηθεί ως σημαντικός παίκτης στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Η Ελλάδα θα ήταν επιπλέον και κορυφαίος τεχνολογικός, οικονομικός και στρατιωτικός εταίρος για τη Γαλλία.
Αυτός ο τύπος συνεργασίας θα μπορούσε να προοιωνίσει την πραγματικότητα της Άμυνας της Ευρώπης, βασισμένη σε εφαρμοσμένα προβλήματα, με εφαρμόσιμες και επαρκείς λύσεις για την ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων των χωρών, ενισχύοντας παράλληλα τη βιομηχανική συνοχή και την αλληλεπίδραση των δυνάμεων αυτών. Αυτή η οικονομική προσέγγιση θα δημιουργούσε τελικά μια δυναμική υπέρ της απασχόλησης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας, θα ενίσχυε την εφαρμογή της πέρα από τις πολιτικές αυθαιρεσίες κι επεμβάσεις προκειμένου να γίνουν βήματα προς μια πραγματική στρατηγική αυτονομία και συλλογική άμυνα της Ευρώπης.
Απόδοση στα ελληνικά από το πρωτότυπο για την Π&Δ
Σχόλιο Π&Δ: Η παραπάνω ανάλυση κρίνεται ενδιαφέρουσα και αναδημοσιεύεται προς ενημέρωση των αναγνωστών μας και υποβολή στην κρίση τους. Ιδιαίτερα όμως επισημαίνεται ότι το μοντέλο που περιγράφεται είναι θεωρητικό και δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ και πουθενά. Επιπλέον, πολλά από τα στοιχεία είναι ιδεατά κι εξιδανικευμένα, όπως η βεβαιότητα ότι τα πάντα σε βάθος 20ετίας θα είναι προβλέψιμα και θα εξελιχθούν όπως σχεδιάστηκαν.
Σε άλλα δε στοιχεία γίνεται καθαρά χρήση του λεγόμενου «wishful thinking», δηλαδή βγαίνουν συμπεράσματα όχι με κριτήριο το τι ισχύει, αλλά το τι ο γράφων θα επιθυμούσε να ισχύει. Για παράδειγμα η πρόταση για δυο μοίρες με 40 UCAV είναι με μία φράση εκτός πραγματότητας, αφού τα UCAV αυτά δεν υπάρχουν ούτε καν ως σχέδιο. Θα πρέπει να σχεδιαστούν, αναπτυχθούν, ολοκληρωθούν, δοκιμαστούν και κηρυχθούν επιχειρησιακά, πράγμα που θα απαιτούσε ενδεχομένως πάρα πολλά χρόνια και με εντελώς άγνωστο κόστος.
Ανεξάρτητα όμως από αυτό, το σενάριο χρηματοδότησης έχει πράγματι μία λογική και μία βάση θα μπορούσε δυνητικά να υλοποιηθεί, ωστόσο θα απαιτούσε απαρεγκλίτως κεντρικό πολιτικό σχεδιασμό που δεν θα άλλαζε με την αλλαγή κυβέρνησης, υπουργού Άμυνας ή Α/ΓΕΕΘΑ. Αυτό δυστυχώς είναι κάτι από την φύση του πολύ δύσκολο, σχεδόν αδύνατο και δεν γίνεται να μην ληφθεί υπ’ όψιν στην ανάλυση, όποια κι αν είναι αυτή.
Υ.Γ. Επιπρόσθετα στα παραπάνω και δυο μέρες μετά πια, αξίζει να σημειώσουμε ότι το θέμα έχει πάρει απροσδόκητες διαστάσεις κι έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν (πρέπει να) μας προξενεί εντύπωση βέβαια, αφού όπως εξάλλου σημειώσαμε ήδη, πρόκειται για μία κατά τεκμήριο ενδιαφέρουσα ανάλυση που παρά τις όποιες διαφωνίες μπορεί τυχόν να έχει κάποιος, πετυχαίνει να ταράξει τα «λιμνάζοντα» νερά των ελληνικών αμυντικών προμηθειών.
Τόσο στην παρούσα ανάρτηση όπου ο αριθμός αναγνώσεων και τα σχόλια έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, όσο και στην σελίδα της Π&Δ στο Facebook αλλά και σε ομάδες (groups) στο Facebook με εθνικό-αμυντικό προσανατολισμό όπως η γνωστή R.O.E. όπου αναρτήθηκε πρώτη φορά χθες το πρωί, το ενδιαφέρον των αναγνωστών κι η απήχηση ήταν τεράστια.
Σαφώς το θέμα είναι σημαντικό έτσι ή αλλιώς ανεξάρτητα από την τεράστια απήχηση, και θα γίνει και αντικείμενο μελλοντικών αναρτήσεων αλλά και θα ληφθεί υπ’ όψιν σε τυχόν νέες προσεγγίσεις-αναλύσεις στο θέμα της χρηματοδότησης των εξοπλιστικών μας δαπανών ως σημείο αναφοράς και μέτρο σύγκρισης.