Ζούμε σε μια εποχή όπου η τάση είναι η αύξηση του αριθμού αλλά και της εμβέλειας των πυραύλων αερομαχίας αέρος-αέρος, με αποτέλεσμα να έχει προκύψει μία νέα ανάγκη, αυτή για έναν μικρής εμβέλειας πύραυλο «αναχαιτιστή» ενάντια σ’ αυτούς ακριβώς τους πύραυλους ως ένα είδος ενεργητικών αντιμέτρων.
Νέο μαχητικό για την Ινδία: Πόσους πύραυλους να κρεμάσεις πια κάτω από τις πτερυγες;
Το Εργαστήριο Ερευνών Αεροπορίας (AFRL) της αμερικανικής Αεροπορίας πραγματοποίησε ένα διαβαθμισμένο συνέδριο με την ονομασία “Ημέρα Βιομηχανίας” στην αεροπορική βάση Έγλιν στη Φλώριδα φέτος τον Ιούνιο, με αντικείμενο ένα «μελλοντικό μικροσκοπικό πυρομαχικό αυτοάμυνας» (MSDM).
Η Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ολοκλήρωσης της Διεύθυνσης Πυρομαχικών τους AFRL εκμεταλλεύτηκε αυτήν την συνάντηση για να ενημερώσει περίπου 120 στελέχη της αεροπορικής βιομηχανίας για την σκοποθεσία των εργασιών για τη “συνεχή ανάπτυξη του MSDM”.
Το γεγονός ότι υπήρξε μία τέτοια εκδήλωση και μάλιστα κεκλεισμένων των θυρών είναι μία σαφής ένδειξη ότι το πρόγραμμα δεν είναι πλέον ένα υποθετικό μελλοντικό σχέδιο, αλλά κάτι που πλέον κινείται πιο κοντά στην υλοποίηση.
Την τελευταία φορά που αξιωματούχοι της αμερικανικής Αεροπορίας μίλησαν δημόσια για για το πρόγραμμα, το AFRL προέβλεπε ότι το MSDM θα είναι έτοιμο μπει σε υπηρεσία το 2023.
Το τρέχον χρονοδιάγραμμα για το πρόγραμμα δεν έχει βέβαια ανακοινωθεί συγκεκριμένα, αλλά είναι γνωστό ότι έχει υπογραφτεί και βρίσκεται σε ισχύ μια σειρά συμβολαίων ανάπτυξης με τέσσερις εταιρείες, συνεπώς σημειώνεται πρόοδος.
Τα συμβόλαια για τις αρχικές μελέτες για το MSDM υπογράφτηκαν από το AFRL το 2015 ενώ την επόμενη χρονιά ακολούθησαν πολλαπλές διευκρινιστικές συμβάσεις με βάση τις οποίες οι ανάδοχες εταιρείες έστρεψαν στοχευμένα την προσοχή τους σε κάποιες νέες κατευθύνσεις και παραμέτρους.
Η Lockheed Martin και η Raytheon έχουν συμβόλαια ανάπτυξης σε σχέση με το MSDM μέχρι τις αρχές του 2021. Η Northrop Grumman έχει κι αυτή συμβόλαια μέχρι τα τέλη του 2020 για την εξέλιξη της τεχνολογίας των αισθητήρων έρευνας του MSDM.
Το MSDM, αν κι όταν μπει σε υπηρεσία υπόσχεται να αλλάξει καταλυτικά τον τρόπο με τον οποίο τα μαχητικά υπερασπίζονται τον εαυτό τους από πυραυλικές επιθέσεις, παράλληλα με την πρόθεση της Αεροπορίας να εισάγει σε υπηρεσία μια νέα γενιά αεροσκαφών αεροπορικής κυριαρχίας.
Ουσιαστικά, το πρόγραμμα MSDM αποσκοπεί στην υποστήριξη (από πλευράς οπλισμού) του εν λόγω προγράμματος.
Το J-20 για πρώτη φορά με πλήρες φορτίο βλημάτων στην Zhuhai
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ήδη βρίσκονται υπό ανάπτυξη δυο προγράμματα ανάπτυξης νέων πυραύλων αέρος-αέρος μικροσκοπικών διαστάσεων, προκειμένου να εξοπλισουν μαζικά τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς που διαθέτουν αποθήκες οπλισμού περιορισμένων διαστάσεων.
Πρόκειται για τον πύραυλο του προγράμματος CUDA της Lockheed Martin που βρίσκεται υπό ανάπτυξη εδώ και έξι χρόνια, και τον πύραυλο Peregrine της Raytheon που παρουσιάστηκε επίσημα σχετικά πρόσφατα.
Υπάρχει όμως μία διαφορά. Τόσο ο CUDA, όσο κι ο Peregrine είναι επιθετικοί πύραυλοι για χρήση ενάντια σε άλλα μαχητικά αεροσκάφη. Ο πύραυλος που θα προκύψει από το πρόγραμμα MSDM προορίζεται για αμυντικό ρόλο, για χρήση ενάντια σε άλλους πυραύλους, κάτι που είναι πρωτοφανές.
Πύραυλος αέρος-αέρος CUDA για F-35 (12 πύραυλοι εσωτερικά!) και το F-22
Μέχρι σήμερα, υπήρχαν κάποιοι πύραυλοι γενικής χρήσης όπως ο AIM-9X, που στις τελευταίες τους εκδόσεις είχαν και ικανότητα εμπλοκής εισερχόμενων πυραύλων, όμως τώρα έχουμε για πρώτη φορά ανάπτυξη ενός νέου πύραυλου αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό.
Αυτός ο πύραυλος, μαζί με αυτόν που θα επικρατήσει μεταξύ των CUDA/Pergrine, αλλά και ό,τι αποδώσει το παράλληλο πρόγραμμα νέου εναέριου όπλου κατευθυνόμενης ενέργειας (λέιζερ), συστήματα που αναπτύσσονται υπό την αιγίδα του AFRL, θα είναι η απάντηση σε σύγχρονα εχθρικά μαχητικά, όπως το J-20 της Κίνας σε συνδυασμό με το νέο πύραυλο PL-15.
Peregrine, νέος πύραυλος αερος-αερος με μισό μέγεθος από τον AIM-120
Σύμφωνα με τον Ντάγκλας Μπάρι, αναλυτή στο Ινστιτούτο Royal United Services, «Από τη το τέλος του Ψυχρού Πολέμου λίγο ως πολύ, η επιβίωση των δυτικών μαχητικών αεροσκαφών δεν ήταν ιδιαίτερο ζήτημα στο νέο αεροπορικό περιβάλλον. Ακόμα κι οι απειλές εδάφους-αέρος συνήθως ήταν μικρές ή ανύπαρκτες.
…Το ενδιαφέρον της Αεροπορίας για το πρόγραμμα MSDM, στην πραγματικότητα βρίσκει τις ρίζες του σε παρόμοια προγράμματα ανάπτυξης στην τελευταία περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, που όμως δεν προχώρησαν ή ακυρώθηκαν πριν μπουν σε υπηρεσία.
…Η British Aerospace Dynamics για παράδειγμα, μία εταιρεία που σήμερα αποτελεί μέρος της κοινοπραξίας MBDA, ξεκίνησε να αναπτύσσει έναν παρόμοιο πύραυλο αναχαίτισης μικρής εμβέλειας για αυτοάμυνας, αλλά δεν μπήκε ποτέ σε υπηρεσία.»
Πιο πρόσφατα, ο Μπάρι σημείωσε ότι και μια ρωσική εταιρεία παρουσίασε έναν ερευνητή για ένα πύραυλο πολύ μικρής διαμέτρου κι αυτό «…δημιουργεί μερικά ερωτήματα ως προς τι να σκέφτονται για αυτό.»
Ακόμα κι η MBDA παρουσίασε ένα πύραυλο μικρού βάρους 10 κιλών απευθείας πλήγματος (άνευ πολεμικής κεφαλής) με μήκος μόλις ένα μέτρο στην αεροπορική έκθεση στο Παρίσι. Σύμφωνα με την εταιρεία η ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται και μπαίνουν σε υπηρεσία νέοι πύραυλοι αέρος-αέρος μεγάλης εμβέλειας είναι ανησυχητική.
Υποστηρίζεται ότι τα αερόφυλλα, οι θερμοβολίδες κι οι παρεμβολείς υπερύθρων, τα παθητικά συστήματα αντιμέτρων δηλαδή, μπορούν να είναι αποτελεσματικά μόνο μέχρι κάποιο σημείο καθώς εισάγονται σε υπηρεσία νέα προηγμένα συστήματα καθοδήγησης των πυραύλων αέρο-αέρος.
Η USAF αποκαλύπτει νέες πληροφορίες για το πρόγραμμα αεροπορικής υπεροχής επόμενης γενιάς
Η προσέγγιση του απευθείας πλήγματος προβλέπει την χρήση ενός μικρού πύραυλου που θα χρησιμοποιείται περίπου ως δόλωμα για την προσβολή του επερχόμενου εχθρικού πύραυλου και θεωρείται ότι στο μέλλον θα είναι η μόνη λύση για την αυτοάμυνα των σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών στο μέλλον.
Το θέμα είναι η υλοποίηση και ολοκλήρωση ενός τέτοιου πύραυλου δεν είναι τόσο απλή υπόθεση όσο ίσως ακούγεται. Σύμφωνα με αξιωματούχους της MBDA, για να λειτουργήσει ένας τέτοιος πύραυλος, τα συστήματα του αεροσκάφους θα πρέπει να μπορούν να ανιχνεύσουν έγκαιρα και να προσδιορίσουν την απειλή και στη συνέχεια να αντιδράσουν, ξεκινώντας τόσο έναν κατάλληλο ελιγμό απεμπλοκής για το αεροσκάφος φορέα όσο και την διαδικασία εκτόξευσης του πύραυλου αυτοάμυνας.
Ένα τέτοιο σύστημα θα απαιτούσε μια “βαθιά ολοκλήρωση” που θα λάμβανε υπόψη και το περιβάλλον του αεροσκάφους και άλλα φιλικά αεροσκάφη στον ίδιο εναέριο χώρο. Αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα, και με την υποστήριξη της [τεχνητής νοημοσύνης] και της σμίκρυνσης των αισθητήρων, θα είναι δυνατό να ενσωματωθεί ένα τέτοιο σύστημα στην άτρακτο του αεροσκάφους.
Κάτι τέτοιο θα ήταν μια λύση και για μεγαλύτερες πλατφόρμες όπως αεροσκάφη μεταφορών και εναέριου ανεφοδιασμού. Πράγματι, το αμερικανικό Ναυτικό δημοσίευσε μία αίτηση για πληροφορίες το 2018 για ένα σύστημα αντιμέτρων απευθείας πλήγματος για μεγάλα μεταφορικά ή περιπολικά αεροσκάφη όπως το Boeing P-8A.
Μέχρι στιγμής ωστόσο, το Ναυτικό δεν έχει προβεί σε περαιτέρω δημόσιες ενέργειες στο κοινό για να αναπτύξει την ιδέα πέρα από την αίτηση αυτή πέρυσι.
Το Su-57 θα είναι καλύτερο από το F-22 σε αποστολές αέρος-εδάφους, ισχυρίζεται η Sukhoi
Τελικά, αν και το AFRL δεν σχολιάζει πλέον δημόσια λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα MSDM, ορισμένες επίσημες πληροφορίες εξακολουθούν να είναι διαθέσιμες online. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με μία παρουσίαση του προγράμματος, περιγράφεται ο μελλοντικός πύραυλος του προγράμματος MSDM ως μία από τις τεχνολογίες που:
- Θα «επιτρέπει τη διείσδυση σε μια περιοχή με περιβάλλον άρνησης πρόσβασης [anti-access/area denial].
- Θα είναι όπλο «προσιτό»,
- Θα είναι όπλο «μικρής εμβέλειας»,
- Θα είναι πλατφόρμα κινητικής ενέργειας [για] αυτοάμυνα.
- Θα απαιτεί έναν «πολύ χαμηλού κόστους παθητικό ερευνητή
- Θα πρέπει να προκαλέσει ελάχιστο αντίκτυπο στην μεταφορική ικανότητα του αεροσκάφους φορέα».
Red Flag 2019: πρωταγωνίστησε το F-35 αλλά η αεροπορική υπεροχή «δεν είναι πλέον δεδομένη»
Έχοντας όμως μέγεθος μόλις το ένα τρίτο του μεγέθους ενός AIM-9 Sidewinder, ένα μαχητικό θα μπορούσε να μεταφέρει τρεις πύραυλους MSDM σε κάθε φορέα που καταλαμβάνεται τώρα από τον ΑΙΜ-9.
Οι πύραυλοι του προγράμματος MSDM υπάρχει η φιλοδοξία τελικά να χρησιμεύσουν ως ένα από τα δύο συστήματα ενεργητικής αυτοάμυνας, με στόχο εισερχόμενες απειλές σε μικρές αποστάσεις. Το δεύτερο σύστημα θα είναι ένα σύστημα κατευθυνόμενης ενέργειας (λέιζερ) που θα μπορούσε να εμπλέξει στόχους σε μεγαλύτερες αποστάσεις.
Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν, ο τίτλος που επιλέξαμε δεν είναι υπερβολή και το μέλλον είναι πράγματι αν όχι εδώ, πάντως χτυπάει την πόρτα μας. Στην αυγή της εισαγωγής των αεροπλάνων στα πεδία των μαχών, οι πιλότοι πολεμούσαν πυροβολώντας (!) ο ένας τον άλλο με πιστόλια και τυφέκια από τα πιλοτήριά τους.
Αργότερα οι αερομαχίες κρίνονταν καθαρά από το ποιος πιλότος θα κατάφερνε βρεθεί πίσω από τον εχθρό του ώστε να τον φέρει μέσα στα σκοπευτικά του και να τον καταρρίψει κάνοντας χρήση των πολυβόλων του.
Έτσι όλη η προσπάθεια επικεντρωνόταν στο πώς θα φτιαχτούν πιο γρήγορα αεροσκάφη με μεγαλύτερες ικανότητες επιτάχυνσης κι ανόχου και κατ’ επέκταση και πιο ευέλικτα ώστε να μπορούν να ξεφύγουν αφενός από τους διώκτες τους αλλά και να βρεθούν από πίσω τους.
Ναζιστικό P-51D Mustang, Ιταλικό P-38 και γιαπωνέζικο… Hellcat! Οι αιχμαλωτισμένες “μεταγραφές”…
Στην συνέχεια ακολούθησε ο πόλεμος του Βιετνάμ, όπου για πρώτη φορά έγινε ευρεία χρήση πυραύλων αέρος-αέρος σε αερομαχίες, όπου φάνηκε ότι η τεχνολογία δεν είχε ακόμα ωριμάσει, με αποτέλεσμα τα εσωτερικά πυροβόλα κι οι κλειστές αερομαχίες να είναι ακόμα μέρος του αεροπορικού πολέμου, αναπόσπαστο μάλιστα.
Στην συνέχεια η τεχνολογία προχώρησε και τα συστήματα αυτοπροστασίας, παρεμβολών κι ηλεκτρονικού πολέμου εξελίχθηκαν σημαντικά σε σημείο να μπορούν κάποιες φορές να κρίνουν την αερομαχία.
Σήμερα βλέπουμε πλέον ότι η αυτοάμυνα του αεροσκάφους που κάποτε ερχόταν σε δεύτερη μοίρα, τώρα αποκτά άλλη βαρύτητα κι έρχεται στο επίκεντρο και μάλιστα πλέον γίνεται ενεργητική αυτοάμυνα κι όχι απλώς παθητική με την διανομή αντιμέτρων για την παραπλάνηση των εχθρικών πυραύλων ώστε να χάσουν τον στόχο τους.
Και μάλιστα η αυτοάμυνα γίνεται ενεργητική όχι με ένα αλλά με δυο διαφορετικά μεταξύ τους συστήματα, πύραυλους εγγύς αναχαίτισης και πυροβόλα κατευθυνόμενης ενέργειας – λέιζερ.
Η τεχνολογία εξελίσσεται, προχωράει, δεν μας περιμένει και μοιραία κάποια στιγμή θα μας αφήσει πίσω, αν επιμείνουμε να βλέπουμε τα πράγματα με όρους συνθήκες και προϋποθέσεις (πολλών) δεκαετιών πίσω.
(Πηγή: Aviation Week. Επιπλέον πληροφορίες Π&Δ)
