Το θέμα των ελικοπτέρων στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας, είναι μια εξαιρετική περίπτωση διαχρονικά λάθος επιλογών. Θα λέγαμε πως είναι ένα case study του «τι δεν πρέπει να κάνει μια χώρα όταν επιλέγει ελικόπτερα». Εν έτει 2022, στα αεροδρόμια της χώρας είναι συγκεντρωμένοι τόσο πολλοί τύποι μεταφορικών ελικοπτέρων, που, αν δεν ήταν τραγικό, θα ήταν αστείο.
Πολεμικά ελικόπτερα στην Ελλάδα: Ένα σπάνιο χάος πολυτυπίας και σπατάλης
Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Σήμερα η χώρα να μην έχει τρόπο να εκτελέσει βασικές αποστολές, απολύτως απαραίτητες για την ασφάλεια της. Για παράδειγμα, δεν έχουμε αυτή τη στιγμή κάποιο μέσο μεταφορικό ελικόπτερο εφόδου, που θα μεταφέρει σε πολύ χαμηλό ύψος δυνάμεις ενίσχυσης ή και ανακατάληψης βραχονησίδας. Τα CH-47D είναι περισσότερο «πατέντα» παρά λύση, καθώς δεν υπάρχει κάπου στον πλανήτη manual επιχειρήσεων που να περιγράφει έφοδο με ελικόπτερα επιπέδου CH-47D, μόνα τους.
O Ελληνικός Στρατός και η Αεροπορία Στρατού διατηρούν για αυτό το λόγο τα τελείως παρωχημένα UH-1H, τα οποία ελάχιστες ελπίδες επιβίωσης έχουν ακόμη και σε μια μέτριας έντασης σύγκρουση. Η καθυστέρηση ένταξης των ΝΗ90, μας αναγκάζει να χρησιμοποιούμε πτητικές μηχανές 50 ετών παλιές, που θα πρέπει να διασχίσουν ένα φλεγόμενο Αιγαίο προκειμένου να μεταβούν σε ένα υπό επίθεση νησί.
Την ίδια στιγμή, ούτε η κατάσταση με τα ελικόπτερα της Πολεμικής Αεροπορίας είναι τόσο ειδυλλιακή όσο φανταζόμαστε. Τα Super Puma ποτέ δεν είχαν τις διαθεσιμότητες που ήθελε η ΠΑ, ενώ αυτή τη στιγμή, 23 χρόνια μετά την απόκτησή τους, αντιμετώπιζουν ένα ακόμη πολύ σοβαρό πρόβλημα. Τα περισσότερα συστήματα τους είναι παρωχημένα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ανταλλακτικά. Ενώ τα ίδια «αντέχουν», η συντήρησή τους, λίαν συντόμως θα καταστεί αδύνατη.
Η μόνη λύση είναι ο εκσυγχρονισμός τους με συστήματα που βρίσκονται δηλαδή σε γραμμή συντήρησης. Η ΠΑ όμως έχει διαγνώσει πως το κόστος εκσυγχρονισμού των Super Puma θα ήταν απαγορευτικό, όπως ήταν και το κόστος εκσυγχρονισμού των Mirage 2000EGM/BGM που τελικά αποσύρθηκαν.
Την ίδια στιγμή, η ΠΑ έχει σε υπηρεσία ένα σημαντικό αριθμό ελικοπτέρων, είτε ΑΒ205, είτε ΑΒ212, τα οποία εκτελούν διάφορες αποστολές μεταφοράς προσώπων και υλικών. H ΠΑ σκόπευε να αντικαταστήσει τα ελικόπτερα αυτά με νεότερο τύπο, εκσυγχρονίζοντας τα Super Puma. Αλλά μετά από συντονισμό του ΓΕΕΘΑ, εξέτασε το ενδεχόμενο αγοράς ενός νέου τύπου και διάθεση των Super Puma σε άλλες αποστολές, λιγότερο απαιτητικές (που δεν θα απαιτούν προηγμένα avionics).
Πως φθάσαμε στα UH-60M Black Hawk
Αν το UH-1 Huey ήταν σύμβολο των 60’s και 70’s εξαιτίας του πιο αμφιλεγόμενου πολέμου στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου, εκείνου του Βιετνάμ, το Black Hawk είναι σύμβολο αεροπορικής κυριαρχίας. Με άπειρες ώρες σε όλα τα θέατρα επιχειρήσεων από το 1980 μέχρι τώρα, αριθμεί πάνω από 5.000 ελικόπτερα σε Στρατούς, Ναυτικά κι Αεροπορίες ανά τον κόσμο και είναι ήδη στην 3η γενιά του. Ενώ προγραμματίζεται να διατηρηθεί για τουλάχιστον 50 ακόμη χρόνια – ανακοίνωση του αμερικανικού στρατού μιλάει για υποστήριξη μέχρι το 2075!
Εγκρίνεται από τις ΗΠΑ η πώληση 40 UH-60M Black Hawk στην Αυστραλία
Κάποια στιγμή, ο Ελληνικός Στρατός δέχτηκε μια προσφορά για την απόκτηση μεταχειρισμένων UH-60A+, που ήταν να παραδοθούν στο Αφγανιστάν. Τα ελικόπτερα μοιάζουν αρκετά με τα UH-60L (τη 2η γενιά Black Hawk), αλλά δεν έχουν glass cockpit. Ο ΕΣ ενδιαφέρθηκε αλλά περαιτέρω εξέταση σε συνεργασία με τους Αμερικανούς, απέδειξε πως η επένδυση δεν άξιζε. Το κόστος διατήρησης σε υπηρεσία ήταν πολύ μεγάλο, τη στιγμή που ο Αμερικανικός Στρατός έχει κόστος για τα UH-60M γύρω στα 3.400 δολάρια ανά ώρα πτήσης με «κλειστά» συμβόλαια (πολύ χαμηλό). Έτσι, σε βάθος 20ετίας ως απόκτηση και χρήση, ένα UH-60A+ θα κόστιζε περισσότερο από το «ψηφιακό» UH-60M.
Τότε το ΓΕΕΘΑ, που έχει τη συνολική εικόνα των επιχειρησιακών απαιτήσεων και των αναγκών, κάλεσε το ΓΕΣ και το ΓΕΑ να συζητήσουν για το ενδεχόμενο μιας κοινής προμήθειας ελικοπτέρων, που θα ενσωματωνόταν σε αγορά του Αμερικανικού Στρατού, που τα προμηθεύεται μαζικά και στις χαμηλότερες τιμές. Το ίδιο έκανε και το ΠΝ, αγοράζοντας τα MH-60R σε τιμές Αμερικανικού Ναυτικού, φθηνότερα από τις αγορές κάθε άλλου χρήστη του τύπου.
Εδώ υπάρχει αυτό που λέμε “ευκαρία που δεν πρέπει να χάσουμε”. Για πρώτη φορά ύστερα από 35 χρόνια συζητήσεων και δοκιμών, η Ελλάδα μελετά σοβαρά ένα διακλαδικό πρόγραμμα ελικοπτέρων Black Hawk και το είχαμε προαναγγείλει μέσω Twitter.
Με αθόρυβη και συστηματική πρωτοβουλία του ΓΕΕΘΑ, το διακλαδικό πρόγραμμα απόκτησης ελικοπτέρων σχεδιάζεται ήδη από τις αρχές του 2021. Και σε πρώτη φάση περιλαμβάνει 36 ελικόπτερα: τα 24 για το Στρατό Ξηράς και τις Ειδικές Δυνάμεις και τα 12 για την Π.Α.. Επίσης άλλα 14, ως δικαίωμα προαίρεσης (option) και για τους 2 Κλάδους. Αυτά έρχονται να προστεθούν στα υπάρχοντα 11 S-70B/B6 και τα υπό παραγγελία 7 (+3 option) MH-60R Romeo του Ναυτικού, πετυχαίνοντας για πρώτη φορά σχεδόν 100% ομοιοτυπία μεταξύ όλων των κλάδων των ελληνικών Ε.Δ. Αλλά και ομοιοτυπία με τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και πολλών άλλων συμμαχικών μας χωρών, σε Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και Ευρώπη.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣH: Sikorsky S-70 FireHawk, τι θα μπορούσε να προσφέρει στην Ελλάδα;
Οι επιτελικές μελέτες και αποφάσεις ανωτάτων συμβουλίων Στρατού και Αεροπορίας έγιναν παράλληλα και συντονισμένα, περιμένοντας τη στιγμή που θα επιτευχθεί η χαμηλότερη σταθερή τιμή. Το Πεντάγωνο θα απαντήσει επίσημα λίαν συντόμως στο αίτημα του Ελληνικού Στρατού για τιμή και διαθεσιμότητα (P&A, Price and Availability). Αλλά τα Γενικά Επιτελεία (Στρατού και Αεροπορίας) έχουν μελετήσει την αγορά με στοιχεία που ήδη έχουν παρασχεθεί από αμερικανικής πλευράς. O λόγος είναι απλός.
Συγκεκριμένα, στις 26 Ιουνίου 2022 ανακοινώθηκε η υπογραφή της 10ης Πολυετούς Συμφωνίας Σταθερής Τιμής μεταξύ του αμερικανικού Στρατού και του αποκλειστικού κατασκευαστή Sikorsky Aircraft, που περιλαμβάνει παραγωγή 120 UH-60M για το Στρατό και πρόβλεψη για παραγωγή 135 επιπλέον ελικοπτέρων για διεθνείς πελάτες (μέσω FMS), με συνολική αξία τα 4,4 δις δολάρια. Από αυτή τη συμφωνία βγαίνει τιμής μονάδας περίπου στα 17 εκατ. δολάρια. Η τιμή αυτή όμως δεν είναι ακριβής.
Τα ελικόπτερα της πολυετούς σύμβασης παραδίδονται από την Sikorsky χωρίς κινητήρες, που αγοράζονται σε δεύτερο χρόνο επίσης μαζικά (bulk buys), για όλα τα προγράμματα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Επίσης παραδίδονται χωρίς να φέρουν κάποια συστήματα επικοινωνιών/ναυτιλίας (πάλι bulk buys του Πενταγώνου) και χωρίς την τελική προετοιμασία αποστολής στις μονάδες. Τέλος η τιμή δεν περιλαμβάνει συστήματα αποστολών, manuals, εργαλεία συντήρησης, ανταλλακτικά, εκπαίδευση, κ.λπ. στοιχεία υποστήριξης και διαχείρισης προγράμματος.
Με βάση τώρα ανακοίνωση του Πενταγώνου, στις 25/8/2022 εγκρίθηκε από τις ΗΠΑ, η πρώτη μεγάλη διακρατική σύμβαση πώλησης Black Hawk (100% της προμήθειας έγινε μέσω FMS). Ήταν αυτή της Αυστραλίας για 40 UH-60M, με εγκατεστημένο εξοπλισμό αποστολών και πλήρη τεχνοεφοδιαστική υποστήριξη σε υπηρεσίες και υλικά για μία πενταετία. Η παραγγελία έχει συνολικό κόστος 1,95 δις δολάρια ΗΠΑ. Όμως δεν ξέρουμε πολλά για την αυστραλιανή διαμόρφωση, τα στοιχεία είναι απόρρητα και δεν μπορεί να γίνει άμεσος συσχετισμός με την ελληνική απαίτηση. Οπότε ούτε αυτή η τιμή είναι “σωστή” διότι περιλαμβάνει υλικά που μπορεί να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν στην ελληνική παραγγελία.
Έτσι, καθώς αναμένεται σκληρή «αντιπολίτευση» στο όλο θέμα, προτείνουμε στους φίλους μας να «απέχουν» από την αναζήτηση τιμών. Όσα κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο είναι άσχετα με την πραγματικότητα, και αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε είναι πως ο ΕΣ και η ΠΑ θα αγοράσουν σε τιμές που αγοράζουν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Προφανώς και η σύμβαση θα είναι διακρατική FMS και το επιτόκιο θα είναι μηδενικό (το γράφουμε γιατί μας εστάλη ανάρτηση από λογαριασμό στο Τwitter, που διέδιδε πως τα FMS έχουν επιτόκιο 13%). Όλα αυτά, για να προετοιμάσουμε τους φίλους μας για τον καταιγισμό ασχετοσύνης, έως και κακοήθειας, που θα πλήξει το Διαδίκτυο σε λίγες μέρες.
Η τιμή ενός όπλου, δεν βγαίνει από απλές διαιρέσεις. Για παράδειγμα, αν ένα πρόγραμμα περιλαμβάνει 5ετή, 10ετή ή 20ετή υποστήριξη, θα έχει άλλη τιμή από αυτή του αν αγοράζαμε ένα όπλο με τιμή fly away. Αγοράσαμε έτσι τα ΝΗ90, και τα καμαρώνουμε στα Μέγαρα να «λιάζονται», ενώ υπάρχουν και κάποιοι που επιμένουν να πάρουμε όλα τα ΝΗ90 που αποσύρονται παγκοσμίως, για να λιάζονται στον ελληνικό ήλιο κι αυτά. Περισσότερα για συμβάσεις UH-60M θα βρείτε εδώ. Αλλά δεν πρέπει να «μένουμε» σε αυτές τις τιμές, τα συμβόλαια μπορεί να περιλαμβάνουν οτιδήποτε, ακόμη και υλικό άσχετο με τα ελικόπτερα.
Στα καλά νέα τώρα: Υπό εφικτές προϋποθέσεις, δηλαδή αν ενταχθούμε στο Multiyear X (την πολυετή συμφωνία Αμερικανικού Στρατού-Sikorsky), τα πρώτα ελικόπτερα μπορούν να παραδοθούν στην Ελλάδα στα τέλη του 2025 και τα υπόλοιπα μέχρι το τέλος του 2027. Ώστε η χώρα μας να επωφεληθεί από την τρέχουσα ελάχιστη δυνατή αρχική τιμή του UH-60M. Δηλαδή, αν παραγγείλουμε σύντομα, εντός 2023, τότε θα παραλάβουμε ελικόπτερα σε λιγότερο από 2 έτη, και σε τιμές 2021 που αγοράζουν οι ΗΠΑ.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σχετικές μελέτες της ΠΑ και του ΣΞ που καταρτίστηκαν κατόπιν εντολής του ΓΕΕΘΑ. Οι μελέτες εισήχθησαν στα οικεία Ανώτατα Συμβούλια για τις περαιτέρω διαδικασίες. Η όλη διαδικασία παρακολουθείται από ειδικό επιτελικό όργανο που έχει συσταθεί από τον Α/ΓΕΕΘΑ, ενώ υπάρχει συμμετοχή των Γενικών Επιτελείων Στρατού και Αεροπορίας, του αρμοδίου κλάδου του ΓΕΕΘΑ (Δ’ Κλάδος), της ΓΔΑΕΕ και της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικού Σχεδιασμού και Υποστήριξης (ΓΔΟΣΥ).
Η τακτική αυτή, της δημιουργίας Διακλαδικής Επιτροπής, δεν είναι νέα, έχει συμβεί για όλα τα προγράμματα των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, για αυτό κι έχουμε κι αυτά τα αποτελέσματα στο θέμα των προσερχομένων στη Βουλή εξοπλιστικών προγραμμάτων. Όλα αυτά που βλέπουμε να γίνονται, και που δεν έχουν προηγούμενο στα τελευταία 30 χρόνια, δεν έχουν γίνει «μαγικά», αλλά με σοβαρό συντονισμό από εκεί που πρέπει (ΓΕΕΘΑ).
Πλέον η προσπάθεια των Γενικών Επιτελείων εστιάζεται στη βελτιστοποίηση των παραγόντων κόστους και το χρονισμό ενεργοποίησης της κάθε φάσης του προγράμματος. Ώστε να διατηρήσει το πλεονέκτημα της πολύ χαμηλής τιμής fly-away, αλλά να πετύχει δραστική μείωση του κόστους εξοπλισμού και της αρχικής υποστήριξης σε σχέση με το αυστραλιανό πρόγραμμα. Οι ενδείξεις για εφικτότητα σοβαρής εξοικονόμησης πόρων είναι θετικές και τα Γενικά Επιτελεία προχωρούν με ταχείς ρυθμούς.
Μείνετε συντονισμένοι! Επόμενη ενημέρωση σε λίγες μέρες.
