Του Βασίλη Νέδου, από την “Καθημερινή“
Η σταδιακή μετατροπή της Ελλάδας σε έναν κόμβο διασταύρωσης πολλαπλών συμφερόντων, τα οποία έχουν ως κοινό παρονομαστή τη διατήρηση του status quo στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική – Μέση Ανατολή και τα Δυτικά Βαλκάνια, γίνεται ολοένα και πιο ορατή, εξέλιξη που ενοχλεί σφοδρότατα την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως προκύπτει και από τις πρόσφατες εξελίξεις. Οι πλέον απτές αποδείξεις της ολοένα και στενότερης συνεργασίας της Αθήνας με δυτικούς εταίρους είναι, βεβαίως, η διμερής συμφωνία με τη Γαλλία αλλά και η ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) με τις ΗΠΑ.
Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες επιτάχυνση των επαφών. Πέρα από το τετ α τετ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις στο Παρίσι την περασμένη Παρασκευή και τη συζήτηση περί επίσκεψής του στις ΗΠΑ σε χρόνο που θα καθοριστεί, τις ημέρες που ακολουθούν θα εξελιχθεί (και θα κορυφωθεί στις αρχές Δεκεμβρίου) η μεγαλύτερη μετακίνηση αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων μέσα από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Επιπλέον, μέσω του Κογκρέσου προωθούνται ήδη επενδύσεις σε κάποιες από τις υποδομές που χρησιμοποιούν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, με πρώτη την αεροπορική βάση της Λάρισας, η οποία φιλοξενεί F-15E της USAFE, ενώ κατά καιρούς σταθμεύουν σε αυτήν μεταγωγικά αλλά και ιπτάμενα τάνκερ. Οι επενδύσεις στη Λάρισα, οι οποίες σε βάθος πενταετίας αναμένεται να αγγίξουν τα 25 εκατ. δολάρια, στοχεύουν στο να ενισχύσουν υφιστάμενες υποδομές, προκειμένου να μπορούν να εξυπηρετήσουν και να υποστηρίξουν πιο ανεπτυγμένες τεχνολογικά μονάδες από αυτές που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.).
Ακόμα πιο εντατική είναι η συνεργασία με τη Γαλλία. Τις τελευταίες εβδομάδες συζητείται εκτενώς, σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, το είδος της μελλοντικής συνεργασίας των ελληνικών και γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων στο πλαίσιο της διμερούς αμυντικής συμφωνίας. Παράλληλα, η Γαλλία υποστηρίζει ένθερμα τον άξονα που δημιουργείται μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της γνωστής τριμερούς. Μάλιστα, σε αυτό το πλαίσιο ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λε Ντριάν θα επισκεφθεί αυτή την εβδομάδα την Αθήνα, όπου θα πραγματοποιηθεί τετραμερής με τους ομολόγους του Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας και Αιγύπτου.
Δεν είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια της επίσκεψης του κ. Λε Ντριάν στην Αθήνα θα εξελίσσεται παράλληλα και η διακλαδική άσκηση «Μέδουσα ’21» που έχει ως πυρήνα την Ελλάδα και την Αίγυπτο, ενώ σε αυτήν συμμετέχουν με διάφορους τρόπους η Κυπριακή Δημοκρατία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και κάποιες φορές στο παρελθόν η Γαλλία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τμήμα των σεναρίων της άσκησης θα πραγματοποιηθεί και στην περιοχή που η Τουρκία θεωρεί ότι αποτελεί μέρος της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Αλλωστε, κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας η γαλλική φρεγάτα «Auvergne», η πλέον εξελιγμένη της κλάσης FREMM του γαλλικού ναυτικού, βρέθηκε για μια ακόμα φορά στο λιμάνι της Λάρνακας. Το μήνυμα της γαλλικής παρουσίας στην κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) είναι εύγλωττο. Συνδέεται, βέβαια, και με τον σχεδιασμό των ερευνών της Total για το πρώτο εξάμηνο του 2022, και συγκεκριμένα στο οικόπεδο 6-Α της κυπριακής ΑΟΖ.
Η διάσκεψη για τη Λιβύη
Ωστόσο, η πλέον σημαντική συνεισφορά των Γάλλων στις πρόσφατες εξελίξεις αφορά τη διάσκεψη για τη Λιβύη, όπου με την ευθύνη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έγινε την περασμένη Παρασκευή δυνατή η συνάντηση του συνόλου των χωρών που εμπλέκονται στο πρόβλημα. Για την Ελλάδα ήταν σημαντική η πρώτη παρουσία του κ. Μητσοτάκη σε διάσκεψη για τη Λιβύη μετά το τουρκολιβυκό μνημόνιο (προηγούμενη ήταν η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στο Παλέρμο το 2018 πριν από τα αρνητικά τετελεσμένα του τουρκολιβυκού μνημονίου), όπου συμμετείχαν άπαντες οι ισχυροί παράγοντες, μάλιστα με υψηλή εκπροσώπηση (Αγκελα Μέρκελ, Κάμαλα Χάρις, Μάριο Ντράγκι, Πέδρο Σάντσεθ, Σεργκέι Λαβρόφ), τη στιγμή που η Τουρκία περιορίστηκε σε ένα διπλωματικό στέλεχος, τον μόνιμο υφυπουργό Σεντάτ Ονάλ. Ισως η πλέον ηχηρή ήττα για την Τουρκία στο Παρίσι ήταν η παρουσία της υπουργού Εξωτερικών Νάιλα αλ Μανγκούς, την οποία η τουρκική φράξια της λιβυκής προεδρίας είχε επιχειρήσει να εξουδετερώσει πριν από τη διάσκεψη.
Η Τουρκία έχει επιχειρήσει επανειλημμένως να σαμποτάρει τη διαδικασία των εκλογών στη Λιβύη (έχουν προγραμματιστεί για τις 24 Δεκεμβρίου), κάτι που φαίνεται να έχει ενοχλήσει ακόμα και χώρες που έως ένα βαθμό είχαν αποδεχθεί τη συναλλακτική τακτική της Αγκυρας. Στις επαφές που είχε στη Ρώμη στις αρχές της εβδομάδας, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αντιλήφθηκε ότι τα τουρκικά παιχνίδια στη Λιβύη ενοχλούν την Ιταλία, η οποία κατά κανόνα κινείται με βάση μια ατζέντα οικονομική στη χώρα, προκειμένου να αποφύγει τις τριβές. Σε γενικές γραμμές, εκτιμάται ότι η αντίληψη του Μάριο Ντράγκι αποτελεί ίσως το πλέον ισχυρό εμπόδιο στην προσπάθεια της Αγκυρας να απομονώσει την Ελλάδα από την Ιταλία.
Κορβέτες Gowind ή Sigma 10514;
Την ίδια στιγμή συνεχίζονται αδιάκοπα οι συζητήσεις για τον στόλο. Οι συζητήσεις για τη σύμβαση των τριών γαλλικών φρεγατών FDI καθυστερούν ελαφρώς λόγω κάποιων εμποδίων στο σκέλος της συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στο πρόγραμμα, ωστόσο εκτιμάται ότι το αργότερο έως το τέλος του χρόνου θα έχουν ολοκληρωθεί. Εως τότε θα προχωρήσει και το ζήτημα της προμήθειας τεσσάρων κορβετών. Στο σκέλος των κορβετών παραμένουν ως δύο επικρατέστερες οι γαλλικές Gowind και οι ολλανδικές Sigma 10514.
Παράλληλα οι συζητήσεις με την Ολλανδία για τις δύο παλαιότερες φρεγάτες τύπου «Μ» συνεχίζονται με καλές προοπτικές (80 εκατ. ανά μονάδα), με την προμήθεια έξι ναρκοθηρευτικών τύπου «Alkmaar» να θεωρείται σχεδόν σίγουρη, έναντι περίπου 20 εκατ. ευρώ. Αντιθέτως, η καθυστέρηση στην αποδέσμευση των δύο βελγικών φρεγατών τύπου «M» (το 2028) επαναφέρει την αναγκαιότητα για τον μερικό εκσυγχρονισμό των δύο νεότερων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ του Π.Ν. Παράλληλα προχωρούν και διαγωνισμοί για τη γρήγορη απόκτηση μη επανδρωμένων αεροχημάτων για τις φρεγάτες και άλλα πλοία του Π.Ν.
