Ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή αλλά και η άτολμη αντιμετώπισή της από την Ε.Ε. ήταν το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από τις τοποθετήσεις των βουλευτών στην κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής ‘Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής με την αντίστοιχη Επιτροπή Εξωτερικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Ιταλικής Δημοκρατίας. Κοινό, επίσης, συμπέρασμα η άμεση ανάγκη αλλαγής του Κανονισμού του Δουβλίνου και πως η Ε.Ε. θα πρέπει να κινηθεί αντίθετα με όσα προωθούνται για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού – προσφυγικού προβλήματος.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής ‘Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας κάλεσε τον Ιταλό ομόλογο του να εισηγηθεί στην Επιτροπή του και να ηγηθούν μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας ενημέρωσης όλων των αντίστοιχων κοινοβουλευτικών Επιτροπών στην κατεύθυνση της έμπρακτης αλληλεγγύης καθώς «δεν μπορεί ευρωπαϊκά κράτη να αλληθωρίζουν όταν μια υπό ένταξη χώρα, όπως είναι η Τουρκιά, απειλεί δύο κράτη – μέλη της ΕΕ, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία» και υπογράμμισε πως «δεν είναι δυνατόν χώρες να συνεχίζουν την προμήθεια όπλων στην Τουρκία».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Ιταλικής Δημοκρατίας, Piero Fassino δεσμεύτηκε πως «θα υποβάλω την πρότασή σας για την Τουρκία προς εξέταση. Ακούσατε τις τοποθετήσεις και τις ανησυχίες των συναδέλφων μου γύρω από την Τουρκία, αλλά θα υποβάλω την πρότασή σας σε ευρύτερο πλαίσιο στην Επιτροπή μας». Από την δική του πλευρά πρότεινε να προωθηθεί μια πολυμελή συνάντηση με σειρά από χώρες που συζητούν αυτήν την περίοδο το θέμα των θαλάσσιων ζωνών, έτσι ώστε να αρχίσουμε σιγά-σιγά να οικοδομούμε μια κοινή προσέγγιση για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας». Αναφερόμενος στην τουρκική προκλητικότητα, ο πρόεδρος της Ιταλικής Επιτροπής είπε πως «παρατηρούμε με ανησυχία τις ηγεμονικές επεκτατικές τάσεις της Τουρκίας. Βεβαίως, αποτελεί δικαίωμα κάθε χώρας να ακολουθεί και να χαράσσει την εξωτερική πολιτική που επιθυμεί, υπό μια προϋπόθεση όμως, αυτή είναι ότι για να προωθήσουμε την πολιτική μας δεν μπορούμε, δεν δικαιούμεθα να αποσταθεροποιούμε μια άλλη χώρα […] και αυτό το οποίο συμβαίνει τα τελευταία δύο χρόνια είναι ότι βλέπουμε την Τουρκία να λειτουργεί μονομερώς αποσταθεροποιώντας την κατάσταση στις γειτονικές χώρες, στην Ελλάδα εν γένει στην Ευρωπαϊκή Ένωση». «Χαρήκαμε» είπε για τις διερευνητικές που ξεκίνησαν «ευχόμαστε αυτές οι συζητήσεις να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς και να οδηγήσουν σε απτά αποτελέσματα». Σχετικά με το Κυπριακό, ο κ. Fassino είπε πως οι πρόσφατες εκλογές στο ψευδοκράτος και η νίκη του κ. Τατάρ «δεν μάχεται υπέρ της ένωσης δυστυχώς, καθιστά τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα και αποσταθεροποιεί περαιτέρω την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο» και υπογράμμισε πως «βιώνουμε μια πραγματικότητα μεγάλης αστάθειας».
Σχετικά με την τουρκική προκλητικότητα, από τους Ιταλούς βουλευτές που μετείχαν στην τηλεσυνεδρίαση, η κυρία Lia Quartapelli Procorio (Δημοκρατικό Κόμμα) μεταξύ άλλων ανέφερε πως «αντιλαμβανόμαστε ότι η Ελλάδα, πραγματικά, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με την Τουρκία. Μία χώρα η οποία, έχει σοβαρότατα θέματα Δημοκρατίας στο εσωτερικό της και δυστυχώς, προκαλεί θέματα σε διεθνές επίπεδο, όχι μονάχα στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά η Τουρκία συμπεριφέρεται με ιδιαίτερη επιθετικότητα και στη Λιβύη. Αυτό είναι ένα θέμα πολύ σημαντικό και για την Ελλάδα και για την Ιταλία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη». Θα ήθελα, είπε, «ως Ευρώπη, να κατορθώσουμε, επιτέλους, να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία και όχι ως μεμονωμένα κράτη […] Πρέπει από κοινού, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, να κινηθούμε. Πρέπει να έχουμε μια πιο συνεκτική πολιτική απέναντι στην Τουρκία. Δεν μπορεί η πολιτική αντιμετώπισης της Τουρκίας να είναι διμερής. Πρέπει να είναι καθολική, ευρωπαϊκή. Διαφορετικά δεν θα οδηγηθούμε σε κανένα αποτέλεσμα». Για το θέμα του εμπάργκο στην Τουρκία είπε πως «η Ιταλία, όπως γνωρίζετε, υποστήριξε αυτήν τη στάση, αυτήν την πολιτική. Και μετά την επέμβαση της Τουρκίας στη Συρία πριν από δύο χρόνια, εμείς επιβάλαμε εμπάργκο όπλων τη δεδομένη περίοδο, αλλά και για το μέλλον. Και συχνά μας επιπλήττουν, γιατί υποστηρίζουν ότι είμαστε ιδιαιτέρως αυστηροί και άκαμπτοι και πολύ συχνά δημιουργούνται θέματα τεράστια».
Ο αντιπρόεδρος της Ιταλικής Επιτροπής Εξωτερικών και εκπρόσωπος του κόμματος της Λέγκας του Βορρά, Paolo Formentini επισήμανε ότι η Τουρκία εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό – προσφυγικό «για να ασκήσει πιέσεις και στην Ελλάδα και στην Ε.Ε.». Εμείς είπε «θεωρούμε ότι η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. έχει σταματήσει να υφίσταται, παρότι δεν έχει δοθεί μια επίσημη τέτοια απορριπτική απάντηση από την Ε.Ε.». Σημείωσε ότι για τον αγωγό East Med «οι κυβερνήσεις μας πρέπει να είναι πολύ πιο θαρραλέες. Είναι πολύ σημαντικό οι δύο κυβερνήσεις, να αναλάβουν ακόμα περισσότερες πρωτοβουλίες για την προώθηση των συμφερόντων. Ας θυμηθούμε τι έγινε με την παρουσία της Eni και το επεισόδιο με το πλοίο Γιαβούζ. Θυμηθείτε, όλα όσα συνέβησαν σε ευρωπαϊκά ύδατα όχι μόνο σε ύδατα Κύπρου, αλλά σε ευρωπαϊκά ύδατα. Δεν πρέπει να ξεχνούμε κάποια πράγματα. Πρέπει να συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε αυτά τα περιστατικά, γιατί η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν είναι επιβλαβής μονάχα για την Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και στους κόλπους της ατλαντικής συμμαχίας [..] είναι τεράστιο το θέμα και για το ΝΑΤΟ. Πρέπει οι χώρες μας, να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη Μεσόγειο. Δεν μπορούμε πλέον, να ανεχόμαστε τη συμπεριφορά της Τουρκίας και τη συμπεριφορά κάποιων χωρών, που αναδύονται σιγά σιγά, με επιθετικές πολιτικές».
Ο Ιταλός βουλευτής Andrea Delmastro delle Vedove (Fratelli d’ Italia) ανέφερε πως η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας «είναι μια συμφωνία που αποτελεί μια πρώτη, ανεπαρκή όμως, απάντηση στον επεκτατισμό του Ερντογάν». Η τουρκική επιθετικότητα, είπε, είναι «ένα πρόβλημα που περικλείει και την Ελλάδα και την Ιταλία». Χαρακτήρισε ντροπιαστική τη σιωπή της Ευρώπης, προσθέτοντας πως «ο Ερντογάν εξακολουθεί να προωθεί την πολιτική αποσταθεροποίησης και στη Λιβύη, εισάγοντας όπλα και τροφοδοτώντας συγκρούσεις [..], χρησιμοποιεί το προσφυγικό για να απειλήσει την Ελλάδα, όλο το Νότο αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Ιταλία, ανεξάρτητα από τις διαφορές τους θα πρέπει να ενωθούνε και να αντιμετωπίσουνε από κοινού τον Ερντογάν. Ο Ερντογάν, όμως, ακόμα απολαμβάνει τα οφέλη της προενταξιακής περιόδου και διαδικασίας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εξακολουθεί να τροφοδοτεί την επεκτατική πολιτική του και να προωθεί το Ισλάμ. Είδαμε τι έγινε με την Αγία Σοφία αυτό είναι πάρα πολύ ανησυχητικό. Θέλω, λοιπόν, να εκφράσω την απόλυτη αλληλεγγύη μου στους Έλληνες όμως πραγματικά, η ανεπαρκής πολιτική της Ευρώπης είναι ντροπιαστική πραγματικά [..] και το να ξακολουθούμε να αφήνουμε τον Ερντογάν να στέλνει τα πλοία του στα ελληνικά ύδατα, να απειλεί, να δημιουργεί εντάσεις». Και ανέφερε πως το κόμμα του έχει «καταθέσει ένα ψήφισμα που ζητάει η Ιταλία επισήμως να προχωρήσει για την ανάκληση του αιτήματός της Τουρκίας να εισέλθει ως μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι, δεν είναι δυνατόν να βρίσκεται ακόμα σε προενταξιακή περίοδο μια χώρα η οποία τροφοδοτεί τέτοιου είδους εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ευρώπη». Η Ε.Ε., είπε, «πρέπει να ξαναβρεί τις προτεραιότητες, να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα απειλές κατά της εθνικής κυριαρχίας των χωρών».
