Μετά την απόφαση εκσυγχρονισμού των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας σε F-16V, το βάρος του ενδιαφέροντος ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων έχει φυσιολογικά μεταφερθεί στο Πολεμικό Ναυτικό. Αν εξαιρέσουμε τις 6 εκσυγχρονισμένες φρεγάτες κλάσης S, τα υπόλοιπα πλοία πρώτης γραμμής του ΠΝ χρήζουν είτε αντικατάστασης (3 μη εκσυγχρονισμένες S) είτε άμεσου εκσυγχρονισμού (φρεγάτες MEKO200HN).
Η ανάγκη εκσυγχρονισμού των φρεγατών ΜΕΚΟ είναι προφανής. Τα πλοία έχουν συμπληρώσει 20 χρόνια ευδοκίμου υπηρεσίας στη θάλασσα, και προφανώς θα συμπληρώσουν άλλα 20 (με βάση την τακτική του ΠΝ). Συνεπώς, είναι ίσως περισσότερο από υποχρεωτικός ο εκσυγχρονισμός τους, προκειμένου να συνεχίσουν να προσφέρουν, να βελτιωθεί η μαχητική τους ικανότητα, αλλά και να βελτιωθεί η διαθεσιμότητά τους με την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων υποσυστημάτων που δημιουργούν προβλήματα λόγω παλαιότητας και μη διαθεσιμότητας υλικών.
Από όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα, το ΠΝ προσανατολιζόταν στην υλοποίηση ενός προγράμματος εκσυγχρονισμού “μεσαίου” επιπέδου, ανάλογου με αυτό που υλοποίησε στις φρεγάτες κλάσης S. Σκοπός του ήταν να μειώσει όσο μπορεί το κόστος, προκειμένου να χωρέσουν όλα σε έναν απίστευτα “πιεσμένο” προϋπολογισμό, ύψους 100 εκ. ευρώ. Με τόσα όμως χρήματα, δεν μπορεί να γίνει τίποτα αξιόλογο στα καλύτερα και ισχυρότερα πλοία μας. Το ΠΝ, ήθελε λοιπόν την αγορά διαφόρων υποσυστημάτων, και την τοποθέτηση στα πλοία, προκειμένου να συμπιέσει το κόστος.
Η λογική ήταν απλή αν και αμφιλεγόμενη. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να φωνάξει την Thales να εγκαταστήσει το TACTICOS και το SMART-S Mk2, αλλά η ολοκλήρωση των υπολοίπων συστημάτων θα γινόταν από το ίδιο με την βοήθεια της Thales. Έτσι το ΠΝ θα γλύτωνε από το εργολαβικό όφελος, αλλά δεν ήταν απολύτως σίγουρο ότι το αποτέλεσμα θα ήταν ολοκληρωμένο. Θυμίζουμε την περίπτωση των EMB-145AEW, όταν το αεροσκάφος και ραντάρ το πρόσφερε άλλη εταιρεία, και την διασύνδεση στο Ολοκλήρωμένο Σύστημα Αεράμυνας άλλη.
Σημαντική αναβάθμιση δυνατοτήτων του ΠΝ με εγκατάσταση νέων ηλεκτροπτικών αισθητήρων σε πλοία
Αν μείνουμε σε αυτή την λογική, το κόστος, χωρίς να υπολογίσουμε τα κόστη ολοκλήρωσης θα είχαν ως εξής. Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες από το Navalanalyses.com, το κόστος των ραντάρ SMART-S Mk2 είναι αρκετά μικρό, περίπου στα 8-9 εκ. ευρώ έκαστο. Το TACTICOS είναι αρκετά ακριβότερο, και πρέπει να πλησιάζει τα 20 εκ. ευρώ το κάθε κομμάτι, ενώ ένα ικανό ηλεκτρο-οπτικό σύστημα, απαραίτητο όσο τα ραντάρ σε ένα πλοίο, κοστίζει κοντά στα 6 εκ. ευρώ. Ευτυχώς, το κόστος των ηλεκτρο-οπτικών συστημάτων καλύφθηκε από άλλη πηγή, και έτσι ας πούμε πως γλυτώσαμε περίπου 24 εκ. ευρώ από τον εκσυγχρονισμό.
Κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, είναι πως το ΠΝ επιθυμεί την τοποθέτηση δυο πυργίσκων με πυροβόλο 20 χιλιοστών, προκειμένου τα πλοία να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν ασύμμετρες απειλές. Δυστυχώς όμως αυτή είναι η μόνη αύξηση της μαχητικής ικανότητας που προβλέπεται (εκτός ίσως από την εγκατάσταση ESSM Block2 στο μέλλον). Το κόστος των πυργίσκων είναι επίσης αρκετά χαμηλό, καθώς υπάρχουν αρκετές λύσεις στην αγορά. Σε κάθε περίπτωση, με περίπου 40 εκ. ευρώ ανα πλοίο (ή 160 εκ ευρώ) μπορούμε να κάνουμε ένα midi εκσυγχρονισμό που θα επιτρέψει να παραμείνουν επιχειρησιακά για αρκετά χρόνια ακόμη.
Από εκεί και πέρα, το ΠΝ χρειάζεται αλλαγή και σε διάφορα άλλα υποσυστήματα, στα οποία δεν θα θέλαμε να επεκταθούμε αυτή την στιγμή. Δυστυχώς, από όσο ξέρουμε μέχρι σήμερα, στον σχεδιασμό δεν προβλέπεται Link16, κάτι απολύτως απαραίτητο σε έναν δικτυοκεντρικό πόλεμο στο Αιγαίο. Πρέπει να πούμε πως το ΠΝ έχει διασυνδέσει όλα τα πλοία του με Link11, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεδομένα βολής για παράδειγμα από το EMB145AEW ή ένα SABR AESA από F-16V δεν θα ήταν καλοδεχούμενα σε μια κρίσιμη στιγμή. Δεν θα πούμε κάτι περισσότερο, ούτε θα το παίξουμε έξυπνοι, εμπιστευόμαστε το ΠΝ και τα στελέχη του. Ήδη υπάρχουν σκέψεις όχι απλά για Link16, αλλά και για Link22!
Κάπου εδώ εμφανίστηκαν δυο ενδιαφερόμενοι για το πρόγραμμα του ΠΝ. Πρώτη η Lockheed Martin που ήρθε σαν Lockheed Martin Canada, που μετά τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών Halifax του καναδικού ναυτικού, ανέλαβε τον εκσυγχρονισμό των δυο φρεγατών Anzac της Νέας Ζηλανδίας.
Αρχίζει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των MEKO 200 της Ν. Ζηλανδίας
Καρδιά του συστήματος είναι το ΚΠΜ CMS330, το οποίο εμφανίζεται αρκετά φθηνότερο του TACTICOS. Από όσο γνωρίζουμε, το ΠΝ προτιμά το TACTICOS, καθώς διάφορες εκδοχές του είναι τοποθετημένες σε φρεγάτες S και πυραυλακάτους Super VIta. Αυτός όμως δεν είναι ικανός λόγος για την απόρριψη του CMS330, αν μάλιστα τελικά είναι φθηνότερο. Λογικά, το CMS330 θα μπορούσε με ένα interface να προσομοιάσει του TACTICOS, όπως για παράδειγμα οι χρήστες MAC μπορούν να έχουν Windows μέσω διαφόρων λύσεων (πχ Parallels). Η ισχυρή πλευρά της λύσης CMS330 είναι το χαμηλό κόστος, και η συμβατότητα με τα υπόλοιπα όπλα των ΜΕΚΟ200ΗΝ.
Πριν λίγες μέρες, και συγκεκριμένα την Πέμπτη, κλιμάκιο της Naval Group έκανε επιθεώρηση στην φρεγάτα ΥΔΡΑ. Οι Γάλλοι έχουν τις δικές τους λύσεις εκσυγχρονισμού, και μάλιστα υλοποιούν πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του αεροπλανοφόρου τους Charles De Gaulle (μόλις τελείωσε) και τριών φρεγατών LaFayette. Το πρόβλημα των Γάλλων είναι πως λογικά θα προσφέρουν το SETIS. Το τελευταίο είναι ένα εξαιρετικά προηγμένο CMS, και εξέλιξή του τοποθετείται και στις Belh@rra, αλλά έχει ένα μειονέκτημα, καθώς οι πληροφορίες μας λένε πως δεν μπορεί να κάνει χρήση άλλων όπλων πλην γαλλικών. Αυτό σημαίνει ότι οι ESSM, είτε οι υπάρχοντες, Block I, είτε οι μελλοντικοί, Block II πρέπει να πάνε περίπατο, ή να πιστοποιηθούν, φυσικά με ελληνικό κόστος.
Η Naval Group ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό των MEKO200HN, επίσκεψη σε φρεγάτα
Σε έναν ιδανικό κόσμο, οι Γάλλοι θα “γαλλοποιούσαν” (επιτρέψτε μας τον αδόκιμο όρο) τις ΜΕΚΟ, με τοποθέτηση Sylver στην θέση του Mk48, και ASTER 15 στην θέση των ESSM. Έτσι οι ESSM θα μεταφέρονταν επιτέλους στις S, και το κόστος θα πήγαινε στο “πακέτο” των Belh@rra. Με SETIS, οι ΜΕΚΟ θα είχαν μεγάλες επιχειρησιακές ομοιότητες με τις μελλοντικές Belh@rra, αλλά το κόστος, σε αυτή την περίπτωση, θα ξεπερνούσε όσα μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά. Στις 2 νεοζηλανδικές φρεγάτες, μόνο η αντικατάσταση των Sea Sparrow από CAMM απαίτησε 148 εκ. δολάρια.
Το θέμα είναι πως οι Γάλλοι έρχονται δυναμικά και προφανώς κρύβουν ίσως κάποιον χρηματοδοτικό άσσο στο μανίκι τους. Οι Αμερικανοί (Καναδοί ουσιαστικά) έχουν στο μανίκι τους τον σίγουρο άσσο της συμβατότητας του CMS330 με τα υποσυστήματα των ΜΕΚΟ. Το ΠΝ από την πλευρά του, απλά δεν έχει κανένα άσσο, καθώς το Υπουργείο Οικονομικών αρνείται πεισματικά να δώσει μια σταθερή γραμμή χρηματοδότησης, απαραίτητη για την έναρξη ενός προγράμματος εκσυγχρονισμού. Το “βλέποντας και κάνοντας” δεν είναι σοβαρή επιλογή.
Το πρόβλημα είναι πως στο τραπέζι έχει πέσει και στις τρεις λύσεις, η πιθανότητα εκσυγχρονισμού μόνο ενός, δύο ή τριών πλοίων. Αυτό σημαίνει, πως την κρισιμότερη στιγμή της ιστορίας τριβής του ΠΝ με το Τουρκικό Ναυτικό, η Ελλάδα σκέφτεται να μην εκσυγχρονίσει και τα 4 καλύτερα πλοία της, αλλά κάποια από αυτά. Συγχωρέστε μας, θα το αφήσουμε ασχολίαστο, καθώς με το φετινό μόνο επίδομα που θα δοθεί, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε μέχρι και Tomahawk στα πλοία μας.
Γιατί, όπως είναι λογικό υπάρχει και τέταρτο σενάριο για τις φρεγάτες ΜΕΚΟ200ΗΝ. Θα μπορούσαμε απλά να μην κάνουμε τίποτα, και να τις αφήσουμε στην τύχη τους. Εδώ κάποιες S υπηρετούν 40 χρόνια χωρίς να τους αλλάξουμε βίδα, οι ΜΕΚΟ που είναι μόλις 20 ετών θέλουν και εκσυγχρονισμό;
Τώρα, τι θα θέλαμε εμείς; εδώ έχουμε άποψη, και είναι απλή. Εκσυγχρονισμός του ΚΠΜ, ESSM Block 2 άμεσα, Link 16 και Link 22, εκσυγχρονισμός των Phalanx, τορπίλες MU90, ραντάρ NS100.
Αλλά είμαστε αρκετά μεγάλοι για να ξέρουμε πως α. δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, και β. έρχονται εκλογές, στην επόμενη κρίση στο Αιγαίο θα έχουμε περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους και αρκετά επιδόματα να μας προστατεύσουν…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο έχει συγκεντρώσει όλα όσα ξέρουμε για τον σχεδιαζόμενο εκσυγχρονισμό, σαν βάση για συζήτηση. Παρακαλούμε σχολιάζετε κόσμια.
