Ινδία-Πακιστάν: Η χρόνια διαμάχη των δύο πυρηνικών δυνάμεων

Η επιδρομή ινδικών Μ2000 στις 26 Φεβρουαρίου πέραν της Γραμμής Ελέγχου (Line of Control, LoC) που αποτελούν τα de facto σύνορα Ινδίας-Πακιστάν στην διαφιλονικούμενη περιοχή του Κασμίρ, ήταν η θρυαλλίδα για την νέα ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών. Σύμφωνα με την ινδική πλευρά, η αεροπορική επιδρομή ήταν η απάντηση στην επίθεση αυτοκτονίας της εδρεύουσας στο Πακιστάν τρομοκρατικής οργάνωσης Τζαΐς ε-Μοχάμαντ που πραγματοποιήθηκε στο ελεγχόμενο από την Ινδία Κασμίρ στις 14 Φεβρουραίου με αποτέλεσμα τον θάνατο 40 παραστρατιωτικών.
Στόχος της επιδρομής εντός πακιστανικού εδάφους ήταν ένα στρατόπεδο της οργάνωσης κοντά στο Μπάλακοτ. Το Πακιστάν αρνείται τους ινδικούς ισχυρισμούς υποστηρίζοντας ότι εκεί δεν υπάρχει τίποτα. Το θέμα όμως είναι ότι η επιδρομή ήταν η πρώτη από το 1971 που οι δύο χώρες συγκρούσθηκαν για το Κασμίρ η οποία πραγματοποιήθηκε πέραν της LoC. Ούτε στον σύντομο πόλεμο του Κάργκιλ το 1999 δεν είχαν περάσει ινδικά αεροπλάνα την μεθόριο.

Οι σχέσεις Ινδίας-Πακιστάν –πυρηνικές δυνάμεις και οι δύο– ουδέποτε ήταν σχέσεις καλής γειτονίας. Από τον διαχωρισμό της Ινδίας το 1947 σε δύο κράτη μέχρι σήμερα, Ινδοί και Πακιστανοί έχουν πολεμήσει τρείς φορές μεταξύ τους –τις δύο για το Κασμίρ. Η περιοχή αυτή μύριζε πάντα μπαρούτι…
Οκτώβριος 1947: Δύο μήνες μετά την ανεξαρτησία τους, οι δύο χώρες συγκρούονται για την συγκεκριμένη περιοχή. Αμφότερες διεκδικούν ολόκληρο το Κασμίρ ωστόσο σήμερα ελέγχουν μόνο ένα μέρος του.
Αύγουστος 1965: Ινδία και Πακιστάν θα εμπλακούν σε μια ακόμη σύντομη σύρραξη για το διαφιλονικούμενο Κασμίρ.
Δεκέμβριος 1971: Η Ινδία υποστηρίζει την προσπάθεια του Ανατολικού Πακιστάν να καταστεί ανεξάρτητο, με την Αεροπορία της να πραγματοποιεί βομβαρδισμούς στο Πακιστάν. Ο πόλεμος τελειώνει με την δημιουργία του Μπανγκλαντές.
Μάϊος 1999: Πακιστανοί στρατιώτες και πολιτοφύλακες καταλαμβάνουν ινδικά φυλάκια στα βουνά Κάργκιλ. Η Ινδία απαντά με αεροπορικές προσβολές και χερσαίες επιθέσεις απωθώντας τους εισβολείς.

Οκτώβριος 2001: Μια επίθεση στο τοπικό Κοινοβούλιο του ινδικού τμήματος του Κασμίρ αφήνει 38 ανθρώπους νεκρούς. Δύο μήνες αργότερα, μια αντίστοιχη επίθεση στο ινδικό Κοινοβούλιο στο Δελχί διεκδικεί τις ζωές 14 ατόμων.
Νοέμβριος 2008: Συντονισμένες τρομοκρατικές επιθέσεις κατά του κύριου σιδηροδρομικού σταθμού, πολυτελών ξενοδοχείων και ενός εβραϊκού πολιτιστικού κέντρου στο Μουμπάϊ προκαλεί εκατόμβη θυμάτων. Η Ινδία κατηγορεί ως υπεύθυνη για τον θάνατο 166 ανθρώπων την εξτρεμιστική οργάνωση Λασκαρί-Τάϊμπα η οποία έχει την βάση της στο Πακιστάν.
Ιανουάριος 2016: Η ινδική αεροπορική βάση Πατάνκοτ δέχεται επί τέσσερεις ημέρες επίθεση. Επτά Ινδοί στρατιώτες νεκροί και έξι από τους επιτιθέμενους.

18 Σεπτεμβρίου 2016: Επίθεση στην στρατιωτική βάση Ουρί, στο ινδικό τμήμα του Κασμίρ, έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο 19 στρατιωτών.
30 Σεπτεμβρίου 2016: Η Ινδία ανακοινώνει ότι κατάφερε πλήγματα «χειρουργικής ακρίβειας» σε ένοπλες ομάδες στο πακιστανικό τμήμα του Κασμίρ. Το Πακιστάν διαψεύδει ότι έγιναν επιδρομές.
26 Φεβρουαρίου 2019: Ινδικά μαχητικά χτυπούν «στρατόπεδο τρομοκρατών» μέσα στο Πακιστάν. Το Ισλαμαμπάντ υπόσχεται να απαντήσει «όταν και όπου αυτό επιλέξει». Σε λιγότερο από 24 ώρες το Πακιστάν πραγματοποιεί επιδρομές ανακοινώνοντας ότι η Αεροπορία του κατέρριψε δύο ινδικά μαχητικά πάνω από το πακιστανικό τμήμα του Κασμίρ. Η Ινδία κλείνει για ένα διάστημα τον εναέριο χώρο της στα βόρεια της χώρας.

Και τώρα, τί; Ινδία και Πακιστάν δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν κλιμάκωση, όμως αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση: πώς να την αποφύγουν πριν τα πράγματα ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. Και μόνο ότι δύο πυρηνικές δυνάμεις πραγματοποιούν αεροπορικές επιδρομές η μία εναντίον της άλλης είναι αρκετά ανησυχητικό. «Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά» παραδέχεται στο BBC ο Χουσεΐν Χακκανι, πρώην πρεσβευτής του Πακιστάν στις ΗΠΑ και σύμβουλος τριών Πακιστανών πρωθυπουργών.
Από την πλευρά τους οι Ινδοί πιστεύουν ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας πρέπει να είναι έτοιμες για ένα «ευρύ φάσμα σύγκρουσης» –ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Σίγουρα δεν είναι καλό. Ωστόσο, για να κλιμακωθεί η κατάσταση σε σημείο πυρηνικής αναμέτρησης μεσολαβούν ακόμη «αρκετά βήματα» υποστηρίζει ο Ντάνιελ Μάρκυ του Johns Hopkins University. Το επόμενο βήμα κλιμάκωσης της έντασης θα ήταν αν το Πακιστάν χτυπούσε ινδικούς πολιτικούς στόχους, εκτιμά. Όμως κάτι τέτοιο φαντάζει μάλλον απίθανο.
Αλέξανδρος Θεολόγου