Σε δηλώσεις ουκρανών και αμερικανών αξιωματούχων επισημαίνεται το τελευταίο διάστημα ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει στρατεύματα στα σύνορα της Ουκρανίας προκειμένου να πραγματοποιήσει εισβολή στα ουκρανικά εδάφη. Η Μόσχα διαψεύδει κατηγορηματικά ότι σχεδιάζει μια τέτοια επιχείρηση, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν για τις ρωσικές κινήσεις στην περιοχή.
Καθώς οι επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν σήμερα για να συζητήσουν το εν λόγω ζήτημα, ακολουθούν πέντε ερωτήσεις για να γίνει καλύτερα κατανοητή αυτή η κρίση.
– Τι συμβαίνει επί του πεδίου;
– Στο τέλος Οκτωβρίου άρχισαν να κυκλοφορούν βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποστηριζόταν ότι έδειχναν κινήσεις στρατευμάτων, αρμάτων και άλλων βαρέων ρωσικών όπλων προς την κατεύθυνση των ουκρανικών συνόρων.
Ουκρανοί αξιωματούχοι είχαν υποστηρίξει τότε πως η Ρωσία ανέπτυξε εκεί περίπου 115.000 στρατιωτικούς.
Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του κατηγορούν τη Μόσχα ότι προμηθεύει με στρατεύματα και όπλα τους φιλορώσους αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας αφότου ξέσπασε η ένοπλη σύγκρουση σ’ αυτή τη ζώνη το 2014, λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Οι κατηγορίες αυτές απορρίπτονται κατηγορηματικά από το Κρεμλίνο.
Στις 11 Νοεμβρίου, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε πως η Ουάσινγκτον έχει «σοβαρές ανησυχίες για τις ασυνήθιστες στρατιωτικές δραστηριότητες της Ρωσίας» σ’ αυτή τη ζώνη.
– Γιατί τώρα;
– Στο παρελθόν η Ρωσία είχε και πάλι συγκεντρώσει στρατεύματα στα σύνορα με την Ουκρανία, ιδιαίτερα τον Απρίλιο, όταν περίπου 100.000 στρατιωτικοί είχαν αναπτυχθεί εκεί.
Η Μόσχα διαβεβαίωσε ότι τα απέσυρε λίγο μετά την ανακοίνωση για την πρώτη σύνοδο κορυφής ανάμεσα στο ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν. Ορισμένοι αναλυτές είχαν υποστηρίξει τότε πως η Ρωσία έκανε επίδειξη δύναμης για να βρεθεί σε θέση ισχύος καθώς πλησίαζε αυτή η συνάντηση.
Καθώς η Μόσχα και η Ουάσινγκτον συζητούν αυτή τη στιγμή για τη διοργάνωση μιας νέας συνάντησης κορυφής των Πούτιν και Μπάιντεν, ειδικοί εκτιμούν πως η Ρωσία μπορεί να καταφύγει στην ίδια τακτική.
Άλλοι υποστηρίζουν πως η Ρωσία είδε με πολύ στραβό μάτι τη χρησιμοποίηση στα τέλη Οκτωβρίου από την Ουκρανία μη επανδρωμένων αεροσκαφών κατασκευασμένων στην Τουρκία, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, και στέλνει έτσι μια προειδοποίηση.
– Τι θέλει ο Πούτιν;
– Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατηγόρησε αυτή την εβδομάδα τη Δύση ότι υποθάλπει τις εντάσεις με στρατιωτικά γυμνάσια στη Μαύρη Θάλασσα και με την παράδοση σύγχρονων όπλων στο Κίεβο, ενώ προειδοποίησε κατά της παραβίασης «κόκκινων γραμμών».
Χθες, Τετάρτη, κάλεσε για διαπραγματεύσεις με τη Δύση ώστε να λάβει «νομικές εγγυήσεις» κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς. Η Ρωσία δεν θέλει να ενταχθεί το Κίεβο στον οργανισμό αυτό, τον οποίο αντιλαμβάνεται ως απειλή. Σε μακροσκελές άρθρο του, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο, ο Πούτιν κατηγόρησε τις δυτικές χώρες ότι καλλιεργούν αντιρωσικά αισθήματα στην Ουκρανία.
Οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι «ένας και μόνο λαός», έγραψε υπογραμμίζοντας τους «πνευματικούς, ανθρώπινους, πολιτισμικούς δεσμούς» που «έχουν εξυφανθεί εδώ και αιώνες».
«Και δεν θα επιτρέψουμε ποτέ τα ιστορικά εδάφη μας και οι άνθρωποι που είναι κοντά μας και που ζουν εκεί να χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ρωσίας», προειδοποίησε.
– Πώς αντιδρούν οι Δυτικοί;
– Ο Μπλίνκεν έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα τη Μόσχα εναντίον μιας επέμβασης. Το Λονδίνο, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν διατυπώσει παρόμοιες προειδοποιήσεις.
Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε αυτή την εβδομάδα το Κίεβο ότι έχει συγκεντρώσει 125.000 στρατιώτες στην ανατολική Ουκρανία, ενώ ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε πως δεν αποκλείει «το καθεστώς του Κιέβου να ξεκινήσει μια στρατιωτική περιπέτεια» εναντίον της Ρωσίας.
Σήμερα οι Μπλίνκεν και Λαβρόφ πρόκειται να συνομιλήσουν στη Στοκχόλμη για να συζητήσουν για τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
– Πόσες είναι οι πιθανότητες μιας εισβολής;
– Η Ρωσία χαρακτήρισε «υστερία» τις κατηγορίες σε βάρος της, με τον Πούτιν να υπογραμμίζει αυτή την εβδομάδα πως την άνοιξη δεν έγινε καμιά εισβολή, παρόλο που εκφράζονταν παρόμοιες ανησυχίες.
Ο Αλεξάντρ Μπαούνοφ, αναλυτής στο Κέντρο Κάρνεγκι της Μόσχας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως θα μπορούσε «δύσκολα να φανταστεί μια εισβολή χωρίς λόγο».
Το 2008, ο ρωσικός στρατός έσπευσε σε βοήθεια των αυτονομιστών της γεωργιανής δημοκρατίας της Νότιας Οσετίας έπειτα από μια στρατιωτική επέμβαση της Γεωργίας, πρόεδρος της οποίας ήταν τότε ο Μιχαήλ Σαακασβίλι. Μέσα σε πέντε ημέρες οι ρωσικές δυνάμεις είχαν τρέψει σε φυγή τον γεωργιανό στρατό.
Στα τέλη Νοεμβρίου, η ρωσική υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών (SVR) συνέκρινε τη σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία με εκείνη του 2008 στη Γεωργία και κάλεσε τον Ζελένσκι να μην κάνει το ίδιο λάθος με τον Σαακασβίλι. «Αυτό του κόστισε ακριβά», υπενθύμισε η SVR.
