Ο Τραμπ ήταν από την προ εκλογής του εποχής, ο πλέον αμφιλεγόμενος υποψήφιος για Πρόεδρος των ΗΠΑ. Αντισυμβατικός, με διάφορες “περίεργες” απόψεις για ένα πλήθος θεμάτων, σίγουρα ενάντια στο ρεύμα. Σταματάμε εδώ, γιατί γνωρίζουμε ότι πολλοί είναι έτοιμοι να μας κατηγορήσουν σαν “Τραμπικούς” (ή το αντίθετο), και ως γνωστό αποφεύγουμε να εμπλακούμε με την πολιτική. Άλλωστε, τον τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ και την Κίνα, που αργά αλλά σταθερά τον κλιμακώνει. Δεν θα ασχοληθούμε επίσης με το θέμα, παρότι απειλεί να πλήξει και την χώρα μας σαν μέλος της ΕΕ (και μάλιστα από τα πλέον αδύναμα).
Η πρόσφατη Σύνοδος Ηγετών του ΝΑΤΟ δεν έκρυβε ουδεμία έκπληξη. Ο Τραμπ ζήτησε από τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, και ειδικά της χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες όχι απλά στο 2%, που ούτως ή άλλως οφείλουν, αλλά στο 4%! Η λογική του είναι απλή. Δεν μπορούν οι ΗΠΑ να πληρώνουν για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, nice and clear!
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που προσπαθούν να εκτρέψουν κάθε διαθέσιμο πόρο σε κοινωνική πολιτική, προκειμένου να πολεμήσουν τον λαϊκισμό στις χώρες τους, μάλλον δεν αντέδρασαν και πολύ καλά, καθώς εκτός ίσως λίγων χωρών, όπως η Ελλάδα, που ούτως ή άλλως ξοδεύουν άνω του 2% για την Άμυνα (και στην περίπτωση της χώρας μας, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία θα πρέπει να ξοδεύουμε ίσως και 6% και πάλι να μην φτάνει…).
Ακόμη και ο Ερντογάν, που έχει σαν χόμπι την εισβολή σε γειτονικά κράτη, λογικά δεν τον “παίρνει” να αυξήσει κι άλλο τις αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας. Αλλά ας δούμε, γιατί το λέει και το ξαναλέει αυτό ο Ντόναλντ; τι τον οδηγεί να ζητά αύξηση των αμυντικών δαπανών;
Τις παλιές “καλές” (#not) εποχές του Ψυχρού Πολέμου, οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης είχαν αξιοσημείωτα ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις. Ειδικά η πάλαι ποτέ Δυτική Γερμανία είχε έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς του ΝΑΤΟ, με χιλιάδες άρματα μάχης, μαχητικά, ελικόπτερα, στοιχεία πυροβολικού. Πράγμα απόλυτα λογικό, καθώς ήταν πάνω στην πρώτη γραμμή, και όλα τα σενάρια ήθελαν τις σοβιετικές τεθωρακισμένες μεραρχίες να φτάνουν στην Βόννη σε λίγες ώρες μετά από την έναρξη της σοβιετικής επίθεσης. Ακόμη και μικρότερες χώρες, όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Αυστρία είχαν Ένοπλες Δυνάμεις αρκετά μεγάλες σε σχέση με την έκταση και τον πληθυσμό τους.
Η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου, το Άνοιγμα του Σιδηρούν Παραπετάσματος οδήγησε την Ευρώπη σε έναν ουσιαστικό αφοπλισμό. Οι περισσότερες χώρες έμειναν με μια φούχτα μαχητικά, με δυο τρεις ουλαμούς αρμάτων, και μερικά πυροβόλα. Μόνο οι ΗΠΑ, που είδαν τον κίνδυνο των περιφερειακών συρράξεων διατήρησαν μειωμένες μεν (σε σχέση με τον Ψυχρό Πόλεμο) ΕΔ, ισχυρές σε κάθε επίπεδο δε. ΗΠΑ και Ευρώπη πολέμησαν μαζί εναντίον του Ιράκ (δυο φορές) και της Σερβίας (αρκετές περιόδους, Κροατία, Βοσνία, Ερζεγοβίνη), αλλά οι ΗΠΑ συνέχισαν να διατηρούν την στρατιωτική ισχύ τους, ενώ η Ευρώπη σταδιακά έχανε την όποια ισχύ, καθώς πολλά συστήματα αποσύρονταν χωρίς αντικαταστάτες.
Όλα πήγαιναν καλά για την Ευρώπη. Η Ρωσία ήταν εξαιρετικός εταίρος, η Κίνα το ίδιο, οι αραβικές χώρες υπέροχες αγορές για τα ευρωπαϊκά προϊόντα. Συνέβησαν όμως μερικά “γεγονότα”. Καταρχάς ο ένοικος του Κρεμλίνου την νέα χιλιετία δεν θύμιζε τους παλιούς (μετά Σοβιέτ εποχής). Παρά το γεγονός ότι δεν είχε μοχλό της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας, αλλά το πετρέλαιο και τους ορυκτούς πόρους, η Ρωσία άρχισε πολύ αργά να επανεξοπλίζεται. Ακόμη και σήμερα δεν έχει φυσικά ούτε σοβαρό κλάσμα της ισχύος της ΕΣΣΔ, αλλά η σημερινή κατάσταση των ρωσικών ΕΔ δεν έχει σχέση με το χάλι της εποχής της Τσετσενίας.
Από την άλλη ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη. Μια σειρά εξεγέρσεων κατά μη δημοκρατικών καθεστώτων σε όλη της Βόρεια Αφρική, και κάπου στην Μέση Ανατολή, που η Ευρώπη τις είδε κάτι σαν την Γαλλική Επανάσταση. Το αποτέλεσμα, αν εξαιρέσουμε Τυνησία και Αίγυπτο, δεν ήταν το καλύτερο (το λέμε ευγενικά). Η Λιβύη και η Συρία κατρακύλησαν στο χάος, και τελικά τα “κάστανα από την φωτιά” τα έβγαλαν οι ΗΠΑ (και τα βγάζουν ακόμα), και στην περίπτωση της Συρίας και η Ρωσία (υποστηρίζοντας βέβαια τον Άσαντ). Οι Ευρωπαίοι συμμετέχουν σε όλες τις επιχειρήσεις, αλλά η συμμετοχή τους δεν συγκρίνεται με αυτή των ΗΠΑ ούτε για αστείο.
H Ρωσία μειώνει 10% την τιμή Φυσικού Αερίου για την Τουρκία και δίνει και «ρεγάλο» 1 δις δολάρια!
Κάπου εκεί, πριν περίπου 14 χρόνια η Ευρώπη είδε με μεγάλη συμπάθεια τα τεκταινόμενα στην Πορτοκαλί Επανάσταση στην Ουκρανία, κάτι όμως που δεν είδε και ο Πούτιν. Μπορεί λοιπόν ο τελευταίος να δέχτηκε την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, η διαφυγή όμως της Ουκρανίας από την σφαίρα επιρροής της Ρωσίας ήταν μη αποδεκτή, ούτε γι΄αυτόν, ούτε για τους Ρώσους. Η αναίμακτη αλλά με στρατιωτικά μέσα κατάληψη της Κριμαίας, και οι μάχες στην Ανατολική Ουκρανία ξύπνησαν μνήμες Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη. Τότε ξαφνικά, σαν οι Ευρωπαίοι να ξύπνησαν από έναν λήθαργο, θυμήθηκαν τα χιλιάδες άρματα μάχης, ΤΟΜΑ, αυτοκινούμενα πυροβόλα της Ρωσίας, διαπίστωσαν ότι η Ρωσική Αεροπορία δεν βασιζόταν σε αρχαία Su-27 αλλά σε υπερσύγχρονα Su-30SM/Su-35S, είχε ακόμη στρατηγικά βομβαρδιστικά, φρεγάτες και αντιτορπιλλικά. Σε όλα αυτά η Ευρώπη είχε να αντιπαρατάξει μόνο (ή σχεδόν μόνο)… τις ΗΠΑ!
Φυσικά η Ρωσία δεν είχε δείξει ποτέ ότι έχει σκοπό να κάνει χρήση των όπλων της εναντίον της Ευρώπης, κι αυτή όπως οι περισσότερες χώρες διατηρεί Ένοπλες Δυνάμεις για την υπεράσπιση των -αχανών- εδαφών της, και των συμφερόντων της. Όλα αυτά ίσως να είναι και φόβοι που βγήκαν από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, όταν κάποτε οι επιτελείς του ΝΑΤΟ μέτραγαν τον χρόνο που χρειαζόντουσαν τα Τ-80 να φτάσουν στην Αμβέρσα, πριν ή μετά την άφιξη των αμερικανικών Ambrams M1… Κι εκεί που όλοι τα είχαν ξεχάσει, η εμφάνιση των “πράσινων ανθρωπακίων” στην Κριμαία, έφτανε να τρομάξει τους Ευρωπαίους. Ακόμη κι αν οι Γερμανοί ήταν καθησυχαστικοί (έχουν τεράστιο όγκο συναλλαγών με τους Ρώσους), οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, καθώς κι άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που έζησαν υπό την σοβιετική μπότα έδειξαν να έχουν άλλη άποψη. Φυσικά, όλοι στράφηκαν για βοήθεια στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ επί Ομπάμα ξεκίνησαν μεγάλης κλίμακας ασκήσεις επί ευρωπαϊκού εδάφους, αέρα, και θάλασσας, ενώ άρχισαν να αποθηκεύουν και βαρύ οπλισμό σε ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι σε περίοδο κρίσης θα έφταναν μόνο χειριστές των όπλων. Παλιές κλασικές λύσεις. Με τον Τραμπ τα πράγματα δεν άλλαξαν, οι ασκήσεις συνεχίστηκαν, τα σχέδια επικαιροποιήθηκαν. Απλά ο Τραμπ αντιλαμβάνεται πως το πρόβλημα γεωστρατηγικά των ΗΠΑ δεν είναι τόσο η Ρωσία, αλλά η Κίνα. Μόνο η Κίνα μπορεί να ανταγωνιστεί τεχνολογικά και οικονομικά τις ΗΠΑ, η Ρωσία, με μια οικονομία ελεγχόμενη από λίγους, μια δημοκρατία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μιας ολιγάριθμης νομεκλατούρας, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ανοιχτά στρατιωτικά τις ΗΠΑ, ότι κι αν λένε τα “φερέφωνα” του Κρεμλίνου.
Μήπως η επόμενη στρατιωτική απειλή για την ΕΕ δεν είναι η Ρωσία αλλά η Τουρκία;
Το καλύτερό της μαχητικό Su-35S σχεδιάστηκε την δεκαετία του ’70, το αεροπλανοφόρο της χρειάζεται ρυμουλκά για να είναι σίγουρο πως θα πλεύσει με επιτυχία, το νέο άρμα μάχης Armata παραγγέλθηκε στον ιλλιγιώδη αριθμό των …100 αντιτύπων, την στιγμή που ο Ρωσικός Στρατός συνεχίζει να βασίζεται στο Τ-90, μια σχεδίαση που πηγαίνει πίσω στο …Τ-64. Αντίθετα η Κίνα φτιάχνει συνεχώς νέα αεροσκάφη (υστερεί βέβαια δραματικά σε κινητήρες), πλοία, αεροπλανοφόρα, πυραύλους κοκ. Το reverse engineering πλέον αδικεί τις κινεζικές προσπάθειες. Και το χειρότερο, αρχίζει πλέον να κοιτά τις χώρες τριγύρω σαν Lebensraum.
Συνεπώς, το πρόβλημα στρατηγικά των ΗΠΑ είναι η Κίνα, η Ρωσία έρχεται δεύτερη. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως οι ΗΠΑ θα αφήσουν την Ευρώπη και συγκεκριμένες ευρωπαϊκές περιοχές (Βαλκάνια στην περίπτωσή μας) στα χέρια των Ρώσων. Δεν υπάρχει αμφιβολία πων θα βοηθήσουν, και φυσικά θα ενισχύσουν το αίσθημα ασφάλειας στην περιοχή, αφού το ζητούν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι. Εκεί κάπου “μπαίνει” στο παιχνίδι ο Τραμπ, και βγάζει από μέσα του τον “στυγνό επιχειρηματία”.
H Κίνα ένα βήμα πριν την ναυπήγηση και πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου
Σκέφτεται λοιπόν, και εξηγεί ίσως κάπως έτσι, ή αλλιώς στους Ευρωπαίους. Κύριοι (μάγκες), όπως σας εξηγώ (όπως σας ‘μολόγησα), δεν βγαίνουν τα νούμερα (ένα κι ένα κάνουν δυο). Δεν γίνεται να πληρώνουν οι ΗΠΑ για την ασφάλεια της Ευρώπης (δεν γίνεται Μνημόσυνο με ξένα κόλυβα). Πρέπει και η Ευρώπη να συνεισφέρει στο ΝΑΤΟ (κοινώς, βγάλτε τα καβούρια από τις τσέπες, και πληρώστε να φτιάξετε στρατούς της προκοπής).
Όποια γλώσσα και να χρησιμοποίησε, αυτό που εννοούσε είναι πως από την στιγμή που η Ευρώπη θέλει να αισθάνεται ασφαλής, ας δώσει πρώτα η κάθε χώρα χρήματα να φτιάξει σοβαρό στρατό, και μετά έρχονται οι ΗΠΑ και προσφέρουν στην Κοινή Ασφάλεια. Αλλά δεν μπορεί η Γερμανία να έχει καμιά 20αριά Typhoon σε λειτουργία, και τρία ΠΑΘ, ενώ τα κύρια της πλοία (φρεγάτες, κορβέτες), τα οποία είναι και ελάχιστα, να βρίσκονται χωρίς ανταλλακτικά εκτός λειτουργίας. Κι εδώ πρέπει να πούμε πως έχει ένα δίκιο. Η Ευρώπη ήταν αυτή που στήριξε την Ουκρανία στο άλμα μακρυά από την Ρωσία, αλλά οι ΗΠΑ αυτές που τελικά έβαλαν την Ουκρανία υπό την αιγίδα τους. Αλλιώς η Ανατολική Ουκρανία θα ήταν ήδη ρωσική. Οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν πως θα έθεταν τις όποιες ρωσικές αντιδράσεις υπό έλεγχο με οικονομικά μέσα. Ο Πούτιν τελικά έθεσε υπό έλεγχο την Ευρώπη με … φυσικά μέσα (φυσικό αέριο). Γιαυτό κι ο Τραμπ χτες μίλησε για την εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ρωσία: Στο χαμηλότερο σημείο 12ετίας η κατάταξη στρατευσίμων
Αυτό είναι το κακό με τον Τραμπ. Ότι λέει, όσο χοντροκομμένα και να το πει, έχει μέσα και ένα μεγάλο κομμάτι αλήθειας. Έτσι καταφέρνει να περνάει αυτά που θέλει, με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Στην τελική έχει δίκιο, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ευρώπης είναι πραγματικά αστείες. Αν δε, τις συγκρίνει κανείς με τις ρωσικές, αναρωτιέται κανείς γιατί οι Ρώσοι δεν κάνουν μια βόλτα μέχρι τις Βρυξέλλες, παρέα με μερικά Τ-90.
Η Κίνα δηλώνει έτοιμη για εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ «μέχρι το τέλος»
Φυσικά, στα λόγια του για αύξηση των αμυντικών δαπανών θα πρέπει να δούμε λίγο και την άλλη πλευρά. Οι ΗΠΑ πράγματι ξοδεύουν άνω του 4% για την Άμυνα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι υπερδύναμη, με ανοιχτά μέτωπα σε αρκετά μέρη του κόσμου. Δεν μπορεί να ζητά το ίδιο από τους Βέλγους, που οι παγκόσμιες υποχρεώσεις τους (πχ Αφρική) τελείωσαν πριν πολλά χρόνια. Άρα το 4% που ζήτησε ήταν περισσότερο ένα Ανατολίτικο Παζάρι, προκειμένου να πάρει τουλάχιστον το 2%.
Εκεί όμως που ποντάρει, είναι σίγουρα η αύξηση των πωλήσεων των αμερικανικών όπλων στην Ευρώπη! Οι Ευρωπαίοι είναι σίγουρα οι καλύτεροι πελάτες, αφού δεν τίθεται θέμα εξαγωγής από Κονγκρέσο (Σύμμαχοι), ενώ έχουν φυσικά και τα χρήματα να πληρώσουν (σημαντικό πολύ για τον Τραμπ, καθώς ως γνωστόν money talks, το άλλο δικό σας…). Άλλωστε έριξε και το δόλωμα για τις “αδύναμες ευρωπαϊκές χώρες” που θέλουν να αγοράσουν ευρωπαϊκά όπλα. Οι “φτωχότερες” είναι πλουσιότερες από τις περισσότερες χώρες στον πλανήτη, και δη όλες σχεδόν (πλην ίσως ημών) με εξαιρετική πιστοληπτική ικανότητα.
Τέλος, η ενίσχυσης της Ευρώπης αμυντικά, σημαίνει μικρότερη δέσμευση δυνάμεων από τις ΗΠΑ υπέρ της ευρωπαϊκής άμυνας. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει την μεταφορά μονάδων στον Ειρηνικό, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο πραγματικός “μεγάλος” αντίπαλος, που θα παραμείνει αντίπαλος και μετά το τέλος της εποχής του Πετρελαίου. Η Κίνα.
