Αεροπλανοφόρα κλάσης Izumo: Η «λεπίδα» που θα ανακόψει τον κινεζικό επεκτατισμό;

Η «μεταμόρφωση» του αντιτορπιλλικού πολλαπλών αποστολών Izumo (DDH-183) στο πρώτο μεταπολεμικό αεροπλανοφόρο της Ιαπωνίας είναι πλέον θέμα χρόνου μετά την εξασφάλιση των πιστώσεων για τις απαιτούμενες τροποποιήσεις στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του οικον. έτους 2020. Οι μετατροπές θα καταστήσουν το Izumo ικανό να φέρει εκτός από ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα SH-60J και 10 μαχητικά stealth 5^ης γενεάς F-35B STOVL (Short Take-Off Vertical Landing) παρά τις αντιδράσεις για την απόκτηση «επιθετικού αεροπλανοφόρου» –ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα στην Ιαπωνία υπό το πρίσμα του (επιβληθέντος) φιλειρηνικού μεταπολεμικού Συντάγματος.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας ονομάζονται επισήμως Ιαπωνικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας (JSDF). Όμως οι καιροί αλλάζουν. Τα φιλόδοξα σχέδια της Κίνας στην μεταψυχροπολεμική εποχή δίνουν νέα διάσταση στον όρο «αυτοάμυνα».

Η προσεκτικά σχεδιασμένη κινεζική επεκτατικότητα στην Νότια Σινική Θάλασσα και οι πυραυλικές δοκιμές της Βόρειας Κορέας ήταν η καλύτερη δικαιολογία για την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε να προωθήσει την πιο ενεργή παρουσία των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή μέσω της αναβάθμισής τους. Ο αμυντικός προϋπολογισμός-μαμούθ ύψους 50 δισ. δολαρίων δίνει μια ιδέα για το πώς σχεδιάζει να κινηθεί η ιαπωνική κυβέρνηση.
Ως αεροπλανοφόρα, τα σκάφη της κλάσης Izumo πιστεύεται ότι μπορούν να κάνουν την διαφορά εξοπλισμένα με αεροσκάφη σαν το F-35. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν ή καλύτερα «υποθάλπουν» τα ιαπωνικά σχέδια –και όχι μόνο για την πώληση αμερικανικής προέλευσης πανάκριβου στρατιωτικού υλικού. Εάν τροποποιηθεί στο μέλλον και δεύτερο πλοίο, το αδελφό Kaga (DDH-184) παραδείγματος χάρη, οι Ιαπωνικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας θα αποτελέσουν έναν ισχυρό προμαχώνα στην ολοένα επεκτεινόμενη Κίνα.

Σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Asahi Shimbun, η Ιαπωνία προτίθεται να αποκτήσει 105 ακόμη F-35, εκ των οποίων 42 φέρεται ότι θα είναι βραχείας απογείωσης/καθέτου προσγείωσης F-35B και τα υπόλοιπα της «συμβατικής» έκδοσης –Α. Μάλιστα οι Αεροπορικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας (JASDF) θέλουν τα F-35B να μπορούν να επιχειρούν όχι μόνο από το Izumo αλλά και από το παλαιότερο ελικοπτεροφόρο συνοδείας Ise (κλάση Hyūga) καθώς και από νησιά στην Ανατολική Σινική Θάλασσα.
Το υπουργείο Άμυνας τονίζει την ανάγκη μαχητικών STOVL για την ενίσχυση της ιαπωνικής αεράμυνας κατά μήκος των ακτών του Ειρηνικού ωστόσο οι κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης ορίζουν ότι τα αεροσκάφη δεν θα έχουν μόνιμη παρουσία στο αεροπλανοφόρο παρά μόνο σε περίπτωση στρατιωτικής σύρραξης. Εφόσον το Σύνταγμα δεν έχει αλλάξει, η «κατάλληλη» διατύπωση εδώ είναι το παν.

Ένα ακόμη δείγμα ότι η ιαπωνική εσωστρέφεια λιώνει σαν την πάχνη στον πρωϊνό ήλιο είναι τα πρόσφατα κοινά εκπαιδευτικά γυμνάσια ανοικτά των ακτών του Μπρουνέι στα οποία συμμετείχε το Izumo. Σημειωτέον ότι το Μπρουνέι δεν έχει μόνο έξοδο στην Νότια Σινική Θάλασσα, έχει και αξιώσεις στο πλούσιο σε φυσικούς πόρους Αρχιπέλαγος των Spratleys. Το ίδιο και οι Φιλιππίνες, με το Ναυτικό των οποίων επίσης συνασκήθηκε το ιαπωνικό πολεμικό. Το χτίσιμο συμμαχιών είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση ενός κοινού εχθρού, σωστά;
Έξι ημέρες στο Izumo
Επίσης για πρώτη φορά το Izumo συνασκήθηκε με πλοία της ιαπωνικής Ακτοφυλακής στην Νότια Σινική Θάλασσα. Υπενθυμίζεται ότι Κίνα και Ιαπωνία ερίζουν για τα νησιά του συμπλέγματος Σένκακου ή Ντιαογιού, όπως τα αποκαλεί το Πεκίνο που τα διεκδικεί, μια χρόνια διένεξη που όχι σπάνια χαρακτηρίζεται από στιγμές έντασης. Η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα Asahi Shimbun έστειλε για έξι ημέρες έναν ρεπόρτερ της στο πλοίο για να μεταφέρει στο αναγνωστικό της κοινό στιγμιότυπα της ζωής εν πλω πάνω στην ναυαρχίδα των Ιαπωνικών Ναυτικών Δυνάμεων Αυτοάμυνας (JMSDF).

«Η σταθεροποίηση μιας τόσο μεγάλης περιοχής ενάντια σε οιαδήποτε απόπειρας μονομερούς αλλαγής του status quo είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η συνεργασία με άλλες ναυτικές δυνάμεις στην περιοχή είναι το «κλειδί» τονίζει με νόημα ο Υποναύαρχος Χιρόσι Εγκάουα, Διοικητής του 1^ου Στολίσκου Συνοδείας στην Γιοκόσκα, ο οποίος παρακολούθησε τα κοινά γυμνάσια. Και για το Τόκυο, ένα «κανονικό» αεροπλανοφόρο προφανώς θεωρείται ως ένα από τα «δόντια» αυτού του κλειδιού.

Με εκτόπισμα 27.000 τόννους (έμφορτο) το 248 μέτρων Izumo έχει πλήρωμα περίπου 470 ατόμων αλλά δεν ανήκουν όλοι στο Ναυτικό. Περίπου 30 εξ αυτών είναι Πεζοναύτες της Αμφίβιας Ταξιαρχίας Άμεσης Ανάπτυξης των Ιαπωνικών Χερσαίων Δυνάμεων Αυτοάμυνας (JGSDF) που συγκροτήθηκε πέρυσι στο Σάσεμπο και συνοδεύουν πλέον το πλοίο στις αποστολές του. «Η ορολογία που χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που έχουμε συνηθίσει» σχολιάζει ο επικεφαλής του αγήματος, Ταγματάρχης Γιασουκαζου Τανάκα.

Σε ένα τόσο μεγάλο πλοίο εν πλω για έναν μήνα ή και περισσότερο, η αίσθηση του χρόνου χάνεται στην ρουτίνα των καθηκόντων του πληρώματος. Γι’ αυτό και κάθε Παρασκευή η κουζίνα του Izumo σερβίρει κάρρυ, καθ’ όλας τας παραδόσεις του ιαπωνικού Ναυτικού, ως υπενθύμιση ότι μια εβδομάδα ακόμη πλησιάζει στο τέλος της. Το κάρρυ είναι μέτριο, όχι καυτερό, αλλά στον δίσκο υπάρχουν επιπλέον καρυκεύματα για να το φέρει έκαστος στα προσωπικά του γούστα.

Σε μια προσπάθεια να γίνει η ζωή πάνω στο πλοίο πιο υποφερτή, ιδίως στα νεαρά μέλη του πληρώματος, υπάρχουν αυτόματοι πωλητές όπου μπορεί να προμηθευτεί κανείς από χυμούς και τσάι μέχρι παγωτό. Η έλλειψη επικοινωνίας με αγαπημένα πρόσωπα ήταν ανέκαθεν πρόβλημα για το ηθικό των ναυτικών αλλά στο Izumo υπάρχει περιοχή Wi-Fi όπου μπορεί κάποιος να στείλει e-mail ή να τηλεφωνήσει σε οικογένεια και φίλους από τον υπολογιστή ή το κινητό του. «Δεν ζούμε πια στην εποχή που είμασταν απομονωμένοι μόλις βγαίναμε από το λιμάνι» λέει ένας από τους «παλιούς».
Καλά τα παγωτά οι χυμοί και το Wi-Fi, όμως θα μπορέσει το Izumo να ανταποκριθεί στον νέο ρόλο που του επιφυλάσσει η ιαπωνική κυβέρνηση; Και δη υπό συνθήκες πολέμου; Tο Τόκυο μπορεί να παίζει με τις λέξεις και τις έννοιες αποκαλώντας ένα de facto αεροπλανοφόρο «αντιτορπιλλικό πολυλειτουργικών δυνατοτήτων» στην ουσία όμως το Izumo θα τροποποιηθεί για έναν σκοπό: να αναχαιτίσει την κινεζική απειλή. Άμεσα ή έμμεσα.

Ο νέος Διοικητής του Σώματος Πεζοναυτών, Στρατηγός Ντέιβιντ Μπέργκερ, έχει δηλώσει ότι ο κύριος σκοπός της αναβάθμισης του Izumo είναι να μπορούν να προσνηώνονται σε αυτό πιλότοι των Πεζοναυτών και παράλληλα χειριστές των Ιαπωνικών Δυνάμεων Αυτοάμυνας να προσνηώνονται σε αεροπλανοφόρα του αμερικανικού Ναυτικού. Ωστόσο ορισμένοι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της JMSDF εκφράζουν επιφυλάξεις για το πώς θα ανταποκριθεί το προσωπικό στις επιχειρήσεις με αεροσκάφη σταθερών πτερύγων ένεκα της διαφορετικής νοοτροπίας που διέπει αυτές των ελικοπτέρων.
Άλλοι αξιωματικοί ανησυχούν ότι η αλλαγή ρόλου διακυβεύει την δυνατότητα ανθυποβρυχιακής έρευνας του πλοίου –πρωταρχική αποστολή των επτά SH-60 Seahawk που μεταφέρει. «Πιστεύω ότι θα πρέπει να διεξαχθούν διάφορες μελέτες για την επιτυχή ενσωμάτωση νέων ρόλων που είτε δεν συμπεριελήφθησαν ή δεν είχαν καν προβλεφθεί κατά την αρχική σχεδίαση του σκάφους» λέει προσεκτικά ο κυβερνήτης του Izumo, Πλοίαρχος Κάτσουγιόσι Μοτογιάμα. Άλλωστε, όπως και με τα καλύτερα σπαθιά κατάνα, μόνο η δοκιμή επιβεβαιώνει την επιτυχία του εγχειρήματος.
Αλέξανδρος Θεολόγου