Last Chance: Θα μας ενδιέφεραν οι φρεγάτες αεράμυνας κλάσης Jacob van Heemskerck (κλάση L) από τη Χιλή, τώρα που “χάθηκαν” οι Adelaide;

H ιστορία των “χαμένων” φρεγατών κλάσης Adelaide από την Αυστραλία, έχει πλέον λάβει επίσημη υποψηφιότητα για τον διαγωνισμό “Νεότερης Ελληνικής Τραγωδίας”, με το όνομα “Adelaideάδα του ΠΝ”. Και μάλιστα, αναμένεται να φτάσει στα ημιτελικά της φετινής χρονιάς, μαζί με την “Τορπιλιάδα”, την “Εκσυγχρονισμάδα”, της “Μπελαριάδα” ενώ στα outsider πιστεύεται πως έχει τύχη και το αριστούργημα “Romeo και ΠΝ”.

Αντί πινακίου φακής: Οι δύο Adelaide πωλήθηκαν μόλις 65 εκατ. ευρώ στη Χιλή!

Οι πληροφορίες από το ΠΝ σχετικά με τις Adelaide συνέκλιναν όλες στο ίδιο αποτέλεσμα. Οι φρεγάτες ήταν σε “κακή” αν όχι “άθλια” κατάσταση. Το σίγουρο είναι πως οι στρόβιλοί τους πρέπει να είχαν τις “ωρούλες” τους, και προφανώς αυτός ήταν ο κύριος λόγος που οι Αυστραλοί τις έδωσαν τελικά για μόλις 65 εκ. ευρώ (και τις δυο).
Τώρα, καθώς πολλοί αναγνώστες μας ζητούσαν να εξετάσουμε με ειδικό άρθρο μας την πιθανότητα αγοράς από τη Χιλή των φρεγατών κλάσης L (Jacob van Heemskerck ) που θα αποσυρθούν, με τη λογική των πλοίων, που ελάχιστες διαφορές θα έχουν από τις ελληνικές κλάσης S.

Επίσημο: Οι Adelaide πέρασαν στα χέρια της Χιλής

Βέβαια, πολλοί θεωρούν πως στα αποθέματα του ΠΝ υπάρχουν ακόμη πύραυλοι Standard SM-1MR από τα αποσυρθέντα αντιτορπιλικά C.F.Adams. Για να μην το κουράζουμε στο σημείο αυτό, το ΠΝ δεν έχει πλέον πυραύλους SM-1 σε απόθεμα. Και να είχε, θα είχαν λήξει εδώ και καιρό…
Τώρα, αυτό δεν σημαίνει πως οι φρεγάτες κλάσης L δεν θα είχαν καμία αξία για το ΠΝ. Πολλοί έχουν προτείνει την αγορά τους έστω και για ανταλλακτικά, ούσες οι μόνες φρεγάτες, με συστήματα κοινά με τις S, που βρίσκονται σε υπηρεσία παγκοσμίως. Καταρχάς, ας δούμε ποιες είναι επιτέλους αυτές οι φρεγάτες, και τι το ξεχωριστό έχουν…

H Χιλή απέσυρε την πρώτη φρεγάτα L

Οι φρεγάτες αεράμυνας κλάσης Jacob van Heemskerck
Οι δύο φρεγάτες αεράμυνας τύπου «L» (Luchtverdedegings-αντιαεροπορικές) είναι κατά σειρά οι Jacob van Heemskerck (F812) και Witte de With (F813) και παραδόθηκαν αμφότερες στο RNLN, το έτος 1986. Βασίζονται σχεδιαστικά στις φρεγάτες κλάσης Kortenaer και έχουν εκτόπισμα 3.750 τόνων, μήκος 130,5 μ., πλάτος 14,6 μ. και βύθισμα 6,2 μ. Για την πρόωσή τους χρησιμοποιούν σύστημα COGOG (Combined Gas or Gas turbine) με δύο αεροστροβίλους Rolls Royce Olympus TM3B με απόδοση 50.880 ίππων και δύο αεροστροβίλους RR Tyne RM1C απόδοσης 9.900 ίππων, των οποίων η ισχύς παρέχεται σε δύο έλικες μεταβλητού βήματος.
Η μέγιστη ταχύτητα που επιτυγχάνεται είναι 30 κόμβοι, ενώ η μέγιστη αυτονομία φτάνει τα 4.700 ν. μίλια με τη χρήση των Tyne και ταχύτητα 16 κόμβων. Το πλήρωμα αποτελείται από 200 περίπου άτομα, συμπεριλαμβανομένων του διοικητή Task Group και του επιτελείου του. Aλλωστε, γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό, τα πλοία της κλάσης φέρουν πλήρη εξοπλισμό διοίκησης και ελέγχου.

Στο σχήμα και τη γενικότερη εμφάνιση τα σκάφη προσομοιάζουν στις ανθυποβρυχιακές φρεγάτες τύπου «S», αλλά δεν διαθέτουν υπόστεγο ελικοπτέρου ―ούτε καν ελικοδρόμιο―, ενώ, επίσης, δεν έχει υιοθετηθεί το πρωραίο πυροβόλο OTO Melara Compatto των 76 χιλ., που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των Κortenaer. Στη θέση του υποστέγου έχει εγκατασταθεί ένας μονός εκτοξευτής Μk13 Mod 1 με 40 βλήματα SM-1MR Standard (βεληνεκές 46 χλμ.), ενώ διατίθεται και σύστημα αυτόματης γέμισης βλημάτων Sea Sparrow (14,6 χλμ.) για τον οκταπλό εκτοξευτή Mk29 στο πρόσθιο τμήμα του πλοίου.
Ο οπλισμός των φρεγατών τύπου «L» συμπληρώνεται από δύο τετραπλά κάνιστρα εκτόξευσης βλημάτων επιφανείας-επιφανείας RGM-84 Harpoon (βεληνεκές ~130 χλμ., ταχύτητα 0,9 Μach), ένα αντιπυραυλικό σύστημα Signaal Goalkeeper με επτάκαννο πυροβόλο GAU-8 των 30 χιλ. (ταχυβολία 4.200 β.α.λ.), δύο πυροβόλα γενικής χρήσης Οerlikon των 20 χιλ. (800 β.α.λ.) και δύο διπλούς τορπιλοσωλήνες Mk32 για ανθυποβρυχιακές τορπίλες Honeywell Mk46 Mod 5 των 324 χιλ. (40 κόμβοι/11 χλμ., πυροκεφαλή 44 κιλά).

Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός των πλοίων κρίνεται πλήρης και αρκετά σύγχρονος τεχνολογικά. Το κύριο ραντάρ επιτήρησης αέρος/επιφανείας μακράς εμβέλειας είναι το δισδιάστατο (2D) LW08 της Signaal, που παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση για εναέριους και ναυτικούς στόχους. Το LW08 επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια εντοπισμού 270 χλμ., ενώ καλύπτει 40 μοίρες σε ανύψωση και 360 μοίρες σε περιστροφή.
Το σύστημα χρησιμοποιεί πομπό στερεάς κατάστασης και τελικό ενισχυτή σήματος TWT μεγάλου εύρους συχνοτήτων, διαθέτοντας δυνατότητα συμπίεσης παλμών, επεξεργασίας video MTI (Moving Target Indicator), αυτόματης ιχνηλάτησης και ευελιξίας συχνοτήτων, ενώ παρουσιάζει υψηλή αξιοπιστία και εξαιρετική ευκολία συντήρησης. Επίσης, επιδεικνύει αξιοσημείωτη διαθεσιμότητα και χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μπορεί να δεχθεί επισκευές ενόσω βρίσκεται σε λειτουργία. Για έρευνα, ιχνηλάτηση και κατάδειξη στόχων έχει τοποθετηθεί στις φρεγάτες το τρισδιάστατο ραντάρ (3D) SMART-S.
Το σύστημα λειτουργεί στην «S» ζώνη συχνοτήτων (2-4 GHz) και μπορεί να διαχειρίζεται 160 εναέριους στόχους (εμβέλεια 120 χλμ.) και 40 στόχους επιφανείας (40 χλμ.). Το SMART-S επιδεικνύει υψηλότατες δυνατότητες: αυτόματο εντοπισμό στόχων, ταυτόχρονη ιχνηλάτηση πολλαπλών ιχνών με μία μόνο σάρωση, ευελιξία συχνοτήτων, συμπίεση παλμών, καθώς και αντιμετώπιση στόχων υψηλής ταχύτητας και μικρού μεγέθους, όπως βλήματα ναυτικής κρούσης sea skimming που κατευθύνονται εναντίον του πλοίου.

ΑΠΟΨΗ: Μας ενδιαφέρουν οι φρεγάτες κλάσης L της Χιλής, τώρα που οι Χιλιανοί τις αντικαθιστούν με Adelaide;

Το SMART-S χρησιμοποιεί τις σύγχρονες τεχνικές επεξεργασίας σήματος, με ψηφιακή μετατροπή κυματομορφής FFT. Με την επεξεργασία doppler FFT και τον περιορισμό των πλευρικών λοβών επιτυγχάνεται σημαντική ενίσχυση της αντοχής του συστήματος στην παρουσία έντονου clutter, αλλά και στη χρήση ηλεκτρονικών παρεμβολών (ECM) από τον αντίπαλο. Το ραντάρ παρέχει ―άμεσα― ακριβή δεδομένα στοχοποίησης στα συστήματα ελέγχου πυρός του σκάφους, επιτρέποντας έτσι την ταχύτατη επίτευξη εγκλωβισμού των στόχων από αυτά.
Η κεραία του συστήματος είναι σταθεροποιημένη και στους δύο άξονες (αζιμούθιο/ανύψωση) με τη χρήση μιας υδραυλικά ελεγχόμενης βάσης. Το ραντάρ ναυτιλίας των πλοίων είναι το Signaal Scout, μέγιστης εμβέλειας 44 χλμ. Το Scout είναι ραντάρ πομπού στερεάς κατάστασης, συνεχούς κύματος FMCV (Frequency Modulated Continuous Wave), χαμηλής πιθανότητας υποκλοπής σήματος (LPI), με εντυπωσιακές επιδόσεις στη διάκριση στόχων, ιδίως σε μικρές αποστάσεις. Το σύστημα είναι συμπαγές και εξαιρετικά αξιόπιστο, με πολύ χαμηλή εκπεμπόμενη ισχύ RF.

Συζήτηση για Adelaide τέλος, καταλήγουν στη Χιλή (… και μπράβο μας)

Τα συμβατικά παλμικά ραντάρ εντοπίζονται εύκολα από τα συστήματα ESM και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα απέναντι στα βλήματα αντιραντάρ (ARM). Αντίθετα, τα ραντάρ τεχνολογίας FMCW, όπως το Scout, βασίζονται σε προηγμένες τεχνικές επεξεργασίας και επιτυγχάνουν τον εντοπισμό του στόχου με τη χρήση πολλών διαφορετικών συχνοτήτων, ώστε δεν απαιτείται η εκπομπή σήματος υψηλής ισχύος που θα πρόδιδε τη θέση του πλοίου-φορέα.
Οι φρεγάτες της κλάσης χρησιμοποιούν επίσης τρία ραντάρ ελέγχου πυρός για την καθοδήγηση των βλημάτων και των πυροβόλων, που διαθέτουν: 2 STIR 240 και ένα STIR 180. Και τα δύο συστήματα βασίζονται σε πομπό TWT, διπλής συχνότητας I/J. To πρώτο διαθέτει κεραία διαμέτρου 240 χιλ., ενώ το δεύτερο κεραία 180 χιλ. Tα STIR 180/240 έχoυν σχεδιαστεί ειδικά για την αντιμετώπιση στόχων υψηλής ταχύτητας και μικρής διατομής ραντάρ (RCS), όπως τα βλήματα ναυτικής κρούσης, ακόμη και σε περιβάλλον παρουσίας ισχυρού clutter και έντονων αντιμέτρων.

Αντίο Adelaide; Επειδή η ναυπήγηση νέων πλοίων καθυστερεί, η Χιλή θα αγοράσει τα αυστραλιανά σκάφη

Πάντως, το STIR 240 (εμβέλεια 140 χλμ. για στόχο 1 τετρ. μ.) χρησιμοποιείται στα πλοία, κυρίως, για την παροχή αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής, με την καθοδήγηση βλημάτων επιφανείας-αέρος SM-1MR Standard, ενώ το STIR 180 (72 χλμ.), συνήθως, συνδυάζεται με τα βλήματα Sea Sparrow και τα πυροβόλα του σκάφους.
Οι φρεγάτες τύπου «L» εφοδιάζονται με σόναρ τροπίδος μέσης συχνότητας SQS-509 της Westinghouse. Όλοι αυτοί οι αισθητήρες ολοκληρώνονται στο σύστημα διοίκησης και ελέγχου Signaal SEWACO VII, το οποίο περιλαμβάνει το σύστημα διαχείρισης/διασύνδεσης αισθητήρων και όπλων DAISY. Το SEWACO VII χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία, βασιζόμενο σε υπολογιστές στρατιωτικών προδιαγραφών SMR-4/SMR-MU, αλλά και σε εμπορικά συστήματα (επεξεργαστές MC-68030).
Επιτρέπει την ολοκλήρωση όλων των ηλεκτρονικών και οπλικών συστημάτων του σκάφους, παρουσιάζοντας παράλληλα εξαιρετική λειτουργικότητα και διαθεσιμότητα, ενώ ταυτόχρονα ενσωματώνει συσκευές ναυτιλίας, επικοινωνιών, καθώς και αυτόματη ζεύξη δεδομένων (data link).

H φρεγάτα HMAS Melbourne (Adelaide class) έπιασε λιμάνι για τελευταία φορά, αποσύρεται σε ένα μήνα

Τα πλοία φέρουν σύστημα δορυφορικής επικοινωνίας SHF SATCOM, JMCIS (όργανο σχεδίασης), διπλές κεραίες WSC-6 και τακτικό link 11 και εξοπλίζονται με το σύστημα ESM Sphinx (κάλυψη 1-18 GHz) και τον παρεμβολέα Ramses (8-16 GHz), σε συνδυασμό με δύο πολλαπλούς εκτοξευτές αεροφύλλων/φωτοβολίδων Loral Hycor Mk36 SRBOC (εμβέλεια 4 χλμ.). Επίσης, φέρεται σύστημα παραπλάνησης επερχόμενων τορπιλών Aerojet AN/SLQ-25 Nixie, το οποίο διαθέτει δύο συρόμενα ατρακτίδια εκπομπής ακουστικών σημάτων.
Τι έχουν να προσφέρουν οι φρεγάτες στο ΠΝ σήμερα;
Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε ένα ξερό “ΤΙΠΟΤΑ” και να το κλείσουμε εδώ. Για χάρη όμως των πιέσεων πολλών αναγνωστών μας, ας δούμε μερικές παραμέτρους που είτε δεν εξετάσαμε, είτε δεν είχαμε υπόψιν μας στο προηγούμενο άρθρο μας για το θέμα.

ΑΠΟΨΗ: Μας ενδιαφέρουν οι φρεγάτες κλάσης L της Χιλής, τώρα που οι Χιλιανοί τις αντικαθιστούν με Adelaide;

Καταρχάς, αν οι Χιλιανοί αγόρασαν τις 2 φρεγάτες κλάσης Adelaide για 65 εκ. ευρώ, τότε θα πωλούσαν τις L για ένα πραγματικά “τυπικό” ποσό, που δεν θα ξεπερνούσε κατά πολύ το κόστος τους για παλιοσίδερα. Συνεπώς, με λίγη καλή θέληση, ένα ποσό κοντά στα 5 εκ. ευρώ και για τα δυο πλοία, χωρίς τα CIWS Goalkeeper φαίνεται λογικό. Από αυτή την άποψη, και για ένα τέτοιο ποσό, ναι, η απόκτησή τους θα είχε κάποια λογική.
Τώρα, αν το ΠΝ έχει δίκιο, και οι Adelaide ήταν σε άσχημα κατάσταση, σε τι κατάσταση θα είναι οι χιλιανές L; Βέβαια, πρέπει να πούμε πως το ΠΝ έχει εξαιρετική γνώση των πλοίων, και δεν αμφιβάλουμε πως θα μπορούσε να τις βάλει και τις δυο σε υπηρεσία. Το θέμα όμως είναι, με τι κόστος;

Πόσο θα αντέξουν ακόμη οι φρεγάτες του ΠΝ κλάσης S (Kortenaer); Θα ξεπεράσουν σε υπηρεσία τα “Θηρία”; Αξίζει περαιτέρω εκσυγχρονισμός;

Το κόστος είναι πάντα σχετικό. Σίγουρα τα πλοία αυτά έχουν καλύτερα συστήματα από τις μη εκσυγχρονισμένες  S, αλλά χειρότερα ηλεκτρονικά από τις εκσυγχρονισμένες. Βέβαια, η ύπαρξη του SMART-S (Mk1, όχι Mk2) είναι πολύ καλύτερη από το … τίποτα, ενώ ιδιαίτερη αξία έχουν και τα δυο STIR 2.4 που έρχονται επιπρόσθετα στο μοναδικό STIR 1.8.
Αν υποθέσουμε πως οι Χιλιανοί δεν θα αφαιρέσουν τίποτα από όλα αυτά, και τα συστήματα δεν χρήζουν εργοστασιακής συντήρησης για να ξαναγίνουν επιχειρησιακά, τότε υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε το ΠΝ να δει την απόκτηση των πλοίων αυτών; Ξεχνάμε όμως το βασικότερο. Με τι θα τις οπλίσουμε;

Η ριζική ανανέωση του Στόλου Επιφανείας του ΠΝ το 1991, μετά από 10 χρόνια εξοπλιστικής ένδειας

Το βασικότερο όπλο των L Class είναι ο Standard SM-1MR. Η παραγωγή του έχει σταματήσει, ενώ έχει ξεπεραστεί τεχνολογικά και επιχειρησιακά εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ακόμη κι αν βρίσκαμε ένα μικρό απόθεμα στο USN, το πιθανότερο είναι η διάρκεια ζωής των πυραύλων να ήταν μόλις λίγα χρόνια. Και τι αξία θα είχε να βάλουμε σε υπηρεσία έναν πύραυλο που απαιτεί συνεχή καταύγαση; Εν έτει 2020, κι ενώ μπαίνει σε υπηρεσία ο ESSM Block 2;
To πλοίο, σαν πλοίο, ναι είναι καλύτερο από τις μη εκσυγχρονισμένες S. Και ναι, φυσικά και θα είχαν να προσφέρουν πολλά στο ΠΝ, αν είχαν αγοραστεί πριν 20 χρόνια! Τώρα, θα τις είχαμε εκσυγχρονίσει, θα μπορούσαν να λάβουν και Standard SM-2MR και να τον εκτοξεύσουν από το Mk13, αλλά μέχρι εκεί. Ποιο θα ήταν το κόστος, και η αντίστοιχη χρησιμότητα να κάνουμε το ίδιο εν έτει 2020;

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Μεγάλες Μονάδες Στόλου στο ΠΝ, μήπως έχει χαθεί η Ισορροπία Δυνάμεων, κι εμείς απλά ομφαλοσκοπούμε;

Οι θιασώτες της ιδέας έχουν ένα δίκιο πάντως. Οι L Class είναι ίσως τα μόνα διαθέσιμα πλοία που μπορούν να μπουν σε υπηρεσία στο ΠΝ άμεσα, και χωρίς καν εκπαίδευση. Έχουμε όμως το βασικό “σκόπελο” του οπλισμού. Τι θα εκτοξεύουμε από το Mk13; Μήπως θα βγούμε στη “γύρα” για βρούμε μερικούς SM-1; Γιατί οι Χιλιανοί τους δικούς τους, τους θέλουν για τις Adelaide.
Με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, το ΠΝ θα μείνει χωρίς μια ή και περισσότερες φρεγάτες για 3 ή 4 χρόνια. Η αλήθεια είναι πως θα χρειαστούμε μια ενίσχυση, όποια κι αν είναι αυτή. Η επιλογή των L θα ήταν η απόλυτη ενσάρκωση του “ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται”. Και εμείς, πνιγόμαστε και πρέπει να το παραδεχτούμε.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Οι φρεγάτες LaFayette μπορούν ενταχθούν άμεσα στο ΠΝ χωρίς κόστος;