Η πρόσφατη είδηση της “προσφοράς” μαχητικών Su-35 στην Τουρκία από ρωσικής πλευράς, δεν ήταν και τόσο “πέφτουμε από τα σύννεφα” εξέλιξη. Η πώληση του κορυφαίου αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς S-400 από τη Ρωσία στην Τουρκία απέδειξε περίτρανα πως οι δυο χώρες εκτός από “συγγενικά” καθεστώτα μιας -κατ’επίφαση πολλές φορές- δημοκρατίας, έχουν κοινά αμυντικά και γεωπολιτικά συμφέροντα.
Κάπου εδώ να πούμε, πως η ΠΤΗΣΗ ήταν αυτή που πρώτη είχε αναφέρει το ενδεχόμενο αγοράς ρωσικών μαχητικών τύπου Su-35/34 από την Τουρκία. Ήταν δυστυχώς οι εποχές που πολλοί, όχι απλά δεν πίστευαν όσα είχαμε πει για τα τουρκικά F-35 και τους S-400, αλλά μας λοιδορούσαν.
ΘΕΜΑ: Μήπως το επόμενο μαχητικό της Τουρκίας δεν είναι F-35A/B αλλά Su-35/34;
Οι δυο χώρες έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα. Η καθυστέρηση στην εξόρυξη των κοιτασμάτων αερίου από τα κοιτάσματα της Κύπρου, Ελλάδας, αλλά και Ισραήλ και Αιγύπτου, θα ήταν ότι καλύτερο να μπορούσε να κρατήσει 10 με 15 χρόνια. Μέχρι τότε η Gazprom θα μπορούσε να “στοκάρει” ακόμη αρκετά χρήματα, ενώ θα είχε ολοκληρωθεί και ο αγωγός αερίου που θα φτάσει στην Κίνα.
Τώρα, πολλοί έχουν “εκπλαγεί” με την πώληση των πυραύλων από τους Ρώσους στους Τούρκους, καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως η Ρωσία είναι ο πιστότερος σύμμαχος της Ελλάδας. Δυστυχώς η Ελλάδα έχει μόνο πρόσκαιρους φίλους, και πάντα πρέπει να δρα με βάση τα Εθνικά της Συμφέροντα, κι όχι ανόητες δοξασίες που ανάγονται στην προεπαναστατική Ελλάδα. Αυτό δηλαδή που κάνει η Τουρκία.
Η Τουρκία αισθάνεται αρκετά ισχυρή, ώστε να αδιαφορεί για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Η αγορά των S-400 είναι αρκετά μελετημένη, και δεν υπάρχει αμφιβολία πως είναι μια υψηλού ρίσκου μεν, απόλυτα υπολογισμένη δε κίνηση του Τούρκου προέδρου. Η αποχώρηση από το πρόγραμμα των F-35 δεν αφήνει την Τουρκία αποδυναμωμένη, το αντίθετο, είναι απόλυτα ισχυρή για να συνεχίσει να παίζει το ρόλο του “νταή” της περιοχής.
Τώρα, καλώς ή κακώς, η Τουρκική Αεροπορία είχε υπολογίσει να βάλει σε υπηρεσία τα F-35A αντικαθιστώντας τα παλαιότερα, κουρασμένα από τις χιλιάδες ώρες πτήσης και ατελείωτες αποστολές F-4E Terminator. Τα F-4E, έχουν γράψει χιλιάδες ώρες παραβιάσεων στο Αιγαίο, ατελείωτες αποστολές βομβαρδισμού στο Κουρδιστάν, κάποια στιγμή θα έπρεπε να αποσυρθούν.
Τα F-35A φυσικά θα ήταν η αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια της Τουρκικής Αεροπορίας να νικήσει με οποιονδήποτε τρόπο της Ελληνική, αλλά τώρα αυτά δεν υπάρχουν. Και δεν θα υπάρξουν ακόμη και για πολλά χρόνια, καθώς η εμπιστοσύνη των ΗΠΑ στην Τουρκία έχει κλονιστεί.
Τώρα, η Τουρκική Αεροπορία πρέπει να καλύψει τα κενά που θα αφήσουν τα F-4E όταν αυτά αποσυρθούν. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως η αεροπορική ισχύς των γειτόνων βασίζεται σε έναν ουσιαστικά τύπο αεροσκάφους, το F-16C/D. Με τα F-4E εκτός υπηρεσίας, οι αριθμοί πέφτουν αισθητά. Ταυτόχρονα, τα F-16 δεν έχουν αρκετούς πιλότους, με αποτέλεσμα τα αεροσκάφη να υποχρησιμοποιούνται, αλλά και να υποσυντηρούνται.
Θυμίζουμε πως οι ΗΠΑ απαγόρευσαν την εκπαίδευση Τούρκων στο Πακιστάν, και πρότειναν την εκπαίδευσή τους στις ΗΠΑ. Πιλότους F-16 θα αποκτήσει η Τουρκία ξανά, το θέμα είναι ποια θα είναι η κατάρτισή τους, καθώς οι καλύτεροι, με σχολεία στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ βρίσκονται σε ανήλιαγα κελιά φυλακών…
Νέοι τουρκικοί πύραυλοι αέρος-αέρος Bozdogan (μέσου βεληνεκούς) και Gokdogan (μικρού)
Απαιτείται μια λύση, στο θέμα του εξοπλισμού. Η Ρωσία, πρότεινε, χωρίς να χάσει καιρό, την πώληση του εξαιρετικού μαχητικού εναέριας υπεροχής Su-35. Το τελευταίο είναι το σύγχρονο παράγωγο του Su-27, το οποίο έχει ενσωματώσει ένα πλήθος βελτιώσεων και ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η ρωσική τεχνολογία. Βέβαια, το αεροσκάφος συνεχίζει να μην έχει ραντάρ AESA αλλά το παλαιότερης γενιάς PESA. Το θέμα είναι πως όντας το καλύτερο επιχειρησιακό ρωσικό μαχητικό, αμφιβάλουμε το κατά πόσο οι Ρώσοι θα ήθελαν να μοιραστούν τεχνολογία και συμπαραγωγή με τους Τούρκους.
Επίσης, το αεροσκάφος, θα λέγαμε πως δεν είναι το ιδανικό για αποστολές πάνω από το Αιγαίο, ενώ δεν θα μπορούσε με τίποτα να πιστοποιηθεί να φέρει τον αμερικανικής κατασκευής οπλισμό της ΤΗΚ. Το κόστος του, παρά τις εγχώριες διαδόσεις, είναι αρκετά υψηλό, ενώ οι Τούρκοι θα έπρεπε να επενδύσουν πολύ “βαριά” προκειμένου να μπορέσουν να το βάλουν σε υπηρεσία, και να επιτύχουν και υψηλά ποσοστά διαθεσιμότητας.
Το αεροσκάφος δεν έχει ουδεμία σχέση με ότι υπήρχε μέχρι και σήμερα σε τουρκική υπηρεσία, και, παρά την όποια ρωσοτουρκική συμμαχία, θα απαιτούνταν τιτάνια προσπάθεια και άφθονη χρηματοδότηση για την εισαγωγή ενός αριθμού 30 ως 60 αεροσκαφών σε τουρκική υπηρεσία.
Γιατί δεν βάζουν και οι Τούρκοι ραντάρ AESA στα δικά τους F-16 (οέο);
Κάπου εδώ θα πρέπει να πούμε πως ιδανικά, η έκδοση της σειρά Su-3X που ταιριάζει στις ανάγκες της τουρκικής ΠΑ είναι περισσότερο το Su-34, η εξειδικευμένη έκδοση για υποστρατηγική κρούση. Το τελευταίο, θα κάλυπτε περισσότερο τις ανάγκες των Τούρκων, που θα αποκτούσαν για πρώτη φορά ένα υποστρατηγικό αεροσκάφος, ένα εργαλείο επίδειξης και προβολής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτή.
Όμως, όλα είναι μια συνάρτηση του κόστους. Το F-35 μπορεί να κοστίζει πανάκριβα, αλλά μπορεί να κάνει την “δουλειά” πολύ περισσοτέρων αεροσκαφών 4ης γενιάς. Οι απώλειες μια αεροπορίας που κάνει χρήση F-35 θα είναι αισθητά μικρότερες από μια αεροπορία που χρησιμοποιεί “κλασικά” αεροσκάφη 4ης γενιάς, οι αποστολές που θα βγάλουν τα F-35 και ο βαθμός επιτυχίας των αποστολών τους θα είναι πολλαπλάσιες από ένα F-16, F-15 ή και για ένα Su-35. Συνεπώς, ιδανικά πάντα, αν ήθελε κάποιος να αντικαταστήσει το F-35 θα έπρεπε να αγοράσει πολλαπλάσια αεροσκάφη παλαιότερης γενιάς (θεωρητικά μιλώντας).
Κάπου εκεί, θα πρέπει να πούμε η Τουρκία αναζητά την μεγιστοποίηση της τουρκικής προστιθέμενης αξίας σε κάθε αμυντικό πρόγραμμα. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με τα Su-34/35, όπως και με τα περισσότερα αεροσκάφη στην αγορά σήμερα. Υπάρχει όμως, ένα αεροσκάφος, που είναι πολύ κοντά σε αυτό που θα ήθελε η Τουρκία, και αυτό δεν είναι άλλο από το σινοπακιστανικό JF-17.
Αν και η Τουρκία του Ερντογάν έχει κατά καιρούς “επιτεθεί” εναντίον της κινεζικής κυβέρνησης, εντούτοις η Τουρκία “εξέτασε” το ενδεχόμενο αγοράς κάποιου κινεζικού stealth μαχητικού σε αντικατάσταση των F-35. Μπορεί κανείς να πει και θράσος, την μια μέρα να υβρίζεις τους Κινέζους για την “καταπίεση” των Ουιγούρων και την επόμενη να ζητάς το FC-31 γιατί “έφαγες πόρτα” από τις ΗΠΑ για το F-35.
Το θέμα είναι πως το JF-17 δεν είναι ούτε για αστείο 5ης γενιάς, ενώ υστερεί κάπως σε σχέση με άλλα μονοκινητήρια αεροσκάφη 4ης γενιάς, όπως το F-16V ή το Gripen E. Αλλά είναι ένα απολύτως “τίμιο” αεροσκάφος, με τεχνολογία που μπορεί να εξαχθεί ακόμη και στην Τουρκία. Πιστεύουμε πως η Κίνα δεν θα είχε κάποιο πρόβλημα να εξαχθεί το JF-17, στα πλαίσια της εξαιρετικής σχέσης που έχει η ασιατική υπερδύναμη με το Πακιστάν. Μια αγορά 100+ μαχητικών JF-17 από την Τουρκία θα σύσφιγγε τις σχέσεις Τουρκίας-Πακιστάν ακόμη περισσότερο.
Το JF-17 σύντομα θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τον κινεζικό κινητήρα WS-13, στη θέση του ρωσικού RD-93. Κάτι τέτοιο θα αυξήσει το ωφέλιμο φορτίο του αεροσκάφους, ενώ θα λύσει και μια σειρά προβλημάτων. Το “πρόβλημα” όμως το JF-17, είναι τα κάπως περιορισμένης ικανότητας avionics του, που προφανώς καλύπτουν τις ανάγκες ενός “μέσου” χρήστη, αλλά όχι ενός απαιτητικού. Εκεί είναι πως η τουρκική βιομηχανία θα μπορούσε να κάνει θαύματα για το αεροσκάφος.
Είναι αρκετά πιθανό, μια πιθανή πώληση του JF-17 στην Τουρκία να γίνει με παράλληλη αποδέσμευση των πηγαίων κωδικών του αεροσκάφους. Αυτό θα επέτρεπε τη ενσωμάτωση ραντάρ AESA, συστημάτων αυτοπροστασίας, IRST, ακόμη και σκοπευτικό επί κράνους τουρκικής κατασκευής. Τονίζουμε πως οι Τούρκοι έχουν κάνει “άλματα” στον τομέα των Avionics την τελευταία δεκαετία, και πιθανή εμπλοκή τους σε ένα πρόγραμμα όπως αυτό του JF-17 θα ήταν μια win-win κατάσταση.
Αντιλαμβανόμαστε πως ουδεμία σχέση έχει ένα JF-17 με ένα Su-35, ή έστω κι ένα MiG-35. Αλλά αν σκεφτούμε την σημασία που δίνουν οι Τούρκοι στην υψηλή τουρκική προστιθέμενη αξία, στην ενσωμάτωση τουρκικών ηλεκτρονικών και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου, αλλά και όπλων, τότε το JF-17 είναι μια εξαιρετική λύση.
To ASELPOD της τουρκικής ASELSAN σε δοκιμές με το πακιστανικό μαχητικό JF-17
Θα μπορούσε δε να δώσει λύση και στο πρόβλημα των χαμηλών διαθεσιμοτήτων των τουρκικών F-16C/D, με μείωση του αριθμού τους, κανιβαλισμό ορισμένων για διατήρηση των υπολοίπων. Επίσης, το κόστος των JF-17 θα ήταν τόσο χαμηλό, που θα μπορούσε να γίνει εισαγωγή τους σε υπηρεσία άμεσα, χωρίς να επιβαρυνθεί υπέρμετρα η τουρκική οικονομία.
Φυσικά η αντιπαράθεσή τους με τα ελληνικά F-16V δεν θα ήταν τόσο δόκιμη, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στην περίπτωση των JF-17, θα είχαμε αριθμητική υπεροχή των τουρκικών JF-17. Σε ότι αφορά την εκπαίδευση, η Τουρκία έχει ήδη βάλει εκατοντάδες σπουδαστές στην Αεροπορική Ακαδημία της χώρας, και λίαν συντόμως οι σπουδαστές αυτοί θα στελεχώσουν τα αεροσκάφη της THK.
Το θέμα είναι πως πλέον η εκπαίδευσή τους θα κοστίζει πολύ φθηνότερα, ενώ θα μπορέσει πλέον να “βοηθήσει” και το Πακιστάν, αναλαμβάνοντας να κάνει τους Τούρκους χειριστές ετοιμοπόλεμους πολύ γρηγορότερα.
Τώρα, αν η Τουρκία στραφεί στα Su-34/35, σε μια υψηλού συμβολισμού κίνηση, δεν το γνωρίζουμε. Το σίγουρο είναι, πως αν ζητήσει τα εν λόγω μαχητικά, θα τα πάρει, καθώς μια τέτοια ευκαιρία δεν θα την άφηναν να πάει “έτσι” οι Ρώσοι. Κάτι τέτοιο όμως, εκτός από τεράστιο κόστος, θα είχε και άλλα, εξαιρετικά σημαντικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα την απόλυτη ασυμβατότητα οπλισμού, διαδικασιών συντήρησης, βιβλιογραφίας και τόσων άλλων. Αντίθετα, ένα “δυτικοποιημένο” ή μάλλον καλύτερα, “τουρκοποιημένο” JF-17TR, με τουρκικά ηλεκτρονικά, και τουρκικά όπλα, θα ήταν μια εξαιρετική λύση για τους γείτονες.
Μήπως το νέο τουρκικό μαχητικό TF-X θα είναι τελικά το … Su-57 “Erdoganski”;
