Σύμφωνα με κολομβιανές πηγές, ίσως και την άλλη εβδομάδα θα υπογραφεί το συμβόλαιο για μαχητικά Rafale, προκειμένου η αεροπορία της νοτιοαμερικανικής χώρας να αντικαταστήσει τα παλαίμαχα και γερασμένα ΙΑΙ Kfir, ηλικίας 41 ετών σήμερα, τα οποία είχαν αποκτηθεί μεταχειρισμένα από το Ισραήλ και υπηρετούν για σχεδόν 30 χρόνια στην Fuerza Aérea Colombiana (FAC).
Το πρόγραμμα απόκτησης νέου μαχητικού από την Κολομβία, που έχει χρονικό βάθος τουλάχιστον τριών ετών, εξελίχθηκε μια «μίνι αερομαχία», αφού οι μνηστήρες του ήταν αρκετοί, ενώ δημοσιογραφικές πηγές αναφέρουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την επικράτηση του γαλλικού μαχητικού, αν και κάποιες από αυτές είναι αντικρουόμενες και ίσως υπερβολικές.
Στην διαδικασία αξιολογήθηκαν εκτός του Rafale, το Gripen E/F, το F-16 Block 70/72 και το Eurofighter. Η κύρια κολομβιανή απαίτηση ήταν η όσο το δυνατόν συντομότερη παράδοση, δεδομένου ότι τα Kfir έχουν σχεδόν εξαντλήσει το ωφέλιμο «όριο ζωής» και υπάρχει ο κίνδυνος δημιουργίας «χάσματος» μαχητικών εάν η απόσυρση των τελευταίων δεν συνέπιπτε με την έγκαιρη είσοδο σε υπηρεσία και αξιοποίηση του αντικαταστάτη τους.
Σύμφωνα με παλαιότερες αναφορές στο θέμα (και με την μέση χρήση τους από την FAC) τα Kfir θα πρέπει να αποσυρθούν στο τέλος του 2023 ή τις αρχές του 2024. Ο χρόνος αυτός μπορεί να παραταθεί, αν και όχι περισσότερο από 12-18 μήνες το πολύ, με μείωση της χρήσης, στα ελάχιστα απαραίτητα καθήκοντα.
Το άλλο μείζον ζήτημα για την FAC ήταν η αξιοποίηση των αποθεμάτων όπλων από τα Kfir, περιλαμβανομένων πυραύλων αέρος-αέρος Python και Derby, μαζί με βόμβες SPICE.
Κατά τα φαινόμενα η γαλλική πρόταση ικανοποίησε όλα (ή τα περισσότερα) επιμέρους θέματα που είχαν βάλει στο τραπέζι οι Κολομβιανοί.
Πιο συγκεκριμένα η προμήθεια Rafale αφορά σε 12 μονοθέσια και τέσσερα διθέσια, τα οποία όμως θα αποκτηθούν σε δυο παρτίδες των 4-6 και 10-12 αεροσκαφών (για σύνολο 16, σε κάθε περίπτωση). Από όλες τις προτάσεις, οι Γάλλοι ήταν αυτοί που υπόσχονταν την συντομότερη παράδοση, μέσα στο 2025, κάτι που αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι τουλάχιστον κάποια από τα αεροπλάνα θα είναι μεταχειρισμένα, από τα αποθέματα της Γαλλικής Αεροπορίας, «αντιγράφοντας» την συνταγή που υιοθετήθηκε πρώτα από την Ελλάδα και φαίνεται να εξελίσσεται σε ατού για την γαλλική πλευρά. Να υπενθυμίσουμε ότι οι προηγούμενες επιτυχίες στην Κροατία και την Ινδονησία βασίστηκαν επίσης σε αυτό το πλεονέκτημα. [Μια άλλη πραγματικότητα είναι ότι σε όποιο διαγωνισμό συμμετείχε το Rafale και ο χρόνος παράδοσης δεν ήταν κρίσιμος, όπως σίγουρα ήταν για την Αθήνα, το Ζάγκρεμπ και τώρα την Μόγκοτα, το γαλλικό μαχητικό έχασε σε όλες τις περιπτώσεις.]
Δεν είναι γνωστό εάν και πόσα αεροπλάνα θα είναι μεταχειρισμένα στην περίπτωση της Κολομβίας, αλλά ήδη υπάρχουν αναφορές ότι η πρώτη παρτίδα (των 4-6, που αποτιμάται σε συμβόλαιο $680 εκατ.) ίσως αφορά σε τέτοια Rafale, για τη συγκρότηση μιας δύναμης, που θα επιτρέψει την απόσυρση των Kfir. Το συνολικό ποσό της κολομβιανής αγοράς όμως, που περιλαμβάνει όπλα, εκπαίδευση και υποστήριξη αναφέρεται ότι φτάνει τα $3,2 δις, σημαντικά υψηλό για 16 αεροπλάνα, με τα 4-6 μεταχειρισμένα.
Ο κολομβιανός Τύπος αναφέρει ότι η γαλλική πρόταση ήταν καλύτερη και στον τομέα της παροχής όπλων, αφού συμπεριλαμβάνει τον πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς Meteor. Εντύπωση προκαλεί η πληροφορία ότι η Dassault ανέλαβε τη δέσμευση για πιστοποίηση των Python, Derby και SPICE, που εάν βέβαια επιβεβαιωθεί, θα αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη στο χώρο. Το πως θα συμβεί όμως αυτό δεν είναι ξεκάθαρο. Πληροφορίες σε κολομβιανά ΜΚΔ υποστηρίζουν ότι οι Γάλλοι έχουν υποσχεθεί πρόσβαση σε πηγαίους κώδικες, (περιλαμβανομένων των υποδομών ηλεκτρονικού πολέμου) που θα επιτρέψει τους ίδιους τους Κολομβιανούς να το υλοποιήσουν.
Αντικρουόμενες είναι οι αναφορές για όπλο μακρού πλήγματος που φέρεται να ενδιαφέρει την Κολομβία, ανάγκη που θα μπορούσε να ικανοποιηθεί από Scalp, αλλά η διαθεσιμότητά του για εξαγωγή στην Νότιο Αμερική δεν έχει προσδιοριστεί.
Πάντα σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, στον αντίποδα του Rafale ήταν η πρόταση της Lockheed Martin για τα Viper Block 70/72, που αρχικά φερόντουσαν ως η επικρατέστερη (και ευνοούμενη τόσο από την πολιτική όσο και την στρατιωτική ηγεσία) λύση, αλλά είχαν τελικά χρόνους παράδοσης άνω των 48 μηνών από την υπογραφή του συμβολαίου. Επιπλέον αναφέρεται ότι τα αεροπλάνα προσφέρονταν «μόνο με AIM-9 και AIM-120», υπονοώντας μάλλον ότι δεν περιλαμβάνονταν όπλα αέρος-εδάφους που ενδιαφέρουν την Μπογκοτά, ενώ η αμερικανική πλευρά δεν ικανοποιούσε το αίτημα πιστοποίησης των όπλων των Kfir στα Viper.
Δεύτερη προτίμηση της FAC όμως, μετά το Viper, ήταν το Eurofighter, που οι Kολομβιανοί θεωρούν (ανάμεσα στα μαχητικά 4ης γενιάς) ως ικανότερο του Rafale σε κάποιες πτυχές των δυνατοτήτων του και οικονομικότερο στην κτήση. Οι προσφορές (από τουλάχιστον δυο υφιστάμενους χρήστες) και μάλιστα με άμεση παράδοση, ακόμη και μέσα στο 2023 ή τις αρχές του 24, ικανοποιούσαν την κύρια κολομβιανή ανάγκη. Αφορούσαν όμως φυσικά σε μαχητικά Tranche 1 και 2, με το κόστος αναβάθμισης σε Tranche 3 να είναι απαγορευτικά υψηλό. Από την άλλη η αγορά απ’ ευθείας EF2000 Tranche 3 είχε και υψηλό κόστος αλλά και μεγάλους χρόνους παράδοσης, ενώ το ευρωπαϊκό μαχητικό κρίθηκε «πολύπλοκο και δύσκολο στην συντήρηση και υποστήριξη».
Για το Gripen οι Κολομβιανοί σχολίασαν τις αναφορές για προβλήματα πιστοποίησης όπλων και συστημάτων στο βραζιλιάνικο πρόγραμμα, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η σουηδική συμμετοχή, πέραν του χαμηλού κόστους, χαρακτηρίστηκε ως «άγευστη και άοσμη» με το μαχητικό να μην έχει να προσφέρει πραγματική υπεροχή σε κανένα τομέα έναντι των αντιπάλων του (μια μοίρα που φαίνεται να κατατρέχει το Gripen όπου έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμό).
(Με τη συνεργασία του Antres Escobar Ballerios)
