Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ κατά την διάρκεια ενημέρωσης τύπου στην Άγκυρα προχώρησε σε κάποιες βαρυσήμαντες, πρωτοφανείς δηλώσεις, απολύτως ενδεικτικές της κατάστασης που έχουν φτάσει οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας.
Η Άγκυρα εκβιάζει με κλείσιμο του Ιντσιρλίκ για την καθυστέρηση αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συρία
Στη ενημέρωση αυτή, ο Τούρκος δημοσιογράφος Μπουλέντ Αϊντέμιρ από την εφημερίδα Habertürk, έκανε την ερώτηση που όλοι σκέπτονταν αλλά κανείς δεν εκστόμιζε. Αν η Τουρκία σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει την αεροπορική βάση στο Ιντσιρλίκ καθώς και την βάση βάση ραντάρ αντιβαλλιστικής άμυνας στο Κούρετσικ ως μοχλό πίεσης έναντι των ΗΠΑ
Η απάντηση του Ακάρ, ή του οποιουδήποτε Τούρκου αξιωματούχου σε κανονικές συνθήκες δεν θα ήταν και δεν θα μπορούσε να ήταν άλλη από τυπικότητες όπως «έχουμε άριστες διμερείς σχέσεις» ή «διαψεύδουμε κατηγορηματικές τις φημολογίες» ή «η Τουρκία υπήρξε πάντα ακρογωνιαίος λίθος του ΝΑΤΟ» κτλ, όπως δηλαδή λέγονταν μέχρι τώρα.
Σε αυτήν την περίπτωση όμως ο Ακάρ κράτησε σαφείς αποστάσεις, θέλοντας προφανώς να προετοιμάσει το έδαφος για χειρότερες ημέρες: «Όταν μιλάμε με λέξεις για κάποια πράγματα, η μαγεία τους χάνεται. Όλα αυτά βρίσκονται στο τραπέζι, στο μυαλό μας, χωρίς να κάνουμε πάρα πολλά, θα κάνουμε όμως το καλύτερο δυνατό για να προστατεύσουμε τα νόμιμα δικαιώματά μας. Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται κατά κάποιο τρόπο, φυσικά. Ο στόχος μας είναι να ξαναρχίσουμε τις διαπραγματεύσεις».
Τούρκοι δικηγόροι αιτούνται «μπούκα» στο Ιντσιρλίκ και σύλληψη Αμερικανών!
Η απάντηση σηματοδοτεί ανοιχτά και φανερά για πρώτη φορά ότι η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτές τις δυο βάσεις ως μοχλό πίεσης ενάντια στις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες όταν κι οι Η.Π.Α. θα κλιμακώσουν ακόμα περισσότερο την δικιά τους πίεση στην Τουρκία ώστε να μην συνεχίσουν με την αγορά S-400 από τη Ρωσία.
Πρόκειται για δύο βάσεις κλειδιά για την παρουσία των ΗΠΑ στην Τουρκία και την ευρυτερη περιοχή.
Η βάση στο Ιντσιρλίκ αποτελεί μία κρίσιμη εγκατάσταση για το ΝΑΤΟ και την αμερικανική Αεροπορία. Κατασκευάστηκε το 1955 με αμερικανική (φυσικά) βοήθεια για την αντιμετώπιση της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Βρίσκεται περίπου 100 μίλια από τα σύνορα της Συρίας κι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν εκεί σε αποθήκευση μεταξύ 20 έως 80 πυρηνικά όπλα Β61 για χρήση σε καιρό πολέμου είτε από τουρκικά είτε από αμερικανικά αεροσκάφη.
Debkafile: Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να μεταφέρουν την αεροπορική βάση του Incirlik στην Ανδραβίδα
Στα πρόσφατα χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν παράσχει αεροπορική υποστήριξη σε αντάρτες του ΡΚΚ/YPG στη Συρία με αεροσκάφη που απογειώθηκαν από το Ιντσιρλίκ, γεγονός που αποτέλεσε σημείο τριβής για τις σχέσεις των δυο χωρών.
Η εγκατάσταση αργότερα αποτέλεσε βάση επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου πολέμου του Κόλπου, της Επιχείρησης Enduring Freedom στο Αφγανιστάν και του αμερικανικού συνασπισμού επίθεσης κατά του ISIS στη Συρία στα πλαίσια της επιχείρησης Inherent Resolve, όχι όμως και κατά την διάρκεια της επέμβαση στο Ιράκ το 2003, όταν και η Τουρκία είπε όχι στο αίτημα των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την βάση για τον σκοπό αυτό.
Εξάλλου και στο πρόσφατο παρελθόν ο Ιμπραήμ Κάλιν, εκπρόσωπος του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε δηλώσει ότι η Τουρκία θα εξέταζε το «κυριαρχικό της δικαίωμα» να αρνηθεί ξανά την πρόσβαση των ΗΠΑ στην αεροπορική βάση, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλουτ Κάβουσογλου προειδοποίησε για μια «κρίση εμπιστοσύνης στις διμερείς σχέσεις» .
Χαρακτηριστικά είχε δηλώσει στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu ότι «Οι άνθρωποί μας αναρωτιούνται γιατί χρησιμοποιούν την αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ; Ποιος είναι ο σκοπός που εξυπηρετείται εφόσον δεν προσφέρουν αεροπορική υποστήριξη κατά του [ISIS] στις πιο ευαίσθητες επιχειρήσεις για εμάς;»
Στην βάση Κούρετσικ από την άλλη, που έχει επεκταθεί και αναβαθμιστεί ουσιαστικά από το 2011, βρίσκεται εγκατεστημένο ένα σημαντικό ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης αντιβαλλιστικής άμυνας, που αποτελεί ένα κρίσιμο τμήμα των δυνατοτήτων του αντιβαλλιστικού πυραυλικού συστήματος του ΝΑΤΟ.
Η βάση βρίσκεται στην ανατολική επαρχία Μαλάτια και το ραντάρ εγκαταστάθηκε το 2011 ως μέτρο προστασίας για το ΝΑΤΟ, του οποίου η Τουρκία είναι μέλος, έναντι πυραυλικών απειλών από την Συρία και το Ιράν, αν κι η Τουρκία απαίτησε και πέτυχε να μην κατονομαστεί το Ιράν ως πιθανή προέλευση πυραυλικών απειλών.
Στη βάση εγκαταστάθηκε αρχικά ένας πανίσχυρος σταθμός ραντάρ τύπου AN/TPY-2 στην μπάντα X, και αργότερα αυτό αναβαθμίστηκε με καινούριο σύστημα ραντάρ διάταξης φάσης τύπου AN/SPY-1D που λειτουργεί συνδυαστικά στις μπάντες E, F, S και X.
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός είναι ότι το ραντάρ θα παρέχει δεδομένα έγκαιρης προειδοποίησης και στοχοποίησης για επερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους που θα διαβιβάζονται σε αντίστοιχες εγκαταστάσεις στην Πολωνία και την Ρουμανία όπου έχουν μεταφερθεί αντιβαλλιστικοί πύραυλοι SM-3.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντως, ανοιχτά τουλάχιστον, έχουν διαμηνύσει ότι προτίθενται να διατηρήσουν συμμαχικές σχέσεις με την Τουρκία, ακόμα και αν η Τουρκία τελικά προχωρήσει στην αγορά S-400.
Αυτό τουλάχιστον ανακοινώθηκε την Τετάρτη σε συνέντευξη Τύπου μετά από συνάντηση της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ παρουσία του αρχηγού των συμμαχικών ενωμένων δυνάμεων στην Ευρώπη, στρατηγού Τοντ Ουόλτερς.
Ο στρατηγός δήλωσε χαρακτηριστικά ότι: «…οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν, αναζητούμε μια λύση στο πρόβλημα με τους S-400. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν τη γνώμη τους ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται προκειμένου να διατηρηθούν σωστές σχέσεις με την Τουρκία όπως πρέπει να υπάρχουν μεταξύ των δύο συμμάχων».
Το τι μέλλει γενέσθαι θα το μάθουμε το αμέσως επόμενο διάστημα, και θα έχει πραγματικά ενδιαφέρον να δούμε πού μπορεί να φτάσει αυτή η πρωτοφανής κλιμάκωση, λεκτική και πρακτική, στις σχέσεις των δυο χωρών.
