Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν λάβει κανένα επίσημο αίτημα από την κυβέρνηση της Βραζιλίας αναφορικά με το καθεστώς του πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, μετά την εισβολή υποστηρικτών του στο Κογκρέσο, ανέφερε σήμερα ο Λευκός Οίκος.
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, που βρίσκεται στο Μεξικό μαζί με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για την τριμερή σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά, είπε στους δημοσιογράφους ότι φαίνεται πως οι δημοκρατικοί θεσμοί στη Βραζιλία «αντέχουν». Πρόσθεσε ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν βρίσκονται σε άμεση επαφή με τον Μπολσονάρου, ο οποίος εισήχθη σε νοσοκομείο του Ορλάντο στη Φλόριντα, όπως έγινε γνωστό νωρίτερα.
Ο Σάλιβαν είπε ότι ο Μπάιντεν θα μιλήσει με τον πρόεδρο της βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα για τα γεγονότα στην Μπραζίλια, αλλά δεν ξέρει το πότε θα γίνει αυτό. «Εκφράσαμε την πεποίθησή μας, επειδή το πιστεύουμε, ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί της Βραζιλίας θα αντέξουν, ότι η βούληση του λαού θα γίνει σεβαστή, ότι οι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες θα κυβερνήσουν τη Βραζιλία και δεν θα τους εμποδίσουν οι πράξεις εκείνων των ανθρώπων που επιτέθηκαν στα όργανα διακυβέρνησης της Βραζιλίας», πρόσθεσε.
Είναι αδιευκρίνιστο μέχρι στιγμής πώς θα χειριστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες το πρόβλημα που ακούει στο όνομα Ζαΐχ Μπολσονάρου.
Ο ακροδεξιός πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας έφυγε για τη Φλόριντα δύο ημέρες προτού να λήξει η θητεία του, την 1η Ιανουαρίου, αφού αμφισβήτησε τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών της 30ής Οκτωβρίου και τη νίκη του αριστερού Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Αφού παρακολούθησε τους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ να εισβάλουν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ πριν από δύο χρόνια, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν βρίσκεται τώρα υπό πίεση να απομακρύνει τον Μπολσονάρου από την «αυτοεξορία» του στο Ορλάντο.
«Ο Μπολσονάρου δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στη Φλόριντα», είπε ο Δημοκρατικός βουλευτής Χοακίν Κάστρο μιλώντας στο CNN. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έπρεπε να είναι καταφύγιο για αυτόν τον αυταρχικό ηγέτη που ενέπνευσε εγχώρια τρομοκρατία στη Βραζιλία. Θα έπρεπε να σταλεί πίσω στη Βραζιλία», πρόσθεσε. Ο Κάστρο είπε ότι ο Μπολσονάρου, ο «Τραμπ των τροπικών», όπως του άρεσε να αποκαλείται, «χρησιμοποίησε το εγχειρίδιο του Τραμπ για να εμπνεύσει εγχώριους τρομοκράτες».
Παρόμοιες απόψεις εξέφρασε και η Δημοκρατική Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές. «ΟΙ ΗΠΑ πρέπει να σταματήσουν να χορηγούν καταφύγιο στον Μπολσονάρου στη Φλόριντα. Σχεδόν δύο χρόνια αφότου το Καπιτώλιο των ΗΠΑ δέχτηκε επίθεση από φασίστες, παρακολουθούμε φασιστικά κινήματα στο εξωτερικό να προσπαθούν να κάνουν το ίδιο στη Βραζιλία», έγραψε σε ανάρτησή της στο Twitter.
Μεγάλες αποφάσεις
Τα σχόλιά τους αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ουάσινγκτον ίσως χρειαστεί να πάρει μια σημαντική απόφαση για το μέλλον του Μπολσονάρου.
Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας είχε μια δύσκολη σχέση με τον Μπάιντεν και η θέση του έχει αποδυναμωθεί στην πατρίδα του αφού δεν διαθέτει πλέον προεδρική ασυλία. Οι έρευνες σε βάρος του θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη σύλληψή του ή να τον εμποδίσουν να διεκδικήσει ξανά αιρετό αξίωμα, ανέφερε το πρακτορείο Reuters την περασμένη εβδομάδα.
Ο Τζον Φρίλι, που ήταν πρεσβευτής των ΗΠΑ στον Παναμά μεταξύ 2016-18, όταν η χώρα αυτή ζήτησε από την Ουάσινγκτον να εκδώσει τον πρώην πρόεδρο Ρικάρντο Μαρτινέλι, είπε ότι η άμεση απειλή για τον Μπολσονάρου θα ήταν η ανάκληση της βίζας του. «Οι ΗΠΑ -και οποιαδήποτε άλλη κυρίαρχη χώρα- μπορούν να απομακρύνουν έναν αλλοδαπό, ακόμη και αν έχει μπει νόμιμα με βίζα, για οποιονδήποτε λόγο. Είναι μια απόφαση για την οποία δεν απαιτείται καμία νομική αιτιολόγηση», εξήγησε.
Ένας προξενικός αξιωματούχος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως ο Μπολσονάρου μπήκε στις ΗΠΑ με βίζα Α-1, η οποία χορηγείται μόνο στους αρχηγούς κρατών. Μια άλλη πηγή, ένας Αμερικανός πρώην διπλωμάτης, πιστεύει επίσης ότι, σχεδόν μετά βεβαιότητας, ο Μπολσονάρου χρησιμοποίησε μια βίζα Α-1.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η βίζα Α-1 ακυρώνεται αφού ο παραλήπτης της απολέσει το αξίωμά του. Όμως επειδή ο Μπολσνάρου έφυγε από τη Βραζιλία και μπήκε στις ΗΠΑ προτού να λήξει η θητεία του, ο αξιωματούχος υποψιάζεται ότι η βίζα Α-1 είναι ακόμη ενεργή. Ο ίδιος, που έχει εμπειρία σχετικά με την ακύρωση της βίζας πρώην ηγετών, είπε ότι δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός για το πόσο μπορεί κανείς να παραμείνει στις ΗΠΑ με μια βίζα Α-1.
«Είμαστε σε αχαρτογράφητα νερά. Ποιος ξέρει πόσο καιρό θα μείνει;» διερωτήθηκε.
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να συζητήσει το θέμα, εξηγώντας ότι τα αρχεία που αφορούν τις βίζες είναι απόρρητα.
Ανυπόστατοι ισχυρισμοί
Ο Μπολσονάρου μπορεί να μην βιάζεται να επιστρέψει στη Βραζιλία, όπου κατηγορείται ότι υποκίνησε ένα βίαιο κίνημα άρνησης του εκλογικού αποτελέσματος, προβάλλοντας ανυπόστατους ισχυρισμούς περί νοθείας.
Ο Λούλα, που έχει ήδη προειδοποιήσει ότι θα κυνηγήσει τον Μπολσονάρου, αν χρειαστεί, τον κατηγόρησε χθες για την εισβολή. «Αυτός ο γενοκτόνος (…) ενθαρρύνει (σ.σ. τις ταραχές) μέσω των ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης από το Μαϊάμι. Όλοι ξέρουν ότι υπάρχουν πολλές ομιλίες του πρώην προέδρου στις οποίες ενθαρρύνει όλα αυτά», τόνισε.
Ο Μπολσονάρου ήταν ήδη υπό έρευνα, σε τέσσερις υποθέσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προτού να χάσει την προεδρία. Νομικοί εμπειρογνώμονες είπαν ότι μπορεί να μπει στο στόχαστρο και άλλης έρευνας του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τις αντιδημοκρατικές κινητοποιήσεις, για τις οποίες έχουν ήδη γίνει πολλές συλλήψεις. Εάν ο υπουργός Δικαιοσύνης Αλεξάντρ ντε Μοράες εκδώσει ένταλμα σύλληψης όσο ο Μπολσονάρου βρίσκεται στις ΗΠΑ, ο πρώην πρόεδρος θα πρέπει, θεωρητικά, να επιστρέψει στη Βραζιλία και να παραδοθεί στην αστυνομία. Αν αρνηθεί, η Βραζιλία μπορεί να εκδώσει «Κόκκινο Σήμα» μέσω της Ιντερπόλ για να ζητήσει τη σύλληψή του από την ομοσπονδιακή αστυνομία των ΗΠΑ. Στη συνέχεια η Βραζιλία θα πρέπει να ζητήσει επισήμως την έκδοσή του. Ο Μπολσονάρου μπορεί να ασκήσει έφεση στα αμερικανικά δικαστήρια ή και να ζητήσει να του χορηγηθεί άσυλο – δεν υπάρχει όμως κάποια εγγύηση ότι αυτό θα εμποδίσει την επιστροφή του τελικά στη Βραζιλία.
Ο πρώην πρόεδρος του Παναμά Μαρτινέλι εκδόθηκε από τις ΗΠΑ στον Παναμά το 2018, τρία χρόνια αφότου το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας αυτής εξέδωσε ένταλμα σύλληψης σε βάρος του.
