H ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΕΜΦΥΛΙΟ
ΛΕΓΕΩΝΑ ΚΟΝΔΩΡ
H ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΕΜΦΥΛΙΟ
Χαράματα της 27ης Ιουλίου 1936, με προσωπική εντολή του Αδόλφου Χίτλερ, είκοσι μεταγωγικά αεροπλάνα Ju-52 απογειώνονται από το Βερολίνο με προορισμό το ισπανικό Μαρόκο. Αποστολή τους η μεταφορά στρατευμάτων, για να υποστηρίξουν τον στρατηγό Φράνκο, στη Σεβίλλη της Ισπανίας. O Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος ξεσπά. Οι Γερμανοί βλέπουν αυτή την αδελφοκτόνο σύρραξη σαν μια ευκαιρία για να δοκιμάσουν νέους τύπους αεροσκαφών και να πειραματιστούν με άγνωστες μέχρι τότε τακτικές αεροπορικού πολέμου. Τα αεροσκάφη αυτά και οι τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν αναλύονται στο κείμενο που ακολουθεί, μια και ο ρόλος τους θα είναι καθοριστικός λίγα χρόνια αργότερα στη διάρκεια του Β’ ΠΠ.
Του Βασίλη Πια
Στις 17 Ιουλίου 1936, μια “εθνική εξέγερση” ξεσπά σε ολόκληρη την Ισπανία. Αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας η νόμιμη κυβέρνηση της Μαδρίτης πληροφορείται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη στρατιωτική ανταρσία στο Τετουάν, στη Θέουτα και στη Μελίλια, πόλεις του ισπανικού Μαρόκου. Την επόμενη ημέρα ο ισπανικός Τύπος αναφέρει πως κάποια συνωμοσία στρατιωτικών εκδηλώθηκε στο Μαρόκο, υπογραμμίζοντας πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, μια και σε όλο το μητροπολιτικό έδαφος επικρατεί ηρεμία. Όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς ολόκληρο το ισπανικό Μαρόκο βρίσκεται στα χέρια των επαναστατών, και απόπειρες για την κατάληψη της εξουσίας εκδηλώνονται και σε πόλεις της Ισπανίας.
Χωρίς αμφιβολία η δημοκρατική κυβέρνηση της χώρας, αυτή που εγκαθιδρύθηκε μετά την αυτοεξορία του βασιλιά Αλφόνσου του ΙΓ τον Απρίλιο του 1931, αντιμετωπίζει μια γενική αναταραχή, που απλώνεται σταδιακά σε όλη τη χώρα. Στις μέρες που ακολουθούν γίνεται φανερό ότι η εξέγερση των επαναστατών στρατηγών είναι πολύ πιο σοβαρή,απ’ ό,τι αρχικά είχε υπολογιστεί. Κάτω από την πίεση των γεγονότων και με την υπόδειξη του προέδρου της
Δημοκρατίας Μανουέλ Αθάνια, ο πρωθυπουργός Καζάρες Κιρόγκα παραιτείται, για να σχηματιστεί βιαστικά μια κυβέρνηση προσωπικοτήτων με πρωθυπουργό τον Μαρτίνεθ Μπάριο.
O Μπάριο εμπιστεύεται το Υπουργείο Στρατιωτικών στο φρούραρχο της πρωτεύουσας, έναν μετριοπαθή αξιωματικό, το στρατηγό Μιάχα, που πέρασε στην Ιστορία αργότερα σαν ο ηρωικός υπερασπιστής της Μαδρίτης. O Μιάχα ήρθε σ’ επαφή μ’ έναν παλιό του γνώριμο, τον στασιαστή στρατηγό Μόλα, που θεωρείτο αρχηγός του κινήματος. H προσπάθεια όμως συμβιβασμού απέτυχε, αν και στον Μόλα προσφέρθηκε και θέση στη κυβέρνηση και ο Μαρτίνεθ Μπάριο παραιτήθηκε.
Στις 20 Ιουλίου 1936 σχηματίστηκε ξανά νέα κυβέρνηση, με πρωθυπουργό έναν πρώην καθηγητή Φαρμακευτικής, το Χοσέ Χιράλ. H νέα κυβέρνηση παρόλη την καλή θέληση, ήταν αδύνατο να εξασφαλίσει την τάξη. Στις 19 Ιουλίου, μια πολύ ζεστή μέρα του καστιλλιάνικου καλοκαιριού, στη Μαδρίτη, οι εργάτες εγκαταλείπουν την εργασία τους και ξεχύνονται στους δρόμους. Οι περισσότεροι φορούν μαύρα-κόκκινα μαντήλια. Μικρές ομάδες εργατών ενώνονται από κάθε συνοικία της πόλης και σχηματίζουν ένα μεγάλο πλήθος.
Όλοι μαζί κραυγάζουν: Θέλουμε όπλα, θέλουμε όπλα. H κατάσταση εξωθείται στ’ άκρα. Τα πλήθη ουρλιάζουν: “Θα πολεμήσουμε με μαχαίρια, θα πολεμήσουμε με καυτό λάδι!”. Κάτω από την πίεση του αγριεμένου πλήθους και ενώ τα πρώτα κρούσματα λεηλασιών εμφανίζονται στη Μαδρίτη, ο Χοσέ Χιράλ υποχωρεί. Δίνει όπλα στο λαό. H δημοκρατία έχει ουσιαστικά καταργηθεί. Όλα θυμίζουν τις αρχές Οκτωβριανής επανάστασης…
O Φράνκο στο προσκήνιο
Στις 19 Ιουλίου 1936 ένα μονοκινητήριο αεροπλάνο προσγειώνεται σ’ ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, έξω από τη Λισαβώνα. Έχει έρθει να παραλάβει με κάθε μυστικότητα το στρατηγό Χοσέ Σανχούρχο, πρώην ύπατο αρμοστή στο Μαρόκο. Οι συνωμότες τον είχαν διαλέξει για αρχηγό τους λόγω του μεγάλου γοήτρου που διέθετε. Την επόμενη ημέρα το παραφορτωμένο αεροσκάφος, αμέσως μετά την απογείωσή του, συντρίβεται σε κοντινό δάσος. O στρατηγός Σανχούρχο βρίσκει ακαριαίο θάνατο, ενώ ο πιλότος του γλιτώνει με ελαφρά τραύματα.
Οι συνωμότες βρέθηκαν σε αμηχανία. Δεν ήξεραν ποιος έπρεπε να πάρει τη θέση του. Τότε όλοι σκέφτηκαν τον πρώην αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού, που εδώ και έξι μήνες είχε τοποθετηθεί από τη δημοκρατική κυβέρνηση, στρατιωτικός διοικητής των Καναρίων Νήσων, το στρατηγό Φρανθίσκο Φράνκο Μπαχαμόντε.
O Φράνκο διαφωνούσε ριζικά με τους δημοκρατικούς για τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας, δεν ήθελε όμως να έρθει σε άμεση ρήξη μαζί τους. Απλά περίμενε τη μέρα, που θα έδειχνε το κρυμμένο του χαρτί. Και αυτή η μέρα είχε ξημερώσει τώρα. Ήταν η 19η
Ιουλίου 1936. Το ταξίδι του στο Μαρόκο σχεδιάστηκε με κάθε λεπτομέρεια. Οι συνωμότες είχαν νοικιάσει ένα διπλάνο de Havilland Dragon Rapide από το Λονδίνο. O Φράνκο βρίσκεται στη Σάντα Κρουζ της Τενερίφης, που είναι το μεγαλύτερο των Καναρίων Νήσων αλλά δεν έχει αεροδρόμιο.
Έτσι με το πλοίο της γραμμής, ο συνωμότης στρατηγός πηγαίνει στο Λας Πάλμας, την πρωτεύουσα των Καναρίων Νήσων. Εκεί υπάρχει ένα μικρό αεροδρόμιο και το de Havilland Dragon Rapide έχει προσγειωθεί. Ξημερώματα της 18ης Ιουλίου 1936 παίρνει ένα συνθηματικό τηλεγράφημα. O στρατός στο ισπανικό Μαρόκο είναι με το μέρος των εθνικιστών και οι συνωμότες ελέγχουν πλήρως την κατάσταση. O Φράνκο κατευθύνεται στο αεροδρόμιο. Αργότερα την ίδια ημέρα φτάνει στην Καζαμπλάνκα. Καταλύει μαζί με τη συνοδεία του σ’ ένα φτηνό ξενοδοχείο στο λιμάνι.
Με το φως της επόμενης ημέρας απογειώνονται για το Τετουάν. Όταν φτάνουν πάνω από την πόλη, το αεροπλάνο κάνει κύκλους σε χαμηλό ύψος. O Φράνκο θέλει να είναι σίγουρος ότι το αεροδρόμιο βρίσκεται στα χέρια των στασιαστών. Μετά από λίγα λεπτά το διπλάνο προσγειώνεται στο αεροδρόμιο. Ένας συνταγματάρχης τρέχει να προϋπαντήσει τον Φράνκο. Το αεροπλάνο σταματά στην άκρη του διαδρόμου. Ένας κοντός ανθρωπάκος με κοιλιά κατεβαίνει από το αεροπλάνο. O ηλιοκαμένος συνταγματάρχης αναγγέλλει: “Στρατηγέ μου, στο Μαρόκο τίποτα το αξιοσημείωτο”.
H κλεψύδρα της Ιστορίας άρχιζε να μετρά για λογαριασμό του στρατηγού Φράνκο. H επόμενη ημέρα, η 20η Ιουλίου, βρίσκει τους στασιαστές να ελέγχουν απόλυτα την ισπανική περιοχή του Μαρόκου. Εν τω μεταξύ στο βορρά της ηπειρωτικής Ισπανίας ξεσπά ταυτόχρονα ανταρσία σε στρατιωτικές μονάδες, που τάσσονται με τους κινηματίες του Μαρόκου. Ουσιαστικά ολόκληρη η βόρεια Ισπανία, από τη Σαραγόσα έως τον Ατλαντικό, με εξαίρεση την περιοχή των Βάσκων, ελέγχεται από τους πραξικοπηματίες. Και στο νότο όμως υπάρχουν προγεφυρώματα. Το Κάδιξ, η Κόρδοβα και η Σεβίλλη έχουν περάσει στα χέρια των επαναστατών.
Παρά τις πρώτες επιτυχίες των κινηματιών, ο Φράνκο αντιμετωπίζει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα: πρέπει πάση θυσία να μεταφέρει 20.000 αξιόμαχους στρατιώτες στη μητροπολιτική Ισπανία, όπου η εξέγερση των στρατιωτικών ενάντια στη νόμιμη κυβέρνηση βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο. Όμως ο Ισπανικός Στόλος είναι με το μέρος των δημοκρατικών. Ας σημειώσουμε ότι σε όλη τη διάρκεια του εμφυλίου, το ισπανικό ναυτικό έπαιξε μηδαμινό ρόλο, αφού τα μόνιμα στελέχη του σφαγιάστηκαν πάνω στα πλοία, από ναύτες πιστούς στη κυβέρνηση της Μαδρίτης. Για αεροπορία φυσικά ούτε λόγος να γίνεται. O Φράνκο λοιπόν δεν έχει άλλη εκλογή. Πρέπει να ζητήσει βοήθεια από το εξωτερικό.
Διαπραγματεύσεις με τους Γερμανούς
Στις 23 Ιουλίου 1936 ένας από τους συνεργάτες του Φράνκο φτάνει στο Βερολίνο. Μαζί με Γερμανούς αξιωματικούς κατευθύνεται στο Υπουργείο Εξωτερικών και ζητά να δει αυτοπροσώπως τον Αδόλφο Χίτλερ. O Καγκελάριος δεν είναι εκεί. Βρίσκεται στο Μπάιρουτ όπου παρακολουθεί το Φεστιβάλ Βάγκνερ. O ισπανός αξιωματούχος έχει έτσι επαφές με τον Γκέρινγκ και άλλους ανώτατους αξιωματούχους. Ζητά από τη γερμανική κυβέρνηση την αποστολή δέκα μεταφορικών αεροσκαφών στο ισπανικό Μαρόκο, για να χρησιμοποιηθούν στη μεταφορά των στρατευμάτων.
Οι γερμανοί αξιωματούχοι προς στιγμή διστάζουν. Το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών είναι αντίθετο προς κάθε τέτοιου είδους επέμβαση. Την ίδια γνώμη έχει και το Γερμανικό Γενικό Επιτελείο. Μάλιστα ο στρατάρχης φον Μπλόμπεργκ και ο στρατηγός Φριτς δεν έκρυψαν αργότερα τη δυσαρέσκειά τους, όταν έμαθαν ότι ο Φύρερ τους είχε διατάξει μεγαλόψυχα την αποστολή είκοσι Ju-52 στο Μαρόκο. Στην πραγματικότητα οι γερμανοί στρατηγοί έβλεπαν να φεύγει από τη χώρα τους στρατιωτικό υλικό, που είχε μαζευτεί για άλλους σκοπούς, και να χρησιμοποιείται για τη λύση εσωτερικών προβλημάτων μιας άλλης χώρας.
Από τις 27 του μηνός δημιουργείται η ομάδα που θα ακολουθήσει ατμοπλοϊκώς τα αεροσκάφη. Τα μέλη της στην πλειοψηφία τους είναι μηχανοσυνθέτες αεροσκαφών, όλοι εθελοντές. Επικεφαλής της ομάδας είναι ο ταγματάρχης της αεροπορίας Αλεξάντερ Σίλε, βετεράνος πιλότος του Α’ ΠΠ, με ευχέρεια στις ξένες γλώσσες.
Στις 31 Ιουλίου, η ομάδα επιβιβάζεται στο ατμόπλοιο Usaramo που βρίσκεται στο λιμάνι του Αμβούργου. Κανένας από τους άνδρες δε φορά στολή και φυσικά στα χαρτιά τους δε φαίνεται πουθενά ότι ανήκουν στη Λουφτβάφε. Μεσάνυχτα της 1ης Αυγούστου 1936, το πλοίο σηκώνει άγκυρα από το λιμάνι με προορισμό το Κάδιξ της Ισπανίας. Στο καράβι πέρα από τους 86 μηχανικούς υπάρχουν και έξι πιλότοι με ισάριθμα καταδιωκτικά He-51, είκοσι αντιαεροπορικά πολυβόλα των 20mm, καθώς και εκατό τόνοι άλλου πολεμικού υλικού. Έξω από τις πορτογαλικές ακτές το σκάφος, το οποίο σημειωτέον ταξίδευε χωρίς ναυτικά έγγραφα, συνάντησε το πλοίο του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού _Deutschland_ και τις τορπιλλάκατους Leopard και Luchs, οι οποίες συνόδευσαν το φαινομενικά αθώο ατμόπλοιο στο λιμάνι του Κάδιγκος.
O ήλιος έκαιγε τα πρόσωπα των νεαρών ανδρών. Κόντευε μεσημέρι της 6ης Αυγούστου 1936 σ’ αυτό το λιμάνι της Ισπανίας, που βρεχόταν από τα ήσυχα νερά του Ατλαντικού. H γερμανική παρέμβαση στα εσωτερικά της Ισπανικής Δημοκρατίας ήταν πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός.
Την επόμενη ημέρα, το στρατιωτικό υλικό μαζί με τ’ αεροπλάνα φορτώθηκε σε τρένα και μεταφέρθηκε στη Σεβίλλη. Εν τω μεταξύ δέκα Ju-52 είχαν φτάσει σε αεροδρόμιο έξω από την πόλη, οπότε και αρχίζει η επιχείρηση αερομεταφοράς των μαροκινών στρατευμάτων από το Τετουάν στη Σεβίλλη, που θεωρείται στην αεροπορική ιστορία σαν η πρώτη στο κόσμο μαζική μεταφορά στρατού από τον αέρα, προκειμένου να σταλεί στο πεδίο της μάχης.
Καθημερινά τα πληρώματα των Ju-52, έκαναν τρεις με τέσσερις πτήσεις διάρκειας ενενήντα λεπτών. Αργότερα τα αεροπλάνα είχαν τη δυνατότητα να ξεφορτώνουν υλικό και στρατιώτες σε αεροδρόμιο κοντά στο Κάδιξ, μειώνοντας τη διάρκεια πτήσης κατά μισή ώρα. Πολλά από τα αεροσκάφη αυτά γρήγορα βγήκαν εκτός λειτουργίας, λόγω των συνεχών πτήσεων και της υπερβολικής χρήσης.
Για παράδειγμα οι Γερμανοί τεχνικοί φόρτωναν σε κάθε αεροπλάνο σαράντα Μαροκινούς μαζί με τον οπλισμό τους, ενώ η κατασκευάστρια εταιρία προέβλεπε μόνο δεκαεπτά. Τον Αύγουστο του 1936 φτάνει στην Ισπανία, ο ταγματάρχης της Βέρμαχτ Ρίτερ Βίλχεμ φον Τόμα, που αργότερα είναι επικεφαλής του Άφρικα Κορπς στο Ελ-Αλαμέιν, με σκοπό να εκπαιδεύσει τα φρανκικά στρατεύματα.
Στα τρία χρόνια που κράτησε συνολικά ο πόλεμος, η βοήθεια των Γερμανών είναι περισσότερο ποιοτική παρά ποσοτική. Τα στρατεύματα του Φράνκο παρά την αποβίβασή τους και τα προγεφυρώματα στην Ιβηρική Χερσόνησο, ήταν αδύνατο να πετύχουν μια γρήγορη νίκη εναντίον των δημοκρατικών. Τα πράγματα γι’ αυτούς θα χειροτερεύσουν, όταν αρχίζουν να καταφτάνουν στην Ισπανία οι πρώτες αποστολές πολεμικού υλικού από τη Γαλλία και τη Σοβιετική Ένωση – χείρα βοηθείας – προς την κυβέρνηση της Μαδρίτης.
Ειδικότερα η Σ. Ένωση από τα μέσα Σεπτεμβρίου του 1936 στέλνει στην Ισπανία τους πρώτους στρατιωτικούς της συμβούλους. Σε όλες τις κρίσιμες στιγμές του εμφυλίου πολέμου οι δημοκρατικοί στρατιωτικοί ηγήτορες είχαν δίπλα τους και από ένα ρώσο σύμβουλο. Από τον Οκτώβριο ξεφορτώνονται στα λιμάνια της Καρθαγένης, της Βαρκελώνης και της Βαλένθια τα πρώτα ρώσικα τανκς T-26, τα οποία θα παίξουν σημαντικό ρόλο ένα μήνα αργότερα στην άμυνα της Μαδρίτης.
Τέλος Οκτωβρίου και ενώ τα φρανκικά στρατεύματα ετοιμάζονται να εξαπολύσουν επίθεση εναντίον της Μαδρίτης, στη Γερμανία συγκροτείται η ονομαστή Λεγεώνα Κόνδωρ. Επικεφαλής της λεγεώνας ήταν ο στρατηγός της αεροπορίας Χιούγκο Σπέρλε. O Σπέρλε οργάνωσε τη λεγεώνα σε τρια σμήνη: ενός βομβαρδισμού, ενός δίωξης και ενός ναυτικής συνεργασίας. Επιπλέον η μονάδα περιλάμβανε και δύο αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες.
Συνολικά στην Ισπανία στάλθηκαν 5.500 λεγεωνάριοι, όλοι εθελοντές, που θεωρητικά είχαν παραιτηθεί από τη Λουφτβάφε. Από τις αρχές Νοεμβρίου του 1936, φτάνει στην Ισπανία ο κύριος όγκος της λεγεώνας. Το προσωπικό εδάφους έρχεται ατμοπλοϊκώς, ενώ τα πρώτα βομβαρδιστικά αεροπλάνα φτάνουν μέσω Ρώμης και Σαρδηνίας. Μετά την άφιξη όλων των λεγεωνάριων και του εξοπλισμού τους στο ισπανικό έδαφος, η διοίκηση της λεγεώνας εγκαθίσταται σε πολυτελές ξενοδοχείο της Σεβίλλης απ’ όπου διευθύνει τις επιχειρήσεις στις πρώτες φάσεις του πολέμου.
H αρχική απραξία δεν κρατά πολύ. Ήδη από τον Οκτώβριο οι δημοκρατικοί έχουν παραλάβει από τη Σ. Ένωση σαράντα δύο καταδιωκτικά διπλάνα Ilyushin (IL-15) και τριάντα ένα τελευταίου τύπου καταδιωκτικά μονοπλάνα IL-16, τα οποία ήταν ανώτερα από τα αντίστοιχα γερμανικά τα He-51 που είχε εκείνη τη στιγμή στη διάθεσή της η λεγεώνα.Όμως οι Γερμανοί σαφώς ήταν καλύτεροι πιλότοι από τους δημοκρατικούς και αυτό φάνηκε από τις πρώτες αερομαχίες.
Οι άνδρες της Λεγεώνας Κόνδωρ συμμετέχουν ενεργά στον εμφύλιο από τις 15 Νοεμβρίου, όταν χτυπούν με τριάντα τέσσερα Ju-52, που είχαν μετατραπεί σε βομβαρδιστικά, το λιμάνι της Καρθαγένης. Το λιμάνι στο οποίο γίνονταν εκφόρτωση πολεμικού υλικού, γρήγορα τυλίχθηκε στις φλόγες. Από τη μεριά των Γερμανών δεν υπήρξε καμία απώλεια. Να σημειώσουμε ότι τα αεροσκάφη αυτά, όπως και όλα όσα δόθηκαν από τη Γερμανία – σαν βοήθεια προς τους φρανκικούς όσο διήρκησε ο εμφύλιος – έφεραν τα χρώματα και τα διακριτικά των εθνικιστών. Επίσης οι πιλότοι και το προσωπικό εδάφους φορούσαν τις ίδιες στολές μ’ αυτές των αξιωματικών του Φράνκο.
Στις 7 Νοεμβρίου ο Φράνκο μετά την επιτυχία του στο Τολέδο φτάνει στα περίχωρα της Μαδρίτης. Στις 9 του μηνός τα στρατεύματά του εξαπολύουν επίθεση εναντίον της πόλης. Το υπουργικό συμβούλιο φεύγει για τη Βαλένθια. Οι Διεθνείς Ταξιαρχίες με την υποστήριξη ρώσικων τανκς και πυροβολικού αποκρούουν τους εθνικιστές. Όμως έχουν βαριές απώλειες.
Το ίδιο συμβαίνει και στο στρατόπεδο του Φράνκο. Προβλήματα αντιμετωπίζει και η λεγεώνα. Τα καταδιωκτικά της He-51 υστερούν έναντι των Ilyushin τα οποία έχουν αεροπορική υπεροχή πάνω από την ισπανική πρωτεύουσα. Τότε ο Σπέρλε επινοεί μια νέα τακτική. Τα γερμανικά καταδιωκτικά ανά τρία επιτίθενται στα εχθρικά αεροπλάνα, μέχρι που αυτά εξαντλούν τα καύσιμά τους.
Καθώς όμως προσγειώνονται στις βάσεις τους για ανεφοδιασμό, τα βομβαρδιστικά Ju-52, που βρίσκονται σε μεγαλύτερο ύψος, κατευθύνονται ανενόχλητα και χτυπούν αεροδρόμια των δημοκρατικών. Παρόλες αυτές τις μεθοδεύσεις, οι Γερμανοί παίρνουν ένα μάθημα. Στον αεροπορικό πόλεμο δεν μπορείς να χρησιμοποιείς νέες τακτικές μάχης με αεροσκάφη
κατώτερα του αντιπάλου.
Στις 23 Νοεμβρίου 1936 ο Φράνκο κάνει μια τελευταία προσπάθεια να καταλάβει τη Μαδρίτη. H προσπάθεια είναι και αυτή τη φορά άκαρπη. H Μαδρίτη, ο βασιλιάς στην παρτίδα σκάκι, έχει γλιτώσει προς το παρόν από τα χέρια ενός έμπειρου σκακιστή, του στρατηγού Φράνκο. Ύστερα από την αποτυχία των εθνικιστών να καταλάβουν την πόλη, ο εμφύλιος πόλεμος παίρνει καθολική μορφή και οι μικροεπιχειρήσεις αποτελούν πλέον παρελθόν.
H Λεγεώνα Κόνδωρ δεν μπορεί να ξεπεράσει ακόμα την αεροπορία των δημοκρατικών, μέχρι που τα πρώτα υπερσύγχρονα καταδιωκτικά Messerschmitt Me-109 φτάνουν στην Ισπανία ένα χρόνο αργότερα.
Καθώς ο αγώνας παίρνει νέα τροπή και ο Φράνκο μετά την αποτυχία κατά της Μαδρίτης ετοιμάζεται να επιτεθεί εναντίον της Μαλάγας, ο Σπέρλε, σε μια έκθεση που στέλνει στους ανωτέρους του στο Βερολίνο, τονίζει την ακαταλληλότητα των Ju-52 ως βομβαρδιστικών. Βασικό τους μειονέκτημα ήταν η ανακρίβεια σκόπευσης. Στην πραγματικότητα η Λουφτβάφε ποτέ δεν τελειοποίησε σε ικανοποιητικό βαθμό ένα ακριβές σύστημα σκόπευσης στα βομβαρδιστικά της αεροσκάφη, κάτι που πλήρωσε πολύ ακριβά στα χρόνια του B’ ΠΠ.
Τα βομβαρδιστικά Ju-52 τελικά αντικαταστάθηκαν τον Ιανουάριο του 1937 από τα Stuka Ju-87 με πρωτεύοντα ρόλο την εξάσκηση των πληρωμάτων τους σε τεχνικές καθέτου εφορμήσεως. Το Φεβρουάριο ακολούθησαν οι παραλαβές των πρώτων Heinkel He-111. Χρησιμοποιήθηκαν μέχρι το τέλος του εμφυλίου πολέμου και ήταν ανώτερα των αντίστοιχων σοβιετικών Katiuska SB-2.
Άλλοι τύποι αεροσκαφών, όπως τα αναγνωριστικά He-46 και He-70, από τις αρχές του 1937 αντικαταστάθηκαν από τα Dornier 17, βομβαρδιστικά μέσης ακτίνας δράσης που έδρασαν αργότερα στη Μάχη της Αγγλίας. Σε αποστολές παρατήρησης των ακτών χρησιμοποιήθηκαν τα He-59 και He-60, χωρίς να λάβουν μέρος σε σημαντικές επιχειρήσεις.
O πρώτος αρχηγός του επιτελείου της Λεγεώνας Κόνδωρ ήταν ο αντισυνταγματάρχης Αλεξάντερ Χόλε. Τον Ιανουάριο του 1937 μετά από διαφωνία με τον Σπέρλε, αντικαταστάθηκε με το βαρώνο Βόλφραμ φον Ριχτχόφεν, ξάδελφο του Κόκκινου Βαρώνου . Για τον Ριχτχόφεν η Ισπανία ήταν η χρυσή ευκαιρία όπου θα μπορούσαν να δοκιμαστούν νέα αεροσκάφη, σε συνθήκες πραγματικού πολέμου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Karl Ries/Hans Ring: THE LEGION CONDOR, SCHIFFER MILITARY
HISTORY.
2. Samuel W. Mitcham: EAGLES OF THE THIRD REICH, Airlife
England.
3. Ζωρζ Ρου: O ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, εκδόσεις Πάπυρος.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 1994 στο τεύχος 111 της έντυπης έκδοσης του περιοδικού ΠΤΗΣΗ και ΔΙΑΣΤΗΜΑ. Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα ptisidiastima.com.
