Γράφει ο Ηρακλής Μαρδύρης
Στην Ελλάδα της μιζέριας, των σκανδάλων, του κομματισμού, της ηττοπάθειας, του ενδοτισμού και της υποχωρητικότητας, υπάρχει χώρος για να γιορτάσουμε επιτυχίες; Η αίσθηση ότι είμαστε ένα κράτος ανάδελφο και μόνοι στον κόσμο (λες και τα υπόλοιπα κράτη δεν είναι μόνα τους, που εμείς έχουμε και το δωδεκάρι της Κύπρου δεδομένο), ότι είμαστε ένα προβατάκι περιτριγυρισμένο από αγέλες λύκων είναι ένα αφήγημα που δυστυχώς έχει ριζώσει μέσα μας. Μήπως είμαστε λύκος με προβιά προβάτου, όπως νομίζουν πολλοί γείτονες μας;
Οι φράσεις “προδότες ή άχρηστοι πολιτικοί” και “οι ξένοι όλο μας επιβουλεύονται και θέλουν το κακό μας” είναι κοινές και μάλλον αποδεκτές από ένα μέρος των συμπολιτών μας, αλλά μπορούμε να φανταστούμε το σοκ που θα ένιωθαν αν την άκουγαν μέχρι τέλους από Τούρκικα χείλη: “προδότες και άχρηστοι πολιτικοί, που επιτρέπουν στους ξένους να βοηθούν τους Έλληνες, Αν κάνανε τη δουλειά τους αντί να κοιτάζουν τη κλεψιά και οι Έλληνες δεν είχαν τόσο καλούς πολιτικούς, δέκα εκατομμύρια ανθρώπους θα τους κάναμε μια χαψιά. Αν οι διπλωμάτες μας ήταν σαν τους Έλληνες τώρα στη Βιέννη θα ήμασταν…”
Ο Έλληνας αποδέκτης τέτοιων σχολίων, έχοντας γνώση των παθογενειών του ελληνικού κράτους, φυσικά και θα μειδιάσει, τις πρώτες φορές τουλάχιστον. Μήπως όμως δεν είμαστε τόσο άχρηστοι όσο νομίζουμε; Εξ΄άλλου για να κερδίσει κάποιος σε ένα διαγωνισμό δεν είναι ανάγκη να είναι ο καλύτερος του κόσμου, αρκεί να είναι καλύτερος από τους άλλους συμμετέχοντες. Για να κερδίσει κάποιος το πρωτάθλημα στην Ελλάδα δεν χρειάζεται να φτιάξει μια ομάδα καλύτερη της Ρεάλ Μαδρίτης αλλά απλά μιας ομάδας καλύτερης από τον Ολυμπιακό, την ΑΕΚ, τον Παναθηναϊκό και τον ΠΑΟΚ…
Οι Τούρκοι δεν μπορούν να ξεχάσουν την Ελληνική επανάσταση, που ήταν η αρχή του τέλους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η οποία επανάσταση δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την εχθρική (για αυτούς) παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων. Οι ξένοι βοηθάνε συνέχεια την Ελλάδα, όπως στο 1897 που μας σταμάτησαν όταν ο δρόμος προς την Αθήνα ήταν ανοικτός, που μας πρόδωσαν στην Κρήτη και τώρα δεν υπάρχει ούτε ένας Τούρκος εκεί, που οργάνωσαν τον ελληνικό στρατό πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους, που τους έδωσαν το Αβέρωφ που είχαμε παραγγείλει εμείς, πολλοί πιστεύουν πως το Αβέρωφ είχε Βρετανούς πυροβολητές, μισούν τους ξένους που διαμέλισαν την Οθωμανική αυτοκρατορία, ακόμα και τους Γερμανούς που ήταν τότε σύμμαχοι, γιατί δεν το έκαναν από αγάπη αλλά γιατί είχαν ανάγκη τους Οθωμανούς…
Ακόμα και για την Κύπρο, πιστεύουν ότι είχαν το 1974 όλο το νησί στα χέρια τους και οι ξένοι δεν τους άφησαν, μέχρι και πρόσφατα, που το αφήγημα είναι ότι οι Αμερικάνοι σχεδίασαν το πραξικόπημα και τη δολοφονία του Ερντογάν, αλλά ο Αλλάχ τους έσωσε, που δεν τους δίνουν Πάτριοτ, δεν τους δίνουν F-35 που ήδη έχουν πληρώσει για την εξέλιξη τους, δεν εκπαιδεύουν τους πιλότους τους, που ανταλλακτικά για τα F-16 βρίσκουν μέσω Πακιστάν, που προστατεύουν και εξοπλίζουν τους Κούρδους τρομοκράτες, και η λίστα παραπόνων είναι ατελείωτη… Είναι εμφανές ότι στο θυμικό τους η καχυποψία απέναντι στους Δυτικούς είναι πολύ πολύ μεγαλύτερη από ότι στην Ελλάδα.
Πέρα όμως από τον συναισθηματικό τομέα, υπάρχουν κάποια δεδομένα που δεν μπορούν και δεν πρέπει να αγνοηθούν. Το Ελληνικό κράτος, που γνωρίζουμε σήμερα, μορφοποιήθηκε μετά την τραυματική αδελφοκτόνο και αχρείαστη σύγκρουση στην Κύπρο και την εισβολή και κατοχή του 40% του νησιού από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. “Δεν Ξεχνώ” είναι το σύνθημα για να ξεχάσουμε τις ανεπάρκειες μας, για να μην ερευνήσουμε σε βάθος τα αίτια τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο και να θάψουμε τον Φάκελο της Κύπρου.
Σε αντίθεση με τον ατυχή πόλεμο του 1897 δεν ξεκίνησε ένα κίνημα εκδίκησης και αποκατάστασης της εθνικής υπερηφάνειας, και ίσως καλώς έγινε έτσι, ένα κίνημα εθνικισμού θα ήταν αναχρονιστικό, αλλά να μη φτάνουμε και στα όρια του εθνομηδενισμού. Ο πρώτος στόχος του κράτους ήταν η αποχουντοποίηση, κάτι που μπορεί να οδήγησε στο ξέπλυμα αμαρτιών, αλλά γενικά στέφθηκε από επιτυχία και η μετάβαση έγινε πολύ γρήγορα, τόσο ώστε αποτέλεσε πρότυπο για τις υπόλοιπες χώρες που ακολούθησαν παρόμοιες πορείες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία. Εμείς τα καταφέραμε καλύτερα και γρηγορότερα.
Ένα μόλις χρόνο μετά τον Αττίλα η Ελλάδα έκανε αίτηση για την πλήρη ένταξη της στην ΕΟΚ. Η ευρωπαϊκή της πορεία είχε ξεκινήσει από το μακρινό 1961, αλλά η δικτατορία και η επακόλουθη διπλωματική απομόνωση πάγωσε τη διαδικασία. Οι στόχοι για την Ελλάδα είχαν τεθεί και υπηρετήθηκαν από όλες τις κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως ρητορικής που ήταν για εσωτερική κατανάλωση, και επιτεύχθηκαν.
Πλήρες μέλος της ΕΟΚ, ένα από τα πρώτα δέκα, εισδοχή της Κύπρου στην ΕΕ (πράγμα ανήκουστο τις περασμένες δεκαετίες χωρίς πρώτα λύση του Κυπριακού), εισδοχή στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης και στο Ευρώ, και τέλος η μετατροπή των Ελληνοτουρκικών προβλημάτων σε Ευρω-τουρκικά. Τα καταφέραμε! Και δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε αυτονόητο. Το 1975 η ΕΟΚ ήταν πολύ μακρινή ακόμα, και μια γενικευμένη σύρραξη με την Τουρκία πιο πιθανή.
Ο Γάλλος πρόεδρος Ντ´Εστέν, προσωπικός φίλος του Καραμανλή προμήθευσε άμεσα στην ΠΑ τα νέα τότε Mirage F-1 της Γαλλικής αεροπορίας και οι Γάλλοι θα έπρεπε να περιμένουν μέχρι να κατασκευαστούν νέα. Την ίδια εποχή γίνανε επιχειρησιακά και τα πρώτα Phantom, το υπερ-αεροπλάνο της εποχής.
Ταυτόχρονα οι Τούρκοι είχαν να αντιμετωπίσουν ένα εμπάργκο πωλήσεων όπλων από τις ΗΠΑ, το οποίο πήγε πολύ πίσω τις μαχητικές τους ικανότητες και τελικά εξασφαλίστηκε η ειρήνη εκείνη την περίοδο. Αργότερα, στην κορύφωση του ψυχρού πολέμου το εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας άρθηκε, αλλά οι Αμερικάνοι διατήρησαν την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με το περίφημο 7 προς 10. Η συμπεριφορά της Ελλάδας τότε, με την έντονη αντί-αμερικανική ρητορική, που δημιουργούσε προβλήματα στο ΝΑΤΟ διαμαρτυρόμενη σε κάθε ευκαιρία (και όχι άδικα) αλλά και η έξοδος της από το στρατιωτικό σκέλος της συμμαχίας για κάποια χρόνια, δεν βοήθησε ιδιαιτέρως.
Κάθε φορά που η Ελλάδα είχε να δώσει μια σημαντική μάχη προς την επίτευξη αυτών των στόχων, εμφανιζόταν η Τουρκία με αφορμή μια πρόφαση για να κάνει αισθητή την παρουσία της. Επιδίωξη της ήταν η ταυτόχρονη ένταξη Ελλάδας και Τουρκίας στην ΕΟΚ, όπως έγινε και στο ΝΑΤΟ. Σε κάθε βήμα της Ελλάδας είχαμε και μια κρίση, και έλεγαν οι Τούρκοι στους Ευρωπαίους “πιέστε λίγο την Ελλάδα να λύσουμε τα προβλήματα μας γιατί μετά θα γίνουν και δικά σας”, και οι Ευρωπαίοι τότε την ησυχία τους θέλανε και τους Σοβιετικούς φοβόντουσαν.
Η Ελλάδα είχε να διαχειριστεί κρίσεις με την Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα έκλεινε και το μάτι στους Ευρωπαίους και τους έλεγε “μην ανησυχείτε, θα τα βρούμε με τους Τούρκους και μαζί συνεχίζουμε κανονικά την ευρωπαϊκή μας πορεία”. Κάποιες κρίσεις τις χειριστήκαμε καλύτερα από άλλες. Ζήσαμε τις συμφωνίες του Νταβός και της Μαδρίτης. Τα αποτελέσματα χαρακτηρίζονται ηττοπαθή, ενδοτικά και υποχωρητικά.
Χάσαμε όλο αυτό το διάστημα στελέχη της ΠΑ και του ΠΝ κάνοντας το καθήκον τους, ένα ελικόπτερο και πολεμικά αεροσκάφη, τη δυνατότητα να έχουμε κατσίκες πάνω στα Ίμια, δεν αυξήσαμε τα χωρικά μας ύδατα, δεν ανακηρύξαμε ΑΟΖ, και η όρεξη των Τούρκων ανοίγει όλο και περισσότερο.
Πετύχαμε όμως όλους τους στρατηγικούς στόχους μας, χωρίς κάποια μη αναστρέψιμη εθνική καταστροφή. Ταυτόχρονα το βιοτικό επίπεδο της χώρας αυξήθηκε σημαντικά και πολύ περισσότερο από οποιασδήποτε άλλης γειτονικής χώρας. Ο Έλληνας πολίτης έχει παραπλήσιο επίπεδο με τον Ισπανό και τον Πορτογάλο, χώρες που δεν είχαν καμία από τις ελληνικές περιπέτειες των τελευταίων εκατό χρόνων. Όχι μόνο δεν είχαν παγκόσμιους πολέμους, και έναν επιθετικό γείτονα που αναγκάζει τη διατήρηση ακριβών ενόπλων δυνάμεων, αλλά είχαν και αποικίες, το Μακάο ανήκε στην Πορτογαλία μέχρι το 2000.
Αν το Ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι αποτυχημένο, τότε το Πορτογαλικό τι είναι; Σίγουρα η χώρα θα μπορούσε να είναι σε πάρα πολύ καλύτερη κατάσταση, και ήμασταν κοντά σε αυτό, αλλά δεν χρειάζεται να αυτομαστιγωνόμαστε σε κάθε ευκαιρία, απλά να βελτιωνόμαστε σε κάθε ευκαιρία και να έχουμε συναίσθηση του που πραγματικά είμαστε και που θέλουμε να πάμε.
Η Τουρκία αποτυγχάνει συνεχώς και αλλάζει τυχοδιωκτικά πορείες. Αυτό γεννά εκνευρισμό και επιθετικότητα, εκεί που μπορεί φυσικά… Η ένταξη στην ΕΟΚ μαζί με την Ελλάδα έγινε ένταξη στην ΕΕ και πλέον μόνο τυπικά δεν έχουν κλείσει οι συνομιλίες ένταξης. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης προσπάθησαν με τον Παντουρκισμό να φτιάξουν τη Μεγάλη Τουρκία από τη Μογγολία και το Τουρκμενιστάν μέχρι τη Βοσνία, κατόπιν είχαμε τα Βαλκανικά τόξα και τώρα τη Μουσουλμανική αδελφότητα.
Επένδυσαν τεράστια ποσά για να αυξήσουν την επιρροή τους, είχαν και την υποστήριξη των ΗΠΑ που ήθελαν να παρουσιάσουν την Τουρκία ως πρότυπο προς μίμηση μιας δημοκρατικής Ισλαμικής κοσμικής χώρας, τώρα όχι πια. Τα αποτελέσματα της επένδυσης είναι πενιχρά. Τελικά πάνω από την Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία περιπολούν ελληνικά αεροπλάνα… Στην αρχή ο Ερντογάν ήταν φιλοδυτικός, προοδευτικός και έκανε άνοιγμα στους Κούρδους.
Πλέον οι δυτικές κυβερνήσεις αποτρέπουν τους πολίτες τους από το να επισκέπτονται την Τουρκία, το 25% του εκπαιδευτικού προϋπολογισμού πάει σε ισλαμικά σχολεία και είναι σε πραγματικό πόλεμο με τους Κούρδους. To οικονομικό θαύμα του Ερντογάν έκανε πλούσιο τον κύκλο του, αλλά ο μέσος Τούρκος πολίτης ζει με 2.600 ευρώ ετήσιο εισόδημα και οι προοπτικές είναι αρνητικές.
Ο μέσος Τούρκος πολίτης χαρακτηρίζεται από μια αγαθοσύνη και αφέλεια, περίπου όπως παρουσιάζονταν οι χωριάτες στις μαυρόασπρες ελληνικές ταινίες, μόνο πολύ πιο προληπτικοί και εύπιστοι στο τι τους λέει ο ιμάμης, για αυτό και η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) είναι ένας από τους ισχυρότερους δημόσιους φορείς στην Τουρκία και μακρύ χέρι του καθεστώτος.
Το τελευταίο αφήγημα είναι η ανασύσταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σαν όρνιο, όπου βρει κουφάρι ορμάει να αρπάξει ότι προλάβει και εκμεταλλεύεται αδίστακτα κάθε ευκαιρία διαστρεβλώνοντας κάθε έννοια δικαίου και λογικής. Στη διαδικασία αυτή ήταν προσεκτικός να μην απειλήσει ζωτικά αμερικανικά συμφέροντα, μάλιστα υποστηρίζει ότι πολεμάει τους Ρώσους και πρέπει να τον επιβραβεύσουν και από πάνω!
Η Τουρκία έχει επεκταθεί μέσω των διαφόρων οργανώσεων της σε ένα μεγάλο μέρος του κόσμου. Χτίζει τζαμιά και ιερατικές σχολές σε πέντε ηπείρους, κυρίως στην Αφρική και τη δυτική Ευρώπη. Χρηματοδοτεί έργα υποδομής σε αφρικανικές χώρες. Στη Δυτική Αφρική (παραδοσιακός χώρος Γαλλικής επιρροής) έχει στείλει πλοία που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Έχει στρατιωτικές βάσεις στο Κατάρ, Σομαλία, Ιράκ, Συρία, Κύπρο, Αλβανία και πρόσφατα Τυνησία.
Όλα αυτά τα κατάφερε εύκολα και εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος για τους Τούρκους να έχουν υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες τους. Οι πιθανότητα στην πραγματικότητα να πιστεύουν ότι είναι οι εκλεκτοί του Αλλάχ και εκτελούν το θέλημα του δεν πρέπει να αποκλειστεί. Αναπόφευκτα ο Ερντογάν έχει πατήσει πολλούς κάλους και έχει κάνει εχθρούς. Όλοι αυτοί θα ανακουφιστούν μόλις χάσει την εξουσία και δεν πρόκειται να κάτσουν με σταυρωμένα χέρια, απλά ελπίζουν ότι κάποιος άλλος θα κάνει τη βρώμικη δουλειά. Και το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς.
Από το να μπούμε σε περιπέτειες εμείς στο Αιγαίο και την Κύπρο καλύτερα δεν είναι να τους πολεμάνε οι Αιγύπτιοι ή οι Γάλλοι; Το ίδιο σκέφτονται όλοι. Συνεπώς την πρωτοβουλία κινήσεων την έχει ο Ερντογάν, και επιλέγει τον πιο εύκολο στόχο. Το καθεστώς τρέφεται από νίκες, έστω και φαντασιακές. Μία μόνο ήττα ή έστω και υποψία της μπορεί να είναι ικανή για την πτώση του. Για αυτό η πιθανότητα επιδίωξης σύγκρουσης με την Ελλάδα είναι μικρή. Ένας στρατός κατά τα Νατοϊκά πρότυπα είναι μια εντελώς άλλη περίπτωση σε σχέση με τους Κούρδους γιδοβοσκούς και Λίβυους καμηλιέρηδες.
Στα ελληνοτουρκικά, στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο θα βάζει υποθήκες για το μέλλον ακολουθώντας τη γνωστή τακτική της σαλαμοποίησης και του Ελληνικού Μιθριδατισμού. Δειλά δειλά ξεκίνησαν οι αεροπορικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, εξελίχθηκαν σε καθημερινότητα και συνηθίσαμε. Γιατί να μη συνηθίσουμε και τα γεωτρύπανα; Δεν είναι τυχαία η τοποθεσία της τελευταίας NAVTEX, στην άκρη της ΑΟΖ. Δοκιμή κάνει και αρχή για να έρχεται όλο και πιο κοντά με το πέρασμα του χρόνου. Όμως ακόμα και αυτή η Τουρκική NAVTEX έχει κάποιο ενδιαφέρον.
Αποφεύγει το Κυπριακό οικόπεδο 4 που έχει παραδοθεί προς εκμετάλλευση, άρα το αναγνωρίζει! Αλλά παραβιάζει το μικρό τριγωνάκι στα δυτικά του, το οποίο έχει την ιστορία του. Αυτό το τρίγωνο θα έπρεπε να είναι μέρος του οικοπέδου, αλλά η οριοθέτηση των δυο κρατών (Κύπρου-Αιγύπτου) αγνόησε αυτό το τρίγωνο, γιατί θα έδειχνε, ξεκάθαρα, ότι τα 14 χιλιόμετρα που δεν μετρήθηκαν, δίνουν δικαιώματα ΑΟΖ στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου και η Ελλάδα θα διέθετε θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο και δεν θα είχε συνεπώς η Τουρκία με την Αίγυπτο.
Τεχνικά η Τουρκία κάνει έρευνες σε διεθνή ύδατα και γιατί να μην έχει δικαίωμα αφού η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ; Αν είχε ανακηρύξει ΑΟΖ θα δικαιούταν να διαμαρτύρεται. Αλλά γιατί δεν το κάναμε αυτό; Ένα από τα μεγάλα μυστήρια, που όμως με τόσες διαδοχικές κυβερνήσεις και εκλογικές αναμετρήσεις δεν κλήθηκαν τα κόμματα να απαντήσουν, εκτός από κάποια μικρά που κάνουν δηλώσεις εκ του ασφαλούς. Και τα ΜΜΕ δεν κάνουν σχετικές ερωτήσεις.
Τα tweet του Πολάκη ίσως είναι πιο σημαντικά για την τηλεθέαση, ίσως και να υπάρχει μια συμφωνία μεταξύ τους ορισμένα θέματα να μη θιχτούν. Μήπως νομίζουν ότι οι πολίτες δεν είναι ικανοί να καταλάβουν; Προφανώς και πολλοί δεν είναι ικανοί να καταλάβουν και προφανώς οι ψηφοφόροι δεν πίεζαν αρκετά. Η ΑΟΖ όμως είναι πλέον ίσως το πιο σημαντικό εθνικό θέμα, αλλά δυστυχώς μόνο όταν μας το θυμίζουν οι Τούρκοι. Σίγουρα θα υπάρχουν κάποιο σοβαροί λόγοι για την σημερινή κατάσταση. Ας κάνουμε μερικές υποθέσεις:
Οι χώρες που έλαβαν μέρος στην UNCLOS (Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας) προσπάθησαν να διατυπώσουν κάποια φόρμουλα για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών των παράκτιων κρατών. Δυστυχώς, δεν τα κατάφεραν και τα άρθρα της Σύμβασης απλώς απέφυγαν να λάβουν μια ξεκάθαρη θέση ανάμεσα στις δυο αντιμαχόμενες τάσεις, αυτής υπέρ της μέσης γραμμής, ή ίσης απόστασης (equidistance) και της άλλης υπέρ της ευθυδικίας (equity). Έτσι, διαπιστώνουμε ότι πολλές διαφορές έχουν επιλυθεί με την αρχή της ίσης απόστασης, αλλά και άλλες με την αρχή της ευθυδικίας. Και οι δυο τρόποι είναι νόμιμοι με το διεθνές δίκαιο.
Ο χάρτης που έχει παρουσιάσει (ανεπίσημα) η Ελλάδα (και έχει υιοθετηθεί από την ΕΕ, ανεπίσημα) έχει φτιαχτεί με πλήρη επήρεια της Στρογγύλης και με τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Χωρίς τη Στρογγύλη, ακόμα και με πλήρη επήρεια του Καστελλόριζου, η Ελληνική ΑΟΖ δεν εφάπτεται της Κυπριακής. Αυτή η απεικόνιση και ερμηνεία είναι η πιο συμφέρουσα για την Ελλάδα, και αντιστρόφως δεν είναι συμφέρουσα για τις άλλες δύο χώρες την Τουρκία και την Αίγυπτο. Και όπως γράψαμε είναι μόνο μία ερμηνεία από πολλές εναλλακτικές που προσφέρει το διεθνές Δίκαιο οι οποίες θα ήταν και αυτές νόμιμες.
Δυστυχώς, φαίνεται ότι για τις οριοθετήσεις μεταξύ κρατών που δεν έχουν νησιά, επικρατεί η ίση απόσταση (μέση γραμμή), ενώ σε περιπτώσεις νησιών (όπως εμείς) επικρατεί η ευθυδικία (equity). Συνεπώς αν πάμε σε διαιτησία, τότε οι πιθανότητες είναι εναντίων μας. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Ο απροσάρμοστος γείτονας είναι τέτοιος που η πιθανότητα διαιτησίας είναι μικρή, και μας βολεύει, αλλά αν πάμε σε διαιτησία με την Αίγυπτο τότε υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες η απόφαση να είναι κάποια άλλη από αυτή που περιμένει η κοινή γνώμη.
Ας αφήσουμε την Τουρκία έξω από την εξίσωση λόγω των ιδιαιτεροτήτων της και ας υποθέσουμε ότι η διαφορά μας είναι μόνο με την Αίγυπτο, μια φιλική χώρα.
Αν συμφωνήσουμε με την Αίγυπτο ότι το Καστελλόριζο έχει Χ% επήρεια, τότε αυτή η επήρεια δεν θα αλλάξει για τα μάτια της Τουρκίας… Το θέμα είναι ότι οι Αίγυπτος πιστεύει ότι δεν έχει επήρεια ή ελάχιστη. Ποιος θα το ρισκάρει να πάει σε διαιτησία έστω με την Αίγυπτο;
Με το δεδικασμένο της Μάλτας, που της επιδικάστηκε μειωμένη επήρεια σε σχέση με την Αφρικανική ακτή, υπάρχει περίπτωση ποτέ πρόεδρος της Αιγύπτου να δεχθεί πλήρη επήρεια σε Καστελλόριζο και Στρογγύλη; Θα υπήρχε κάποιος από τους αναγνώστες που θα το έκανε αν ήταν στη θέση του προέδρου της Αιγύπτου; Και αν το έκανε πόσο καιρό θα έμενε στην εξουσία και δεν θα τέλειωνε την καριέρα του σε κάποιο μπουντρούμι; Ακόμα και στην ανάγκη μας να πέσουν, όπως ο Σάρατζ στον Ερντογάν, οι πιθανότητες είναι ελάχιστες (ο Σάρατζ κερδισμένος βγαίνει από τη συμφωνία με την Τουρκία).
Η διαιτησία κρίνει κατά περίπτωση και αν ξέραμε πως θα κρίνει, θα διαπραγματευόμασταν και καλύτερα. Υπάρχει μια πιθανότητα, δεν μπορεί να εκτιμηθεί από τον υπογράφων αν είναι 5% ή 95%, η διαιτησία να αποφασίσει ότι το Καστελλόριζο είναι μακριά από τη Ρόδο (ανάμεσα στη Κω και Ρόδο υπάρχουν άλλα νησιά, αλλά όχι ανάμεσα στη Ρόδο και το Καστελλόριζο). Μπορεί να κρίνει ότι ιστορικά και πολιτισμικά ανήκει μεν στην Ελλάδα και τα Δωδεκάνησα, αλλά γεωλογικά είναι προέκταση της ηπειρωτικής Τουρκίας. Αυτό είναι ένα μεγάλο ρίσκο. Σημαίνει καθόλου ή ελάχιστη επήρεια στην ΑΟΖ. Η απόφαση του δικαστηρίου δεν είναι δεδομένη και δεν υπάρχει κάποιος αλγόριθμος υπολογισμού.
Κάποιος θα πρέπει να υποθέσει τι θα επιδίκαζε το δικαστήριο. Αν ένα πιθανό δικαστήριο θα έδινε 10% επήρεια και εμείς με διπλωματική διακρατική συμφωνία καταφέρναμε να συμφωνήσουμε 30%, τότε αυτό το 30% (ακόμα και πολύ μακριά από το 100% που έχουμε στους χάρτες μας) θα ήταν μια διπλωματική επιτυχία. Όμως λόγω του ότι η κοινή γνώμη έχει εκπαιδευτεί με τους χάρτες του 100% και δεν ξέρει ή δεν ενδιαφέρεται για τις λεπτομέρειες και τα δικαστήρια, τότε αυτή η συμφωνία με 30% επήρεια θα θεωρείται μια προδοσία και θα ετοιμάζαμε κρεμάλες.
Αν πάλι πάμε σε δικαστήριο και μας επιδικάσει τελικά κανένα 5% επήρεια (που δεν είναι κάτι απίθανο) πάλι θα μιλάμε για προδοσία των πολιτικών που πήραν τόσο χαζή και αφελής απόφαση και των ξένων που μας έστησαν παγίδα και μας πρόδωσαν…και κρεμάλες…
Συνεπώς κανένας από του Έλληνες αξιωματούχους δεν έχει κίνητρο να κλείσει το θέμα και το αφήνει για το μέλλον, γιατί ακόμα και αν φέρουν μια συμφωνία καλύτερη από αυτή που θα επιδικάζονταν, αλλά λιγότερη από 100% (το οποίο είναι πρακτικά αδύνατον) πάλι προδότες θα ήταν…
Τόσα χρόνια έχουμε δημιουργήσει αυταπάτη με τη δική μας ερμηνεία του διεθνούς δικαίου και έχουμε εγκλωβιστεί. Η μειωμένη επήρεια των Οθωνών πέρασε στα ψιλά, αν γίνει το ίδιο όμως στο Καστελλόριζο θα γίνει επανάσταση.
Και για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, το ίδιο εγκλωβισμένες είναι και οι γειτονικές χώρες, γιατί έχουν επικοινωνήσει τόσα χρόνια ότι το Καστελλόριζο δεν έχει επήρεια, αν συμφωνήσουν έστω και για 5%, τότε προδότες θα είναι… και αν το κρεμάλες στην Ελλάδα είναι σχήμα λόγου σε αυτούς είναι πραγματικότητα.
Όποιοι πάνε σε Διεθνή Διαιτησία (σε όλες οι χώρες) και δεν δικαιωθούν (κανείς δηλαδή), θα θεωρηθούν προδότες που παρέδωσαν εθνική κυριαρχία στη κρίση ξένων που θέλουν το κακό τους…
Κοινώς μιλάμε για ένα εγκλωβισμό σε lose – lose σενάριο.
Πως θα απεγκλωβιστούμε; όσο και αν εξηγήσουμε την κατάσταση, πάντα θα υπάρχουν αυτοί που θα αρνούνται, ειδικά δίπλα μας και θα προτιμούν λύσεις: πονάει κεφάλι-κόψει κεφάλι, ενοχλεί το Καστελλόριζο; ας το καταλάβουμε να ησυχάσουμε και να στήσουμε τις φρεγάτες μας γύρω γύρω…
Οι Αμερικανοί έχουν προτείνει μια λύση που πιστεύουν ότι είναι win – win. Χωρίστε τις θαλάσσιες ζώνες όπως θα έκανε ένα δικαστήριο και να τα εκμεταλλευτούμε αυτά ΟΛΟΙ μαζί (και οι Αμερικανοί) και μην ανακοινώσετε τίποτα στον λαό, πείτε ότι ξεκινάτε μια διαδικασία οριοθέτησης και αυτή είναι μια προσωρινή λύση μέχρι την εξεύρεση οριστικής… και μετά από λίγο καιρό θα ξεχαστεί το θέμα και ουδέν μονιμότερο του προσωρινού.. Η λεγόμενη συνεκμετάλλευση…
Ο γνωστός απροσάρμοστος τα θέλει όλα δικά του, οπότε ούτε και αυτό έχει ελπίδες.
Αλλά είναι τελικά αυταπάτη αυτή η εκδοχή του διεθνούς δικαίου που μας βολεύει; Έχει κάποιο ιδιαίτερο λόγο η Ελληνική Κυβέρνηση να προχωρήσει σε διεθνείς διαπραγματεύσεις και διαιτησία το αποτέλεσμα των οποίων μάλλον θα είναι χειρότερο; Μήπως να περιμένουμε μια μελλοντική συγκυρία που θα μας βολεύει; Μήπως όλοι αυτό έχουν επιλέξει;
Μια θεωρία είναι να οριοθετηθεί AOZ Ελλάδας Κύπρου η οποία θα δίνει πλήρη επήρεια στο Καστελλόριζο και τη Στρογγύλη ώστε να έχουμε τη δυνατότητα θαλάσσιων συνόρων με την Κύπρο. Προφανώς αυτό δεν θα ήταν κάτι δύσκολο να επιτευχθεί, δεν θα γινόταν φυσικά αποδεκτό από την Τουρκία η οποία θα κατέβαζε τις φρεγάτες, αλλά μια τέτοια μονομερής ενέργεια δεν θα άφηνε και πολλές επιλογές στην Αίγυπτο, και το τελευταίο που θα θέλαμε θα ήταν τον Τουρκοαιγυπτιακό στόλο σε συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.
Αν τώρα οι σχέσεις τους είναι τεταμένες, δεν σημαίνει ότι θα είναι και αύριο ή ότι πρέπει να τους δώσουμε κίνητρα να βελτιωθούν… και το να οριοθετήσουν οι Τούρκοι και Αιγύπτιοι ΑΟΖ μεταξύ τους αγνοώντας την Ελλάδα θα ήταν μια συμφωνία ωφελιμότερη και για τις δύο χώρες…
Φαίνεται ότι η επιλογή που έγινε είναι να λέμε ότι η ΑΟΖ μας είναι αυτή που δείχνουν οι ανεπίσημοι χάρτες μας και να πορευτούμε με αυτούς, μη δίνοντας δικαιώματα αμφισβήτησης (όπως θα έκανε μια επίσημη οριοθέτηση με την Κύπρο και παραχώρηση τεμαχίων προς εκμετάλλευση) και τελικά de facto αποδοχής τους από τη διεθνή κοινότητα σε βάθος χρόνου. Και τα καταφέρνουμε. Αυτές τις μέρες βρισκόμαστε σε μια πολύ σημαντική καμπή. Η Τουρκία υποστηρίζουμε πως παραβιάζει κυριαρχικά μας δικαιώματα σύμφωνα με αυτούς τους χάρτες. Η ΕΕ έχει ήδη καταδικάσει τις ενέργειες της Τουρκίας, όπως και οι ΗΠΑ. Κάτι που η Τουρκία ανακοίνωσε ότι θα κάνει, δεν έκανε, σε περιοχή του ανεπίσημου χάρτη έχει ήδη χαρακτηριστεί ως πρόκληση και μάλιστα έχουν απειλήσει και με κυρώσεις!
Αν οι κυρώσεις πραγματοποιηθούν, έστω και συμβολικού χαρακτήρα, τότε στην ουσία η ΕΕ αναγνωρίζει τα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή! Αν η ΕΕ τα έχει αναγνωρίσει ως Ελληνικά, οι Αμερικανοί δεν αντιδράσουν αντιθέτως (που ήδη έχουν χαρακτηρίσει πρόκληση τη NAVTEX), σημαίνει ότι συμφωνούν, οι πιθανότητες είναι και οι Αιγύπτιοι να το αποδεχτούν σιωπηρά, (οπότε δεν θα υπάρχουν και εσωτερικές αντιδράσεις). Ποιος θα αμφισβητήσει κατόπιν τα Ελληνικά δικαιώματα στην περιοχή, εκτός από τους Τούρκους; Το θέμα λύνεται de facto υπέρ μας χωρίς διαιτησίες. Δεν είναι τυχαίο που ο πρωθυπουργός μίλησε για κυρώσεις παρουσία του Γερμανού υπουργού εξωτερικών. Πόσες είναι οι πιθανότητες να μην το είχανε συζητήσει πριν ανοίξουν οι κάμερες;
Σε αυτή την περίπτωση ο Ερντογάν δεν θα έχει και πολλές επιλογές. Ρισκάρει να δημιουργήσει έναν τεράστιο αντί τουρκικό συνασπισμό. Θα πρέπει να αποφασίσει ή να κάνει την πάπια (με κάποια φανφάρα για να μη δείξει αδυναμία) ή να διασχίσει το Ρουβίκωνα. Υπάρχουν πολλοί που ευχαρίστως θα ήθελαν να του προσφέρουν μαθήματα ταπεινοφροσύνης και περιμένουν την ευκαιρία.
Το να το κάνουν μέσω Ρωσόφιλων στρατηγών του Καντάφι που δεν είναι και τόσο αξιόπιστοι ή Κούρδων ατάκτων δεν είναι και τόσο εύκολο, αλλά υποστηρίζοντας μια χώρα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ είναι χρυσή ευκαιρία, πόσο μάλλον που η Ελλάδα θα κάνει τη βρώμικη δουλειά και αυτοί απλά θα υποστηρίζουν και θα απολαμβάνουν.
Δεν πρέπει να έχουμε την παραμικρή αμφιβολία ότι οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να του το δώσουν αυτό το μάθημα. Να μη ξεχνάμε ότι για τις επιχειρήσεις στη Συρία αναγκάστηκε να ξεγυμνώσει την Ανατολική Θράκη γιατί δεν τράβαγε η ομάδα. Πόσο μάλλον με τη βοήθεια των συμμάχων. Και δεν πρέπει αυτή τη βοήθεια να την φανταζόμαστε ως έμφορτα οπλιταγωγά που θα έρχονται από τη Μασσαλία στον Πειραιά, αλλά σαν πολλαπλασιαστές ισχύος.
Πόσο χρόνο θα χρειαστούν τα Α400 να φέρουν τορπίλες από τη Βρέμη στην Ελευσίνα και Scalp από την Τουλούζ; Ανταλλακτικά, πυρομαχικά και ότι άλλο χρειαστεί; Ασφαλείς επικοινωνίες, πληροφορίες, υποκλοπές; Έχει κανείς αμφιβολία ότι αυτά τα σενάρια δεν έχουν ήδη συζητηθεί και συμφωνηθεί; Θα πέσει κανείς από τα σύννεφα αν μετά από δέκα χρόνια διαβάσουμε ότι τα κρίσιμα υλικά βρίσκονται ήδη σε βάσεις στην Ελλάδα. Θα έκανε εντύπωση αν διαβάζαμε ότι υψηλόβαθμα στελέχη των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων υπάκουσαν στον Γκιουλέν και όχι στον Ερντογάν τις κρίσιμες ώρες;
Όχι μόνο η γεωγραφία της NAVTEX δεν είναι τυχαία, αλλά ούτε και ο χρόνος έκδοσης της. Ακριβώς μερικές ώρες μετά την ανακοίνωση μιας ιστορικής συμφωνίας για την ΕΕ. Όχι μόνο γιατί ήταν ο πρώτος προϋπολογισμός χωρίς τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά γιατί για πρώτη φορά αποφασίστηκε ο κοινός δανεισμός (πλέον έχουμε σχεδόν κοινό ταμείο), αποφασίστηκε γενναία χρηματοδότηση για να μπουν οι βάσεις της νέας Ευρώπης, της νέας μετά κορωνοϊού Ευρώπης.
Επίσης αποφασίστηκε προϋπολογισμός για την άμυνα και η Ελλάδα (παρά το ότι δεν επλήγει τόσο από τον ιό) μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία θα λάβει τη μερίδα του λέοντος. Βρέχει δις ευρώ και οι γείτονες μπροστά σε αυτό το πάρτυ είναι μόνοι, απομονωμένοι με μια οικονομία που υποβαθμίζεται συνεχώς. Κατά την προσφιλή τους τακτική δήλωσαν παρόν με την πρόθεση να εκβιάσουν και να λάβουν ανταλλάγματα. Το ίδιο προσπάθησαν να κάνουν και την Καθαρά Δευτέρα με τους μετανάστες. Με μία μαφιόζικη λογική ζητούν χρηματοδότηση για να κρατάνε τα σύνορα κλειστά. Και δούλευε ο εκβιασμός για χρόνια, ακριβώς όπως οι Βυζαντινοί ¨πλήρωναν¨ τους Ούννους για να “προστατεύουν” τα σύνορα τους.
Η Ελλάδα φύλαξε τα σύνορα και ο εκβιασμός δεν πέρασε. Δεν θα περάσει και πάλι. Και όχι μόνο αυτό, αλλά τότε η Τουρκία τιμωρήθηκε με ταξιδιωτική οδηγία και αφαίρεση υπηκοότητας από 1.000.000 Τούρκους της Γερμανίας και με άλλα που δεν είναι γνωστά.
Την Καθαρά Δευτέρα η Ελλάδα δεν αιφνιδιάστηκε, το αντίθετο μάλλον τους περιμέναμε, και ταυτόχρονα η αντίδραση των Ευρωπαίων ήταν άμεση κάτι που είναι ένδειξη ότι υπήρχε συνεργασία στον τομέα των πληροφοριών. Επίσης η Τουρκική προπαγάνδα, που είναι πολύ δυνατή και έμπειρη έπεσε στο κενό και η Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη πήρε ξεκάθαρη θέση υπέρ της Ελλάδας.
Η φύλαξη του Έβρου έγινε ευρωπαϊκή υπόθεση. Αν τη δεκαετία του ΄80 κάποιος έλεγε ότι οι Αυστριακοί θα περιπολούσαν στον Έβρο θα έπεφτε θύμα άγριας καζούρας. Από το 1974 και μετά ήταν η πρώτη φορά που οι Τούρκοι δεν ήταν ένα βήμα μπροστά μας και που σπάσανε τα μούτρα τους θεαματικά. Πλέον η Ελλάδα έχει πετύχει όλους τους πρωταρχικούς στρατηγικούς της στόχους και σειρά πλέον έχουν οι λοιπές εκκρεμότητες. Αλλά η διαφορά είναι πως πλέον οι λόγοι που επέβαλαν στο παρελθόν υποχωρητισμό και ενδοτικότητα δεν υπάρχουν πια. Αν οι Τούρκοι δεν το κατάλαβαν, τότε θα βρεθούν προ εκπλήξεων.
Σίγουρα θα υπάρχουν κάποιοι δύσπιστοι αναγνώστες ως προς τις προθέσεις των συμμάχων, αλλά ποιες είναι οι ενδείξεις για μια τέτοια προδοσία πέρα από το 1204 και θεωρίες συνωμοσίας που διακινούνται από γνωστά κέντρα; Μήπως δεν είναι και ακρογωνιαίος λίθος της Τουρκικής προπαγάνδας; Ο ίδιος ο Ακάρ δεν μας συμβούλεψε πριν από μέρες, για το καλό μας, να μην εμπιστευόμαστε τους δυτικούς και να τα βρούμε μεταξύ μας;
Ακόμα και αν οι σύμμαχοι δεν μας γουστάρουν, είναι το συμφέρον τους. Τι θα πουν οι Γάλλοι, αφήστε την Ελλάδα στην τύχη της για να έχουμε τη χαρά να πολεμήσουμε εμείς τους Τούρκους; ή μήπως η Total θα κάνει καλύτερες συμφωνίες με τον Ερντογάν; Η Γερμανία έχει επενδύσει τεράστια ποσά στην Ελλάδα και στην ευρωπαϊκή ενοποίηση και θα αφήσει την Ελλάδα στα νύχια του Ερντογάν που δικτάτορα τον ανεβάζουν, τρελό τον κατεβάζουν οι γερμανικές εφημερίδες; Στη Γερμανία υπήρξε κρίση που δεν μπορούσαν να βοηθήσουν την Ιταλία με μάσκες και δεν μπορούσαν να αποδείξουν την αλληλεγγύη τους, στην Ελλάδα θα γυρίσουν την πλάτη; Η πτώση της Ελλάδας θα ήταν 1000 φορές χειρότερη από το GREXIT. Θα ήταν λόγος διάλυσης της ΕΕ.
Το διευθυντήριο των Βρυξελλών θα ασχολείται με το Λουξεμβούργο ή θα χρησιμοποιήσει την ευκαιρία, με αφορμή της Ελληνικής ΑΟΖ, να γίνει κυρίαρχος παίκτης στην Μεσόγειο; Στην Τουρκία δεν θα επιτραπεί ποτέ να κάνει κουμάντο στη Μεσόγειο, ακόμα και αν δεν υπήρχε Ελληνική ΑΟΖ και Καστελλόριζο, θα ανακαλύπτανε κάτι άλλο. Από την στιγμή που η Ελλάδα δεν κάνει κάτι παρανοϊκό μονόπλευρα χωρίς να ενημερώσει τους συμμάχους, τότε δεν έχει να φοβηθεί τίποτα και ειδικά, όπως γράφτηκε, στην περίπτωση που δεν περιμένουμε να έρθει ο Μισέλ και ο Γιούργκεν να πολεμήσουν, αλλά απλά να υποστηρίξουν. Το να δώσουν σήμα από τους δορυφόρους και τα ραντάρ τους δεν κοστίζει τίποτα, δεν τους εκθέτει στην οργή της Τουρκίας αλλά μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά.
Προφανώς αυτό είναι το έσχατο σενάριο και καλύτερα ο Ερντογάν να το βρει από αλλού και εμείς να είμαστε από αυτούς που θα υποστηρίζουν κάποιους άλλους. Οι πιθανότητες είναι η Ευρώπη παίζοντας τον καλό αστυνόμο (Γερμανία) και τον κακό (Γαλλία) να σύρει την Τουρκία σε διαπραγματεύσεις ώστε να καθοριστεί η μελλοντική σχέση ΕΕ Τουρκίας. Στην ουσία θα του επιβάλει όρους για να συνεχίσει να έχει καλές σχέσεις με την ΕΕ και να στέλνει εκεί τις μισές εξαγωγές της.
Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις η ΕΕ δεν θα έχει κανένα λόγο να παραχωρήσει κομμάτι της ΑΟΖ της στην Τουρκία, αλλά θα έχει κάθε λόγο να απαιτήσει τον σεβασμό της.
Μπορεί να ακουστεί σε κάποιους περίεργο, αλλά η Ελλάδα από την ίδρυση του κράτους, ποτέ δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο τώρα. Ποτέ πριν η ψαλίδα μεταξύ των μεγαλύτερων στρατών της Ευρώπης και του Ελληνικού δεν ήταν τόσο μικρή. Ποτέ πριν το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων δεν ήταν τόσο κοντά με της προηγμένες χώρες. Ποτέ πριν η Ελλάδα δεν είχε τόσο στενές διπλωματικές σχέσεις και συνεργασία με τις άλλες χώρες της Δύσης.
Στην ΕΕ είμαστε πια σχεδόν μια χώρα, και με τις ΗΠΑ ποτέ δεν είχαμε καλύτερες σχέσεις. Την οικονομία μας πρέπει τώρα να φτιάξουμε και τα χρήματα για να την σπρώξουν υπάρχουν. Λίγο προσοχή χρειάζεται και πραγματισμός. Οι προοπτικές της Τουρκίας δεν είναι ρόδινες, και το παράθυρο της ευκαιρίας κλείνει, κάνοντας την επικίνδυνη.
Όσο η Τουρκία θα βυθίζεται όλο και περισσότερο στην απομόνωση, με παραπαίουσα οικονομία και θα βαλτώνει σε πολέμους που δεν θα μπορεί να κερδίσει, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να απογειωθεί.
