Μερικά ερωτήματα έχουν απαντήσεις που δεν είναι πάντα προφανείς. Σχεδόν το σύνολο των αναγνωστών μας ή μη, θα ψέγουν την τουρκική απόφαση να θέσουν σε κίνδυνο την προμήθεια των F-35A, προκειμένου να παραλάβουν τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-400. Αν αφήσουμε στην άκρη θέματα διπλωματίας, γεωπολιτικής και στρατηγικής, είναι λανθασμένη η τουρκική απόφαση να αγοράσει τους S-400, και μετά να επιμείνουν σε αυτή, ενώ τελικά δεν θα πάρουν F-35A; Δυστυχώς, μπορεί να είναι πολλά, αλλά οι Τούρκοι δεν είναι ηλίθιοι. Κι αν θέλετε την άποψή μας, ίσως η απόφασή τους να είναι η σωστότερη για την Τουρκία! Ασχέτως αν βολεύει και την Ελλάδα, γιατί δεν θα πάρουν τελικά τα F-35A!
ΑΠΟΨΗ: Mήπως η Τουρκία απλά δεν θέλει πλέον τα F-35 και κάνει ότι κάνει;
Ας ξεκινήσουμε τον συλλογισμό μας ανάποδα, υποθέτοντας πως η Τουρκία παραλάμβανε τα F-35A, και δεν ενδιαφερόταν καθόλου για τους S-400. Ακόμη κι αν αγόραζε το σύνολο των αεροσκαφών που την ενδιαφέρουν, δηλαδή 100 μαχητικά, και πάλι η δύναμη αυτή δεν θα ήταν αρκετή προκειμένου να καταφέρει να καταστρέψει τις ελληνικές υποδομές και να αποφύγει μια ελληνική αντεπίθεση. Επίσης, όσο κρυφά και να είχε ξεκινήσει προετοιμασίες ενός πρώτου πλήγματος, και πάλι θα ήταν αμφίβολο να βρει τα ελληνικά μαχητικά στα shelter τους. Τα τελευταία θα ήταν σε άγνωστες θέσεις διασποράς, είτε στον αέρα, φορτωμένα με βόμβες και πυραύλους αέρος-αέρος, καθοδόν για τις δικές τους βάσεις. Επίσης, όπως πολλάκις έχουμε γράψει, στο πυκνό και κορεσμένο περιβάλλον του Αιγαίου, κανείς δεν μπορεί να παραμείνει αόρατος για πολύ καιρό, είτε είναι 5ης γενιάς, 6ης ή 7ης μαχητικό.
Μπορεί η Ελλάδα να είναι σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας, αλλά στατιστικά κάποια στιγμή θα έβγαινε από αυτή. Συνεπώς και η Ελλάδα θα αγόραζε με την σειρά της 20, 40 ή 60 μαχητικά νέας γενιάς, το πιθανότερο θα ήταν να είναι F-35A. Άρα και οι Έλληνες θα είχαν την δυνατότητα προσβολής σημαντικών στόχων στην τουρκική ενδοχώρα. Ιστορικά πάντα μιλώντας, το μεγαλύτερο πρόβλημα για την τουρκική επιθετικότητα ήταν η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Μιας από τις καλύτερες του ΝΑΤΟ, με πιλότους που σε όλες τις ασκήσεις πρώτευαν, πρωτεύουν ή θα πρωτεύουν. Η ΠΑ έχει την κουλτούρα του καλύτερου, κι αυτή δεν την έχει χάσει ποτέ. Αυτό δεν σημαίνει πως οι Τούρκοι πιλότοι δεν αξίζουν, το αντίθετο, είναι πολύ καλοί, αλλά το ίδιο άξιζαν οι Σύριοι και Αιγύπτιοι πιλότοι το 1967, 1973, 1982 κοκ. Το δε 1967 είχαν και πολύ καλύτερα αεροπλάνα, αλλά τελικά νίκησε το Ισραήλ. Μια επικράτηση της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας θα σήμαινε ήττα τεραστίων διαστάσεων για την Τουρκία, είτε στον Έβρο είτε στα νησιά του Αιγαίου.
Μπορεί κάποιο να μειδιούν, αλλά αυτή ήταν ανέκαθεν η κατάσταση στο Αιγαίο. Η ΠΑ πάντα ήταν ο καταλυτικός παράγοντας σε μια σύγκρουση πάνω από το Αιγαίο. Φυσικά έχουμε εξαίρετο ΠΝ και ικανό ΣΞ, αλλά η ΠΑ ήταν αυτή που θα έγερνε την πλάστιγγα σε μια ενδεχόμενη σύρραξη. Η “τιμωρητική” της ικανότητα ήταν τέτοια που ποτέ, σε κανένα θερμό επεισόδιο η Τουρκία δεν τόλμησε να περάσει την λεπτή γραμμή που μας χωρίζει από την παράνοια. Μελέτη της CIA στο παρελθόν είχε αποδείξει πως η αποτρεπτική ικανότητα της ΠΑ ήταν τόση που η κάθε σύγκρουση στο Αιγαίο ήταν από αμφίρροπη μέχρι νικηφόρα για την Ελλάδα. Το τι σημαίνει νίκη σε μια σκληρή σύγκρουση με τεράστιο όγκο πυρών, σε περιορισμένο χώρο δεν γνωρίζουμε, αλλά η Τουρκία κινδύνευε με την επιστροφή της στην “λίθινη” εποχή.
Όταν λοιπόν η αγορά αεροσκαφών πέμπτης γενιάς δεν είναι σίγουρο πως θα φέρει την νίκη, ή έστω να αυξήσει δραματικά τις πιθανότητες, τότε μπαίνει σε λειτουργία ένα πιο “σίγουρο” σχέδιο. Κάτι που δεν είπαμε προηγουμένως, είναι πως η Τουρκία στερούνταν για δεκαετίες ενός αξιόπιστου αντιαεροπορικού δικτύου. Μόλις τα τελευταία χρόνια απέκτησε συστήματα HAWK, κάτι που όμως ο Ελληνικός Στρατός τα διέθετε εδώ και δεκαετίες. Κι όχι μόνο τα διέθετε, αλλά σε όλες τις ασκήσεις κατάφερνε να προκαλεί τεράστιες απώλειες στις εικονικές εχθρικές δυνάμεις. Στους HAWK προστέθηκαν αργότερα και συστήματα PATRIOT, τα οποία σε συνδυασμό με το πλήθος των Α/Α της Ελλάδας δημιουργούσαν ένα φονικό πλέγμα στο Αιγαίο.
Αντίθετα η Τουρκία δεν είχε ποτέ εφεδρείες. Αν τα ελληνικά βομβαρδιστικά δεν αναχαιτίζονταν εγκαίρως πάνω από Αιγαίο, το μόνο που τα περιόριζε πάνω από την Τουρκία ήταν τα καύσιμα που μετέφεραν. Οι τουρκικές πυροβολαρχίες HAWK ακόμη κι αν έκαναν την όποια δουλειά τους, δεν μπορούσαν να κλείσουν το αχανές μέτωπο. Η ανάγκη αγοράς ενός συστήματος μεγάλης ακτίνας δράσης ήταν ανέκαθεν περισσότερο από υποχρεωτική. Το θέμα ήταν πως η Δύση (δηλαδή οι ΗΠΑ) ουδέποτε πρόσφεραν ένα αξιόλογο σύστημα στην Τουρκία. Αυτός είναι ο λόγος που το πρόγραμμα L-LORAMIDS κατέληξε αρχικά στην Κίνα (με ένα σύστημα αντίστοιχο του S-300) και μετά στην Ρωσία με τους S-400.
Το Α/Α σύστημα S-400 είναι ότι καλύτερο έχει να προσφέρει αυτή την στιγμή η Ρωσία στον τομέα της αντιαεροπορικής άμυνας μεγάλης ακτίνας δράσης σήμερα. Η Ρωσία, που έχει κληρονομήσει την μεγάλη εμπειρία της Σοβιετικής Ένωσης σε Α/Α συστήματα σήμερα έχει δημιουργήσει ένα εξαίρετο σύστημα, με προηγμένες δυνατότητες αποκάλυψης στόχων, αντιβαλλιστικές δυνατότητες, αλλά και ικανότητα απαγόρευσης πτήσεων σε μια τεράστια περιοχή. Οι πύραυλοι του συστήματος, ανάλογα με την έκδοση, μπορούν να έχουν εμβέλεια από 75 μέχρι 400 χιλιόμετρα, μια πραγματικά απίστευτα μεγάλη ακτίνα δράσης. Φυσικά κανείς χρήστης δεν θα έχει αποκλειστικά τους πανάκριβους πυραύλους των 400 χιλιομέτρων, παρά μόνο ελάχιστους για συγκεκριμένη χρήση. Άλλωστε, “πεφωτισμένα” sites που ισχυρίζονται πως η Τανάγρα θα καταστή μη επιχειρησιακή λόγω S-400, ξεχνούν τις εδαφικές εξάρσεις και την καμπυλότητα της γης. Αυτό βέβαια ξεπερνιέται αν πιστέψουμε πως η γη είναι επίπεδη…
To σίγουρο είναι πως μεγάλες περιοχές της τουρκικής ενδοχώρας θα γίνουν μη προσβάσιμα σε μεγάλο μέρος των επιχειρησιακών σχεδίων της ΠΑ. Για παράδειγμα, η άφεση όπλων το JDAM/JSOW από μεγάλο ύψος θα είναι αδύνατη, και τα ελληνικά μαχητικά θα πρέπει να ακολουθούν και πάλι τακτικές Hi-Lo-Hi για την προσέγγιση στους στόχους. Αυτό και μόνο είναι ικανό να αλλάξει άρδην τις δυνατότητες ανταποδοτικού πλήγματος της ΠΑ, και να την αναγκάσει να χρησιμοποιεί μόνο τα περιορισμένα όπλα stand-off που διαθέτει (συγκεκριμένα μόνο τα SCALP EG), ή να αναγκάσει τα μαχητικά να πλησιάσουν σε χαμηλό ύψος σε περιοχές που θα καλύπτονται από άλλα συστήματα (πχ HAWK).
Η επιλογή λοιπόν της Τουρκίας δεν διαφέρει από αυτή της Κύπρου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν αγόρασε τους S-300. Τότε η Κύπρος θέλησε να “ακυρώσει” την τουρκική αεροπορία, χωρίς να αποκτήσει η ίδια αεροπορία, με την αγορά των S-300. Οι τουρκικές δυνάμεις στο νησί θα “καταναλώνονταν” σε λίγες ώρες από μια ισχυρή Εθνική Φρουρά, αφού οι πρώτες δεν θα κατάφερναν να συγκρατήσουν τις κυπριακές δυνάμεις χωρίς αεροπορική κάλυψη. Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία απείλησε με πόλεμο, αφού οι S-300 στο νησί θα σήμαινε μια Κύπρος που δεν θα φοβόταν την Τουρκία. Τελικά οι πύραυλοι κατευθύνθηκαν στην Ελλάδα, για να εγκατασταθούν στο Ηράκλειο. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Αν λοιπόν σκεφτούμε out of the box, η αγορά των S-400 είναι μια εξαίρετη κίνηση “ακύρωσης” της απειλής της ΠΑ. Όχι συνολική ακύρωση, αλλά είναι μια αντιμετώπιση της απειλής που παρουσιάζει, ειδικά σε “τιμωρητικές” αποστολές σε στρατιωτικές υποδομές εντός της τουρκικής ενδοχώρας που είναι και οι πλέον δύσκολες να αντιμετωπιστούν.
Και αν συμβεί ταυτόχρονα η προμήθεια S-400/F-35A;
Τόσο το καλύτερο φυσικά για την Τουρκία. Το σημαντικότερο και πάλι θα είναι πως η Τουρκία θα έχει βρει πιθανότατα τρόπο αντιμετώπισης των μελλοντικών ελληνικών F-35A/B. Οι S-400 έχουν ικανότητα αποκάλυψης στόχων με πολύ μικρό ίχνος, αλλά θα ήταν πολύ καλύτερα αν μπορούσαν να “ασκηθούν” χωρίς περιορισμούς με το πραγματικό πρόβλημα, δηλαδή με το F-35.
Διοικητής USAFE: Κίνδυνος για το NATO η αγορά των S-400 από τη Τουρκία
Το τελευταίο θα μπορούσε να “χαρτογραφηθεί” απόλυτα από το προηγμένο ρωσικό σύστημα, και αργά αλλά σταθερά, να δημιουργούσε αλγόριθμους εντοπισμού, και γιατί όχι, και κατάρριψης του πλέον επίφοβου επιθετικού αεροσκάφους του δυτικού οπλοστασίου. Και θα ήταν η Τουρκία η μόνη χώρα που θα είχε το δηλητήριο (F-35) αλλά και το αντίδοτο (S-400)! Το πρόβλημα της Δύσης και των ΗΠΑ είναι πως αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την ρωσική βοήθεια, συνεπώς η Ρωσία θα είχε το αντίδοτο στο F-35A. Αυτή η σκέψη έχει παγώσει το ΝΑΤΟ και τους επιτελείς του, και αυτός είναι ο λόγος που θεωρούμε πως δεν υπάρχει περίπτωση παραλαβής και των δυο συστημάτων.
Τελικά, καλά έκαναν οι Τούρκοι;
Η κάθε απόφαση έχει και τις δικές της αναγνώσεις. Σίγουρα δεν χάνουν πάντως αν δεν παραλάβουν τα F-35A. Δεν στερούνται όπλων πρώτης και αιφνιδιαστικής επίθεσης, όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν. Οι Yildirim/BORA μπορούν να στερούνται ακρίβειας αλλά έχουν τεράστια ακτίνα δράσης. Οι SOM κατασκευάζονται στην Τουρκία συνεπώς μπορούν να διαθέτουν εκατοντάδες και να μην το ξέρουμε. Τα ΑΝΚΑ/Bayraktar είναι επίσης ένας τρομερός κίνδυνος από μόνα τους, ειδικά για το ΠΝ. Αυτό που χρειάζονται είναι ένα σύστημα σαν το S-400, προκειμένου να πετύχουν όσα περιγράψαμε παραπάνω.
ΘΕΜΑ: Κι αν δεν πάρει τελικά η Τουρκία τα F-35A, λύθηκε το πρόβλημά μας;
Κάτι που δεν αναλύσαμε επαρκώς είναι οι αντιβαλλιστικές δυνατότητες του S-400. Μπορεί η Ελλάδα να μην διαθέτει (οι ATACMS έχουν τακτική χρήση), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αποκτήσει. Επίσης, βαλλιστικούς πυραύλους διαθέτουν άλλοι γείτονες, όπως η Αρμενία, η Συρία, το Ιράν, ενώ χάρη στους τελευταίους “τσαμπουκάδες” του Ερντογάν, κίνδυνο αποτελούν και οι ισραηλινοί πύραυλοι.
Καθώς η Τουρκία αναδύεται σε μια περιφερειακή υπερδύναμη, η σύμπλευσή της με το ΝΑΤΟ ή τις ΗΠΑ αποκτά περιορισμένη αξία πλέον για τα συμφέροντα της χώρας. Το F-35 θα έδινε πλεονεκτήματα, που όμως οι Τούρκοι ήδη έχουν. Επίσης, οι S-400 είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την άμυνα της χώρας. Συνεπώς η απάντηση ίσως να μην είναι ένα ξερό ΝΑΙ ή ΌΧΙ, αλλά “οι Τούρκοι δεν είναι τρελοί, και σίγουρα δεν είναι ηλίθιοι“.
