19.4 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΑΠΟΨΕΙΣΕπίθεση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ – Κίνηση μεγάλου σκακιστή; ή ο Ερντογάν θα...

Επίθεση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ – Κίνηση μεγάλου σκακιστή; ή ο Ερντογάν θα γίνει ευεργέτης και της Αρμενίας;

- Advertisement -

Γράφει ο Ηρακλής Μαρδύρης

Σε προηγούμενο άρθρο μας γράψαμε ότι η Τουρκία μετά τις επαναλαμβανόμενες αποτυχίες της απέναντι στην Ελλάδα, επιθυμεί τη ρεβάνς και ότι έχει επιτακτική ανάγκη από μία νίκη. Μια τέτοια νίκη απέναντι μας αποδεικνύεται όλο και πιο μακρινό όνειρο. Τουλάχιστον με την επιστροφή στη διπλωματία η Τουρκία δεν θα φανεί ότι χάνει, όχι άμεσα.
Δεν πρέπει να έχουμε καμία αμφιβολία ότι ο αντικειμενικός σκοπός της Τουρκίας είναι ο έλεγχος της ανατολικής Μεσογείου, κάτι που σκοντάφτει κυρίως πάνω στην Ελλάδα και την Κύπρο. Θα κάνει ότι μπορεί με ότι μέσο είναι διαθέσιμο για να εξαναγκάσει τις ελληνικές κυβερνήσεις, να τις δορυφοροποιήσει και να τις Φινλανδοποιήσει. Αλλά η ανάγκη για μια άμεση νίκη είναι πιεστική. Η εκτίμηση μας ήταν πως θα ξεκινούσε κάποιο επεισόδιο στη Λιβύη ή πιο πιθανά εναντίων των Κούρδων. Κάναμε λάθος εκτίμηση. Όχι γιατί δεν ήταν κάποια επιλογή ο Καύκασος για την Τουρκία, το αντίθετο είναι η καλύτερη επιλογή αυτή την εποχή, αλλά γιατί δεν είναι καλή επιλογή για το Αζερμπαϊτζάν. Η Τουρκία έχει να κερδίσει, ακόμα και αν δεν στεφτούν με επιτυχία οι επιχειρήσεις.

Για αρχή, με αυτή την κίνηση η Τουρκία υπενθυμίζει σε όλους τον ηγετικό της ρόλο στον Τουρκικό κόσμο. Πέρα προφανώς από το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Κιργιστάν τάχθηκαν αμέσως στο πλευρό της Τουρκίας. Το ενδιαφέρον εδώ είναι πως αυτές οι δύο χώρες είναι μέλη της υπό Ρωσικής ηγεσίας συμμαχία CSTO (το Ρωσικό ΝΑΤΟ), μέλη του οποίου είναι και η Αρμενία! Δηλαδή μέλη της συμμαχίας τάχθηκαν εναντίων ενός άλλου μέλους.

Οι Αζέροι δηλώνουν πως στόχος τους είναι η ανακατάληψη του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ρεαλιστικά κάτι τέτοιο θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει. Τόσο από στρατιωτικής άποψης (οι Αρμένιοι έχουν οχυρωθεί στα βουνά, έχουν οργανώσει πολλαπλά ναρκοπέδια και με λίγες δυνάμεις με αντιαρματικά όπλα και βολές πυροβολικού μπορούν να σταματήσουν επιθέσεις πολλαπλάσιων δυνάμεων) όσο και πολιτικής (πολλοί διεθνείς παίχτες θα προσπαθήσουν να τερματίσουν τις επιχειρήσεις το συντομότερο, για να μην επεκταθεί η σύγκρουση). Ακόμα και αν στρατιωτικά κερδίζουν οι Αζέροι, και αν βρεθούν κοντά στο να το καταφέρουν, θα είναι πολύ περιορισμένες οι πιθανότητες να μην αντιδράσει δυναμικά η Αρμενία, οπότε πολλές χώρες θα πρέπει να πάρουν θέση, που τώρα βολεύονται με ίσες αποστάσεις. Αν φυσικά τα καταφέρουν, ο Αλίεβ θα γίνει ο μεγαλύτερος ηγέτης του Αζερμπαϊτζάν και η εξουσία θα είναι εξασφαλισμένοι και για τα εγγόνια του. Το ίδιο φυσικά και ο Ερντογάν, ο ποίος θα είναι ο αρχιτέκτονας της νίκης. Θα είναι η μεγαλύτερη νίκη του Τουρκικού κόσμου και του Ισλάμ τα τελευταία πάρα πολλά πολλά χρόνια.

Ακόμα και μερικά χωριά να περάσουν υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, πάλι νίκη θα είναι και θα πουλήσουν το αφήγημα ότι ήταν κοντά στην ολοκληρωτική νίκη, αλλά δεν τους άφησαν οι μεγάλες δυνάμεις. Θα την ολοκληρώσουν την επόμενη φορά.

Ακόμα και αν δεν νικήσουν και επιστρέψουν στα προ επιχειρήσεων όρια (οι Αρμένιοι δεν είναι ικανοί, ούτε έχουν τη διάθεση να καταδιώξουν τον εχθρό, θα μείνουν στα βουνά που μπορούν να αμυνθούν), η Τουρκία θα έχει κάνει διαφήμιση στα οπλικά της συστήματα, τα οποία έχουν φοβερές και τρομερές δυνατότητες (σύμφωνα με την προπαγάνδα τους) και μόνο αν οι Αζέροι τους ακούγανε και δεν κάνανε του κεφαλιού τους… η νίκη θα ήταν σίγουρη.
Και το πιο ωραίο, είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν πληρώνει για τα έξοδα του πολέμου. Η Τουρκία έχει επεκταθεί πολύ και η οικονομία της αιμορραγεί. Το Αζερμπαϊτζάν της δίνει την δυνατότητα να σημειώσει μια νίκη χωρίς να χρειαστεί να βάλει το χέρι βαθειά στην τσέπη και χωρίς να έχει απώλειες Τούρκων υπηκόων.
Το ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει ο ιστορικός του μέλλοντος είναι γιατί το Αζερμπαϊτζάν, μια πλούσια χώρα, που έχει επενδύσει πολύ στο άνοιγμα προς τη Δύση, αφήνει την Τουρκία να εκτελεί χρέη επικυρίαρχου. Παλιά η Τουρκία ήταν η πόρτα του προς τη Δύση, τώρα όμως η απομόνωση και απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση θα παρασύρει και το Αζερμπαϊτζάν.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε σχετικά με τη σύρραξη είναι πως το Αζερμπαϊτζάν ΔΕΝ επιτέθηκε στην Αρμενία, όπως κακώς γράφτηκε στον τύπο. Προφανώς μια τέτοια κίνηση θα ενεργοποιούσε τους συμμάχους της Αρμενίας (βλπ Ρωσία) οι οποίοι τυχαία ασκούνται στον Καύκασο αυτή την εποχή με 130.000 στρατιώτες. Οι συγκρούσεις γίνονται στον θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ (ο οποίος εξαιρείται από τη συμμαχία με τη Ρωσία), που σύμφωνα με τον ΟΗΕ ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά διοικείται από Αρμένιους οι οποίοι έχουν αποσχιστεί.
Οι Αρμένιοι αποσχιστές εκκαθάρισαν την περιοχή από τους Αζέρους και προσπάθησαν να ενωθούν με την Αρμενία, κάτι το οποίο δεν το κατάφεραν, για αυτό ίδρυσαν το δικό τους κράτος, το οποίο όμως δεν το έχει αναγνωρίσει ούτε η Αρμενία. Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης βρήκε την περιοχή αυτή μέσα στα όρια του Αζερμπαϊτζάν, συνεπώς ο μόνος νόμιμος τρόπος απόσχισης είναι μέσω δημοψηφίσματος στο Αζερμπαϊτζάν. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αρμένιοι δεν έχουν τα δίκια τους. Συνέπεια των διώξεων που υπέστησαν οι Αρμένιοι, υπήρχε ένα κύμα μετανάστευσης προς αυτές τις περιοχές, που τους έκανε αδιαμφισβήτητη πλειοψηφία. Η περίοδος 1905-1918 ήταν λίγο χαοτική στην περιοχή. Κατόπιν οι Σοβιετικοί ήταν αδιάφοροι για τα δημογραφικά τις περιοχής. Το 1923 ο Ιωσήφ Στάλιν μεταβίβασε το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν (όπως παρόμοια αργότερα επί Χρουστσόφ μεταβιβάστικε η Κριμαία στην Ουκρανία) παρά το ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν Αρμένιοι. Οι πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες αναγνωρίστηκαν και γίνανε μέλη του ΟΗΕ με βάση τα σύνορα που είχαν τη στιγμή της διάλυσης της ΕΣΣΔ.
Η Αρμενία κατέλαβε στρατιωτικά τις περιοχές αυτές που ανήκαν στο Αζερμπαϊτζάν, επικαλούμενη την αρχή της αυτοδιάθεσης, αλλά αυτή με βάση τον διεθνή νόμο δεν είναι αρκετή για να γίνει απόσχιση. Για αυτό το λόγο ο ΟΗΕ δεν έχει αναγνωρίσει κρατικές οντότητες που δημιουργήθηκαν μετά από μονομερή απόσχιση, όπως το Κασμίρ, η Τσετσενία, η Αμπχαζία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Πέρα από τον ΟΗΕ, και η ΕΕ μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αναγνωρήσει ότι η περιοχή είναι κατεχόμενη από την Αρμενία και ότι της παρέχει στρατιωτική, πολιτική και οικονομική υποστήριξη.
Στις προηγούμενες στρατιωτικές αντιπαραθέσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το CSTO δεν επενέβη υπέρ της Αρμενίας καθώς καμία χώρα δεν αναγνωρίζει τα κατεχόμενα. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Αλίεβ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι ότι συμβαίνει στο Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι εσωτερική υπόθεση και κανείς διεθνής οργανισμός ή κράτος δεν μπορεί να αναμιχθεί. Σε αντίδραση έχει επιβάλει ένα εμπάργκο στην Αρμενία, το οποίο ενισχύει και η Τουρκία.
Αυτή τη φορά δεν είμαστε σίγουροι ποιος άρχισε τις εχθροπραξίες, κάθε πλευρά κατηγορεί τους άλλους, αλλά ξέρουμε πως τα τελευταία χρόνια το Μπακού εξοπλίζεται και τους τελευταίους μήνες υπήρχαν αναφορές για προπαρασκευές. Ο μεταξύ τους πόλεμος από το 1988 έως το 1994 άφησε πίσω του πάνω από 30.000 απώλειες. Το ενδιαφέρον είναι ότι σχεδόν κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν θέλει να ξεφύγει η σύρραξη εκτός των ορίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά αν η Αρμενία κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο του, ποιος μπορεί να προκαταβάλει ότι δεν θα εμπλακεί ενεργά ή αν η Τουρκία δεν κάνει κάποια προβοκάτσια που να αναγκάσει την παρέμβαση της Ρωσίας, κάτι που μπορεί να εξελιχθεί σε Ρωσοτουρκικό πόλεμο στον Καύκασο και ευκαιρία για την Τουρκία να επιστρέψει στο μαντρί;
Η Αρμενία είναι μέλος του CSTO (Collective Security Treaty Organization) μια συμμαχία οργανωμένη από τη Μόσχα που περιλαμβάνει πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Αν οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, που είναι σημαντικά ανώτερες στα χαρτιά, εισβάλουν στην Αρμενία, τότε η Ρωσία είναι υποχρεωμένη να επέμβει, και θα είναι εύκολο καθώς ήδη έχει μόνιμα μια μηχανοκίνητη ταξιαρχία 5.000 ατόμων στη δυτική Αρμενία. Επίσης αυτή την εποχή στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου πραγματοποιήται η άσκηση “Kavkaz 2020” με 130.000 προσωπικό από τη Ρωσία και άλλες χώρες της συμμαχίας. Είναι προφανές ότι οι Αζέροι δεν θα επιδιώξουν κλιμάκωση εκτός του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το Αζερμπαϊτζάν δεν ανήκει σε κάποια μεγάλη στρατιωτική συμμαχία, αλλά έχει ερίσματα σε αρκετές δυτικές χώρες. Κυρίως όμως υποστηρίζεται από την Τουρκία, η οποία έχει ήδη μεταφέρει στρατεύματα και Drones. Αμέσως μετά την έναρξη των επιχειρήσεων η Τουρκία δήλωσε την αμέριστη υποστήριξη της στο Αζερμπαϊτζάν, που μπορεί να σημαίνει επιπλέον στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Η Τουρκία έχει μόνο καμιά δεκαρία χιλιόμετρα κοινά σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν και μόνο με τον δυτικό θύλακα του, κάτι το οποίο θα δημιουργεί περιορισμούς.
Η κατάσταση όμως για την Αρμενία είναι ακόμα πιο δύσκολη. Με τα σύνορα και τον εναέριο χώρο της Γεωργίας επίσης κλειστά, η μόνη πιθανή οδός ανεφοδιασμού είναι από το νότο, μέσω Ιράν. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι η μεταφορά ξένων δυνάμεων και οπλικών συστημάτων μέσω Ιράν είναι κάτι δύσκολο γιατί είναι αντισυνταγματική και γιατί θα πρέπει να περάσουν μέσα από Ιρανικές περιοχές όπου οι Αζέροι είναι πλειοψηφία ή μεγάλη μειοψηφία. Το Ιράν θα απαιτήσει πολλά ανταλλάγματα τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Αρμενία για αυτή τη διευκόλυνση. 
Παρατηρούμε δηλαδή ότι στον Καύκασο δημιουργείται άλλη μία περιοχή αντιπαράθεσης ανάμεσα στην Τουρκία και στη Ρωσία, να προστεθεί σε αυτές της Συρίας και της Λιβύης. Σε αντίθεση με τις άλλες δύο όμως, εδώ η Ρωσία δεσμεύεται με συνθήκη, βρίσκεται στο ζωτικό της χώρο και δεν μπορεί απλά να σηκωθεί και να φύγει ή να κάνει τα στραβά μάτια χωρίς οδυνηρές συνέπειες. Είναι αναμενόμενο ότι επέμβαση της Ρωσίας θα οδηγήσει σε επέμβαση της Τουρκίας και το αντίθετο. Αν σε αυτή την περίπτωση οι Ρώσοι κερδίζουν, τότε θα πρέπει να είναι αναμενόμενη και η επίκληση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ από την Τουρκία, ζητώντας αμυντική συνδρομή.
Οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι μικρές, γιατί σίγουρα οι Ρώσοι θα βρουν κάποιο διακριτικό τρόπο να υποστηρίξουν την Αρμενία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ώστε να βαλτώσουν εκεί οι επιθετικές ενέργειες των Αζέρων και να μην επεκταθεί η κρίση.
Θεωρητικά, οι Ρώσοι θα μπορούσαν να εισβάλουν από τον βορά στο Αζερμπαϊτζάν, να δώσουν την εξουσία στην αντιπολίτευση, να επιβάλουν ειρήνη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, και να φύγουν. Σε αυτή την περίπτωση οι Τούρκοι που δεν θα έχουν πρόσβαση σε αυτό το μέτωπο θα μπορούσαν να αντιδράσουν μόνο με επιθετική ενέργεια ενάντια στην Αρμενία. Αυτό όμως δεν θα είναι συνθήκη αρκετή για επίκληση του Άρθρου 5, αφού οι Τούρκοι δεν θα δέχονται επίθεση. Πιο πιθανό είναι να αρχίσουν προβοκάτσιες ώστε να προκαλέσουν το Γερεβάν να επιτεθεί πρώτο. 
Οι ίδιοι οι Αζέροι θα αποφύγουν συνεπώς μια επίθεση στην Αρμενία γιατί κανείς δεν θα μπορεί να τους προστατέψει από τους Ρώσους και η φιλό-ρωσική αντιπολίτευση περιμένει στην άκρη. Παρόλα αυτά οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να σχεδιάζουν για τα χειρότερα σενάρια και να εύχονται για τα καλύτερα. Για αυτό οι Ρώσοι και οι Ευρωπαίοι, όσο και οι Ιρανοί (που έχουν καλές σχέσεις και με τις δύο χώρες) προσπαθούν να τερματίσουν τις εχθροπραξίες. Η ΕΕ πάντως δεν έχει μεγάλη επιρροή στο Μπακού και ακόμα λιγότερη στο Γερεβάν. Η Τουρκία από την άλλη ρίχνει λάδι στη φωτιά. Σε αυτή τη σύγκρουση φαίνεται ότι τα συμφέροντα της ΕΕ είναι πιο κοντά σε αυτά της Ρωσίας από ότι σε αυτά της Τουρκίας και αυτό έχει εν πολλοίς να κάνει με τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και Αφρική.
Πέρα από τα συμφέροντα, οι Αρμένιοι είναι πιο συμπαθείς από τους Αζέρους, παρά το ότι αυτοί είναι η κατοχική δύναμη. Δεν είναι τόσο εύκολο να πεισθούν οι ανατολικοευρωπαίοι, για παράδειγμα, να υποστηρίξουν έναν πιστό σύμμαχο της Ρωσίας, ούτε όμως και να βοηθήσουν τους Αζέρους και τους Τούρκους ενάντια σε χριστιανούς. Το Ισραήλ είναι ακόμα πιο μπερδεμένο. Οι Αζέροι ήταν καλοί πελάτες αμυντικού υλικού, και η Αρμενία έχει στενούς δεσμούς με το Ιράν. Αλλά από την άλλη η Τουρκική ηγεμονία στο Αζερμπαϊτζάν δεν καταπίνεται. Η αδιαφορία σε κάτι που θα επηρεάσει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή επίσης δεν είναι επιλογή. Ως συνήθως οι ΗΠΑ είναι ο πιο σημαντικός παίχτης και θα καθορίσει τις ισορροπίες.

Το Αζερμπαϊτζάν έχει μια επιτυχημένη πορεία τα τελευταία χρόνια παρά το αυταρχικό καθεστώς διακυβέρνησης. Ο Αλίεβ (που διαδέχτηκε τον πατέρα του Χευντάρ, που ήταν πρώην σοβιετικός ηγέτης) το 2003, προσπάθησε να παρουσιάσει την χώρα του σαν ένα νησί φιλικό προς τη Δύση, ανάμεσα στη Ρωσία και το Ιράν. Σημαντικό είναι πως αν και ένα από τα μεγαλύτερα Σιιτικά κράτη έχει διαχωρίσει το κράτος από τη θρησκεία και θεωρείται ανεκτικό στις μειονότητες ή πιο ανεκτικό από όλες τις άλλες χώρες τις περιοχής. Ο κοσμικός χαρακτήρας του καθεστώτος σε συνδυασμό με το υψηλότερο εισόδημα ανά κάτοικο σε σχέση με το Ιράν θέτει σε αμφισβήτηση το σιιτικό θεοκρατικό μοντέλο που έχει εγκατασταθεί στην Τεχεράνη.

Η αντιπολίτευση του Αλίεβ είναι φιλορωσική και η Ρωσία κάνει επανειλημμένες προσπάθειες να αυξήσει την επιρροή της στη χώρα. Όμως ο Αλίεβ δεν έχει αφήσει πολύ περιθώριο στην αντιπολίτευση, όπως περίπου είχε κάνει και ο Μουμπάρακ στην Αίγυπτο. Στους φιλορώσους και ισλαμιστές αντιπολιτευόμενους έχει ξεκαθαρίσει ότι οι μοναδικές εναλλακτικές στην εξουσία είναι η γυναίκα του και ο γιος του, διαφορετικά θα έρθει το χάος.

Η Αρμενία παρά τα μειονεκτήματα της μικρής, φτωχής χώρας, χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα και στην ουσία να είναι μια μακρόστενη λωρίδα γης πλάτους 100 χμ ανάμεσα σε δυο εχθρούς, το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, έχει για όπλο τη διασπορά της. Ειδικά σε ΗΠΑ και Γαλλία μπορούν να επηρεάσουν αποφάσεις. Για παράδειγμα το λόμπι στις ΗΠΑ κατάφερε να περάσει νόμο το 1992 το οποίο απαγόρευε στις ΗΠΑ οποιαδήποτε παροχή βοήθειας προς το Αζερμπαϊτζάν. Το Αζερμπαϊτζάν ένιωσε αδικημένο γιατί όχι μόνο η περιοχή του ανήκε για 70 χρόνια αλλά και γιατί οι Αρμένιοι πέρα από την κατοχή προχώρησαν και σε εθνοεκκαθαρίσεις. Για αυτό το λόγο άρθηκαν οι περιορισμοί το 2001.

Κατόπιν οι πρόεδροι Μπους, Ομπάμα και Τράμπ υποδέχτηκαν τον Αλίεβ και ξεκίνησαν συνεργασία τόσο στον ενεργειακό, όσο και στον τομέα ασφαλείας. Μια συνεργασία που δημιούργησε και τον αγωγό ΤΑΡ που περνάει και από την Ελλάδα. Μετά τις επιθέσεις στους δίδυμους πύργους το Αζερμπαϊτζάν συμμετείχε σε αποστολές του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ σε Κόσσοβο και Ιράκ. Το Αζερμπαϊτζάν ευτύχισε να έχει και έναν πολύ ικανό και δραστήριο πρεσβευτή στις ΗΠΑ ο οποίος συνεργαζόταν και με τις χριστιανικές και εβραϊκές κοινότητες των ΗΠΑ.

Την ίδια στιγμή οι Αρμένιοι είχαν επίσης ένα αυταρχικό καθεστώς, ήταν ενάντια στη Δύση και πολύ στενά συνδεδεμένοι με τη Ρωσία, αλλά επίσης και με στενούς δεσμούς με το Ιράν… Στο Ιράν υπάρχει μια μεγάλη Αρμένικη μειονότητα. Το 2007 το κρατικό πανεπιστήμιο του Γερεβάν απένειμε στον πρόεδρο του Ιράν Αχμαντινεζάντ το χρυσό μετάλλιο, ο οποίος δήλωσε πως το Ιράν και η Αρμενία θα είναι συγγενείς για πάντα. Ακόμα χειρότερα, η Αρμενία κατηγορήθηκε πως έσπασε το εμπάργκο και προμήθευσε το Ιράν με όπλα τα οποία βρήκαν το δρόμο τους στο Ιράκ και σκότωσαν Αμερικάνους. Επιπροσθέτως ένας αριθμός από Αρμένιους επιστήμονες εργάζονται για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Το Αρμενικό λόμπυ στις ΗΠΑ φάνηκε να είναι αποκομμένο από τους στόχους του κράτους της Αρμενίας και ασχολιόταν αποκλειστικά με το θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας. Επιπλέον σε αντίθεση με τον Αζέρο πρέσβη που δικτυωνόταν αποτελεσματικά επιδεικνύοντας μεγάλη ευελιξία, οι Αρμένιοι ακολούθησαν μια καταγγελτική πολιτική καταφέρνοντας να αποξενώσουν πολλούς φίλους τους.

Ο πρόεδρος Μπους ήταν πολύ φιλικός με το Αζερμπαϊτζάν, αλλά ο Ομπάμα και ο Τραμπ το αγνόησαν, παρά τη συμμετοχή του στον πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία. Αυτό έφερε τη Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν πιο κοντά, παράλληλα με αγορές ρωσικών οπλικών συστημάτων.

Παρά το ότι η Αρμενία είναι σε αντίπαλο συνασπισμό, και έχει καλές σχέσεις με το Ιράν, το πολίτευμα της είναι πλέον δημοκρατικό. Μπορεί η πορεία προς τη δημοκρατία να έχει ακόμα δρόμο, αλλά αυτή η προσπάθεια την έχει κάνει περισσότερο δημοφιλή σε κύκλους στην Ουάσιγκτον από ότι ο απολυταρχισμός του Αλίεβ.

Ο Ερντογάν μπορεί να αποδειχτεί ευεργέτης και της Αρμενίας. Η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει τον παράγοντα που θα καταστρέψει τη δουλειά δεκαετιών και την προσέγγιση του Αζερμπαϊτζάν προς τη Δύση. Είναι λογικό η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν να έχουν καλές σχέσεις καθώς πέρα από κοινές γλωσσικές και πολιτιστικές ρίζες έχουν σε ισχύ και ενεργειακές συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων. Παρατηρούμε ότι ο Τούρκος πρόεδρος όλο και περισσότερο επιλέγει ιδεολογικά βασισμένες πολιτικές και ότι όλο και περισσότερο επιβάλει την πολιτική του στο Αζερμπαϊτζάν, αντί να το αφήσει να έχει τη δική του πολιτική με βάση τα συμφέροντα του. Παλιότερα οι Αζέροι ήταν ανοιχτοί και επιδίωκαν συνεργασίες με άλλους λαούς και θρησκείες, ενώ πλέον έχουν κλειστεί και προγράφουν τους αντιπάλους του Ερντογάν. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Τουρκική πρεσβεία έχει απλώσει πολύ τα δίχτυα της και παρακολουθεί τους πάντες. Πιθανόν οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες να κρατούν τον Αλίεβ στην εξουσία ή να τον έχουν πείσει ότι το κάνουν.

Όπως η Τουρκική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον είναι μια σκιά του παλιού εαυτού της, το ίδιο είναι πια και η πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν. Ο Ερντογάν επιβάλει στον Αλίεβ τις ψυχώσεις του και έχει απαιτήσει από το Αζερμπαϊτζάν λευκή επιταγή στον διπλωματικό τομέα, συνεπώς η απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση παρασύρει και το Αζερμπαϊτζάν. Το ενδιαφέρον είναι πως αν ευοδωθούν τα σχέδια της Τουρκίας στη Μεσόγειο και γίνει παραγωγός φυσικού αερίου, αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία του Αζερμπαϊτζάν!
Συμπερασματικά το Αζερμπαϊτζάν πρόδωσε το brand name που έφτιαξε με επιτυχία στο παρελθόν και προσκολλήθηκε σε ένα όλο και πιο απομονωμένο καθεστώς που απομακρύνεται με ταχύτητα από τη Δύση. Παλιότερα μπορεί η Δύση να έκανε τα στραβά μάτια όσο το Αζερμπαϊτζάν ήταν φιλοδυτικό, αλλά πλέον όλο και περισσότερο φαντάζει ως άλλο ένα αυταρχικό κράτος του οποίου ο ηγεμόνας θέλει την οικογένεια του στο παλάτι. Αν η Αρμενική κοινότητα στις ΗΠΑ σταματήσει να ασχολείται μόνο με τη γενοκτονία, σταματήσει την γκρίνια και τις επιθέσεις, και προσπαθήσει ενεργά να καλλιεργήσει συμμαχίες και συνέργειες, τότε μπορεί να πετύχει κάτι καλό, όπως παλιά.
Και τι πρέπει να κάνει η Αθήνα; Η πρόσφατη ανακοίνωση του ΥπΕξ κατακρίθηκε αδίκως. Κατακρίθηκε από την κοινή γνώμη γιατί κράταγε ίσες αποστάσεις, αλλά ήταν η υπεύθυνη και σωστή θέση. Μπορεί η Ελλάδα για πλάκα να συγκεντρώσει εθελοντικό εκστρατευτικό σώμα πρόθυμο να πολεμήσει δίπλα στους Αρμένιους, μπορεί οι δεσμοί ιστορικοί και πολιτιστικοί ανάμεσα στους δύο λαούς να είναι πολύ βαθιοί, αλλά η Ελλάδα σαν κράτος, αν θέλει να έχει μια σοβαρή εξωτερική πολιτική, δεν μπορεί και δεν πρέπει ποτέ επίσημα να υποστηρίξει μια διεθνώς χαρακτηρισμένη κατοχική δύναμη, ακόμα και αν έχει όλα τα δίκια του κόσμου. Δεν μπορεί η Ελλάδα να νομιμοποιήσει ενέργειες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν εναντίων της.
Προφανώς, πέρα από τις σχέσεις μας με την Αρμενία, πέρα από τη συνεργασία που έχουμε με το Αζερμπαϊτζάν μέσω του ΤΑΡ, και πέρα από το τι θα κάνουν οι σύμμαχοι μας (ΕΕ, ΗΠΑ, Ισραήλ) με τους οποίους οφείλουμε να έχουμε μια συνεννόηση, είναι προς το συμφέρον μας μια ήττα ή έστω ακύρωση των Τουρκικών σχεδίων (και το ίδιο θέλουν οι σύμμαχοι). Ιδανικά θα μπορούσαμε να μεσολαβήσουμε. Είμαστε οι πρώτοι πελάτες των Αζέρων στην ΕΕ, άρα μπορούμε να εκπροσωπήσουμε την ΕΕ στην περιοχή και να εκμεταλλευτούμε ταυτόχρονα τη σχέση μας με την Αρμενία. Επίσης μπορούμε να συνεργαστούμε πιο οργανωμένα με το Αρμενικό λόμπυ σε ΗΠΑ και Γαλλία και να το φέρουμε σε επικοινωνία με το αντίστοιχο του Ισραήλ, με απώτερο σκοπό τόσο την ενδυνάμωση της δημοκρατίας στην Αρμενία όσο και το άνοιγμα της προς την ΕΕ και τη Δύση γενικότερα.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στο flight.com.gr εκφράζουν τους συντάκτες τους
κι όχι απαραίτητα τον ιστότοπο. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς γραπτή
έγκριση. Σε αντίθετη περίπτωση θα λαμβάνονται νομικά μέτρα. Ο ιστότοπος
διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων, τα οποία εκφράζουν μόνο το συγγραφέα
τους.

- Advertisement -
- Advertisement -

34 ΣΧΟΛΙΑ

Subscribe
Notify of
34 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments

Ακούστε μας

- Advertisement -

Το Σχόλιο της Ημέρας

Γιατί δεν αγοράζουμε ιαπωνικά όπλα σαν τις φρεγάτες Μogami; Μπορούμε ή όχι;

Στην ατέρμονη ελληνική συζήτηση για εξοπλισμούς δεν είναι καθόλου σπάνιο να εμφανιστεί κάποιος και να αναφωνήσει «φρεγάτες Mogami να πάρουμε!», ή «πυροσβεστικά αεροσκάφη ShinMaywa...

Το τεύχος μας που κυκλοφορεί

- Advertisement -

Κύριο Άρθρο

Πολεμική Αεροπορία: Αντέχουμε να πουλήσουμε τα Mirage 2000-5 και τα F-16...

Των Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη & Ηλια Παπανικολάου. Επιπλέον στοιχεία Brian Schofield, Aerospace Analyst. Δημοσιεύθηκε στην "ΠΤΗΣΗ", τεύχος 46, Μάρτιος 2024.Το παρακάτω κείμενο γράφηκε πριν...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 038 Τεύχος Ιουλίου 2023

Αγορά 3.99€
- Advertisement -

Σαν σήμερα

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Μαρτίου 1999: Nighthawk down, οι Σέρβοι καταρρίπτουν...

2
Αεροσκάφος κρούσης stealth F-117A Nighthawk της Αμερικανικής Αεροπορίας καταρρίπτεται από σερβική συστοιχία αντιαεροπορικών πυραύλων κατά τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου. Είναι η μόνη καταγεγραμμένη απώλεια...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ Τεύχη 32, 33, 34, Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2023

Αγορά 7.99€
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 037 Τεύχος Ιουνίου 2023

Αγορά 3.99€

Πολιτική διαχείρισης σχολίων

Πολιτική διαχείρισης σχολίων για τις ιστοσελίδες flight.com.gr, navaldefence.gr, military-history.gr

73
Όπως είναι γνωστό, τα σχόλια στα site μας υπόκεινται σε έλεγχο και επεξεργασία ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες που έχουμε...

Related News

Γιατί δεν αγοράζουμε ιαπωνικά όπλα σαν τις φρεγάτες Μogami; Μπορούμε ή όχι;

Στην ατέρμονη ελληνική συζήτηση για εξοπλισμούς δεν είναι καθόλου σπάνιο να εμφανιστεί κάποιος και να αναφωνήσει «φρεγάτες Mogami να πάρουμε!», ή «πυροσβεστικά αεροσκάφη ShinMaywa...

Σωτήρης Σκάντζικας: Ο κρατούμενος «Νο 1822» του Στάλαγκ-Λουφτ ΙΙΙ: 80 χρόνια από την πιο δραματική απόδραση του Β’ ΠΠ

Μπορεί κάποιοι να θυμούνται τον αξέχαστο Στιβ ΜακΚουίν στην ταινία του 1963 «Η Μεγάλη Απόδραση», που στηρίχτηκε σε πραγματικά γεγονότα, να ορμάει προς την...

Αντιστράτηγος ε.α. Ιπ. Δασκαλάκης: Γιατί στέλνει η Ελλάδα όπλα στην Ουκρανία

Του Ιπποκράτη Δασκαλάκη, Αντιστρατήγου ε.α., διδάκτορος Διεθνών Σχέσεων, διευθυντή μελετών του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών ΜελετώνΗ συνδρομή της Ελλάδος στην αμυντική προσπάθεια της Ουκρανίας, στο...