NB-36H Atomic Bomber: Το πυρηνοκίνητο βομβαρδιστικό ήταν σκέτος δημόσιος κίνδυνος

Τί ιδέα κι αυτή: ένα βομβαρδιστικό ικανό να πετά επ’ αόριστον, χάρη στον πυρηνικό αντιδραστήρα που θα έφερε, δίχως την έγνοια της κατανάλωσης καυσίμου με μια και μόνη αποστολή –να ρίξει ατομικά όπλα στους «Κόκκινους», Ρώσους ή Κινέζους, μόλις η SAC έδινε την εντολή… Όμως την δεκαετία του ’50 όλα έδειχναν πιθανά, ακόμη κι αυτό. Η USAF δεν είχε παρά να το δοκιμάσει.
Το τεράστιο B-36 Peacemaker της Convair ήταν το ιδανικό αεροσκάφος γι’ αυτή την ιδέα. Η ισχύς του αντιδραστήρα θα παρείχε υπέρθερμο αέρα στους κινητήρες Χ-39 που θα ανέπτυσσε η General Electric για το πυρηνοκίνητο πρωτότυπο Χ-6, το οποίο σχεδίαζε να κατασκευάσει η Convair, με στόχο την επίτευξη της ίδιας ώσης που θα είχε το αεροπλάνο αν έκαιγε καύσιμο τζετ. Τουλάχιστον αυτή ήταν η θεωρία.

Σημειώστε ότι στα τεστ που πραγματοποιήθηκαν το «ατομικό» βομβαρδιστικό ουδέποτε πέταξε με ατομική ενέργεια. Αποκλειστικός σκοπός των δοκιμών του NTA (Nuclear Test Aircraft) ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο ήταν εφικτή η πτήση με έναν αντιδραστήρα σε λειτουργία χωρίς να «ψήσει» το πλήρωμα ή τα ηλεκτρονικά του αεροπλάνου.

Ως αεροσκάφος δοκιμών επελέγη ένα Β-36H-20-CF (s/n 51-5712) το οποίο είχε υποστεί ζημιές πέραν επισκευής από τον κυκλώνα που χτύπησε την αεροπορική βάση Carswell τον Σεπτέμβριο του 1952. Το αεροπλάνο τροποποιήθηκε εκτενώς από την Convair για να φιλοξενήσει στο ειδικά διαμορφωμένο διαμέρισμα βομβών έναν αντιδραστήρα ισχύος 1 MW (κατά άλλες πηγές 3 ΜW) του Oak Ridge National Laboratory. Τα επιχειρησιακά πυρηνοκίνητα βομβαρδιστικά θα είχαν αντιδραστήρα ισχύος 60 MW.

Το συγκρότημα του αντιδραστήρα ASTR (Aircraft Shield Test Reactor) ζύγιζε 15.875 κιλά ενώ η φόρτωση στο αεροπλάνο γινόταν με την ανύψωσή του στην μεσαία αποθήκη βομβών από ένα φρεάτιο, κάτω από αυτήν, αργά και… πάρα πολύ προσεκτικά. Όσοι δούλεψαν στο πρόγραμμα θυμούνται ακόμη τα δρακόντεια μέτρα πυρηνικής ασφαλείας. Οι κινητήρες του αεροσκάφους έσταζαν λάδια στην πίστα –όπως όλοι οι κινητήρες– όμως αν κάποιος πατούσε αυτά τα λάδια, έπρεπε να βγάλει τα παπούτσια του, να τα βάλει σε έναν σάκο και να τα παραδώσει. Χωρίς επιστροφή.



Ιδιαίτερη έμφαση είχε δοθεί στην προστασία του πληρώματος από την ακτινοβολία. Το κόκπιτ και το διαμέρισμα ηλεκτρονικών του XB-36H είχαν αντικατασταθεί από ένα νέο πρόσθιο τμήμα βάρους 11 τόννων με «θωράκιση» μολύβδου και καουτσούκ που απομόνωνε τον πιλότο, τον συγκυβερνήτη, τον ιπτάμενο μηχανικό και τους δύο πυρηνικούς μηχανικούς από τον αντιδραστήρα. Ακόμη και τα κρύσταλλα πάχους 25-30 εκατ. στα μικρά παράθυρα του κόκπιτ είχαν μόλυβδο.

Το αεροπλάνο πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση από την βάση Carswell στις 20 Ιουλίου 1955 με την συνδυασμένη ώση έξι αερόψυκτων 28κύλινδρων Pratt & Whitney R-4360-53 Wasp Major και τεσσάρων τουρμποτζέτ J47-GE-19 της General Electric (six turnin’, four burnin’). Το μέγιστο βάρος κατά την απογείωση ήταν 357.000 λίβρες και η ανώτερη ταχύτητα έφθανε τα 420 μίλια/ώρα (675,9 χλμ/ώρα) στα 47.000 πόδια.

Κατά την διάρκεια του προγράμματος, το NB-36H, όπως μετονομάσθηκε αργότερα, από τις 17 Σεπτεμβρίου 1955 μέχρι τον Μάρτιο του 1957 εκτέλεσε 47 δοκιμές πάνω από απομονωμένες περιοχές του Τέξας και του Νέου Μεξικού βάζοντας συνολικά 215 ώρες πτήσης, εκ των οποίων 89 με τον αντιδραστήρα εν λειτουργία. Αν και ο αντιδραστήρας δεν χρησιμοποιήθηκε για πρόωση, η ιδέα ήταν χαρακτηριστική της ατομικής εποχής. Ωστόσο υπήρχαν τρία… θεματάκια.

Το πρώτο ήταν ότι το αεροπλάνο θα άφηνε ένα ραδιενεργό ίχνος πίσω του. Το τεράστιο βάρος της «ασπίδας» που προστάτευσε το πλήρωμα από την ακτινοβολία του αντιδραστήρα ήταν το δεύτερο. Το τρίτο –και σημαντικότερο– ήταν τί θα γινόταν αν ένα από τα ατομικά βομβαρδιστικά έπεφτε. Κανένα από τα τρία δεν έδειχνε να έχει λύση, όσο χρόνο ή χρήματα κι αν δαπανούσε η Αεροπορία.

Ο εναέριος ανεφοδιασμός λειτουργούσε καλύτερα. Και η USAF δεν θα χρειαζόταν να βρει άνδρες που να μην νοιάζονταν αν θα έμεναν στείροι λόγω ραδιενέργειας σε περίπτωση ατυχήματος για να πετάξουν και να συντηρήσουν τα πυρηνοκίνητα αεροπλάνα της.
Ο κίνδυνος ραδιενεργούς μόλυνσης εάν κάτι δεν πήγαινε καλά ήταν αρκετά σοβαρός για να τον παραβλέψουν. Με το τέλος των πτητικών δοκιμών, το Nuclear Aircraft Program ματαιώθηκε και μετά την αφαίρεση τού αντιδραστήρα το ΝΒ-36H διαλύθηκε τον Σεπτέμβριο του ’58 στο Fort Worth. Το μόνο που μένει πια από το υπερφιλόδοξο αυτό σχέδιο είναι μερικές ξεχασμένες εικόνες της Ατομικής Εποχής, σαν κι αυτές στο βίντεο που ακολουθεί.

Αλέξανδρος Θεολόγου