14.7 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΔΙΕΘΝΗO Καναδάς και το JSF, μια μακρά προϊστορία

O Καναδάς και το JSF, μια μακρά προϊστορία

- Advertisement -

Η απόφαση του Καναδά να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την προμήθεια 88 F-35A, στο πλαίσιο του διαβόητου προγράμματος νέου μαχητικού FFCP δεν ήταν σε καμιά περίπτωση κεραυνός εν αιθρία. Για όσους μάλιστα γνωρίζουν την μακρά προϊστορία του θέματος ήταν ένα… ξαναζεσταμένο πιάτο.

Ο Καναδάς επέλεξε τελικά το F-35A για αντικατάσταση των CF-188 Hornet, μια-μια όλες οι Πολεμικές Αεροπορίες της Δύσης σε ρυθμό “stealth”

Σε πρόσφατο τεύχος μας («Πτήση» 21 Φεβρουάριος 2022) είχαμε δημοσιεύσει μια εκτεταμένη ανάλυση, όταν ακόμη υπήρχαν δυο υποψηφιότητες, το F-35A και το Saab Gripen την οποία αναδημοσιεύουμε παρακάτω

 

Φωτογραφία Γώργος Καράβαντος

 ROYAL CANADIAN AIR FORCE

ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΜΑΧΗΤΙΚΑ… ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΜΕΙΝΑΝ ΔΥΟ

Την 1η Δεκεμβρίου 2021 η καναδική κυβέρνηση έκανε γνωστό ότι στη συνέχεια της διαδικασίας για την απόκτηση νέου μαχητικού FFCP (Future Fighter Capability Project) παρέμεναν πλέον δύο υποψήφιες προτάσεις: η αμερικανική για το F-35A από τη Lockheed Martin μαζί με την Pratt & Whitney και η σουηδική για το JAS39E/F από τις SAAB, Diehl Defence, MBDA UK και RAFAEL, επιβεβαιώνοντας έτσι τις φήμες που κυκλοφορούσαν ήδη από τις προηγούμενες ημέρες για αποκλεισμό τού Boeing F/A-18E/F. Για πολλούς η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη, με τον Καναδά να επιστρέφει τελικά εκεί από όπου ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία για προμήθεια αμυντικού υλικού που -όπως συμβαίνει συνήθως στη βορειοαμερικανική χώρα- αποτέλεσε θέμα έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης.

ΤΩΝ BRIAN SCHOFIELD, AEROSPACE & DEFENCE ANALYST, ΚΑΙ ΦΑΙΔΩΝΑ Γ. ΚΑΡΑΪΩΣΗΦΙΔΗ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΒΑΝΤΟΣ, RCAF, US DoD

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της αρμόδιας καναδικής υπηρεσίας που διαχειρίζεται το FFCP, η απόφαση που προέκρινε τα Lightning II και Gripen αποκλείοντας το Super Hornet βασίστηκε σε «εκτεταμένη αξιολόγηση των ικανοτήτων των υποψήφιων αεροσκαφών, του κόστους, των οικονομικών ωφελημάτων και των επιπτώσεων της προμήθειας στην καναδική οικονομία». Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η εξέλιξη αποτελεί κομβικό σημείο για τη διαδικασία ανταγωνιστικού διαλόγου που ξεκινά άμεσα, προκειμένου να βελτιωθούν οι προσφορές των δυο εναπομεινάντων διεκδικητών του προγράμματος των 88 καινούριων μαχητικών, με προοπτική ανάθεσης συμβολαίου το 2022, κάτι που θα μπορούσε να αποδώσει αεροπλάνα για τη Βασιλική Καναδική Αεροπορία-RCAF ακόμη και μέσα στο 2025, αν και στο πλέον αισιόδοξο σενάριο.

Από την πλευρά της η Boeing σε δική της ανακοίνωση, αφού εξέφραζε τη λύπη της για το γεγονός ότι τα Super Hornet δεν θα συμπεριλαμβάνονταν πια στη συνέχεια του FFCP, επεσήμανε ότι πέραν «του αποδεδειγμένα υψηλού επιπέδου ικανοτήτων και της διεπιχειρησιακότητας του F/A-18E/F», το βιομηχανικό/τεχνολογικό «πακέτο» ITB (Industrial and Technological Benefit), το οποίο παρείχε η πρότασή της, θα εξασφάλιζε στον Καναδά 250.000 θέσεις εργασίας και θα συνεισέφερε C$61 δις στην καναδική οικονομία.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές από τον Καναδά, οι οποίες επικαλούνται τη ροή πληροφοριών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, το κόστος της προμήθειας των 88 νέων αεροσκαφών του FFCP προϋπολογίζεται σε $15-$19 δις, στα οποία θα προστεθεί το κόστος κύκλου ζωής τους για 30-40 χρόνια υπηρεσίας τους. Το συνολικό ποσό είναι αυτό που αξιολογείται στο βιομηχανικό/οικονομικό «πακέτο», το οποίο απαιτείται από τους δυνητικούς αναδόχους του προγράμματος.

Μια μακρά προϊστορία

Να θυμίσουμε ότι το 2010 η τότε συντηρητική καναδική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την πρόθεση αγοράς 65 F-35A ενταγμένη στο πλαίσιο της συμμετοχής της χώρας στο πρόγραμμα Joint Strike Fighter ως εταίρου. Η απόφαση εκείνη έγινε αντικείμενο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης και όταν το 2015 υπήρξε κυβερνητική αλλαγή με την εκλογή του φιλελεύθερου Τζάστιν Τρυντώ ως πρωθυπουργού, ανέτρεψε την προηγούμενη απόφαση με την πρόθεση προκήρυξης διαγωνισμού για την προμήθεια νέου μαχητικού. Η κυβέρνηση του τελευταίου, που είχε εντάξει ψηλά το θέμα στον προεκλογικό της αγώνα, αμφισβήτησε έντονα την ανάγκη του Καναδά να προμηθευτεί μαχητικό πέμπτης γενιάς, υποστηρίζοντας ότι (οικονομικότερα σε κόστος κτήσης και χρήσης) αεροπλάνα τέταρτης γενιάς θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν πλήρως της απαιτήσεις της RCAF. Η τοποθέτηση εκείνη έφερε σε πλεονεκτική θέση το F/A-18E/F και λίγο αργότερα, το 2016, η Καναδική Αεροπορία βρέθηκε πολύ κοντά στην παραγγελία 24 Super Hornet ως «ενδιάμεση» λύση για τις επείγουσες ανάγκες της, αλλά και ως πρώτη παρτίδα αντικατάστασης των παλαιότερων CF-188, όπως πολλοί εκτιμούσαν. Η πρόθεση όμως, αν και προχώρησε αρκετά, δεν έφτασε ποτέ σε επίπεδο συμφωνίας, αφού το 2017 ξέσπασε η γνωστή αντιπαράθεση Boeing-Bombardier για τις πρακτικές πώλησης των επιβατικών CSeries (σήμερα Airbus A220), την οποία κλιμάκωσε η προεδρία Τραμπ ως «σημαία» της πολιτικής «America First». Η Boeing είχε τότε κατηγορήσει τον καναδικό αεροκατασκευαστή για αθέμιτο ανταγωνισμό και πρακτική «dumping» των επιβατικών της στην αμερικανική αγορά, δηλαδή πώλησής τους κάτω του κόστους, εκμεταλλευόμενη οικονομικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις της καναδικής κυβέρνησης. Η επίσημη καταγγελία που υποβλήθηκε σε υπηρεσίες του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή προσωρινών κυρώσεων και αντισταθμιστικών τελών ύψους 200% στις πωλήσεις καναδικών αεροπλάνων στις ΗΠΑ και έγινε η αφετηρία μιας έντονης διεθνούς αντιπαράθεσης αρκετών μηνών. Τον Ιανουάριο του 2018 όμως η αμερικανική επιτροπή διεθνούς εμπορίου ανέτρεψε την προηγούμενη απόφαση απορρίπτοντας την προσφυγή της Boeing, η οποία και επέλεξε να μην την επιδιώξει περαιτέρω. Η «ζημιά» όμως είχε γίνει και μεσούσης της αντιπαράθεσης η προμήθεια των Super Hornet οδηγήθηκε σε ναυάγιο, ενώ στον απόηχο εκείνης της διαμάχης και του σκληρού διαξιφισμού δηλώσεων Τρυντώ-Τραμπ, η επάνοδος της υποψηφιότητας του μαχητικού της Boeing στον μετέπειτα διαγωνισμό δεν ήταν καθόλου εύκολη. Όταν η «ενδιάμεση λύση» των F/A-18E/F έφυγε de facto από το τραπέζι, η εναλλακτική λύση που προκρίθηκε για την RCAF, ώστε να αποφευχθεί το «χάσμα μαχητικών», ήταν τελικά η προμήθεια των 18 πλεονασματικών αεροσκαφών από την Αυστραλία (βλέπε αναφορά και σε άλλες σελίδες).

MDN

Διαγωνισμός και αποχωρήσεις

Ταυτόχρονα, στο τέλος Οκτωβρίου 2018, η υπηρεσία προμηθειών του καναδικού δημοσίου προχώρησε σε έκδοση διερευνητικού αιτήματος για κατάθεση προσφορών (initial RFP) προς πέντε δυνητικούς προμηθευτές. Πρακτικά καλούσε για επίδειξη ενδιαφέροντος, προκειμένου να συμμετάσχουν στον FFCP, τη Lockheed Martin για το Lightning II, την Boeing για το Super Hornet, την Dassault Aviation για το Rafale, την Airbus Defence and Space για το Eurofighter Typhoon μέσω της BAE Systems και τη Saab για το Gripen E/F. Οι ξένοι οίκοι είχαν προθεσμία έως το τέλος εκείνης της χρονιάς να ανταποκριθούν, εν όψει νέου κύριου RFP την άνοιξη του 2019. Σχεδόν αμέσως όμως έγινε γνωστή η απόφαση της Dassault να αποχωρήσει από τη διαδικασία ή μάλλον πρακτικά να μην συμμετάσχει καν, αφού απάντησε αρνητικά την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου του 2018. Από όσο έγινε γνωστό, η γαλλική θέση ήταν ότι δεν μπορούσε να ικανοποιήσει το καναδικό αίτημα για «διεπιχειρησιακότητα και κοινή χρήση δεδομένων με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις» στο πλαίσιο των υποχρεώσεων του Καναδά στη βορειοαμερικανική άμυνα. Οι υπόλοιπες τέσσερις υποψηφιότητες έλαβαν έγκριση για το επόμενο στάδιο, αλλά τους πρώτους μήνες του 2019 εμφανίστηκαν σύννεφα στον ορίζοντα του F-35, τα οποία σχετίζονταν με την καναδική συμμετοχή στο JSF έναντι των απαιτήσεων αντισταθμιστικών και βιομηχανικών ωφελημάτων που ενείχε το πρόγραμμα του νέου μαχητικού. Ως γνωστόν, ο Καναδάς είναι εξαρχής μέλος του προγράμματος Joint Strike Fighter ως συνεργάτης Επιπέδου 3 όπως η Αυστραλία, η Δανία, η Νορβηγία και η Τουρκία (η οποία έχει πλέον αποπεμφθεί). Συνεχίζει μάλιστα μέχρι σήμερα να πληρώνει για αυτή τη συμμετοχή του στο (κλειστό πλέον) club των 8 χωρών πέραν των ΗΠΑ και σύμφωνα με στοιχεία της καναδικής κυβέρνησης, η πρόσφατη (τον Ιούλιο του 2021) καταβολή $71,7 εκατ. ανεβάζει τη συνολική επένδυση που έχει γίνει από τη δεκαετία του 90 σε $613 εκατ., ενώ έχει αποδώσει περίπου $2 δις σε συμβόλαια με καναδικές εταιρείες. Η δυνατότητα των τελευταίων να επιζητούν συμβόλαια με προνομιακούς όρους θα συνεχίζει να υφίσταται σε όλη την εξέλιξη του προγράμματος JSF, ασχέτως εάν ο Καναδάς αγοράσει ή όχι το VLO μαχητικό. Η συμφωνία όμως συμμετοχής στο πρόγραμμα JSF, βάσει του F-35 JPO (Joint Program Office) και της σχετικής αλληλογραφίας με το καναδικό δημόσιο που αποκαλύφθηκε, απαγορεύει στους εταίρους του να απαιτήσουν με άλλο τρόπο μερίδιο εργασιών ή βιομηχανικά και εμπορικά αντισταθμιστικά οφέλη. Αυτή η «σύγκρουση συμφερόντων» αποτελούσε στην ουσία τροχοπέδη στην υποψηφιότητα του Lightning II στον FFCP λόγω των απαράβατων όρων για τέτοιες προβλέψεις (αντισταθμιστικά οφέλη) που υπήρχαν στο RFP. Καναδικά δημοσιεύματα της συγκεκριμένης περιόδου ανέφεραν ότι τον Μάιο του 2019 η αμερικανική πλευρά απειλούσε ανοικτά να μην επιτρέψει τη συμμετοχή του, εάν οι Καναδοί δεν τροποποιούσαν το πλαίσιο του επικείμενου διαγωνισμού.

Στην πραγματικότητα, η περίπτωση του Καναδά ξεδίπλωσε πλήρως την αδυναμία που υφίσταται στο πρόγραμμα JSF λόγω της ιδιαιτερότητας πάνω στην οποία έχει δομηθεί, δηλαδή το σύστημα του κλειστού κύκλου εταίρων, οι οποίοι απολαμβάνουν μεν αποκλειστικότητα στην εξασφάλιση συμβολαίων, αλλά θα πρέπει να τα διεκδικούν μέσω διαδικασίας ανταγωνισμού ανάμεσά τους. Ο Καναδάς δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τις επιταγές της δέσμης συμφωνιών με τις οποίες δημιουργήθηκε το club JSF, αφού κάτι τέτοιο θα αποτελούσε προηγούμενο για τους υπόλοιπους εταίρους (το σύνολο των οποίων έχει πλέον παραγγείλει F-35). Η αμερικανική πλευρά έφτασε μάλιστα στο σημείο να κατηγορεί την Οτάβα ότι η επιμονή της στο θέμα των αντισταθμιστικών ωφελημάτων ήταν «προκατειλημμένα επιζήμια στάση έναντι του JSF»! Πολλές πλευρές εντός Καναδά μιλούσαν ήδη τότε για ένα ξεκάθαρο αμερικανικό εκβιασμό και ζητούσαν τον άμεσο αποκλεισμό της Lockheed Martin από τις περαιτέρω φάσεις του FFCP, για τον προφανή λόγο της μη ικανοποίησης των όρων του. Οι ψυχραιμότεροι όμως έβλεπαν μια τέτοια απόφαση αδύνατη ή πάρα πολύ δύσκολη, τόσο λόγω του κινδύνου μακροχρόνιας δικαστικής διαμάχης με τον αμερικανικό κολοσσό, που θα τίναζε τον διαγωνισμό στον αέρα, όσο κυρίως της κατακραυγής τής αμερικανικής κυβέρνησης.

Φωτογραφία Γώργος Καράβαντος

Η κατάσταση όμως «Catch-22», όπως την έβλεπαν οι περισσότεροι, ήταν ακόμη πιο περίπλοκη, αφού τυχόν ικανοποίηση της αμερικανικής απαίτησης για εξάλειψη των απαιτήσεων αντισταθμιστικών ωφελημάτων του FFCP θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου. Αφενός θα άφηνε τους συμμετέχοντες χωρίς την ανάγκη να παρέχουν ισχυρές δεσμεύσεις (εφόσον ο διαγωνισμός δεν θα το επέβαλε) για τέτοιες παροχές, αφετέρου, ακόμη και εάν κάποιοι αποφάσιζαν να το κάνουν, δηλαδή να παράσχουν οικονομικό «πακέτο», θα λειτουργούσαν από μειονεκτική θέση σε σχέση με τη Lockheed Martin που θα διέθετε ήδη εδραιωμένες (και κατ’ αποκλειστικότητα) συνεργασίες στην καναδική αγορά.

Στο τέλος Ιουνίου του 2019 εκδόθηκαν νέες οδηγίες για την κατάθεση προτάσεων σε ανταπόκριση στο RFP, οι οποίες κατέδειξαν το γεγονός ότι η καναδική πλευρά είχε υποχωρήσει στις αμερικανικές απαιτήσεις. Όπως έγινε προφανές, το πλαίσιο των υποχρεώσεων ITB δεν ήταν πλέον δεσμευτικό αλλά «προαιρετικό», κάτι που όμως προκάλεσε μια ακόμη αποχώρηση από τον διαγωνισμό, αυτή τη φορά της Airbus και του Eurofighter Typhoon μερικές εβδομάδες αργότερα. Στην επιστολή της προς την καναδική υπηρεσία προμηθειών η ευρωπαϊκή εταιρεία επικαλείτο δύο λόγους για την απόφασή της. Ο πρώτος επαναλάμβανε τις αιτιάσεις της αποχώρησης του Rafale, δηλαδή την αδυναμία ικανοποίησης των απαιτήσεων συμβατότητας ασφαλείας με υποδομές όπως η NORAD. To γεγονός προκάλεσε έκπληξη, δεδομένων των σχέσεων Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, αλλά οι ανυπέρβλητες προκλήσεις που επικαλείτο η Airbus αφορούσαν τους άλλους εταίρους του προγράμματος Eurofighter. Ο δεύτερος όμως και κυριότερος αφορούσε στο νέο καθεστώς του ITB, που επέτρεπε στους υποψήφιους αναδόχους να υποβάλουν προτάσεις χωρίς δεσμευτικά αντισταθμιστικά οφέλη, το οποίο η Airbus κατήγγειλε ότι υπονόμευε τη διαγωνιστική διαδικασία εξουδετερώνοντας την αξία τού συνολικού «πακέτου» που πρόσφερε. Boeing και Saab, αν και εξέφρασαν επίσης επιφυλάξεις για τις αλλαγές που είχαν υπάρξει στο ITB, κράτησαν μετριοπαθή στάση: η πρώτη ενώ προσπαθούσε ακόμη να ξεπεράσει την ένταση από την εμπορική αντιπαράθεση την περίοδο πριν το 2017 και η δεύτερη, που θεωρείτο αουτσάιντερ, επειδή δεν ήθελε να ταράξει τα νερά.

Φωτογραφία Γώργος Καράβαντος

Γιατί αποκλείστηκε το Super Hornet

Η Boeing σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειας προώθησης του Super Hornet υπογράμμιζε συνεχώς τον οικονομικό παράγοντα των προτάσεών της, εγγυώμενη την υπογραφή συνεργασιών και επενδύσεων στην καναδική οικονομία στο ύψος του 100% του συμβολαίου. Πρόβαλε επίσης τη μακρά σχέση της με τον Καναδά, που πηγαίνει πίσω στο 1919 και την ταχυδρομική υπηρεσία που είχε ιδρύσει τότε ο Bill Boeing, έως τις μέρες μας που η εταιρεία έχει ετήσιο οικονομικό αποτύπωμα συνεισφοράς $5,3 δις στην καναδική οικονομία. Από την άλλη, κατηγορούσε τη Lockheed Martin, χωρίς να την κατονομάζει, ότι η πρότασή της όχι μόνο δεν εγγυόταν αντίστοιχες παροχές, αλλά στην ευνοϊκότερη περίπτωση θα πρόσφερε 100.000 λιγότερες θέσεις εργασίας και μόλις το ένα τρίτο του «πακέτου» ITB (που όμως δεν ήταν πλέον… εγγυημένα δεσμευτικό).

Σε έναν άλλο τομέα όμως η Boeing έπρεπε να υπερκεράσει το γεγονός ότι τα $80 εκατ. περίπου που προσδιορίζεται το κόστος του F-35A -ένα μαχητικό πέμπτης γενιάς- ήταν ελάχιστα υψηλότερο από την τιμή ανά μονάδα (κατά μέσο όρο μονοθέσιου-διθέσιου) των F/A-18E/F, -μαχητικών τέταρτης γενιάς-, όσο προηγμένη και αν ήταν η έκδοση Block III που η ίδια πρόσφερε. Ανάμεσα στα επιχειρήματα που πρόβαλλε ήταν το πολύ υψηλό κόστος χρήσης, που κατά την άποψή της θα επιβάρυνε υπέρμετρα το κόστος κύκλου ζωής του JSF. H εταιρεία υποστήριζε ότι το κόστος ανά ώρα πτήσης-CPFΗ (Cost Per Flight Hour) του Super Hornet σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του US Navy είναι περίπου $18.000, ενώ το αντίστοιχο του F-35A το 2020 ήταν -ως γνωστόν- $33.600 με υπόσχεση για $30.000 το 2023 και $25.000 το 2025. Η Boeing υποστήριξε μέχρι και την τελευταία στιγμή ότι το «χάσμα» αυτό θα εξακολουθήσει να υφίσταται, αν όχι και να διευρύνεται στο μέλλον, αφού η αποκλιμάκωση του CPFΗ για το JSF CTOL δεν θα πέσει ποτέ τόσο χαμηλά όσο του F/A-18E/F.

Το γιατί το Super Hornet αποκλείστηκε από τον FFCP δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο και ίσως δεν γίνει ποτέ γνωστό πλήρως. Ορισμένοι, μάλλον έωλα και επιφανειακά, μιλούν για την «εκδίκηση» (που είναι ένα πιάτο, το οποίο ως γνωστόν «τρώγεται κρύο») του Καναδά για την υπόθεση της Bombardier και των CSeries 200/300. Άλλοι απλά συνωμοσιολογούν και υποστηρίζουν την ύπαρξη αμερικανικών πιέσεων υπέρ του Lightning και μυστικών συμφωνιών κάτω από το τραπέζι. Υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν ότι η Οτάβα με το να αποκλείσει το Super Hornet, τον κυριότερο ανταγωνιστή του F-35, βρίσκεται σε πορεία που θα την οδηγήσει μακριά από το παράδοξο να γίνει ο Καναδάς η μοναδική χώρα του club JSF που δεν θα αγοράσει το F-35, προεξοφλώντας έτσι την κατάληξη του διαγωνισμού. Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα ότι, τελικά, το οικονομικό «πακέτο» που πρόσφερε η Boeing υπολειπόταν των καναδικών απαιτήσεων. Η εταιρεία στην ανακοίνωσή της μετά τον αποκλεισμό αναφέρει ότι σε συνεργασία με την αμερικανική κυβέρνηση θα ζητήσει περαιτέρω ενημέρωση από την καναδική πλευρά για την απόφασή της.

(U.S. Air Force Photo by Senior Airman Chase Cannon)

Στην τελική ευθεία

Η απουσία του F/A-18E/F από τον FFCP, με τα πολλά πλεονεκτήματα που πρόσφερε η προμήθειά του ως διαδόχου του Hornet (μη εξαιρουμένης της δυνατότητας εύκολης μετεκπαίδευσης του προσωπικού και της αξιοποίησης μεγάλου μέρους του υπάρχοντος οπλισμού, εξοπλισμού και υποδομών), αφήνει -σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις- το F-35A σε απόλυτα πλεονεκτική θέση. Η ομάδα της Saab υποστήριζε εξαρχής ότι η πρότασή της είναι εντελώς διαφορετική από τις υπόλοιπες, ειδικά από αυτή του JSF, και τόνιζε μια σειρά ισχυρών -κατά την άποψή της- χαρακτηριστικών της σουηδικής σχεδίασης, περιλαμβανομένου του χαμηλού κόστους κτήσης και χρήσης, της ευκολίας συντήρησης, της ικανότητας επιχειρήσεων από προκεχωρημένες βάσεις σε αρκτικό περιβάλλον, που πλαισιώνονταν από το αποτελεσματικό σύστημα μάχης (ραντάρ και IRST) σε συνδυασμό με το βλήμα πολύ μεγάλης εμβέλειας Meteor του σουηδικού μαχητικού. Επιπλέον προσφέρει ένα εκτεταμένο βιομηχανικό και οικονομικό «πακέτο» (με συγκρότηση γραμμής παραγωγής στον Καναδά και με συνεργασίες όπως συμμετοχή στην ανάπτυξη του διθέσιου μοντέλου JAS39F), το οποίο στο παρελθόν είχε πείσει τη Νότιο Αφρική και αργότερα τη Βραζιλία να επιλέξουν το αεροσκάφος της. Είναι όμως πολλοί λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι το Gripen θα μπορέσει να υπερισχύσει έναντι του F-35A, προικοδοτώντας το στελθ μαχητικό με άλλη μια νίκη στη διεθνή Αγορά μαχητικών και κυριότερα με μια ακόμη επικράτηση σε διαγωνιστική διαδικασία, πλαίσιο που εξακολουθεί να παραμένει αήττητο.

(U.S. Air Force photo by Airman 1st Class Leala Marquez)

 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στο flight.com.gr εκφράζουν τους συντάκτες τους
κι όχι απαραίτητα τον ιστότοπο. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς γραπτή
έγκριση. Σε αντίθετη περίπτωση θα λαμβάνονται νομικά μέτρα. Ο ιστότοπος
διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων, τα οποία εκφράζουν μόνο το συγγραφέα
τους.

- Advertisement -
- Advertisement -
Subscribe
Notify of
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments

Ακούστε μας

- Advertisement -

Το Σχόλιο της Ημέρας

Γιατί δεν αγοράζουμε ιαπωνικά όπλα σαν τις φρεγάτες Μogami; Μπορούμε ή όχι;

Στην ατέρμονη ελληνική συζήτηση για εξοπλισμούς δεν είναι καθόλου σπάνιο να εμφανιστεί κάποιος και να αναφωνήσει «φρεγάτες Mogami να πάρουμε!», ή «πυροσβεστικά αεροσκάφη ShinMaywa...

Το τεύχος μας που κυκλοφορεί

- Advertisement -

Κύριο Άρθρο

Πολεμική Αεροπορία: Αντέχουμε να πουλήσουμε τα Mirage 2000-5 και τα F-16...

Των Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη & Ηλια Παπανικολάου. Επιπλέον στοιχεία Brian Schofield, Aerospace Analyst. Δημοσιεύθηκε στην "ΠΤΗΣΗ", τεύχος 46, Μάρτιος 2024.Το παρακάτω κείμενο γράφηκε πριν...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 038 Τεύχος Ιουλίου 2023

Αγορά 3.99€
- Advertisement -

Σαν σήμερα

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 28 Μαρτίου 1854: Τo ξέσπασμα του Κριμαϊκού, ο...

2
Βρετανία και Γαλλία κηρύσσουν τον πόλεμο στη Ρωσία, στον πρώτο σύγχρονο πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος. Αιτία ήταν η σύγκρουση ανάμεσα στον ρωσικό και στον...
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ Τεύχη 32, 33, 34, Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2023

Αγορά 7.99€
- Advertisement -
Card image

ΠΤΗΣΗ 037 Τεύχος Ιουνίου 2023

Αγορά 3.99€

Πολιτική διαχείρισης σχολίων

Πολιτική διαχείρισης σχολίων για τις ιστοσελίδες flight.com.gr, navaldefence.gr, military-history.gr

73
Όπως είναι γνωστό, τα σχόλια στα site μας υπόκεινται σε έλεγχο και επεξεργασία ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες που έχουμε...

Related News

Χαλέπι της Συρίας: Τουλάχιστον 36 στρατιωτικοί νεκροί σε βομβαρδισμό του Ισραήλ

Τουλάχιστον 36 Σύροι στρατιωτικοί σκοτώθηκαν σε αεροπορικό βομβαρδισμό του Ισραήλ τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα στην επαρχία Χαλέπι, στη βόρεια Συρία, ανέφερε το Συριακό...

H Ινδονησία έκλεισε 2 ιταλικές φρεγάτες PPA σε τιμή έκπληξη, εμείς…

Αν και τυπικά χαρακτηρίζονται ως "περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης", τα σκάφη PPA της Fincantieri που κατασκευάζονται για το Ιταλικό Ναυτικό είναι κανονικές φρεγάτες. Και δύο...

Tουρκικά Black Hawk με εγχώριο σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτροοπτικά

Φωτό που κυκλοφόρησαν σε τουρκικά ΜΜΕ δείχνουν ελικόπτερα T-70, δηλαδή τα τοπικής κατασκευής Black Hawk που παράγει η Turkish Aerospace να είναι εξοπλισμένα με...