Οι δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ιερουσαλήμ ανησυχούν το Ισραήλ

του Ahmad Melhem (*)
Στις 24 Ιουνίου, η ισραηλινή αστυνομία και μια ομάδα από τον δήμο της Ιερουσαλήμ κατέστρεψαν μια πέτρινη πλάκα με την τουρκική σημαία και το έμβλημα του Τουρκικού Οργανισμού Συνεργασίας και Συντονισμού (ΤΟΣΣ) στην Ιερουσαλήμ. Η πλάκα είχε τοποθετηθεί εκεί για να τιμήσει τη συμβολή της Τουρκίας σε ένα σχέδιο αναστήλωσης του νεκροταφείου Γιουσουφίγιε.
Το νεκροταφείο αυτό, που συνδέεται με το Ισλαμικό Βακούφι και βρίσκεται δίπλα στο τείχος της παλιάς πόλης, είναι γνωστό στην Ιερουσαλήμ και έχει ηλικία πολλών εκατοντάδων ετών. Αναστηλώθηκε με την υποστήριξη της Τουρκίας, αλλά η ισραηλινή αστυνομία υποστηρίζει ότι δεν εκδόθηκε άδεια για την τοποθέτηση της πλάκας.
Το γραφείο Τύπου του ΤΟΣΣ διαμαρτυρήθηκε έντονα για την πράξη της ισραηλινής αστυνομίας, υποστηρίζοντας ότι οι δραστηριότητές του έχουν πάντα την άδεια και την έγκριση των χωρών με τις οποίες συνεργάζεται. Ο οργανισμός πρόσθεσε ότι θα εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες για την προστασία των ιστορικών μνημείων στην Ιερουσαλήμ για τις μελλοντικές γενιές.
Η παρουσία της Τουρκίας στην Ιερουσαλήμ ενοχλεί όλο και περισσότερο το Ισραήλ. Όλο και περισσότεροι τούρκοι προσκυνητές επισκέπτονται το Τέμενος Αλ-Ακσα από τότε που η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας το συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα προσκυνημάτων και η Τουρκία διέθεσε εκατομμύρια δολάρια για βοήθεια και διάφορα προγράμματα.
Ο ισραηλινός συγγραφέας Γιόσι Μελμάν έγραψε στις 26 Ιουνίου στη βρετανική εφημερίδα Middle East Eye ότι οι τουρκικές δραστηριότητες στην Ιερουσαλήμ, μέρος των στρατηγικών κινήσεων της χώρας στη Μέση Ανατολή, έχουν γίνει απειλή για το Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Μελμάν, η αστυνομία και οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ παρακολουθούν τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην κατεχόμενη ανατολική Ιερουσαλήμ, καθώς υποπτεύονται ότι με πρόσχημα το πολιτισμικό και ανθρωπιστικό έργο η Τουρκία προωθεί την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και τα μεγαλεπήβολα σχέδια του προέδρου Ερντογάν για επιστροφή στις ένδοξες ημέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που διοικούσε την Παλαιστίνη για αιώνες μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
H εφημερίδα Israel Hayom, που συνδέεται με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, δημοσίευσε πρόσφατα μια έρευνα που δείχνει ότι η Τουρκία είναι η μη αραβική ισλαμική χώρα που αυτή τη στιγμή έχει τις περισσότερες δραστηριότητες στην ανατολική Ιερουσαλήμ. Η ίδια εφημερίδα αποκάλυψε επίσης ότι το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία διαπραγματεύονται μυστικά από τον περασμένο Δεκέμβριο, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, την ένταξη του Ριάντ στο Ανώτατο Ισλαμικό Συμβούλιο της Ιερουσαλήμ, το οποίο διοικείται από την Ιορδανία.
Σαουδαραβική πηγή την οποία επικαλείται η εφημερίδα επισημαίνει ότι η Ιορδανία εμφανίζεται πιο θετική στην αποδοχή της ένταξης της Σαουδικής Αραβίας λόγω της αυξανόμενης τουρκικής επιρροής στο Αλ-Ακσα.
Απαντώντας σε αυτές τις πληροφορίες, η Τουρκία εξέφρασε την υποστήριξή της προς τις θέσεις της Ιορδανίας στην Ιερουσαλήμ. «Η Τουρκία υποστηρίζει την Ιορδανία στο ρόλο που παίζει για την προστασία των ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ», ανακοίνωσε πριν από ένα μήνα η τουρκική πρεσβεία στο Αμάν, απορρίπτοντας εμμέσως οποιονδήποτε σαουδαραβικό ρόλο στη διαχείριση των ισλαμικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ.
Αλλά και το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών επεξεργάζεται σχέδια για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιρροής στην Ιερουσαλήμ. Η Israel Hayom έγραψε τον περασμένο Οκτώβριο ότι αναλήφθηκε μια πρωτοβουλία για να εμποδιστεί η παροχή τουρκικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους και να αφαιρεθούν οι άδειες παραμονής από δασκάλους της τουρκικής γλώσσας. Είναι άγνωστο αν τα σχέδια αυτά προχώρησαν.
Οι ισραηλοτουρκικές σχέσεις είναι ασταθείς ύστερα από πολλές δεκαετίες ισχυρών οικονομικών και στρατιωτικών δεσμών. Οι σχέσεις τους επιδεινώθηκαν μετά την ισραηλινή επίθεση το 2010 εναντίον του πλοίου Mavi Marmara που μετέφερε βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Στην επίθεση εκείνη σκοτώθηκαν 10 Τούρκοι. Τον Μάρτιο του 2013, ο Νετανιάχου ζήτησε συγγνώμη από τον Ερντογάν για την επίθεση. Στις 27 Ιουνίου 2016, οι δύο πλευρές υπέγραψαν συμφωνία για την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων που προέβλεπε πληρωμή 20 εκατομμυρίων δολαρίων από το Ισραήλ ως αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, ενώ η Τουρκία έλαβε άδεια να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας.
(*) Ο Αχμαντ Μελχέμ είναι παλαιστίνιος δημοσιογράφος και συγγραφέας με έδρα τη Ραμάλα
(Πηγή: Al-Monitor)
ΑΠΕ-ΜΠΕ