Η διάσωση ανθρώπινων ζωών και η στήριξη των μέσων βιοπορισμού σε αυτούς τους καιρούς οξείας κρίσης είναι υψίστης σημασίας. Η Επιτροπή εντείνει περαιτέρω την αντίδρασή της προτείνοντας τη θέσπιση ενός μέσου αλληλεγγύης ύψους 100 δισ. ευρώ για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι να διατηρήσουν τα εισοδήματά τους και οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν, το οποίο ονομάζεται SURE. Επίσης, προτείνεται η ανακατεύθυνση όλων των διαθέσιμων διαρθρωτικών ταμείων στην αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Οι γεωργοί και οι αλιείς θα λάβουν επίσης στήριξη, όπως και οι άποροι. Όλα αυτά τα μέτρα βασίζονται στον τρέχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ και απορροφούν κάθε διαθέσιμο ευρώ. Καταδεικνύουν την ανάγκη για έναν ισχυρό και ευέλικτο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή θα εργαστεί για να εξασφαλίσει ότι η ΕΕ μπορεί να υπολογίζει σε έναν τέτοιο προϋπολογισμό για να ορθοποδήσει και να πορευτεί προς την ανάκαμψη.
Η πανδημία του κορονοϊού δοκιμάζει την Ευρώπη με τρόπο που ήταν αδιανόητος πριν από λίγες μόλις εβδομάδες. Το βάθος και το εύρος της κρίσης αυτής απαιτούν πρωτοφανή αντίδραση σε επίπεδο κλίμακας, ταχύτητας και αλληλεγγύης.
Τις τελευταίες εβδομάδες η Επιτροπή ενήργησε για να παράσχει στα κράτη μέλη όλη την ευελιξία που χρειάζονται για να στηρίξουν οικονομικά τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους τους. Ενήργησε για να συντονίσει, να επιταχύνει και να ενισχύσει τις προσπάθειες προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού και έχει κατευθύνει τη χρηματοδότηση για την έρευνα στην ανάπτυξη εμβολίου. Εργάζεται άοκνα ώστε τα εμπορεύματα και οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι να μπορούν να συνεχίσουν να κυκλοφορούν σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν τα νοσοκομεία, να λειτουργούν τα εργοστάσια και να είναι γεμάτα τα ράφια των καταστημάτων. Έχει στηρίξει και εξακολουθεί να στηρίζει τον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ, των οικογενειών τους και των επί μακρόν διαμενόντων στην Ευρώπη από ολόκληρο τον κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η μόνη αποτελεσματική λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρώπη είναι η συνεργασία, η ευελιξία και, πάνω από όλα, η αλληλεγγύη.
Η πρόταση αναγάγει την αντίδραση σε νέο επίπεδο.
Σχολιάζοντας τις προτάσεις που εγκρίθηκαν σήμερα, η πρόεδρος κ. φον ντε Λάιεν δήλωσε: «Στην κρίση του κορονοϊού απαιτούνται οι πιο ισχυρές αντιδράσεις. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας. Κάθε διαθέσιμο ευρώ στον προϋπολογισμό της ΕΕ θα αλλάξει κατεύθυνση ώστε να αντιμετωπιστεί η κρίση, κάθε κανόνας θα γίνει πιο χαλαρός ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία και αποτελεσματική χρηματοδότηση. Με ένα νέο μέσο αλληλεγγύης, θα κινητοποιήσουμε 100 δισ. ευρώ για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και της λειτουργίας των επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο, ενώνουμε τις δυνάμεις μας με τα κράτη μέλη για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών και την προστασία των μέσων βιοπορισμού. Αυτή είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.»
100 δισ. ευρώ για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και της λειτουργίας των επιχειρήσεων: η πρωτοβουλία SURE
Πρέπει να απορροφήσουμε τους κραδασμούς από το οικονομικό πλήγμα ώστε η οικονομία της ΕΕ να είναι έτοιμη για επανεκκίνηση όταν οι συνθήκες θα είναι κατάλληλες. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να διατηρήσουμε τις θέσεις εργασίας και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν ή θα έχουν σύντομα προγράμματα μερικής ανεργίας για να το επιτύχουν.
Η SURE είναι η απάντηση της Επιτροπής: ένα νέο μέσο που θα παρέχει έως και 100 δισ. ευρώ δάνεια σε χώρες που τα έχουν ανάγκη για να εξασφαλίσουν το εισόδημα των εργαζομένων και τη διατήρηση του προσωπικού των επιχειρήσεων. Αυτό επιτρέπει στους ανθρώπους να συνεχίσουν να πληρώνουν το ενοίκιο, τους λογαριασμούς και τις αγορές τροφίμων και συμβάλλει στην παροχή της πολύ αναγκαίας σταθερότητας στην οικονομία.
Τα δάνεια θα βασίζονται στις εγγυήσεις που θα παρέχουν τα κράτη μέλη και θα κατευθύνονται εκεί όπου χρειάζονται επειγόντως. Όλα τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να κάνουν χρήση αυτής της πρωτοβουλίας, αλλά θα έχει ιδιαίτερη σημασία για τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο.
Η πρωτοβουλία SURE θα υποστηρίξει συστήματα μερικής ανεργίας και παρόμοια μέτρα για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας, τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο απόλυσης και απώλειας εισοδήματος. Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα λάβουν αναπλήρωση εισοδήματος για την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
- Παροχή στους απόρους — Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους
Δεδομένου ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση έχει εφαρμοστεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης για την επιβράδυνση της εξάπλωσης του ιού, είναι ακόμη πιο σημαντικό όσοι βασίζονται σε άλλους για τις πιο βασικές ανάγκες να μην αποκοπούν από τη βοήθεια. Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους θα εξελιχθεί ώστε να ανταποκριθεί στην πρόκληση: ειδικότερα, θα καθιερωθεί η χρήση ηλεκτρονικών δελτίων για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης, καθώς και η δυνατότητα αγοράς προστατευτικού εξοπλισμού για όσους παρέχουν βοήθεια.
- Στήριξη των αλιέων και των γεωργών
Η γεωργία και η αλιεία της Ευρώπης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην προμήθεια των τροφίμων που τρώμε. Πλήττονται σοβαρά από την κρίση, πλήττοντας με τη σειρά τους τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και τις τοπικές οικονομίες που υποστηρίζονται από τον κλάδο.
Όπως και για τα διαρθρωτικά ταμεία, η χρήση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας θα γίνει πιο ευέλικτη. Τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να παρέχουν στήριξη:
- σε αλιείς για την προσωρινή παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων·
- σε υδατοκαλλιεργητές για την προσωρινή αναστολή ή μείωση της παραγωγής και την παροχή στήριξης·
- και στις οργανώσεις παραγωγών για την προσωρινή αποθήκευση προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης σύντομα μια σειρά μέτρων για να εξασφαλίσει ότι οι γεωργοί και οι άλλοι δικαιούχοι μπορούν να λάβουν τη στήριξη που χρειάζονται από την Κοινή Γεωργική Πολιτική, για παράδειγμα παρέχοντας περισσότερο χρόνο για την υποβολή αιτήσεων στήριξης και περισσότερο χρόνο για την επεξεργασία τους από τις διοικητικές αρχές, αυξάνοντας τις προκαταβολές για άμεσες ενισχύσεις και πληρωμές αγροτικής ανάπτυξης, και προσφέροντας επιπλέον ευελιξία για τους επιτόπιους ελέγχους, ώστε να ελαχιστοποιείται η ανάγκη για σωματική επαφή και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος.
Προστασία της οικονομίας και των λαών μας με όλα τα διαθέσιμα μέσα
- Ανακατεύθυνση όλων των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής για την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης
Όλα τα μη δεσμευμένα κεφάλαια από τα τρία ταμεία της πολιτικής συνοχής — το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής — θα κινητοποιηθούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας.
Για να εξασφαλιστεί ότι τα κονδύλια μπορούν να ανακατευθύνονται στις περιοχές όπου είναι περισσότερο αναγκαίες, θα είναι δυνατές οι μεταφορές μεταξύ κεφαλαίων, καθώς και μεταξύ κατηγοριών περιφερειών, καθώς και μεταξύ των στόχων πολιτικής. Επιπλέον, οι απαιτήσεις συγχρηματοδότησης θα εγκαταλειφθούν, καθώς τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν ήδη όλα τα μέσα για την καταπολέμηση της κρίσης. Οι διοικητικές διαδικασίες θα απλουστευθούν.
- Μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αντιμετώπισε υγειονομική κρίση στην ιστορία της σε αυτή την κλίμακα ούτε με αυτή την ταχύτητα εξάπλωσης. Η απάντησή μας είναι να βάλουμε σε πρώτη προτεραιότητα τη διάσωση ανθρώπινων ζωών και την ικανοποίηση των αναγκών των συστημάτων μας υγειονομικής περίθαλψης και των επαγγελματιών που κάνουν θαύματα κάθε μέρα σε ολόκληρη την Ένωσή μας.
Η Επιτροπή εργάζεται σκληρά για να διασφαλίσει την προμήθεια προστατευτικού εξοπλισμού και αναπνευστήρων. Παρά τις ισχυρές προσπάθειες παραγωγής της βιομηχανίας, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε προστατευτικό εξοπλισμό και αναπνευστήρες σε ορισμένες περιοχές. Επίσης, δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις θεραπευτικής αγωγής και θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη δυνατότητα να μεταφέρουν τους ασθενείς σε περιοχές με περισσότερους πόρους και να αποστείλουν ιατρικό προσωπικό σε μέρη που έχουν πληγεί περισσότερο. Θα χρειαστεί επίσης στήριξη για μαζικές διαγνωστικές εξετάσεις, για ιατρική έρευνα, για την εφαρμογή νέων θεραπειών και για την παραγωγή, την αγορά και τη διανομή εμβολίων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η ΕΕ προτείνει σήμερα να χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα εναπομένοντα κονδύλια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να βοηθήσουν να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας.
Ποσό 3 δισ. ευρώ θα διατεθεί στο μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, εκ των οποίων 300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στο RescEU για τη στήριξη του κοινού αποθέματος εξοπλισμού. Η πρώτη προτεραιότητα θα είναι η διαχείριση της κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας και η εξασφάλιση εξοπλισμού και προμηθειών ζωτικής σημασίας, από αναπνευστήρες έως μέσα ατομικής προστασίας, από κινητές ιατρικές ομάδες έως ιατρική βοήθεια για τα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται σε καταυλισμούς προσφύγων. Το δεύτερο σημείο εστίασης θα είναι η δυνατότητα να αυξηθούν οι προσπάθειες διαγνωστικής εξέτασης. Η πρόταση θα επιτρέψει επίσης στην Επιτροπή να αναλάβει τις προμήθειες απευθείας, εξ ονόματος των κρατών μελών.
Θα ακολουθήσουν περισσότερες προτάσεις
Καθώς η κατάσταση εξακολουθεί να εξελίσσεται, η Επιτροπή θα υποβάλει περισσότερες προτάσεις και θα συνεργαστεί με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ώστε να σημειώσει πρόοδο το συντομότερο δυνατόν.
