Η ιστορία ξεκινά ουσιαστικά τον Απρίλιο του 1978, όταν ο πρόεδρος Μωχάμεντ Νταούντ Χαν ανατράπηκε από κομμουνιστικό πραξικόπημα του Νουρ Μουχαμάντ Ταρακί. Ένα χρόνο μετά, το καθεστώς Ταρακί, ανίκανο να ισχυροποιήσει την επιρροή του στον Αφγανικό πληθυσμό και προωθώντας μια σειρά από αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις αναγκάστηκε να καλέσει σοβιετική βοήθεια για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη αντιπολίτευση στις πόλεις και την αντίσταση στις επαρχίες.
Η Αφγανο-Σοβιετική συνθήκη επέτρεψε την ισχυροποίηση της σοβιετικής παρουσίας και της ανάπτυξης ισχυρών κλιμακίων της KGB και ένοπλων μονάδων επιπέδου λόχου και τάγματος αρχικά αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Την Άνοιξη του 1979, το κλιμάκιο της KGB στην Καμπούλ ενημέρωσε για την επικείμενη πτώση του καθεστώτος Ταρακί. Με τις κρατικές υπηρεσίες να δυσλειτουργούν, το μεγαλύτερο μέρος του στρατού να έχει λιποτακτήσει και να έχει ενωθεί με αντάρτες η κατάσταση στο Αφγανιστάν φαινόταν μη αναστρέψιμη. Στις 14 Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος Ταρακί υπονομεύτηκε από τον πρωθυπουργό Χαφιτζουλά Αμίν που τον ανέτρεψε και αναγορεύτηκε ο ίδιος πρωθυπουργός και προέδρος του επαναστατικού συμβουλίου.
Η ανατροπή Ταρακί από τον χειρότερο Αμίν έθεσε σε κίνηση τα γρανάζια της σοβιετικής επέμβασης. Αφού κατόρθωσε να εξασφαλίσει απόλυτη μυστικότητα και να υπολογίσει σε μηδενικές αντιδράσεις των άλλων διεθνών παικτών (η κινεζική πλευρά δεν είχε δεσμούς με τη Μόσχα αλλά απείχει από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν ενώ οι Σοβιετο-Αμερικανικές σχέσεις διήνυαν την καλύτερη περίοδό τους με εκατέρωθεν κινήσεις προσέγγισης και αμοιβαίου αφοπλισμού), η σοβιετική διοίκηση κίνησε λίγο μετά τις 19:00 της 27ης Δεκεμβρίου, δύο τάγματα ειδικών επιχειρήσεων της KGB και της GRU (~600 άνδρες) με στολές του Αφγανικού στρατού κατά του προεδρικού μεγάρου και σημαντικών κυβερνητικών κτιρίων (Υπουργείο Εσωτερικών, Αμύνης, Τηλεπικοινωνιών).
Μέχρι τις 20:00 οι στόχοι είχαν επιτευχθεί, ο Αμίν ήταν νεκρός, το κράτος είχε παραλύσει και μονάδες αλεξιπτωτιστών καταλάμβαναν το αεροδρόμιο με διαδοχικές προσγειώσεις αεροσκαφών. Στο Ραδιόφωνο ανακοινώθηκε ότι ένα αφγανικό κίνημα ήταν εν εξελίξει, ο Αμίν είχε συλληφθεί, δικαστεί και εκτελεστεί για τα εγκλήματά του κατά του λαού του Αφγανιστάν και ότι οι Σοβιετικές δυνάμεις ενίσχυαν τις Αφγανικές με βάση την υπογραφείσα «συνθήκη Φιλίας, Συνεργασίας και Καλής Γειτονίας». Το πρωί, ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις διέβησαν τα σοβιετο-αφγανικά σύνορα και σε λίγες ώρες έλεγξαν τις κυριότερες προσβάσεις στη χώρα. Μεταξύ τους, η 108η και 5η Μεραρχία Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων της Φρουράς, το 860ό ανεξάρτητο Σύνταγμα Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων, ενώ σε δεύτερη φάση η 201η και 58η Μεραρχίες Τυφεκιοφόρων, η 56η ανεξάρτητη ταξιαρχία αεροπορικής εφόδου και το 36ο Μικτό Αεροπορικό Σώμα όλα υποκείμενα στην 40ή Στρατιά που κινητοποίησε επίσης την 103η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών.
Συνολικά, 80,000 άνδρες (έφτασαν τις 115,000 με ενισχύσεις), 1,800 άρματα μάχης και πάνω από 2,000 τεθωρακισμένα σάρωσαν κάθε φάση αντίστασης αιφνιδιάζοντας τους πάντες. Η επιχείρηση θα εξελιχθεί άσχημα, με τον σοβιετικό στρατό να αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη αντίσταση της ιστορίας του, αφού, οι αφιλόξενες εκτάσεις του Αφγανιστάν, οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές και τα αμερικανικά όπλα που από ένα σημείο και μετά έρεαν στην αφγανική ύπαιθρο, στα χέρια των ανταρτών μουτζαχεντίν θα τους στοιχίσουν έναν εφιάλτη 9 ετών, 14,500 νεκρών, μια ταπεινωτική ήττα αλλά ταυτόχρονα κι ένα σκληρό καθεστώς που θα οδηγήσει κάπου 850,000 Αφγανούς στον θάνατο, 2 εκατομμύρια εκτοπισμένους και 5 εκατομμύρια πρόσφυγες.
Διαβάστε επίσης
1979: Η εισβολή της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν – το «Βιετνάμ» των Σοβιετικών
