To «σπασμένο τηλέφωνο» (ή και η ηθελημένη παραπληροφόρηση click-bait) καλά κρατεί στην… ενημέρωση και φυσικά η Άμυνα όχι μόνο δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά είναι πλέον… ο κανόνας.
Από χθες το απόγευμα οι «ποδοσφαιρικοί» τίτλοι και οι οπαδικές «ιαχές» αναφέρονται σε αγορά -εδώ και τώρα- 40 F-35A και ήδη κάποιοι τα… τοποθέτησαν στα καταφύγια και υπόστεγα της 110ΠΜ στην Λάρισα ή και της 117ΠΜ στην Ανδραβίδα.
Κόντρα στο ρεύμα λοιπόν τα πραγματικά νέα, για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους, «όχι δεν αγοράσαμε, ούτε παραγγείλαμε -ακόμη- F-35», αν και οι περισσότεροι αναγνώστες των σελίδων μας (και σίγουρα οι αναγνώστες της έντυπης «Πτήσης» που διάβασαν την πλήρη ανάλυση για τα F-35 στο τρέχον τεύχος) το γνωρίζουν και δεν… τσιμπάνε.
Αυτό που συνέβη και είναι βέβαια σημαντικό και δρομολογεί ένα δυνητικό πρόγραμμα ελληνικών F-35 (σε αντίθεση με 2-3 παλαιότερες προσπάθειες από την εποχή της υπουργίας Π. Καμμένου που ήταν προσχηματικές) είναι η αποστολή επιστολής αιτήματος LΟR (Letter of Request) για έκδοση από πλευράς ΗΠΑ αντίστοιχης επιστολής προσφοράς που θα αποδεχθούμε, δηλαδή LOA (Letter of Offer and Acceptance).
Με άλλα λόγια, μετά από τις συζητήσεις και επαφές που έγιναν με Αμερικανούς αξιωματούχους (μικτή ομάδα στελεχών του αρμόδιου γραφείου F-35 JPO-Joint Program Office και της Lockheed Martin), που ήλθαν στην Αθήνα μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ τον Μάιο, ζητάμε από την Ουάσιγκτον να μας κάνει προσφορά για ένα συγκεκριμένο «πακέτο» που αφορά το στελθ μαχητικό VLO (Very Low Observable) για αγορά και ένταξη στην Πολεμική Αεροπορία.
Η αγορά F-35 για χώρες που δεν αποτελούν μέλη της κοινοπραξίας JSF, δηλαδή του προγράμματος του Joint Strike Fighter στις τρεις εκδόσεις που παράγονται, όπως η Ελλάδα μπορεί να γίνει μόνο μέσω του συστήματος διεθνών στρατιωτικών προμηθειών FMS (Foreign Military Sales) και πωλητής είναι το αμερικανικό δημόσιο. Πιο συγκεκριμένα η Αμερικανική Αεροπορία, ως ο αρμόδιος κλάδος, μετά την υπογραφή συμβολαίου με την Ελλάδα, θα τα παραγγείλει για λογαριασμό μας από την κατασκευάστρια Lockheed Martin, η οποία θα εκτελέσει την παραγγελία.
To «πακέτο» της LOR αφορά την προμήθεια 20 F-35A Lightning II της έκδοσης CTOL (συμβατικής απο-προσγείωσης) με το δικαίωμα άσκησης προαίρεσης για επιπλέον 20 μαχητικά μαζί με το εξοπλισμό εκπαίδευσης (τέσσερα συγκροτήματα εξομοιωτών διαφόρων κατηγοριών), προβλέψεων συντήρησης όμως και υποστήριξης FOS (Follow-On-Support, εν-συνεχεία υποστήριξης) για πέντε χρόνια.
Θα περιλαμβάνει επίσης όλες τις απαιτήσεις για τη δημιουργία των αναγκαίων επίγειων υποδομών στην βάση στην οποία θα εδρεύουν τα μαχητικά και πιθανότατα κάποια όπλα σε ειδικές εκδόσεις που χρειάζεται το F-35 ώστε να μπορούν να φιλοξενηθούν στις αποθήκες οπλισμού του.
Να θυμίσουμε ότι το F-35 απαιτεί εκτεταμένες υποδομές εκπαίδευσης, πολύ περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο μαχητικό, αφού το μεγαλύτερο μέρος της προετοιμασίας χειριστών γίνεται «συνθετικά», δηλαδή μέσω εξομοιωτών, καθώς δεν σχεδιάστηκε/κατασκευάστηκε ποτέ διθέσιο επιχειρησιακό εκπαιδευτικό. Αυτό βέβαια αποτελεί και σημαντικό ατού του αμερικανικού αεροσκάφους (και μέρος των συνολικών καινοτομιών που φέρει το μαχητικού πέμπτης γενιάς) δεδομένου ότι είναι μια τεράστια εξοικονόμηση πόρων: όχι μόνο δεν απαιτείται η αγορά/κτήση διθέσιων αεροσκαφών, αλλά εξαλείφεται και το κόστος χρήσης τους στη διάρκεια των δεκαετιών αξιοποίησής του. [Στοιχείο που μέτρησε ιδιαίτερα σε όλες τις πρόσφατες αγορές F-35, όπως της Ελβετίας και Φινλανδίας.]
Εκτίμηση για το ύψους της διακρατικής σύμβασης (δεδομένου ότι οι λεπτομέρειες δεν είναι γνωστές) είναι ότι για τα 20 αεροπλάνα μπορεί να φτάσει τα €3,8 δις, από τα οποία περίπου €500 θα αφορούν την πλήρη ανακατασκευή της βάσης και τη δημιουργία των επίγειων εγκαταστάσεων συντήρησης/υποστήριξης.
Η διαδικασία LOR for LOA δρομολογεί ουσιαστικά την πρόθεση της Ελλάδας για F-35A, αλλά ο δρόμος για μια παραγγελία, πολύ δε περισσότερο για παραλαβή αεροσκαφών είναι πολύ μακρύς, στη φάση δε αυτή ακόμη παραμένει άκρως ασαφής. [Εξ’ ου και η προσεκτική διατύπωση περί «δέσμευσης 20 αεροσκαφών»].
Αυτό δεν θα γίνει καν με την αμερικανική απάντηση, δηλαδή της αποστολής της LOA από την Ουάσιγκτον στην Αθήνα.
Το πλέον κομβικό σημείο, όπως σε όλες τις πωλήσεις είναι η υπογραφή του συμβολαίου, από το οποίο χρονικό σημείο θα αρχίσουν να μετρούν όλοι οι χρόνοι, τόσο της υλοποίησής του, όσο όμως και των πληρωμών.
Πριν από την υπογραφή της σύμβασης όμως υπάρχει και ένα άλλο στάδιο. Οι πωλήσεις F-35 ενέχουν σημαντικών ιδιαιτεροτήτων καθώς περιλαμβάνουν και τη εκτεταμένη διάσταση «Studies & Analysis», η οποία αφορά σε διεξαγωγή μελέτης για τη συμβατότητα των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των JSF στο ελληνικό αμυντικό περιβάλλον και τις δυνατότητες διασύνδεσής τους με υφιστάμενα ελληνικά οπλικά συστήματα, ώστε να επιτευχθεί πλήρης διαλειτουργικότητα. Αν και έχουμε γράψει πολλά επί του -άκρως κρίσιμου αυτού- θέματος, θα επανέλθουμε.
Εκτίμηση και πάλι αποτελεί ότι η υπογραφή συμβολαίου θα μπορεί να γίνει, το νωρίτερο, μέσα στο 2023, κάτι που προσανατολίζει, υπό το ευνοϊκό σενάριο για την Ελλάδα παραδόσεις αεροπλάνων μέσα στο 2028, αν και πιθανότατα όχι σε ελληνικό έδαφος. Εκτός και εάν υπάρξουν άλλες εξελίξεις συνεργασιών σε αμερικανικό ή ευρωπαϊκό έδαφος, το 4-6 αρχικά ελληνικά F-35 θα πρέπει να σταθμεύσουν στην Luke AFB για να εξυπηρετήσουν την εκπαίδευση. Όπως έχουμε αναφέρει σε πολλά σχετικά άρθρα μας, στη γιγάντια αυτή εγκατάσταση, στην οποία πραγματοποιείτο για σχεδόν 40 χρόνια η εκπαίδευση σε F-16, υλοποιείται πλέον η προετοιμασία χειριστών για την USAF αλλά και το σύνολο των διεθνών πελατών του CTOL JSF. Τα αεροσκάφη τους εντάσσονται σε Μοίρες της 56FW, που εδρεύει εκεί και χρησιμοποιούνται συλλογικά για τις ανάγκες εκπαίδευσης. Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες μάλιστα, όπως συνέβαινε και με τα Fighting Falcon, σκοπεύουν να συνεχίσουν την εκπαίδευση των F-35 στις ΗΠΑ, διατηρώντας μονίμως αεροσκάφη στην Αριζόνα. Η ΠΑ, που δεν χρησιμοποίησε τέτοια επιλογή για τα F-16, δεν αναμένεται να την υιοθετήσει ούτε στα F-35, πέραν δηλαδή της αρχικής εκπαίδευσης.
Έχει ήδη ανακοινωθεί η μετάβαση στις ΗΠΑ, το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου του Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου, ενώ είναι επίσης προγραμματισμένη επίσκεψη του ΥΕΘΑ Νικόλαου Παναγιωτόπουλου στην Ουάσιγκτον το διάστημα 16-18/07. Στις επαφές τους με τους ομολόγους τους και άλλα στελέχη του Πενταγώνου θα συζητηθεί και το θέμα των F-35, αν και οι διαδικασίες σε αυτή τη φάση, όπως προαναφέραμε έχουν υπηρεσιακό χαρακτήρα.
