Ο υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος παρεχώρησε σήμερα Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023 συνέντευξη στον δημοσιογράφο κ. Νίκο Ευαγγελάτο στην εκπομπή “Live News” του τηλεοπτικού σταθμού “Mega Channel”. Εκεί αναφέρθηκε εκτεταμένα στο πρόγραμμα για την απόκτηση μιας Mοίρας F-35, όπως και γενικότερα στην πολιτική μας έναντι στην Άγκυρα, ειδικά μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Ακολουθούν τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης:
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Και υποψήφιος Βουλευτής στην Καβάλα, έτσι να το πούμε λόγω της προεκλογικής περιόδου. Κύριε Υπουργέ, το έφερε η τύχη η κουβέντα μας αυτή να γίνεται τη μέρα της αναγγελίας της επίσκεψής σας στην Τουρκία. Πηγαίνετε την Τρίτη στις 4 Απριλίου. Πώς προέκυψε αυτό το ταξίδι, το οποίο θα μου επιτρέψετε να πω μέχρι πριν κάνα μήνα ενάμισι και η συνάντησή σας στα όρθια σε κάποια Σύνοδο του ΝΑΤΟ με τον ομόλογό σας της Τουρκίας ήταν και μεγάλη είδηση και τώρα ξαφνικά είμαστε σε μια τελείως διαφορετική κατάσταση.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν ήταν δύο και τρεις φορές, ήταν παραπάνω. Σχεδόν κάθε φορά που έπρεπε να μεταβώ στις Βρυξέλλες για τη συνεδρίαση των Υπουργών Άμυνας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, πάντα βρισκόμασταν και πάντα είχαμε μία επικοινωνία. Η τελευταία κράτησε μάλιστα 40 λεπτά. Απορούσαν τα μέλη των δύο Αντιπροσωπειών.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Και φοβούνταν.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είχαμε όμως και να συζητήσουμε πράματα, κακά τα ψέματα. Προ ημερών στο πλαίσιο ανταλλαγής συλλυπητηρίων μηνυμάτων και λόγω του καταστροφικού σεισμού στην Τουρκία, αλλά και της τραγωδίας των Τεμπών, ο ομόλογός μου πρότεινε να επισκεφτώ τις σεισμόπληκτες περιοχές. Δεν απέρριψα ασφαλώς αυτήν την πρόταση, έπρεπε όμως να αναζητηθεί η κατάλληλη ημερομηνία. Ασφαλώς έπρεπε να είναι πριν από το Πάσχα, ασφαλώς πριν από την προεκλογική περίοδο και την Τουρκική προεκλογική περίοδο, όχι μόνο τη δική μας, που μας προέκυψε. Επιλέξαμε τελικά την 4η Απριλίου, την προσεχή Τρίτη και θα πραγματοποιήσω μία επίσκεψη. Θα επισκεφτούμε τις σεισμόπληκτες περιοχές, εκεί στη Νοτιοανατολική Τουρκία.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Και θα έχετε μαζί σας και κάποια βοήθεια και για συμβολικούς λόγους.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έστω και συμβολικά. Κοιτάξτε, νομίζω είναι σημαντικό αυτήν την ώρα να εκπέμψουμε ένα συμβολικό μήνυμα. Είναι φανερή η αποκλιμάκωση της έντασης στις διμερείς σχέσεις. Η συμπεριφορά «βγάζει μάτια» θα έλεγα. Θέλουμε να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά, αλλά οφείλουμε νομίζω να το εκλάβουμε και ως ευκαιρία να δούμε πού καλύτερα μπορούμε να πάμε χωρίς να υπεραισιοδοξούμε, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό το κανάλι επικοινωνίας με τον ομόλογό μου, τον Χουλούσι Ακάρ, το οποίο πάντα υπήρχε, να το εξελίξουμε και σε ένα επίπεδο προσωπικής επίσκεψης στο πεδίο.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Καταλαβαίνω, αλλά είμαι σίγουρος ότι κι εσείς καταλαβαίνετε το επόμενο ερώτημά μου. Δηλαδή, ξέρουμε ποια είναι η Τουρκία και η Τουρκία ξέρει ποιοι είμαστε εμείς. Πόσο θα κρατήσει αυτή η περίοδος; Γιατί να το πω χαριτολογώντας. Πέρσι είχαμε τους Τούρκους να θέλουν να μας παραπέμψουν σε Διεθνές Δικαστήριο για τη Μάχη της Τριπολιτσάς και φέτος, ανήμερα της 25ης Μαρτίου, μας έστειλε ο Ερντογάν συγχαρητήρια επιστολή. Ωραία, είναι οι σεισμοί. Είναι κάτι άλλο; Και πόσο θα κρατήσει αυτή η περίοδος νηνεμίας;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ασφαλώς και η καταστροφή με τους σεισμούς παίζει ρόλο, γιατί -κακά τα ψέματα- αυτή τη στιγμή το πρώτο μέλημα για την Τουρκία, για το τουρκικό κράτος, είναι να ανορθώσει κατά κάποιο τρόπο την κατάσταση στη χώρα. Ασφαλώς και θα χρειαστεί μια μεγάλη προσπάθεια σε οικονομικό επίπεδο, δεν γίνεται χωρίς ξένη βοήθεια, γι’ αυτό και δημιουργήθηκε να το πω έτσι αυτή η ομάδα των κρατών-δωρητών.
Κι όλα αυτά σε προεκλογική περίοδο, κάτι το οποίο δυσκολεύει ακόμα την κατάσταση, δεδομένου ότι η Κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιό της και κυρίως να δείξει και κάποια αποτελεσματικότητα. Και η αντιπολίτευση ασφαλώς, όπως και σε άλλες χώρες, θα επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί αυτή την κατάσταση. Κοιτάξτε, είναι μία δύσκολη στιγμή για την Τουρκική Κυβέρνηση.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Η Τουρκία όμως υποχωρεί όμως από τις βασικές της διεκδικήσεις;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όσον αφορά στη στρατηγική της στόχευση, εκτιμώ ότι δεν θα αλλάξουν πάρα πολλά και νομίζω αυτός είναι ο ρεαλιστικός υπολογισμός. Από κει και πέρα το θέμα είναι εμείς να συνεχίσουμε πάνω στις δικές μας στοχεύσεις, αλλά παράλληλα να το δούμε αυτό ως ένα παράθυρο ευκαιρίας για να προσπαθήσουμε και να συνεννοηθούμε.
Δεν πάω στην Τουρκία στη συνάντηση με τον κ. Ακάρ για να λύσουμε όλες τις διαφορές μας, είτε αυτές είναι η μία διαφορά που χαρακτηρίζεται ως επίδικη, είτε όλες οι άλλες, γιατί υπάρχουν είναι αναμφισβήτητο αυτό. Πάω για να βοηθήσω να εκπέμψουμε ένα μήνυμα συμβολικό ότι κάποια πράγματα και κυρίως οι φυσικές καταστροφές, οι τραγωδίες αυτού του βεληνεκούς, είναι ίσως πάνω από τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μοχλοί αποκλιμάκωσης αυτής της έντασης. Το βλέπουμε άλλωστε και στο πεδίο αυτό.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Ωραία. Θα βάλω ένα-δυο ερωτήματα για να δούμε τι μήνυμα εκπέμπει πια το Υπουργείο και η Κυβέρνηση.
Θέμα πρώτο: Αυτή η καλή περίοδος που τώρα περνάμε και για όσο κρατήσει είναι τέτοια ώστε να κάνει την Ελλάδα ας πούμε να αλλάξει προσανατολισμούς στο ζήτημα των εξοπλιστικών προγραμμάτων που τρέχει ή προγραμματίζει;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Καθόλου! Εμείς συνεχίζουμε να κάνουμε τη δουλειά μας και η δουλειά μας συνίσταται στο να εντείνουμε ακόμα την προσπάθεια για να αυξήσουμε την αποτρεπτική ισχύ της χώρας.
Η αποτροπή δεν ταυτίζεται με την άμυνα, ξέρετε κ. Ευαγγελάτε. Η αποτροπή είναι η προσπάθεια να αποθαρρύνεις τον διεκδικητικό αντίπαλο να σκέφτεται ο,τιδήποτε που συνιστά επιβουλή της εδαφικής κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και τα λοιπά. Και πώς το κάνεις αυτό; Με ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Ένα από τα πιο εμβληματικά κομμάτια αυτής της προσπάθειας είναι τα F-35. Θα πάρουμε τα F-35; Θα προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα και πότε θα υλοποιηθεί αν είναι να υλοποιηθεί;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, ασφαλώς και θα πάρουμε τα F-35. Αυτό είναι ειλημμένη απόφαση και όχι μόνο της Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά με τη σύμφωνη γνώμη της Αμερικανικής Κυβέρνησης.
Επειδή είναι το αεροσκάφος 5ης γενιάς, μπαίνουμε σε μία νέα εποχή για την Πολεμική Αεροπορία, με δυνατότητες απίστευτες όσον αφορά στη διασύνδεση με άλλα μέσα, είτε με άλλα αεροσκάφη, είτε με πλοία επιφανείας, είτε με στοιχεία στο έδαφος, στην ξηρά και την ανταλλαγή πληροφοριών που κάνει την αποστολή των πιλότων, των χειριστών αυτών των αεροσκαφών ακόμα ευκολότερη.
Αυτό είναι το αεροσκάφος 5ης γενιάς. Δεν είναι τόσο τα οπλικά του συστήματα, αυτά λίγο πολύ είναι τα ίδια με τα αεροσκάφη τα 4ης γενιάς, όσο η δυνατότητα διασύνδεσης και διάχυσης της πληροφορίας για να κάνει την αποστολή πιο εύκολα υλοποιήσιμη. Εφόσον κυλήσει η διαδικασία, γιατί έχει και αρκετή διαδικασία όπως ξέρετε αυτή η πρόσκτηση, αναμένομε τα πρώτα αεροσκάφη να έρθουν γύρω στο 2028- 2029, επομένως έχουμε αρκετά χρόνια μπροστά μας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Και πάμε για μία Μοίρα;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πάμε για μία Μοίρα, 20 με 24 αεροσκάφη. Παράλληλα όμως θα πρέπει σε επίπεδο υποδομών η Πολεμική Αεροπορία να τις αναπτύξει για να μπορεί να υποδεχθεί και να υποστηρίξει αυτά τα αεροσκάφη.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Θα έχουμε κάποιο μέρος στην παραγωγή των αεροσκαφών;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι δύσκολο γιατί ήδη έχουν επιλεγεί τα κράτη, τα οποία έχουν και τις δυνατότητες άλλωστε να συμμετάσχουν σε προγράμματα συμπαραγωγής.
Θέλουμε όμως εν τούτοις -και θα ήθελα να το ξεκαθαρίσω αυτό με κάθε σαφήνεια- την εμπλοκή σε κάποιο επίπεδο παραγωγής έργου της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας. Από την άλλη, δεν θέλουμε τα όποια προγράμματα προσφέρει η εταιρεία, να αποτελέσουν ένα «καπέλο» στον τελικό λογαριασμό αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων, χωρίς να υπάρχει αναλυτική παράθεση πού θα πάνε αυτά τα λεφτά, σε τι ακριβώς έργα. Ακριβώς, όχι τάξη μεγέθους!
Άρα προσπαθούμε στην τελική μας απόφαση να τηρήσουμε αυτές τις ισορροπίες. Η τελική απόφαση θα είναι για την πρόσκτηση αυτών των αεροσκαφών κι από εκεί και πέρα θα εκφράσουμε την επιθυμία μας, να εμπλακεί και η εγχώρια αμυντική βιομηχανία στην υποστήριξη αυτών των αεροσκαφών, γιατί όχι και σε κάποιο μικρό κομμάτι της παραγωγής εφόσον είναι εφικτό.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Για να κλείσουμε τον κύκλο. Εκτιμάτε ότι η Τουρκία θα πάρει τα F-16;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Τα πράγματα είναι δύσκολα αυτή τη στιγμή. Μπορεί κάποιοι κύκλοι ας πούμε του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών να δίνουν ένα θετικό σήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά υπάρχουν φωνές ισχυρές, όπως αυτή του Ρόμπερτ Μενέντεζ που ως Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας έχει ασφαλώς επιρροή πάρα πολύ και συμμετοχή στην τελική απόφαση. Άρα υπάρχει δρόμος ακόμα.
Σε κάθε περίπτωση, θέλω να τονίσω πόσα βήματα μπροστά έχουμε κάνει εμείς τουλάχιστον σε επίπεδο αεροπορικής ισχύος. Εκεί που συζητούμε ακόμα αν η Τουρκία θα πάρει F-16 ή αν θα αναβαθμίσει κάποιο κομμάτι του στόλου της στην εκδοχή “Viper” και ασφαλώς μέχρι να παρθούν οριστικές αποφάσεις θα περάσουν κάποια χρόνια, εμείς ήδη έχουμε μπει εδώ και δύο-τρία χρόνια στην αναβάθμιση δικών μας F-16 στην εκδοχή “Viper”. Διαπραγματευθήκαμε, μπήκαμε στο πρόγραμμα και το υλοποιούμε εδώ και δύο χρόνια, άρα είμαστε αρκετά χρόνια μπροστά σε σύγκριση με την Τουρκία σε αυτό. Πήραμε τα “Rafale”, η Τουρκία δεν έχει, και μπήκαμε και στο πρόγραμμα πρόσκτησης των F-35 τη στιγμή που οι γείτονες αποβλήθηκαν απ’ αυτό το πρόγραμμα. Άρα στον αέρα νομίζω ότι είμαστε καλά.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Ναι είναι προφανές. Το πρόβλημά μας με την Τουρκία συνολικά πώς θα το λύσουμε; Οι Τούρκοι διεκδικούν κάτι που βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα στο Αιγαίο κι αυτό έχει γίνει μια στρατηγική επιλογή από τη «Γαλάζια Πατρίδα» μέχρι ό,τι άλλο, είναι ένας στρατηγικός στόχος για να το πω σωστά.
Και δεν υπαναχωρούν απ’ αυτόν και τον χτίζουν αν θέλετε με τον πιο επικίνδυνο τρόπο, στις συνειδήσεις των πολιτών τους, γιατί αυτό είναι ίσως και το πιο ουσιαστικό που κάνουν. Πώς θα λυθεί αυτό, θα κάνει η Τουρκία πίσω; Θα κάνουμε συνεκμετάλλευση; Θα υπάρξει κάποια σύρραξη κάποια στιγμή; Θα το ξεχάσουν οι Τούρκοι; Ποια είναι η διέξοδος;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Το μόνο που μπορούμε να πούμε αυτή τη στιγμή είναι ότι πρέπει να υπάρχει η επικοινωνία και ο διάλογος. Δεν πρέπει να υποχωρούμε από τις εθνικές θέσεις, ο διάλογος δεν είναι ώστε να εκχωρήσουμε κάποια στιγμή κυριαρχικά μας δικαιώματα ή αυτά να αμφισβητηθούν εμπράκτως. Γίνεται για να φτάσουμε σε μία συνεννόηση χωρίς καμία έκπτωση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα και ζητάμε απλά να λειτουργήσουμε όλοι με τους κανόνες. Οι κανόνες που διέπουν τις διεθνείς σχέσεις είναι το Διεθνές Δίκαιο, οι υφιστάμενες διεθνείς συνθήκες και οι σχέσεις καλής γειτονίας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Μόνο οι σεισμοί τα προκαλούν αυτά πάντως…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Νομίζω είναι απλό αυτό και θεωρώ ότι οφείλουμε να συζητούμε όχι για να μην καταλήξουμε ποτέ προφασιζόμενοι ότι θέλουμε αλλά κωλυσιεργούμε, αλλά γιατί πρέπει σε κάθε περίπτωση να υπάρχει η επικοινωνία, η αντιπαράθεση των απόψεων και των επιχειρημάτων και κυρίως η κατίσχυση της πεποίθησης ότι είμαστε «καταδικασμένοι» εντός εισαγωγικών να ζήσουμε στον ίδιο γεωγραφικό χώρο. Καλό θα είναι να μην ζούμε με όρους αντιπαράθεσης που φτάνει σε σημείο ακραίας έντασης, αλλά με όρους διευθέτησης επίλυσης των διαφορών μας. Νομίζω ότι τώρα είναι μία καλή εποχή για να κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση χωρίς όμως να παύουμε να διατηρούμε και τις επιφυλάξεις μας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Μέχρι πότε είναι αυτό κύριε Υπουργέ. Το μέχρι πότε. Αλλά αυτό δεν μπορούμε ούτε εσείς να το πείτε, ούτε κι εγώ.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: …Και στο αναμεταξύ να κάνουμε αυτό που πρέπει για το αποτρεπτικό μας αποτύπωμα, δια παν ενδεχόμενον.
