Οι λογικές επιλογές του Ελληνικού Στρατού ως προς το νέο τυφέκιο εφόδου

του Ευστάθιου Παλαιολόγου, @evstpalaiologos

Θα ξεκινήσω επαναλαμβάνοντας, το τυφέκιο και το διαμέτρημα του από μόνα τους λίγη σημασία έχουν στην ικανότητα ενός Στρατού να επιχειρεί.
Σαν γενική θέση θα τονίσω με έμφαση το εξής: Αλλαγή τυφεκίου ΧΩΡΙΣ αλλαγή διαμετρήματος είναι «εγκληματικά ηλίθια» ενέργεια (τα εισαγωγικά διότι ασφαλώς δεν έχω όλα τα δεδομένα). Διότι, αν δεν έχεις σκοπό να εκμεταλλευτείς τα οφέλη της μετάβασης σε ενδιάμεσο διαμέτρημα ΔΕΝ συντρέχει ΚΑΝΕΝΑΣ απολύτως λόγος να αλλάξεις το τυφέκιο.
Όλα τα κατά μέρους που μπορεί να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα νέου τυφεκίου μπορεί πολύ απλά να ενσωματωθούν σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναβάθμισης του G3 με μόνο «κόστος» τα 200-300 γραμμάρια βάρους σε σχέση με ένα καινούριο τυφέκιο 762Χ51 και μερικές ήσσονος (στην μεγάλη εικόνα) σημασίας εργονομικές βελτιώσεις. Δηλαδή, σαν άποψη καταθέτω το εξής: Αλλαγή τυφεκίου χωρίς αλλαγή διαμετρήματος βελτιώνει μόνο τα οικονομικά του ανάδοχου.

Ποιες επιλογές έχει ο Ελληνικός Στρατός εφόσον επιθυμεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των τυφεκιοφόρων του. Κατά την άποψη μου είναι δύο. Και οι δύο έχουν πλεονεκτήματα όπως και μειονεκτήματα. Αυτές είναι:
-Να διατηρήσει τα G3, αναβαθμίζοντας παράλληλα όσα προορίζονται για τους «Πεζούς Μαχητές», τα επιχειρησιακά Τμήματα των Μονάδων ΠΖ κυρίως.
-Να προμηθευτεί νέο τυφέκιο 5,56Χ45, προβαίνοντας έτσι σε ένα εξορθολογισμό της Ομάδας ΠΖ
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ισχύσουν όσα τέθηκαν εξ αρχής στο πρώτο κείμενο όσον αφορά στα παρελκόμενα, εκπαίδευση, δομή/οργάνωση κλπ.

Επιλογή 1. Αναβάθμιση G3
Η επιλογή αυτή έχει σαφή πλεονεκτήματα. Κυριότερα εξ αυτών είναι:

1. Μειωμένες ανάγκες μετεκπαίδευσης προσωπικού. Αυτό αναφέρεται στο γεγονός ότι οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν να μάθουν μόνο ότι αφορά στην αναβάθμιση και όχι στην εγγενή λειτουργία ή χρήση των χειριστηρίων του όπλου.
2. Χρήση του υφιστάμενου αποθέματος πυρομαχικών. Είναι εύκολα κατανοητό. Δεν θα χρειαστεί να γίνει αλλαγή στα αποθέματα πυρομαχικών των Μονάδων με το κόστος και την πιθανή λογιστική επιβάρυνση που θα φέρει.
3. Χρήση των υφιστάμενων μέσων και γνώσεων συντήρησης. Εδώ εξετάζεται η εκπαίδευση των οπλουργών και η τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί.
4. Παράταση της ανάγκης για νέο οπλισμό σε βάθος 5-10 χρόνων. Η παράταση πιθανόν να οδηγήσει το πρόγραμμα σε περίοδο καλύτερων οικονομικών όρων.
5. Αξιοποίηση των αναβαθμισμένων όπλων σε Μονάδες «2^ης Γραμμής» όταν υλοποιηθεί πρόγραμμα αλλαγής τυφεκίου. Αυτό έχει να κάνει και με το βάθος υλοποίησης τέτοιου προγράμματος αλλαγής τυφεκίου που επιτρέπει τμηματική μετακύληση όπλων και υλικών από Μονάδες «1^ης Γραμμής» ανάλογα με την παραλαβή νέου οπλισμού.

Υπάρχουν όμως και αδιαμφισβήτητα μειονεκτήματα. Ενδεικτικά:

1. Διατήρηση της ανακολουθίας διαμετρημάτων στην Ομάδα. Έχω αναφέρει και πριν ότι δεν είναι κάτι τραγικό. Απέχει όμως από το να είναι και ικανοποιητικό, πόσω δε μάλλον ιδανικό. Φυσικά δεν έχει να κάνει με «κοινό διαμέτρημα» εντός της Ομάδας αφού ούτως ή άλλως του ελαφρού πολυβόλου τα πυρομαχικά του είναι ταινιοποιημένα. Έχει να κάνει με τακτική χρησιμοποίηση.
2. Εξακολούθηση όλων των θεμάτων που σχετίζονται με το διαμέτρημα όπως αναλύθηκαν στο προηγούμενο κείμενο. Παρακαλώ ανατρέξτε εκεί εάν δεν το έχετε διαβάσει.
3. Η ανάγκη για αλλαγή οπλισμού παραμένει. Δεν γίνεται να παραταθεί επ’ άπειρον. Η προμήθεια σύγχρονου οπλισμού είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Τώρα ή στο προσεχές μέλλον. Οπόταν το σχετικό κόστος θα προκύψει, και θα είναι επιπρόσθετο του κόστους αναβάθμισης.
4. Πιθανή δημιουργία επιπρόσθετων εξόδων εάν γίνουν στο ενδιάμεσο επενδύσεις σε παρελκόμενα, περιφερειακά υλικά (π.χ. εξαρτύσεις) που δεν θα μπορούν να μεταφερθούν αυτούσια στο αναπόφευκτο νέο τυφέκιο μελλοντικά. Είναι κάτι που σε ένα βαθμό ή άλλο θα προκύψει, αλλά μπορεί να μετριαστεί σε μεγάλο βαθμό το όποιο αρνητικό με σωστό προγραμματισμό.

Προς «οπτικοποίηση» μιας πιθανής αναβάθμισης θα σας παραπέμψω στην σχετική αναβάθμιση των G3 των Πορτογάλων Πεζοναυτών και όχι σε αυτήν των ΕΑΣ που έχουμε σχολιάσει στο παρελθόν. Οι Πορτογάλοι ανάθεσαν την αναβάθμιση στην Spuhr, ίσως την κορυφαία εταιρεία που ασχολείται ακόμα με το G3. Ίσως το σημαντικότερο σε σχέση με της ΕΑΣ είναι ότι θεωρητικά όλα τα απαραίτητα απάρτια μπορούν να τοποθετηθούν σε επίπεδο χειριστή, σίγουρα σε επίπεδο Μονάδας εκστρατείας. Μειώνοντας στο ελάχιστο τον απαιτούμενο χρόνο υλοποίησης.

Μια τέτοια αναβάθμιση θα αφορούσε αυστηρώς τον οπλισμό των Λόχων Πεζικού και όχι το Πεζικό ως σύνολο. Ενδεικτικά θα περιλάμβανε αντικατάσταση του κοντακίου και του χειροφυλακτήρα για βελτίωση των εργονομικών χαρακτηριστικών του όπλου, μια ράγα picatinny επί του κορμού και ίσως μια εμπρόσθια χειρολαβή. Ως οπτικό βοήθημα θα απαιτήτω η προμήθεια ενός στιβαρού Red Dot, ενδεικτικά Aimpoint CompM4, με ποσοστό αυτών να συνεπικουρούνται από έναν μεγεθυντή Χ3. Μέρος των όπλων ιδανικά θα έφερε κάποια διόπτρα γενικής χρήσης όπως είναι η ACOG.

Είναι απαραίτητο μέρος των όπλων να έλθει σε επίπεδο Σκοπευτή Ακριβείας και Ακροβολιστή με την προσθήκη κάποιου καλού δίποδα, ενδεικτικά Harris SBR-S, και σχετικής διόπτρας.
Είναι επίσης απαραίτητο πρόβλεψη για οπτικό σκοπευτικό ημέρας να γίνει και για τα Minimi των Ομάδων. Το πιο σοβαρό κόστος όμως θα πρέπει να απορροφηθεί από την προμήθεια ικανού αριθμού θερμικών σκοπευτικών διοπτρών. Αυτές  θα έρθουν να συμπληρώσουν τις δύο NS485 των Minimi και τις «ECON-Optics» που θεωρητικά υπηρετούν τον Σκοπευτή Ακριβείας τουλάχιστον. Οπόταν μια Ομάδα θα έχει σε αρχικό στάδιο τουλάχιστον στο 50%+ νυχτερινή σκοπευτική ικανότητα με στόχο να φτάσει σταδιακά στο 100%.
Δεν περιλαμβάνω στα παρελκόμενα καταδείχτες LASER και φανάρια διότι θεωρώ ότι αν το επίπεδο πειθαρχίας φωτός το επιτρέψει αυτά θα γίνουν αντικείμενο πιο στοχευόμενης προμήθειας μελλοντικά. Δεν θα τα κατάτασσα στα άκρως απαραίτητα στην παρούσα.
Επιλογή 2. Προμήθεια νέου τυφεκίου σε διαμέτρημα 5,56Χ45.
Η επιλογή αυτή θεωρητικά μπορεί να έχει την μορφή παραχώρησης (από ΗΠΑ) οπλισμού, σύμπραξης με ξένη εταιρεία για κατασκευή στην Ελλάδα καινούριων όπλων (ναι, δεν κρύβεται ότι η στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας είναι από τους στόχους όλης αυτής της κουβέντας) ή ακόμα και κατασκευή πλήρους εγχώριας σχεδίασης (δεν πρέπει να παραβλέπεται η δυνατότητα)
Κι εδώ υπάρχουν σαφή πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Ενδεικτικά πλεονεκτήματα είναι:

1. Υλοποίηση μιας λύσης η οποία θα κρατήσει σε βάθος 20ετίας. Ανάφερα και στο πρώτο κείμενο πως πλην ΗΠΑ (που κι εκεί τίποτα δεν είναι βέβαιο) κανένας δεν έχει πρόγραμμα ή σκοπό να αλλάξει το διαμέτρημα φορητού οπλισμού στο ορατό μέλλον. Μάλιστα πολλοί δυτικοί Στρατοί βρίσκονται αυτή την περίοδο στην διαδικασία προμήθειας νέου οπλισμού 5,56Χ45. Γάλλοι, Τσέχοι, Νέοζηλανδοί, Αυστραλοί, Πολωνοί κλπ. Οπόταν όχι. Δεν θα μείνει πίσω από τις εξελίξεις ο Ε.Σ. Κατ’ αντιστοιχία η προμήθεια των F-16 Block 52 θα φάνταζε οπισθοδρόμηση εφόσον οι ΗΠΑ είχαν F-22.
2. Μεγάλο μέρος του κόστους είναι κοινό με την αναβάθμιση και αφορά τα παρελκόμενα. Η σύνθεση, σκοπός και ανάγκες παρελκόμενων είναι κοινές ανεξαρτήτως διαμετρήματος και ανεξαρτήτως αναβάθμισης ή νέου όπλου.
3. Επιτρέπει στον Πεζό Μαχητή να εκμεταλλευτεί όλα όσα αναφέρθηκαν ως πλεονεκτήματα του ενδιάμεσου διαμετρήματος στο προηγούμενο κείμενο.
4. «Επιδιορθώνει» την σύνθεση οπλισμού της Ομάδας ΠΖ.
5. Δίνει σαφή πλεονεκτήματα Διοικητικής Μέριμνας όσον αφορά το βάρος και τον όγκο των Βασικών Φόρτων. Ενδεικτικά το κοινό μεταλλικό κυτίο πυρομαχικών Μ2Α1 έχει χωρητικότητα 1000 φυσιγγίων 5,56Χ45 έναντι 500 7,62Χ51 με κοινό βάρος.
6. Το 5,56Χ45 είναι πιο φτηνό στην προμήθεια έναντι του 7,62Χ51 οπόταν σε βάθος χρόνου υπάρχει απόσβεση μέρος του κόστους αλλαγής πυρομαχικών και επιτρέπει πιο «φτηνή» εκπαίδευση.

Τα μειονεκτήματα όμως είναι εκεί και ισχυρά, ειδικά σε ένα στενό οικονομικό περιβάλλον. Ενδεικτικά:

1. Δημιουργείται απότομα κόστος προμήθειας Βασικών Φόρτων πυρομαχικών καθώς και πυρομαχικών εκπαιδεύσεως. Ενδεικτικά, σε μια προμήθεια 100,000 τυφεκίων με συμβατικό Βασικό Φόρτο 1,000 ανά όπλο προκύπτει ένα κόστος της τάξης των 25-30,000,000. Αυτό σε βάθος υλοποίησης του προγράμματος του τυφεκίου. Που πιθανότατα θα κινηθεί σε 3ετίας έως 5ετία. Όμως το κόστος είναι εκεί. Μικρό σχετικά αλλά πρέπει να υπολογίζεται. Ποσότητες πυρομαχικών σίγουρα μπορούν να γίνουν διαθέσιμες και μέσω παραχώρησης.
2. Δημιουργείται πλεονασμός πυρομαχικών από τα προς απόσυρση τυφέκια. Είναι ένας σαφής λογιστικός «πονοκέφαλος» όμως λύσεις υπάρχουν. Ενδεικτικά, ταινιοποίηση τους για δημιουργία επιπλέον αποθέματος για τα πολυβόλα γενικής χρήσης. Ή αύξηση των διατιθέμενων για εκπαίδευση πυρομαχικών αφού η διαδικασία αλλαγής οπλισμού δεν είναι κάτι άμεσο. Μεγάλο μέρος του Στρατού θα χρησιμοποιεί το φυσίγγιο για το ορατό μέλλον.
3. Το κόστος των τυφεκίων αυτών καθαυτών που σαφώς είναι πιο ακριβό από ένα λογικό κόστος αναβάθμισης. Πλην ίσως της προμήθειας μεταχειρισμένων όπλων η αναβάθμιση παραμένει η πιο οικονομική επιλογή.
4. Ίσως το πιο σοβαρό μειονέκτημα είναι οι ανάγκες εκπαίδευσης του έφεδρου προσωπικού. Ειδικά υπό το καθεστώς των περιοδικών παρουσιάσεων των εφέδρων (επίστρατων). Δεν αναφέρω κόστος εκπαίδευσης οπλουργών καθώς ένας ικανός οπλουργός θα πρέπει να είναι σε θέση να συντηρήσει οποιοδήποτε όπλο με μια εκπαίδευση 2-3 μερών.
5. Η ποιότητα εκπαιδεύσεως πρέπει να ανέβει σε επίπεδα τέτοια που να μπορεί να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα του νέου όπλου. Αυτό είναι μια μόνιμη παθογένεια.

Προς «οπτικοποίηση» της επιλογής αυτής να αναφέρω ενδεικτικά ότι η αντικατάσταση επιβάλλεται να γίνει τμηματικά, με πρώτους στην σειρά τις Μονάδες Πεζικού των Σχηματισμών στον Έβρο και Νησιά. Αυτό θα δημιουργήσει μια σύντομη περίοδο με αυξημένες ανάγκες λογιστικής υποστήριξης (αποθήκευση, εκπαίδευση, συνύπαρξη δύο όπλων/διαμετρημάτων) που όμως είναι ένα αναγκαίο κακό. Έχει επαναληφθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα π.χ. με το πρόγραμμα του νέου άρματος. Με πολλά λάθη που δεν πρέπει να επαναληφθούν. Αργότερα μπορεί να επεκταθεί στο σύνολο των σχηματισμών και στο σύνολο του Στρατού σταδιακά.
Ως προς τις λεπτομέρειες ισχύουν ότι έγραψα πιο πάνω για τα G3 με διαφορά ότι εδώ θα άξιζε ένας ολικός εφοδιασμός όλων των όπλων με οπτικό βοήθημα. Ισχύει επίσης ότι έγραψα για τα Minimi αλλά και για την αξιοποίηση αναβαθμισμένων G3 σε ρόλους Σκοπευτή Ακριβείας και Ακροβολιστή.

Δεν θέλω να επεκταθώ άλλο. Πιθανόν μελλοντικά να υπάρχουν περισσότερα δεδομένα. Θέλω να επαναλάβω όμως ότι είναι πέραν λογικής η αλλαγή οπλισμού χωρίς αλλαγή διαμετρήματος. Επίσης να επαναλάβω ότι η μαχητική ικανότητα ενός Στρατού δεν εξαρτάται από το τυφέκιο αυτό καθαυτό και το διαμέτρημα του αλλά από πολλά άλλα πριν από αυτό. Στην προκείμενη περίπτωση είναι εμφανής η διάθεση στήριξης κάποιων βιομηχανιών.
Κλείνοντας, θεωρώ ότι η αλλαγή τυφεκίου/διαμετρήματος εξυπηρετεί επιχειρησιακούς λόγους. Η παραμονή στο G3 εξυπηρετεί οικονομικούς λόγους (που δεν πρέπει να παραβλέπονται). Η αλλαγή τυφεκίου αλλά παραμονή στο διαμέτρημα εξυπηρετεί βιομηχανικούς λόγους και είναι χείριστη επιλογή.