Πότε θα «κλείσει» το πρόγραμμα F-16V;

Γράψαμε χθες για την ευνοϊκή κατάληξη της δεύτερης φάσης του προγράμματος απόκτησης των 15 Chinook από την Αεροπορία Στρατού αλλά και την δρομολόγηση προς την ίδια κατεύθυνση της πρόθεσης απόκτησης των OH-58D.
Παρόλα αυτά ο ογκόλιθος των ελληνικών εξοπλισμών (και δεν αποτελεί το πιο σύντομο ανέκδοτο) είναι φυσικά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 85 F-16 Block 52+ και Block 52+ Advanced.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες αυτές της ημέρες (“νωρίς τον Δεκέμβριο”) αναμενόταν στην Αθήνα το τελικό σχέδιο της LOA (Letter of Offer and Acceptance) πάνω στο οποίο θα γίνει και η διαπραγμάτευση για το πρόγραμμα που θα υιοθετηθεί. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η «Επιστολή Πρότασης και Αποδοχής» που έχει περάσει μέχρι σήμερα από την τυπική διαδικασία που προβλέπεται από την αμερικανική πλευρά (αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας, υπουργείο Εξωτερικών και γνωστοποίηση στο κογκρέσο) αφορά προσχέδιο. Όπως μάλιστα αναλύσαμε διεξοδικά στο προηγούμενο τεύχος μας, ειδικά οι γνωστοποιήσεις προς το κογκρέσο περιλαμβάνουν, κατά την πάγια πρακτική, και μια εκτίμηση του προβλεπόμενου κόστους που είναι πολύ «γενναιόδωρη» αφού περιλαμβάνει όλες τις πιθανές (και… απίθανες) παραμέτρους του δυνητικού προγράμματος και όλες τις διαστάσεις του, αρκετές μάλιστα από αυτές να αντικατοπτρίζουν περισσότερο τις φιλοδοξίες του πωλητή. Υπό αυτό το πρίσμα τα προσχέδια LOA και οι γνωστοποιήσεις προς το κογκρέσο αποτελούν έναν «οδικό χάρτη» για το όποιο πρόγραμμα θα υιοθετηθεί τελικά.
Το οικονομικό πλαίσιο που αναφέρθηκε στην γνωστοποίηση του κογκρέσου και προέρχεται από το προσχέδιο LOA αφορά «δυνητικές, προϋπολογιστικές τιμές» και αποτελεί την «μέγιστη οροφή» του προγράμματος, εάν υιοθετηθεί σε όλες τις διαστάσεις του. Επιπλέον η τιμολόγηση αφορά προτάσεις των διαφόρων φορέων που εμπλέκονται και δεν αποτελούν κατά οιονδήποτε τρόπο τελικές.
Δεδομένο ότι η γνωστοποίηση στο κογκρέσο υποβλήθηκε στις 16 Οκτωβρίου, μετά την πάροδο των 15 προβλεπόμενων ημερών για την άσκηση αντιρρήσεων, το εγκεκριμένο προσχέδιο απεστάλη στην ελληνική πλευρά για διαβούλευση και προκειμένου να υποβάλει τις παρατηρήσεις της, κάτι που έγινε την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου (είχαμε αναφερθεί εκ παραδρομής  σε 30 ημέρες, που αφορά τις χώρες εκτός ΝΑΤΟ, για τις οποίες η αντίστοιχη περίοδος είναι 15 ημέρες). Η αμερικανική πλευρά, αφού έλαβε τις αρχικές ελληνικές παρατηρήσεις, θα αποστείλει το τελικό σχέδιο LOA που αναμενόταν να έλθει στη χώρα μας (εκτός και αν απατηθεί περισσότερος χρόνος για την επεξεργασία των παρατηρήσεων που υποβλήθηκαν) στις αρχές Δεκεμβρίου και θα αποτελέσει, όπως προαναφέρθηκε αντικείμενο της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την υπογραφή της τελικής σύμβασης.
Το οικονομικό πλαίσιο του τελικού σχεδίου LOA για τα 85 αεροσκάφη PXIII/PXIV που αναμένεται να περιληφθούν στην σύμβαση αναφέρεται ότι θα κινηθεί κάτω του 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων και θα περιλαμβάνει τόσο το κομμάτι των εργασιών και υλικών που παρέχει η Lockheed Martin όσο και αυτό του αμερικανικού δημοσίου.
Να υπενθυμίσουμε ότι στο τελευταίο περιλαμβάνεται και η πώληση των αποκαλούμενων GFE (Government Furnished Equipment), δηλαδή απαρτίων και μεγάλων συγκροτημάτων που παρέχει το αμερικανικό δημόσιο. Στην προκειμένη περίπτωση τα GFE αφορούν τα δυο κύρια «συστατικά» στοιχεία της αναβάθμισης: το ραντάρ AESA APG-83 SABR και την υποδομή Link 16 που και τα δυο δεν πωλούνται εμπορικά παρά μόνο μέσω της διαδικασίας FMS. [Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι θα υπήρχε η δυνατότητα στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού να συνδυαστεί ένα μέρος ως FMS (που θα αφορούσε το ραντάρ και το Link 16) και ένα άλλο που θα υλοποιείτο με την εναλλακτική μέθοδο εμπορικής συμφωνίας ως DCS (Direct Commercial Sale) με την Lockheed Martin. Ο συνδυασμός αυτός θα έδινε στην ελληνική πλευρά την δυνατότητα άμεσης διαπραγμάτευσης για το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος, που δεν υπάρχει κάτω από τη ομπρέλα του FMS (στην οποία η διαπραγμάτευση εκχωρείται και ανατίθεται στους αρμόδιους αμερικανικούς φορείς, στην προκειμένη περίπτωση την USAF). Οι τελευταίοι βέβαια αναλαμβάνουν και την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος μέσα από τις δαιδαλώδεις διαδικασίες, γραφειοκρατικές και άλλες, που ενέχουν τέτοια μεγάλα προγράμματα, λόγος για τον οποίο προτιμώνται από όλες σχεδόν τις χώρες-πελάτες αμερικανικού στρατιωτικού υλικού.]
Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι το πρόγραμμα (για το σκέλος των 85 αεροσκαφών) είχε ξεκινήσει στο ύψος του 1,9 δις δολαρίων μετά την αποστολή της επιστολής LOR τον περασμένο Φεβρουάριο και διαμορφώθηκε στα $1,6 δις όταν αποστάλθηκε το προσχέδιο της LOA στο κογκρέσο.
Η απόπειρα συμπίεσης του κόστους κάτω από $1,4 δις προέρχεται από όλες τις δυνατές πλευρές. Ένα μέρος της αναμένεται να προέλθει –σύμφωνα με τις δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΕΘΑ- και από την απαλλαγή υποχρεώσεων προς το αμερικανικό δημόσιο στην αγορά απαρτίων και μεγάλων συγκροτημάτων. Για όσα από τα τελευταία έχουν χρηματοδοτηθεί, εν μέρει ή στο σύνολό τους, με χρήματα του αμερικανικού δημοσίου, η αμερικανική κυβέρνηση απαιτεί την ανάκτηση (σε ποσόστωση) αυτών των κονδυλίων από τους εξαγωγικούς πελάτες τους με σημαντική επιβάρυνση στο τελικό κόστος. Σε πολλές περιπτώσεις όμως αμερικανικές κυβερνήσεις προχωρούν σε απαλλαγή αυτής της υποχρέωσης, όπως είχε γίνει παλαιότερα και με το R&D F-16 σε κάποια από τα προγράμματα προμηθειών της ΠΑ.
Οι διαπραγματεύσεις, μετά την παραλαβή του τελικού σχεδίου LOA, δεν μπορεί να εκτιμηθεί πόσο θα διαρκέσουν αλλά αφού στο στάδιο αυτό έχει υπάρξει εκτεταμένη προετοιμασία, δεν προβλέπεται να ξεπεράσουν τις λίγες εβδομάδες. Στην Ελλάδα βέβαια και με τις συνθήκες που επικρατούν κανείς δεν ξέρει…

Μια πλήρης, πολυσέλιδη αναφορά στα όσα διαδραματίζονται στο προσκήνιο αλλά ειδικά στο παρασκήνιο του προγράμματος F-16V περιλαμβάνεται στο τρέχον τεύχος μας ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ. Μην την χάσετε!