B.Πούτιν για Συρία: «Νικήσαμε» (ή μήπως όχι ακόμη;)

Την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την Συρία ανακοίνωσε την Δευτέρα από την ρωσική βάση της χώρας, όπου πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίσκεψη, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως μεταδίδει το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. Υπάρχουν  όμως τέσσερις κύριες ομάδες αντιμαχόμενων σε όλη τη χώρα: οι κουρδικές δυνάμεις, το ISIS, αντικαθεστωτικοί (όπως o FSA, η Jaish al Fateh, μια συμμαχία μεταξύ του μετώπου Al Nusra και του Ahrar-al-Sham) και οι δυνάμεις του καθεστώτος Assad.
Οι αναταραχές στη Συρία, μέρος ενός ευρύτερου κύματος διαδηλώσεων της αραβικής άνοιξης του 2011, εξελίχθηκαν από τη δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση Assad και κλιμακώθηκαν σε ένοπλη σύγκρουση. Τουλάχιστον 330.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και εκατομμύρια άλλοι έχουν οδηγηθεί στη προσφυγιά.
Τις τελευταίες ώρες, διεθνή και εγχώρια μέσα μεταδίδουν πως ο Β. Πούτιν ανακοίνωσε την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων που έχουν εμπλακεί στον Συριακό Εμφύλιο. To δημοσίευμα του ρωσικού πρακτορείου TASS, μιλά για σταδιακή αποχώρηση του μεγαλύτερου μέρους του ρωσικού αποσπάσματος που βρίσκεται στη Συρία, ενώ κάποιες δυνάμεις (που δεν κατονομάζονται), θα παραμείνουν στη χώρα.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η Ρωσία ανακοινώνει απόσυρση (έστω και σταδιακή) των δυνάμεων της από τη Συρία. Το είχε πράξει τον Μάρτιο του 2016 και τον Ιανουάριο του 2017. Επιπλέον, αν και η ρωσική παρέμβαση έχει βοηθήσει τα μέγιστα στην υποχώρηση των αντικαθεστωτικών δυνάμεων, ο χάρτης της χώρας παρουσιάζεται κατακερματισμένος.

Στις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών που άρχισαν στις αρχές του 2016, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, John Kerry, επέμεινε να φέρει τον Mohammad Alloush (ηγέτη της συριακής αντιπολίτευσης) στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, χαρακτηρίζοντάς τον ως μέλος της «μετριοπαθούς αντιπολίτευσης». Αν και η ρωσική πλευρά αρχικά αρνήθηκε χαρακτηρίζοντάς τον τρομοκράτη, σύντομα κατάλαβε πως δεν θα σημειωνόταν πρόοδος εάν δεν γινόταν δεκτός, μιας και ο Alloush, τυγχάνει επικεφαλής του Ισλαμικού Στρατού (ένοπλη αντιπολίτευση), ο οποίος είναι από τους μεγαλύτερους και καλύτερα οργανωμένους στο συριακό θέατρο επιχειρήσεων.
Μια ακόμη ζώνη εκεχειρίας συμφωνήθηκε στο Αμβούργο, στις 7 Ιουλίου, μεταξύ των προέδρων Βλαντιμίρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ, που περιλαμβάνει τις στρατηγικές νότιες πόλεις Ντάραα και Αλ-Κουνιίτρα. Συνολικά, περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε αυτές τις αποστρατικοποιημένες περιοχές. Η Δαμασκός θα απαγορεύεται να στείλει στρατιώτες, άρματα μάχης ή στρατιωτικά αεροπλάνα στην Al-Ghouta, αλλά έχει το δικαίωμα να ανοίξει ξανά σχολεία και αστυνομικούς σταθμούς και να ανεβάσει τη συριακή σημαία. Επίσης, θα εγγυηθεί ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα επιτρέπεται να διέρχεται ελεύθερα από την Αl-Ghouta και θα διευκολύνει την ασφαλή έξοδο των ασθενών, των τραυματιών και των ηλικιωμένων. Τελικά, οι ΗΠΑ και η Ρωσία ελπίζουν ότι τα δύο στρατόπεδα της συριακής σύγκρουσης θα ενώσουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των ριζοσπαστικών ομάδων τζιχάντ όπως η al-Nusra και το ISIS.
Ο Mohammad Alloush συνειδητοποίησε ότι η συμφωνία με τους Ρώσους ήταν καλύτερη και λιγότερο δαπανηρή από τη συνέχιση μιας ολοένα και δυσκολότερης μάχης εναντίον τους. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ενδιαφέρεται πλέον για αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό, αλλά φαίνεται περισσότερο επικεντρωμένη στην καταπολέμηση του ISIS, την εκδίωξη της Χεζμπολάχ, αλλά και την ενδυνάμωση των Κούρδων. Πριν λίγες εβδομάδες, οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τους Σύριους αντάρτες, ότι θα χάσουν την πρόσβαση σε αμερικανικά όπλα, αν δεν ενωθούν σε μία ομάδα εναντίον του σοβαρότερου εχθρού που δεν είναι άλλος από το ριζοσπαστικό ισλαμικό στοιχείο. Κατόπιν, ο Λευκός Οίκος τερμάτισε το πρόγραμμα της CIA που χορηγούσε όπλα στους αντάρτες, σε μια κίνηση προσεταιρισμού του Κρεμλίνου. Πλέον, η μοναδική ανταρτική ομάδα που λαμβάνει όπλα και στήριξη από τις ΗΠΑ, είναι οι Κούρδοι του SDF.
Το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία ήταν και οι δύο στην πλευρά της αντιπολίτευσης, παρέχοντας μια σταθερή ροή κεφαλαίων και πόρων. Αυτές οι δύο χώρες βρίσκονται σήμερα σε αντιπαράθεση και η Σαουδική Αραβία είναι απασχολημένη με τον πόλεμο της στην Υεμένη. Επιπλέον, υπάρχουν πολύ λίγα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι Σαουδάραβες όσον αφορά την παροχή όπλων στους αντάρτες, από τη στιγμή που η ροή διακόπηκε από τους Ρώσους το 2015.
Η Κυβέρνηση Τραμπ δεν ενδιαφέρεται πλέον για τη δυσχερή κατάσταση της αντιπολίτευσης και ούτε ο νέος Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος μάλιστα υπαινίχθηκε ακόμη και συνεργασία με τη Δαμασκό.
Στις 9 Δεκεμβρίου του 2017 ο πρωθυπουργός του Ιράκ ανακοίνωσε τη πλήρη ανάκτηση των εδαφών του Ιράκ από τον ISIS το οποίο βρίσκεται σε υποχώρηση σε όλα τα μέτωπα, έχοντας χάσει ακόμη και τη πρωτεύουσά του Ράκκα. Πλέον η πόλη είναι εξ΄ ολοκλήρου στα «χέρια» των συριακών δυνάμεων (FDS) που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ. Τους τελευταίους μήνες το Ισλαμικό Κράτος υφίσταται τη μία ήττα μετά την άλλη στη Συρία και στο Ιράκ, υπό το πλήγμα επιθέσεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία ή από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα όμως με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το ISIS ανέκτησε τον έλεγχο του χωριού Μπάσκουν στη περιοχή του Ιντίλμπ, αφού πολεμούσε εδώ και πολλές ημέρες εναντίον της Ταχρίρ αλ Σαμ, -ενός συνασπισμού δυνάμεων τζιχαντιστών στον οποίο κυριαρχεί ένα πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα-, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο. Αν και το ISIS βρίσκεται σε γενική υποχώρηση, φαίνεται πως είναι ακόμη σε θέση να διεξάγει -έστω μικρής κλίμακας- αντεπιθέσεις. Σαφέστατα, το ISIS έχει χάσει τη πρωτοβουλία των κινήσεων, αλλά η οριστική του εκρίζωση από τη Συρία δεν έχει επιτευχθεί. Την ίδια στιγμή, οι πληροφορίες για τον αριθμό των τζιχαντιστών στη Συρία και το Ιράκ είναι εξαιρετικά αντικρουόμενες. Η CIA έκανε πρόσφατα λόγο για 6.500 μόνο στο Ιράκ.
Πέρα από το γεγονός πως το καθεστώς του Άσαντ ελέγχει μόλις τη μισή Συρία (55%), το ISIS διατηρεί ακόμη εδάφη στη χώρα (3%). Ένα μεγάλο κομμάτι είναι στα χέρια των Κούρδων – SDF (27,4%), των αντικαθεστωτικών, ανάμεσά τους και φανατικές ομάδες όπως η Tahrir al-Sham (15%), ενώ ακόμη και υποστηριζόμενοι από τη Τουρκία αντάρτες, έχουν καταλάβει εδάφη στα βόρεια της χώρας.
Οι πρόσφατες εξελίξεις, φαίνεται πως αφήνουν μια μικρή ελπίδα για τερματισμό της σφαγής, μετά από 6 ολόκληρα χρόνια. Η παρουσία όμως τόσων πολλών αντιμαχόμενων ομάδων στη χώρα, σημαίνει πως υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι τη τελική ειρήνευση.